V 'Q L K KI 0 J? D l-
'M ENGE LEK G E Ë-
&iGEMSËKE ''seHïfcD AMS6KÉ COURANT.
stwasfcesi
1ST aOF VAN 'DSS SUI/TAI!
"sA* "'- 'TE 1 -j"
Jt O W 5 :T w I W Is JU
^'.■(Vèrva J& en 'fiot.}
ioo allé tijden, fan den dag winter en zbnser da Groote te zeheu 'hij ie derhalve met ïija gelul: tevreden
n. j iJ T .U«An »ii«nhr itanf CPflti fcrrnOdsF-
"Beli*Ive de Stommen zijn er aan *t bpïvaüdetj Gród,
tea H«cr nog een dozijn Dwergen, dia mat de Stom.
jniyj ziiaen wonen, ea gelijk zij desa Siiltsn tot
tijdverdrijf dienen. Béide vergezellen hem, wanneer
hij uitgaat. De .Dwergen gaan voor de Pages. uit.
Somwijlen dient hun rug dan Gróotan Hser tot een
voetbank, vasites'T hij te paatdj ftijgt; men zorgt et
vlijtig vps>r:,.hen aan dit aoaderlinge gebruik te ge,
tygnncfl* .- C,.
Dé Gapidgiji Bachijs hebben het ambt, den.Grot»,
te» Heer te vergezellen. Alle vrijdagen séttensij
yic'n te 'paard en. inakéo aen'gedaaltt^ier keizerlijke
bèïekkïËgj -Uit waaneer- de Groote Heer zich in. de
Moskee begeeft. Sedert eenïge jaren reizen, zij bloot
nog ïn dé-provinciën;, oiade-firmansvan bswind be.
noésning of afzetting bekendtc maken. Deze opdrag-
tea*-zijn -louter gensdsbstnigiagen:, dewijl zij zeet
scsrdteiig zijnen nooit eeft Capidgij zonder groote
'gefciteaken, ter-ug komt;
De Cagidgtj» D sohiÏB flapea alle j-stokten op
jjunae bear; ia eéne kleis'e khmer kan den
iwëe'deb' "iagshgtpo'ertven. het Serail, -waarvan
inéft'haü' ie' fleutdi.ua zonneondergsug «vergeeft. -20
Jiebbis groote yooifegten en 'fttaa ip groot aanzien.
,V«aVaJ zoeken "de Grooten ben op en vleijetv hen
'om zien sashea fteunfds inj't ftörhU, zoo wel bij het
Öpperboefi der zwarte Gefnedenea alt --bij den Groo.
ten Heer selventé ver'fchaffeadien zij uit hoofz
ëé.viéi bun ambt dagelijks t# zien krijgen «a vrijheid
hebbentè nader èa
Aani't" Ottons'annifcHe hof heeft man Èwee Gpperftal.
«eésteta i onder welke al 3e Overige ftalmeassers v
■Sen.'Grooten Heer ftasn, tn dia hel oppertoezigt-van
de «éllea'Van feeï Serail Voeren, Bij het wijfeest van
alle paarden, des Grooten, Heers hebben zij de voor'
sitting. Dit feest vindt alle jaren op den dag vanSt,
G»irgj plaatsén Wordt met de gróotfts piegtigheld
gevierd, de Grooten van de Prrtede Ambténaren
var» het'Serail het ganfehe Hof van den Grooten
Keer 'wanen injftaatfie het uitrijden der paarden bij
die met-plégtigheid door da «raten van Kanftantinopel
AA- wevien -®eyo er A -wo* Aeo
crazen.Déze weiden liggen ons da heofèftae heen j
eb de paarden Worden' daarop dag en,, nacht van Bul.
