Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad.
No. 12.
Zaterdag 18 Mei 1901.
Ie Jaargang.
FEUILLETON.
Boerenkermis.
Yeel beloven en weinig geven.
Doet de gekken in vreugde leven.
Liberaal of Klerikaal, lood om oud ijzer.
ABONNEMENTSPRIJS:
13 cent per kwartaal
franco per post 20 cent I h* vooruitbetaling.
Losse nummers 1 cent.
3) door L.
Bureau van Administratie
en Redaktie
Noordvest 12.
ADVERTENTIËN:
5 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
W. P. G. HELSDINGEN.
DE HOKER
•*- tl I tUÊÊÊÊÊÊÊÊÊKBM
(Slot.)
In de herbergen is nu ook muziek, muziek voor
den dans, Ben jankende viool, met een loeiende
harmonica, soms nog aangevuld door een schette
rende cornet a piston maken een lawaai, dat
wonderwel overeenstemt met de ruwe omgeving,
die men van nabij gezien moet hebben, om al het
terugstootende van zulke Kermisvreugde te ge
voelen, om te kunnen beseffen, hoe totaal onbewust
die menschen moeten zijn van 't werkelijk goede
en schoone dat er te genieten valt, om te kunnen
begrijpen in welken treurigen staat van ontwikke
ling naar den geest de plattelandsbevolking nog
verkeert, om in te zien dat het hoog tijd wordt,
de kermis af te schaffen, de kermis, die, zooals
zij nu is, alleen de onzedelijkheid bevordert, om
doordrongen te worden van de groote noodzakelijk
heid, ons volk te trekken uit den poel van ver-
dierlijking, waarin het door onze verrotte, verkan
kerde maatschappij is geworpen en door de
bourgeoisie met kracht en geweld wordtin gehouden,
ieder, die beproeft zich uit het moeras op te
werken, met een trap op den kop nog dieper wil
lende stampen.
Polka en wals is 't balprogram, door de traditie
vastgesteld.
En de hoeren, ze springen en hossen, of hun
leven er van afhing. De petroleumlampen hangen
te schudden aan de lage zolderbalken. De, soms
steenen, balvloer davert onder't gestamp der hoef-
ijzerhakken. Men trapt elkaar op de vetleeren
schoenen en springt als bezetenen tegen elkaar
op in de door drank, rook en vieze menschenlucht
verpeste atmosfeer. 'tMoeten boerenvoeten, boeren-
borsten en boerenlongen zijn, om tegen 'tgetrap,
gestamp en de bedorven lucht bestand te zijn.
Lang duurt de dans niet en gelukkig, want een
krachtsvertoon als de dansenden moeten ontwik
kelen, kan niet van langen duur zijn. Telkens hoort
men dan ook boven 't geroezemoes van stemmen,
zang en gehos 't geklop met den strijkstok op de
strijkstok op de viool en de krakende stem van
den afgesjouwden violist, die zijn „oud zilver"
doet hooren, wat zooveel zeggen wil als: hon je
portemonnaie open; ik kom om vijf cent.
Hebben ze genoeg gesprongen, dan kruipen ze
weer met hun meiden over de vieze dranktafel
heen, de boerinnen met hun wijde rokken d 0
Dit zijn in werkelijkheid de Partijen die elkander
hij de aanstaande verkiezingen bekampen
De partij van het Bezit, het Kapitaal, en de partij
der Proletariërs, de partij van den Arbeid.
Kiezers, vraagt niet naar geloof in den verkie-
zingstrijd, het is geen strijd voor of tegen den
godsdienst, het is een strijd voor of tegen de be
langen van den arbeid.
Wie die wil bevorderen die steune de Partij van
den Arbeid en haar candidaat
Bij de verkiezingen schieten de burgerpartijen,
of ze de Standaard of de Nieuwe Hotterdamsche
Courant tot orgaan hebben, uit hun slof. Dat deden
ze in 1897, door in hunne programma's voor te
spiegelen allerhande maatregelen in het belang
van arbeider en boer, door arbeidswetgeving, rege
ling van het pachtcontract, arbeiderspensionee-
ring enz.
