scïüèb amsc'ée cöv ra hi
t- A öf D RN VO L SEN KUN D S-
MEMCELïfJGEH.
D E
Q S A K
{Vervolgd)
E Ff,
Spul, BïUïSfï, gezaag en dans slja in hïïStic gszel-
fc-appen te 'ujs, en oevaiten liet kenmerkende van dit
volk zeer fpïekïnt!» Al hunne hnrtstogtsn zijn hevig
en werden door een zeer krijgszuchtig: aanfaen verge
zeld, aït zelfs ia Se oitdrniklöi van liefde en teecerheid
beo niet ashecl verlast, -Qversl volgtdeo Kofak de hoog-iter naa
.ï-..-.. i - -T f. 5- -1 - kv.tfV
Toe® ce Zwcdïi, zagendat rrii naderde:;, Etgonner
S'j> te vuren. Do de Rusfen wenkten me; de hand
en "'Womflia moedig voort, zoo dst Se Zweden hen
voor ovcrla.pe'S hielden, en Cpaieldan te fehtttsri.
Doch toss zij han aan dea oever zagen komea het
nei uit den moad^ nemen et aan het eetsen arm dik
touw begonnen ifnflden, vuurden zij rp nieuw op hen
'en troffen den eenen gevaarlek, zinder dat ae twee
overigen sieh,daardoor lieten verbijsteren maar zie
lang voortfaeien tot dat zij d boot los hadden. Zij
gaven. aan.dezrive ecuen ftoot,. mikten onderen trok
ken dezelve zw.mtaende aan een touw onder het wa-
DE EDELS KARDINAAL,
moed des mans en des buigen) die zelfs in de eerib
liefdesverklaring iets vernederends gevoelt, dezelve,
tegen het gebruik van alls volken) van dc vrouwelijks
sijüe verwacht, en dan nog, volgens de wys onze:
voormalige prudes zwarigheden voorwendt, die
eerst ra verloop van cèaen zekeren tijd het ve'liefde
fpel hier ten'voordeele des meisjes, even als bij
ons jen voordeeie des minnaars, eindigen, Dcze ge
Naaiiweluks waren zij eenigzlns ove'
wcarte is meer zonderling dan zot, en heeft in. den gslukki,
Iiuwelijksffand hare goede gevolgen. Zij is de eerfte
nn beflisfsnde flap ter erkenning van de oppsrhter-
fehappij des mans. <f
Be Kleia-R-vsfifclis Maioroafiskifche) Kofakken, welke
'sieestal In de Ukraine wouea, voeden zich van den
akker-en veebouw doch onder de hand ook van roof
en plundering. Zij hebbes vele privilegiën en voorreg-
lenwelks de voormalige Koningen van Polen hun
fchotiken. Man raag hen niet met de Zapofogifche So
fskkeu verwisfeienwelke eenw.id, t'/reedroofzuch
tig en bioeddorftig voikzijo, èie defcbrikkelijkfie wan
«laden aaö hunne naburen uitoefenden, vrouwen en kin
deren vermoordden en van daar, onder de regering van
Gatharina JIbij duizenden teregt gefteld en met het aaa-
«tenkeir van hunnen naata geheel en sl uitgeroeid wef
idea. Se Klein-Rusfifche of Kofakken vaa de Ukraine
hebben een veel menrchelijker karakterzachtere zeden,
eenen regelmctigen regeringsvorm, en zijn deels door
ëe oorlogen in Puitschlaod, deels door de wjjzs wet
ten van Satharina 11 en naren Stadhouder, den onflerf-
lijkem "Veldmaarfchalk Rumansaw cedeUjker en be
febaafdsr geworden. Be formering der flrudbare maa-
fehap in itaande regementen, eene mat de tegenwoor
dige krijgskunst overeenfreinmiger wape-.ing ea tucht,
die hun te voren bij alle geichiktlieid van den ligten
Ruiter ontbrak en dikwijls de besie plannen verijdelde,
geeft hun thans eene nieuwe gedaante, ea fielt hen zoo,
gelijk de Kronenin de rij van reguliere troepen.