caufche' 'boeren gehoed die tot dezen héerenöieast
cozéstelijk uit - Rotaelïékomen, Honné dorpen ziin
wan belastingen 'vrij es genieten cag'anderé vrijheden
ivelb ben rijkelijk fehadelooi «éllen 'voor dan oogen*
bl'ikfcéSÜkea diénst-, diéit rnen vso - hen vordert; De
Greotc Heer zelf'Woont dé piegtigheld bij-, en Wan
aarden uit het Serail komen, ziet bij' ben
Héér terftond van elKsn brand yèrwmigd en altoos
(taan er gezadelde en getoomde paarden" en v*ï 'riemen
voorzienevaartuigen gereed, oat dca Grooten Heer
i'elker minuut zelf tsaar Scutari, op de andere zij de
van het kanaal over te zetten wanneer de brand maar
cenigzina van belang ft. Te Konftantinopel is brand
zeer mecigëuldig en gewooblUk een teeken van de on
tevredenheid des volks. Wilde zich de Gr005e Heer
niet ter glaatfe begevan, alwaar het volk zijnen Op
perheer zijne 'ontevredenheid, betuigtdan zou de gis
sing niet bioot toenamen, maar er ware zelf,- een op*
«and te vreezeo, j'
De Balradgijs vaa hetSerail (Houthakkers), die den
B.oftangijj gelijken.,, naken een gedeelte;-van de lijf.
wacht en huisbadieadea des Serails uit. voren wa-
rcu zfj Houthakkers', die 'Jen opdragt hadden al liet bout
te kloovén, dat ia de keakens en ia de baden van het
Serail verbrand wordr, Hun aantal is vermeerderd en
zij hebben thans een®,bijna militaire inrigting, gelijk
alle bedieniogen van binnen,
[De jSultaaa hebben eigenlijk -,gecne utilitaire wacht
om [zich t bare, inrigting ia geheel huifelijk ca elk
gedeelte heeft den raam van het vyerk behouden dat
het voorraaals had. Het Serail wordt van onge
veer 10,000 man bewaakt, die wel niet in -laat zijg,
een bataillon. fitsropefche troepen tc weder&aan- doeh
evenwel genoegzaam zijn,'om hét geméea. van Kan*
ftantinopel, welks oogen" nog niet san de zonderlinge
gedaanten en dtsgten van het zoogenoemde binnenfti
gewoon zijn, vrees en eerbied in'te boezemen, Gaat.
de geringfie Gnat (Serallbediende) op ,ds 'ftraatwil
hij zich in eeae van de duizeEd kaiken zitten die
er',overvaart naar Scutari of Fez* dienen, d*n neemi
hij den toon en de* gang van. èets yizier a.aa; aet
hoogmoed, ja zelfs met verachting [behandelt hij de
geineeae lieden, fpreekt in eencahoogja tooien alles
gehoorzaamt heat op zijnen wenk.
Een Ambtenaar van bet Serail verlaat ttoohdetsat-
Se binnenpoort, 'zoo[dèr van ij a 31 bedienden ver
gezeld te zijn; hij behoeft aan de .zijnen het bevel
niet fé' geven, cm .hem te vergezellen.; wanneer bij
door de'yerfchillenie koven van hét.Seraifgaatdan ver
groot zijn geleide," Wie wil j iie volgt hem,- bet
febijpt als of" de. «reien vtn .den roem cn den
rijkdonswaarmede hij omgeven, isj op tl; bedienden
terug, kaatfen, waaruit zijn gevolg beilaat... .Ip.jE-j
ropa apen weljde bedienden gaarne hunne HeertB-aa
dan zij verbergen zorgvuldig bunnen ftand.a en tre
ken hunne livree uit; te KonfUntinoper danfentegei;
zijn 'de bsdsecdcn irotsch op hunne ffavernij.'prE.
tracht naar geen hooger.
Al heef: deze eerfte Minister gsenea penning ie
vemogen, zoo ontvangt hij toch dadelijk 'na zijacbév
noeming du.lzende van beurzen voor.dat hij «jog in
zijn pdlsis aankomtzijnevriandshca eiegenen.weike
gaaine»arabten .willen hebben nemen aézs ïnoeite op
zich, dewijl zij zeer goed weten, dat zij in de tos-
komst daarvoor rijkelijk fchadeloos gefteld worden, Esa
Intendant houdt daarvan eene naanwket'rige lijst.