We wülen nu alleen zeggen, dat van al dat
beloofde maar bitter weinig is terecht gekomen,
zogder in onderdeelen af te dalen, die men in de
brochure: „Het schuldregister der regeering" kan
lezen.
We moeten nu de aandacht vestigen op een
nieuwe wijze van doen. Tot nu toe waren het de
partijen die elkander de overwinning betwisten,
door het meest te beloven, de grootste verwach
tingen op te wekken. Bij de verkiezing in dit jaar
is het de regeering, het zittend ministerie zelf,
dat zich in den strijd mengt, en dat doet door het
hals over kop indienen van allerlei wetsontwerpen.
De bedoeling daarmee is al te duidelijk, zoodat
zelfs de eenvoudigste kiezer ze kan snappen.P
Overtuigd dat men niets kan inbrengen tegen
het verwijt, dat er eigenlijk maar weinig is gedaan
aan sociale wetgeving, dat van al de meerdere
millioenen die in de schatkist vloeiden, meer aan
militairisme dan voor maatschappelijke verbeterin-
in het belang der arbeiders is gegeven, worden
in allerijl een massa ontwerpen ingediend, die als
tafel schoonvegende, laten zich op de ruwe planken
neervaHen in de volle armen hunner [sehoonen
drinken hun wijn of jenever en steken hun sigaar
op, rustende zoo van de groote inspanning, latende
drogen hun zweet!
Zoo duurt de pret tot een of twee. Het hossen
ïs steeds wilder geworden, het rumoer steeds
grooter en geweldiger, de omhelzingen steeds
inniger en talrijker, de toon steeds ruwer, de ge
sprekken steeds van minder aHooi, steeds meer
ongebonden.
Het is een echte dronkenmanstroep, beestachtig
in al zijn uitingen.
Ze zijn moe gesprongen, zat gezopen, misselijk
gerooktze willen nu wel eens „vriëe op der
gemak. En ze gaan of rijden naar huis, hun
dronken lichamen toevertrouwende aan den makken
klepper, dien ze, thuisgekomen, met behulp van
hun meid uitspannen en den leegen stal injagen.
Dan geklopt!
Moeder doet open, geeft 'tjonge paar een klein
lampje, wenscht ze veel plezier en kruipt weer
naast haar boer.
De gelieven gaan naar den keuken, waar brood,
eieren, vleesch enz. voor hen is neergezet, en
waar ze te zamen vertoeven, tot laat in den morgen.
Dan laat zij hèm uit en ze zoeken beiden 't bed
op, waar ze rusten van de vermoeienissen en
droomen van de genoten vreugde.
Met het ernstigste gezicht van de wereld betwis
ten de liberale en kerkelijke partijen elkander de
meerderheid in de Tweede Kamer'.
Antirevolutionairen, Christelijkhistorischen, Vrije
Antirevolutionairen en Katholieken sluiten een ver
hond met elkander, om waar het kan en noodig
is de liberalen te verdringen.
Het Christelijk Nederland mag volgens hen niet
bestuurd worden door Godsdienstlooze liberalen,
het gaat bij de stembus om de leuzevoor of tegen
den Christus, zegt Dr. Kpiper.
In de liberale partij tracht men alle mogelijke
idealen op zij te zetten, om maar ééne onverdeelde
groote liberale Partij te behouden, die bij de a.s.
verkiezingen weer de meerderheid moet halen, om
te ontkomen aan de verschrikkelijke overheersching
der kerkelijken.
Net alsof ze het heusch meenen, schrijven liberale
en kerkelijke bladen, maanden lang voor de ver
kiezingen vinnige artikelen tegen elkander, alsof
ze doodsvijanden waren.