Zij beklagen daarbij niets meerdan het verlies van
hunne pitksn en der vrijneid, ongeSraft rond te
zwervenen door too ven en plunderen zich te ver -
rijken, hetgeen hunnen medebroederen, den Donichen
en Koralfc'.es Kofskkennog viij ftaat.Toen zij in
den zivepjarigen oorlog ojp de knjgsfehouwplaats ver-
febenen, ging het den Pru'sfen gelijk Caefars legioe-
X!6n in den oorlof? tpfri-r» "INo!»?V»utooue*"*
W!s niiuw en onverwacht; de bloedigs verwoestingen,
welken hunnen weg van alle zijden kèrmerkten en
voor hu use eigene armee de tiaaeeligfte gevolgen had<
^en, boezemden deuPruitfifcheu husfsren eenen killen
fchrik inen kostten den Generaal Ruesch in den flag
Zoindesf zijnfe eer. Doch dc Prnisfen leereeh welhaast
den piek met den fabel pareren de vrees verdwrei
de helft vau de rivierof hun gekwetste kameraad
zonk, ea aa twseds werd door eenen kogel ia den rug
getroffen. Hst Waterware me: z!jn bloed gekleurd
de brave Kofak kromde z^h, fpaade al zijne krachten
in, terwijl de derde het touw alleen nam, «och ein
delijk ook begon te verflsauwen. Eit zag bcd ander.
.Beüoten h.bhsnde, zijnen broeder te redden wierp hij
zich in de rivier troker hsia uit ,enbragt de bootkede
aan land.
Zulke halsbrekende waagitukkea zijn tij hen niets
zeldzaams. "Van jongt af tct gevaren ic 't water, bij
wilde paarden opgeleid, aaj het gebruik derwapeuea
gewoon en door het vernail vau ds daden zijner va
toen aangevuurd volgt de Kofek blindeJiacs deftaut-
fte ondernemingWaarbij echter meer gebrek aan "tee
ms van het gevaar, tol deugd ten gros dffag ligt. Voor
den flag bij Cboum legerde het Rusfifche leger, onder
den Vor-i Gallitzis tegrn over het Turkfche, en werd
door dc ftoutheid van «enige Ataoifche fpahis, (rui
ters) die z ch van de Rürflfche voorposten fieneepen
kop najden anderen hialden, verontrust, In, 't bij
zonder trof den Genejaal, die dit fpel lang befchoówd
had, de onbefchaamdbeid van eenen Arabier, d:ebin
nen korten tijd tg Rssfen dekoppsn had afgehouwen,
£en utterfts. Hfj beval derhalve aan eecen Overfien
der Donfche Koïakkea eetieu beproefden ea wel bs-
redenen Kofak bij hen te latei komea. Gif,"z?|(ie
GsUhzinziet gQ daar dien oinzw'er ven den ruiger
wel? Gy zult er heen, <ien karèl den kop afnou-
Wtn, en mij denr/'ven hiar brengen!" Goed,-'
s, as'wuordde de Kofak, Doca breng! Gij mijden-
ztlven niet, dan kost het TJ terfload den Uv.'iti
KaraschoKara;cho(goedgoed) was het ant
woord van den Kofak, die eindelijk, na e«u lang en
twijfeiacrmg gsyecht, door het ovetbrengea des kops,
Zich van den hem opgedragen last, oieu hij onder de
oogen der armee ea van verfeheidene getuigen vulbragt
hadkweet.
{Het vervolg hierna)
SÏDRAG TOT DE GESCHIEDENIS
DER- RAADSELS.
Dim raadfclminnenden Lezerafl dezes dag&lads kan een
Bijdrag tot de gefchiedenie der raadfels niet onwelkom
Eere v/eduwe, dia ia groote Lchoeïteieefdehoorde
Ie grootmoedigheid van den KardmaaJ Ezrnefe raïuun,
en ve fcaeen dewegens op zekefen dag in het geboor-
vertrek van dcizelvan 's door ha-e dpe'itsr c.n,
Ich>un bloeljcod ioag Dsjsjïï v.ch ren hoogile zr cu-
Ucn jarau vsrgcRHd. De Frela3t i - -rj naar tcrdousl
gewjar en daar nam het eerwEü-ui^e opregte ge
laat van ds mosderca dc ongedwonfrneoTeuild-
volle bcvailfSiicid dsr dochter trof, soa naderde htj dc-
zsive, en vroeg haar oj» crr.en foor., éte iuar muediij
boezemen moestwa. "zij bageerdeti?