De Grootvizier leeft op-eene-wijs,.die.ast den luis
ter van zijaen rang overeénkotn«ig is-. Zijne bedien
den zijn fchier even zoo talrijk als die van dan Groo
ten Heer zijn .huis hééft bijna dezelfde beambten,
■fen rasa rekent sju gevolg op iasérdu soot) perfe-
n-cu.
'D E S P E ELDER.
'ganfehe hoep der fpeeldcr3 kan onder twee klas -
gebragt worden. Wtp het-kaar^ eh-dóiióelfj>er,- of
Dé
fen gebragt worden. Wte het-kaarji
wedaiijgfc.iappin tot zijne dagclijkfehe bjzigfleid msskt,
dia ia pf een bedregene of een bedrieger» De badro.
gene ii gewjoclSjk ccn >man van-veraojjea ca swalc
verhand,, dia .zich, igelijk-.Shaktfpear zeg-tzoo go*
dnUig bij dca neus laat omleiden. Hij fpeelt niet
om dat hij een., vcnnpk;in de. kaarten en dobaf.iSee*..-
[nen vindt, .maar. ca dat hat mode is.-, latssfchca
zijn: er. toch ook lisden, welke, even zoo. veel. ver»
«and zié ..vermogen hïbbcn,.ea ia'tfpcli-bedot co, bs-
drogen worden. ..Zij wordaa v*a - de fpeeltucltt- zoo
rrteaAlijk geplaagd j, dat zijkan,dezelve alles opoffere*«
Nlcte ii treuriger .dan .eeu -tedelïk man die op. deze
wijze .verblind is» Hij -niaskt zich ee -zijne,.familie
tea prooi van een rot laaghartigen die affchnwelijker
dan, ftraatroovers zijn»r, .->. e-
Om oac een volledig begrip van het karaktc eens
bedfiegsis in't. fpcl te- maken, cn op dat hij geen-;
sörzaa'k hstft i om zich over .de misvorming wan h?H
zeiyï te beklagen vyillen yü} mé.t izijne., v,öatfegtsis
ee.ned aanvang ica.ken, ,Eea- fpcslocr, .dis eens wei-
■-'Qegelijke. hgüut, In de. w;reld t-Ksazt-tvel&vb
ninnens»vaardige eigecjehappen bézitten.,j.JHQ
séa man vaa cenen.vrolijken; sn Je-zendigffs luinizijiSi
met-ééae .zekere ftoifché gsisnedirust, .erneepe b«4
fend'ig* tegenwoordigheid.r ven .geestt-.qitgefMte sHij
noet Mj't- yprlie* van, duizenden kuncea lagchcn, e.n
ijn gekat miet veranderen s» al loopt hét geluk tsctr
len met de Senteekenen van hunnen ftandi.engeen;Jp?a' fcj;) ,.ös(1;r,de. gr»otea der.vrer'eid .lééft.
ion ut» mou tegen dea fnsphaaa van eeisec
up de BUTOpitc'ksi: Y/yspi gCflrésWGu'itJD. i»a. j^snt^tzCcaCcA
foldaat verruilen!