Maar als het er op aankomt vallen de vijanden
elkander in de armen en helpen elkander alsof ze
boezemvrienden zijn.
Als het noodig is in beider belang stemmen zij
precies eender over zaken, die in de Tweede
Kamer in behandeling komen.
Bij de verkiezing in district III te Amsterdam,
waar de liberaal den Hertog stond tegenover den
Sociaaldemokraat bij de herstemming, daar kreeg
de liberaal den Hertog de stemmen van de Katho
lieken, Christelijkhistorischen en Antirevolutionai
ren, ja zelfs gedeeltelijk, van de vrijzinnig demo-
kraten, hoewel Mr. Treub had aangeraden op Polak
te stemmen. Dr. Kuiper gaf in de Standaard openlijk
den raad aan de antirevolutionairen om op den
Hertog te stemmen, niettegenstaande den Hertog
in den Gemeenteraad van Amsterdam den Bijbel,
Godswoord volgens Kuiper, had gelijkgesteld met
de sprookjes van Moeder de Gans.
In de praktijk mag men dus wat den geloovigen
het heiligste is aanranden, mits men maar van
het allerheiligste, dat is den geldzak, afblijft.
Bij de herstemming in Distriet III te Amsterdam,
toonden zich al de burgerpartijen in hunne ware
gedaanten, dat is als de partij van den geldzak,
die, hoe ze elkaar ook aankeffen, schelden en be
lasteren, elkander toch helpen tegenover de partij
die hun gemeenschappelijk kapitalistisch beginsel
durft aanpakken, dat is de Sociaaldemokratische
arbeiderspartij.
Zoo gaat het buiten de Tweede Kamer en daar
binnen niet anders.
Hebben niet liberalen en kerkelijken samen mee
gewerkt om de schandelijke Atjehoorlog op de
de meest gewelddadige manier door te zetten?
Hebben niet liberalen en kerkelijken gestemd
vóór de verhooging van het legercontingent van
11.000 op 17.500 man, en meegewerkt om het hardst de
legeruitgaven te verhoogen met enkele millioenen
Hebben zij niet beiden zich verklaard tegen zulke
zaken die in het belang waren der arbeiderskinderen
door te verwerpen het voorstel v. d. Zwaag om
de zes weken verlof voor arbeiderskinderen om
op het land te werken uit de leerplichtwet weg
te nemen, en door te verwerpen het voorstel der
Sociaaldemokraten om aan arme kinderen voedsel
en kleeding te verschaffen van gemeentewege.
Hebben zij niet beiden zich verklaard vóór een
weduwe-pensioen van f 150.000 voor den rijken
prins Hendrik, die het niet noodig heeft en waarvoor
hij geen cent contributie behoeft te storten?
Hebben niet de liberalen en de kerkelijken ver
worpen de motie Troelstra urgent verklarende de
zaak der grondwetsherziening, om daardoor tot
algemeen kiesrecht te komen?
Hebben ze niet samen eendrachtig berust in de
houding van het ministerie tegenover de Hoger-
huizen en beiden goedgekeurd en geprezen het
zenden van militairen en oorlogschepen om de
werkstaking te Botterdam te onderdrukken, niet
beiden goedgekeurd het schieten op de werk
stakers te Dordrecht?
Kortom hebben zij niet heiden, liberalen en kerke
lijken, gewerkt voor legeruitbreiding, vermeerde
ring van uitgaven voor leger en vloot, een lijn
getrokken tegen arbeiders en vóór kapitalisten be
langen, het recht doen onderdrukken, de demokratie
tegengewerkt
En waar is dan het principieële verschil tusschen
hen? Dat is er niet, maar wel is er een groot ge
meenschappelijk belang, dat beiden dienen, het
belang van de brandkasten. En daartegenover staat
de Partij die opkomt voor de belangen van hen
die niet hebben.