Met eemge, vatwnrimg er. OefchaKingfialfmia
antwoordae hem de moeder j, dar. de rampfpsedea, j-.s
haar gstrciTen hadiejitc ivijllaopig waren, om ce-
zslva volledig aan hem ta kunnen mode daelcn; dat tiet
thans zoo vt-rre met haar gekomen .vas, dat zij geaerl
uitgekleed, en uit da kleine wantng vardreveQ /.ou war
den die zij met hare dochter m eene voorftsd bewoond
hadwanneer deïe zien niet naar de wznfchsn van
haren huisheer fchikte dis ojs haar verliefd wasdat
Zijne Eminentie aza haar bc.de met vijf zee i.ien
haar leven en hare eer icon weder geven.
Getroffen door den nalvcn tcouj^waarraede de tnoetier
dit verhaalde, en de befch-idcne houding der doch.er,
fehreef de Kardinaal terfio-d een billet, dat hij haar
overhandigde mat bot bevel, het naar zijaca Intendant
te brengen tegelijk Vei maande hij haar bij voortdu.
ring aezt dengdzame gevoelens ia hare harten te bewa
ren, waardoor zj zen ook ia de toekomst regten cp
zijne wdwiliendneid ca zijne andenteuoicg verwervcu
zouden.
De verarmde isoedcr «.snkte hem met de levendigfl»
oitoarfttog van vreugde en vloog met het billet naar
den Intendant. Deze bezag hettelde haar vijftig ze-
chirentoe, ea leide vervolgens daa brief in een kast-
Gij hebt U bedrogen, fv' j u Heer!" zeide dz
vrouw vol angst tot hetr. taan zij uet vele geld voor
zich zag liggen. ïk bsooeflleai.s vijf zechineu, ea
snt meer hes ik ook Monfeigneur riet geeedeh,"
Ziet Gij, Mevrouw op hst b.ïlftaan er toe'a vijf.
tig.
Indien dat soö is, Mijn Heer, daa heeft ZijoeEmi-
nen ie zich bedrogen."
Gewis niet, Mevrouw, ik ken Mijn-n Heer te wel,
Neem het geld tot XI; want tk mag si'j aan zijn on.
geaoegen met bloot Stellen.
'Ora dezen ilryd te eindigen kwam men overeen
de Dtflisfmg aan den Kardinaal te laten; en n?auvvel;ks
iiad Csee liet billet weder in de hand-, of hti verfcièurda
be;, cn fields een auder vat! vijf honderd zccaineD op.
Gyjf'adt beide gshjk zcióe hij ,ot henik had nuj
werkelijk bedrogen, en ik bedank U daarvoor, M«.
trouw, dat Gij mij daarop optnerk-'iam getnas't'heb.."
Ga, edele vroqw vne.jde hp erbij be a-1 "Uw ra
-1..... bcvredia Uwe fchuïuei c .rs fraen -e.ft ïccr
altoos uoD..-> ■- .i -i oe-
fcr.o, op esue wclvocgeüjke wijze xut ie «jw.lijken."
en het verlangen, roet de Kofakksu te plukharen ^Witdijija. Ratdfelopgaven^bcmïndsn de oudfti volken reeds,
s gemeen. De piek was hun ibanï ftietsmeer, dan etc bijzondsr dip, w:lke<op den middeltrap msfehen ruw
ftok. en bü elke gelegenbe'd wierp de klekfle troepiheid en befCbaafdheid ftondsn. Het bikende raaif.l
was gevaa?Uj-|van da Sphins in Thebae is gedagteekecd uit Let hel
jftok, en bij elke gelegenbe'tf W.ïfp
«len ftersften-hcop, lïen te vervolgen
Iter, dan hen aan te vallen en te fisan. Geheels land-
Streken gingen voor en achter hen in vütir op,en hunne
■waak, die, even ahhunne dankbaarheid, gTec-ïenloos
is, offeree aan hunne woede slice op, en ws ge
volg der weinige vetfeaooningwaarmede zij door dr
dentiidvak van Grieken land het raaéfel van S'n.fon (B-
det Regïeren 14, 14— 1 g) uit dat der Hebrecrs. In.