Dé lijfwacht vsn Ideti JGreorets -Heer beilaat ui
fcicks cn Solaks. Deze dragen fpitfe co verguld; hel
men en zijn met eene groote hsilebaara gewapend
gaan telkens voor het paard van den Groatcn Heer
uitca honden de hellebaarden aederwasng en de
punten voorwaarts, DeiPeicks zijn met boegen en pijlen
.gewapsnddie Zij met ongewone bekwaamheid iatïchie
JSCST 05 pS--
achter de J5f0uP.SH'één 'AbQ Kiosk' "voorbij «gaan dlijjss; 2ij dragencencn baard, eohebbsn-eeaegtosc*mats
Ss 'tón "pzvilloo ékt'«P gfootez .utiwehdigcaïnuur||a det gedaante van eenen helm op, waaróp aich 'ah
-vsn het 'Serail in 'tbiaséssfte der-ffad- san' den - itao' n.jraden 'zHt hooge witte -vederen, -bevindendie ga»
tfliDelve 1 Haniajaam (de Edele Port) of. de Poon
'dof, Reéffiég leunt, wa?Vüif'dz Eurbptërs'Hooge Portc
gémaakt hsbhtn-om dé -Ostaswiifcas Regering san te
(duiden.
Deze beide''Oppafftstmsegfars ziSsms» ea "bsaeveni
(y-! Soiiandgi; Sachij-en den Capidgijler Kchasft'i,de
4 Gr.óot Gffickrea dsr-kro.on en maken ^ea. s*e '«hof
4tr Gitnanaifchs' Piinfea zoo gsnaamsea keizeriijkeo
ftljgbeagsJ-iêtka-'-. ■-.'/! f 7
p«. kciaefJijks- figsbeagel bsteete«f t-Saos-ia *t g«
ïla.öSé niets, meer-hij-is e^a -boegetctvolkomen beeld
$0. den désgotièldsa." .vorm der. voormalige regering
."ïaa, de grondVEstera -dér Dmannifchen rijks,, voor dzt
Éïj zich .op de oioedigs puinhocpea des trooa» vsn. dén
laatÊen Corftastihns rM^zetssn, D'e. Sultan had tcaIl•■
kads geen sndtr.pskii dan esDS'-tBnv.geeaeo anderen
Ëófiloét. dan sijn: iöÜttajre gslaiie,:geenenBcderen pracht
dan - zijce-trofeën c-a den bait-van de overwonnenen
dien hij voor zich liet uitdrzgen. De éifeaen én vet-
zoeken der srmee werden ain de Voeten dés'Sultans
gebragt-, .die té ps'ard, zat bij zynéü' ftïjgbeagel
fmeekten de -biddcndeti om' zijne gëregtighöid ofgenïde'.
De trmeebévéien 'de keizerlijke béflhitcnde Vbtmisfen
werden tc .paard uitgevaardigden vaa dit oude gét
bruik komt-nog in A binneafte des Scraih hét- bjHou.d
Jes naams san den keizetlijken ftijgbeugel voort,: Bij
ministerieels -verhandelingenin dé gcloofsbfisvcn de
Gesantën ,lin. de -Firmat» dgr Hcogé Forto vindt inen
,-bnftendig deze beEaming eü alle nota'swélke "de Eu
ïüpefche Gezante» overgeven, werden aan den keizer
i-jken ffijgieugel gcrigt, r
De bewaking vaa her inwendige iédan dëBaffangüs
toevertrouwd wèlka ocffproBkelijk blcpft' tuinders
rWarsBi 'Hun Opperhoofd 'die Boftscgij I5schij[heet-, it
'-pa dén Sslik.tarrAgbb dejtweede perfcon van het rij,k-;
ilj heeft groote voor régt'én en óèfem de politie binnen
het-'Sérail uity:" ÊniteEcién bèeft hij hét vdorregt en de
éér hetifta'uérper 'van' hét vaaTtuig"dés" Grooten Heer.