een later tijdperk van dit volk valt de Konirgin-Saba,
'uit een laodfchap van het gelukkige A'abie die met
hare raadteien den wyzsn Saiotso beproefde (1 ICon
fruisfenen zelfs door hunne eigene Officieren, be-jX. 1. ver»,) De joodfche Gefchtcdfchtijver j'ofepaus
Jjandeld werden. Hoe weioig het leven van eenen cf geeft ons bersgt va» eenen taadfclkamp dezes Konings,
aneer Kofakker, ia de ocgen der laatfle golddoch hoe
groot "ok aan de andere zijde ds gehoorzaamheid en
da onverfer,rokkenheid raa dit yoik isbewijren de
Vfllgende voorbeelden. In dett voortaatften Turkfchen
oorlog wilde de Rusfifche Generaal B. eens in den win
ter over eene rivier trekken, waarvan sen niet genoeg
wist, cf het ijs fferk genoeg was, den last der
troepen ec der artillerij te eragen. Men beval derhalve
aan ;oo Kofakken «ue proeve te nemen. Dochoaau
welijks hadden zij het midden bereikt, of het ijs brak,
en zij gingen zonder redding verloren, Men bewees nu
dal het onmogéiyk was flond van zijn voornemen
sf, en dacht verder met gsen woord aan ieï men-
jdhenverlies,
in g.iii laaiften Zweeisch-Rusfirchefl oorlog ftonden
2n den jare 17^5? ook ccn poor r«ga>n«ntej| Kvfffkkcn
in Finland. Vele hunner waren om paarden ec
voeder" te befparen waarvoor de baatzuchtige Overften
wel het geld omvingendoch voor zich behielden,—
Moot verkleedde veer-en bagageknechten. Aan de
Kczerin werd evenwel ie lijst aer vo'tallige Kofak-
fencorpfen voorgelegd, ea de gage getrokken. Eent
Zlg men aan den anderen oev.r «ier rivier Kijmeti
welke door een Zweedsch piket gedskt werd.
een d"en Rusfen noodig vaartuig, dat vsst gemaakr:
was,' Na VirfchSilende pogingen, heizeive los te ma-
feesweike"dooc het musketvuur fj^Zwedea verhin
derd werden Troeg de Rusfffcae Bevelnebberof er
aich niet eenige vri'v/iiligers bevonden die hetnpzic.i
wilden nemen,-ovsr te zwemmeó en de boot jbs te
fnijdeö." Na esnig'.n tijd tradèa er 3 Kofakken op De
prija-'voor hem', dtc'deselte bekomen zou, was een-
welkea hij met Hirsm, den Koning va Ttirusaacgt-
gaau hsd {Antiq. Vili. 5 §.3). De wijsfte hoofden
onder de Grieken, Bias, Cieoblus en zijne uoehter
Cleobuliae, hunue treiTeiijkfte Dichters en Qidilcresfen,
Archilocus, Simonidss, Tneognis, Sappho ca andere
Dïprosföeo zich vaak en niet ongelukkig in de raad-
feïen. Ook in gezelfchappen in latereu tijd, bcitjin-
den da Grieken en Romeinen deze oefening va;
het vernuft en de fcfierpztnnigfefltd. Prijsen werdeo
uitgeloofd voor dea overwinnaar, ftraffen hapaald voo
hem, welke de opgaven niet raadde. Dikw j!s
'de wedditigfchap in geld, en behalve de fchscdé via
het verlies van eene willekeurig bepaalde fotn deftraf
voor den ongelukkige» rader. Dikwijls bij gea"llig
vrolijke maalt(den was betfieca fs ern-boeti in Icherts.
Wie het woord Biet trofViel la de ftrafeenen tic
ker onyermwgden Herken drank of hetgeen 0
z«n raadfeliHmnaars veelligt minder zou hehagan
a waar het fcherper genomen wordt, eeaen beker zout
Water geheel uit te drinken, Athenaeus in Eijre De.g-
nofophisten X. BIcdz. 457 {edit Cajaub.) geeft be-
wijten daarvaA O.-k Geliius iu zijne Attifche Nacht
'en (IV. A. I. 18, a ea 13) verhaalt dergelijke voor
beelden. Volg-is dezen gcfchtedden zulke opgave
vuurt aiseiijk bij dè gastmalen op de feeeien va
iurnus. Dezelve befejndsa echter mee;
kundige en v»ijijeerige oefeniugen, Djistcre plaa'
'ea nu Diehie.-s werden tercpiisfing voorgefeld, b. v.
HOE DE LEZING VAN EEN TREURSPSfi, EE VEN
MISDADIGER ONTDEKT.