té voeren. Bij brand moat hij zién mét al zijne Ba
.éspgij*naiT de piaais" begeven'*, alwaar'de brand is,
Hoe' defbauek ds magt van den Grooten Héér ook
gj moet hij-zich'echter bg eiken bfand te Kon
-^3ntiDt<P" 8ffAn dé-nabuurfchap rast zijn Kof naar ,dt
cl*aLs'alwaas1 dé brsód is. Abn'éezen pliA
waagt zich Bi£t to oaurekken aft vrees, de ver
vitekii-3 ^c£ Tbllis op zish te UdcD, Van daat wore-
ét ecne ztjds van dea helm nederhange'n en wM 200,
dat die, welke op de regter. zijde, 'van den Groote»
Heet &MB, de vederen links hebb:n de sa da ré ry
eakter dezelve .regt» heeft nciernangen. li3 Groote
Héér gaat alzao in het midden" van dezen vederen ei,
piiier; van. daar san men hemmietzien." Deze. lijf
wachten fcebbea den ;boog gefpaanen en ,den pijl naar
buiten gefigt»..Behalve deze bedekking vindt de Groo
te Heer nog op zijoe* weg vap d:n tweedsn ingang;
poort dés Serails af tat a*E és Metiseswelke hij slis
vrijdagen brzoekteené dubbelde rij van fanitfar^i
die vai eerbied het hoofd, buigen,, zoo dra 'zij hém
gewaar worden. Be -Grocie Heer groet hert inïge!ijk3
door zich regts ea link® te neigen.'
De Grootvizier is de vbornssmfte pérfjoó in.','tfen
(laat ma' dea Keizer. Hij hééft alle magt van den,Groo
ten Heef, en hét regt over het leven én den dood vaa
alle onderdaoea, 3s zelfs van de Pacha's. De gan-
fché vorii' der benoeming en invoering' van eenen
Grootvizier beSaat daarin, dat hij het Tij'kizegei ont
vangt, welk de Groote Heer hem zélf overhandigt.
Di nieuw benoemde Groötvizier neemt het zegel ms!
blijken vis den diepltea 'etrjjjèd aan, fteekt her z0jg-
vuldig'W zijnen'boezem en légt het nooit af. Soo
dikwijl* lilj zich van hetzelve bedient, btengt hij he;
vol eerbied aan zyn voorhoofd kast' heten ffeek;
het weder met de grobtfte voorzigtlgheid in de vet-
fchillesde'kleins-hëufzen j.'wKitin hij liet gewikkeld
hééft. Wordt een Grcotvizleï afgezet, dan katat een
dienaar van den Grooten Heer'én- verlangt het
segel «ah hein zoo" dra hij dezen Talisman nietmeer
heeftkeert de ia ongenade gevallen Grootvizier ftil.
twygead onder den grooten hoop terug» en is nog
hoogst gelukkig, wanneer rastj, niet lerens ust hét
zegel zpo hoofd verlangt,"
Den dag bs zijne aaafteliisg' gééft dé G'roötvhisr .zalf
dus morgeus in *t Serail, cnn des namiddags in zijn
paleis audiëntie, om aan het volk een bewijs vaa ztjne
vaardigheid te nm,n hli asai uïr
-.1- i-'.- itiitfi. ii-11mi b»! iiatA Uet i ,;d .eene gevalitge
tevenstvijé»'nietontbreken; ..hij, moet-nederig eaw,.
d«worpendoch'niet flaafacn en.kruip.end.yiijp ;.:hft.mpet
een, pefchnidig yrtj gelaat; in zijne msgt, ü'sabea en
eeae. fcttynbare opénbanigheld, ia szijf!-,gedrng.bezittzn,
'••Daar wij' stjo uiterlijke'gefebtide-d hebben
«illéo vyij cci'ige blikken ,iu .,zQo-.-héft '-do'ea.oHtér,
zien wij) dat, h.ebzucat de .vobrfcaaratïe drijfveder
wolk? ,bE.E.-ganfeflé w.erktéig in^ beweging zet,-Li-s
fyesjderwfordt doof: gierigheid rerteerd^ en wannéér
deze hartstogï .zijne grootfté ftérkte bereikt jdaa li zij-,
is utagt fttrfcerdan de aagt-vsn eeEjgsa iaAéfea'.
iuttstcgt. H,! bedwingtxelfs zinaélylcs. Sustencis
■yel ftcfkcrdha. dé pudefdoa, Jn-:o.aé aesiigfté' vsar
tién,; wy;f ceoe- -fchooae vrouw -nog; ipét.-wclgeviiis*
loch--' wsaaear kaarten, en doScïiftecasn ,al onze :p.