Doctor Sarnabjj werd eens bij den Factoor v'ati cea
itjk maa in Londen geroepen, d.e een joig mw
goeds familie en den Koopman zeer waard v/as. 'Ja
Arts vond hem in eene geyige voorts eo vera <33, dat
alj 'oor fvec dagen in BarneVeld gelaten lud e*j r-_
dcrtAu-n ttid beolegerig en ilapeloos was Da klj ic-
Ans vermaedde terftonil dc oorzaak der ztekic. tij
vroeg dan zieken, of dit treurfpel eener ftjrksi 1 .dr.k
op nem gemaakt had? O, eenen vreeifst
hervatte dc zieke, Ik geloofde, dat ik ds«ao»d,tKu
wezen!" Meer was er <voor den A'ts nietnoo'ig H-.
vloog dadelijk naar dsn Koopman, wiens iiefae lo; 1)
zieken hij Kendeen deelde hem wjn vermoeden mens,
De Koop men ging naar den valient, fprak liera vrici-
delijfc toe, en bezwoer hem, hem vrijmoedig alles -e
ontdskiteawat hij op het nart had al zou het zelfs
sen kasfendiefftai ?,iïn,
Edele mi
nep de
G.j
ludkige uit, Gij hebt mijne misdaad geradui.
vergeef; het my; 0! voeg bij deze onverwpete wel
daad nog eeuegreotere. Bid mijne familie, mij i E -
geland te verwijderen, E'ene kenai«nsaking in t -:*a
vrauwsperfoon doet mij fidderen. OmGodswiiUi or,
dat ik wegkome of m |.ie gefic-fde wordt voor n.ij
Sene tweede Milwood- Sedert it- Baraevelf gelezen
neb, kas ik geen oog toedoen. Doch den Hamel zij
dank! mijd angst neefttnfj gehinderd, U nog in ds.t
votigen naont 30 poad ftorl. te ftelsn. Ach afijn Hoe; I
:ic wil Voarï ijj mDet vnnr' 1,9
Dc Koopman vfas diep getroffen'; hij bewrrkte heat
het g-wsrsc.i-e verlof, en de jaoge man reue, dour
een fcnouwfpsl gered,-naar de Engellche vofi-punun
^eti ia Xyestindie, alwaar hij ccn braafesan werd.
GROOTMOEDIGHEID.
Tc Memphis or.t&swd er een des nacVs ia a's groots
Sa ixosaee brand, en verteerd nas" g-btel. ^De f»jn_ïï.
uit fpraak- eancen hielden de Chifz-t» vt-a.-cr, ut; fta-eo, om
z.ch ;e wreeken dea bra a in hunne huizen T-eu
dc Salts» vaa deze wreed eiil bcrigt kr.eg, Het bij
ie fprciik van Hrfi .dus de ke'ft is snesr dan hifg*',t»a braid-tïclmrj terftoad in peeTerjls ncm n «-j ge
heei- fophisma's ea valfchefliilrodcaen opgegeven z'o zyr.esiilk in cenoa grooten kerker opfluucn a:.1.3
ils de volgende Waaneer ik Heg cn i* teg, dat iltjrfj ffet loon v.or h"nne oaverijldc faid zOcea 00
d*B de waarktidi W*fgie**enm«iueJi li ,j v*ngaD» Sommige werden ten dood vsr-iordce'd
banknoot van ag roebels daa'jxgoii protesteerden zt s geen paard, de mer.sch U mn dier, het paard is'ccre aurien ds hand verliezen ea nog ar.asre duo'de
echter, dewijlsyhetwaajftulcaistvoormeld, macrbioa,
uit "pvcr voor den dienst huwfier Mousrehu vvi'den
«'uderntmsii. Zy wierpen'kunne kieederen van zich
dh fgron(8B, siit est ms® ia dsn stand, to ds ay;er.
a zoo aeen djeren cp huafle oplosfiag ccn prijs gcifpltsroeden loopen.
fcrid, b. v, eea boek (Slafz, r8, 2) meteenen iaurisr] Gedurende de voltrekking der von-
sf n rsi
miv/< iflcn.
EchtiixfciijnEaook eigenlijke raadfels yofijvaa hen-die ten dood veruorlo fd "sv^te
gsr» 13 r.ist uit^elot a gevf«!t tsaijflj
vtcsadsaisodhïsi, utigradii.s 1.4bcsns .no,üc
é'n
U
V.' -,i