nerkzaartïheid -verdiafèn dah,.verachtmen vrou'wia
«o al hare .bekoorlijkheden. Jn.het.vyf ea twinti^Sa.
jaar. ësb fp'éeldcr'.'vaa; bsröep' kan ;3ijaè oóVéréad»-'
üjits» gierigheid aüssa dtfar-,Aeih*éflj bsvrédigen,' soa
dat al de fchfj'nbate-deugdïK t" vTalke wij genocmé heb-
J3B-, cp -welkei; In,dién 'zij .wetkelljk b'sftonden tsr-
ivelvaart van het manfchelijkegeüaeht zouden kun
nen dienenbij eensa fpcelder tat verderf van zi.be
■nadefsnapfelen - gebruiktmoéten worden. Zijb" v-'o-
.lijka en- ievendiga luim dient alleen ons hem in de
gezwisdfte methode te oatdertïgten hos hij de kaar
ten, tot"zijn voordeel" mengen kanzijns ftandvastig.
aeid, wélke hem in ftaat lïelt, om dóizendsn met
koel bloed te vefliëze'n', mne't hij dikwijls tegen da as
ten ca verwijten vaa zij'n gévvetca gebruiken; cn z;ji
beleefd-gedrag en zijn» aangeïsotnene opRnha:i;g-*eié
h oloot een féhljoaafe Cuijer, waarmsde hij.de zwart-,
ite .lssghaftigiieia aanbsvcelsn vcrbsigt.
WERKWAARDïGÉ TOORSPELLIKGEN'- -A
Wat- méts voorzegt'.
regtvaardighéid te geven hy gaat volftrekt wiltekeu
rig te v/srir. Deze g'rénzenloszs aagt, die in andere
lïatsn de gevaarlijk«e gevolgen zon kunnen hébben,
is ccnigermate de feuts van het Gsmaatsifchs rijk.' Doch
Hóe groét ook de magt van dea Graotvisier is, '00
«reeft hij - eeftter nooit' naar den troonDc eerbied en
dé liefde der Turken tot den regtrenden Heericiieraiiam
makett feit hss» «''iEOgeiykit |reo«" op züa hoöfé
iét tssbëtsynéti gnónd is datgstio
hebbenwat voorafgaat. Dan foKWjgten doet de htseeëb"'
séne greep in den gelukspat en rbëfpiedt deteekomsf,
offcSooa e: tot fcsrc gefteldheid nog ia 't ^eteïl'geeiia
-aanleiding- ïn dé tcgsnv/oordïgheid voorhanden ij. *jic
is eens zaak-van hét toeval; dis erëa zoo goea
uitKomr, als zij uitgekomen h._ Wat gefchiodt," d*c
gaat natuzdijl: toe; het volgt uit óbrzakeh welkahec
gevolg vooraf gaSn«n laat ëieh uit dezelve verElsr
ren. Waaneer een volk verwijfd en lafnartig if daa
ziekt hst vroeg of ladt'in Eavernij wanneer het zïct
als nisis niét asht en zijne nationale eer niet
hooger dan_ het leven fciiatdsn 'wordt het een'.roo£
-r veroveringen dqór buijsnlanders, Wat>n waardig
zya*. bèftaans Ï3 dat gaat té gronde alleen hst hear-
lijke blijft voortduren. Zoo kan de opmerkzatne óe-ir
fciiouwer van de gebeurt»cisfea dei tijd* vele toskoct*
(liga voorvallen voorzeggen offcSioon hij zich niet
aaatnaJgta zal, de ganfshe toekomst te wiljen voor»
rien, om dat vele gebeurtenisfea vaa voorwaarden
afhangen'welke- even-^00 fuel vernietigd Jruneen wor-
«ea, als sy ja d«a osio'rg «f. ?8^ jpgétfroDgéa zljfg.
