fat maakt het verschil? Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad. No. 14. Zaterdag 1 Juni 190 S. Ie Jaargang. De hand aan den ploeg. Ken buitenkansje. FEUILLETON. ABONNEMENTSPRIJS: 13 cent per kwartaal i y b/i vooruitbetaling. franco per post 20 cent I Losse nummers 1 cent. Uur eau van Administratie en Redaktie: Noordvest 13. W. P. G. HELSDINGEN. advertentiën. 5 cent per regel. Bi) abonnement belangrijke korting Het is ditmaal voor 't eerst, dat de arbeiders partij in dit district zelfstandig deelneemt aan de verkiezingen. Moeilijk is nu ai te voorspellen, wat ,de uitslag van liaar strijd zal zijn. Dat het een overwinning zal wezen, lijkt ook ons niet waar schijnlijk, al blijft de kans daarvoor nooit geheel uitgesloten. Het zou niet de eerste maal zijn, dat de verkiezingen een dergelijke verrassing brachten. Het is reeds meermalen gebleken, dat behalve hen, die openlijk het socialisme beleden, er nog een groote massa was, die, ofschoon ze in 't openbaar nog niet voor haar beginsel durfde uitkomen, toch de Partij van den arbeid aanhing. Dat dit ook hier het geval zal zijn, wij zijn er zeker van. \N ij weten te goed, hoe hier tal van arbeiders zuchten onder den druk van hun patroon, hoe hun van die zijde ontslag, met alle daaraan verbonden ellende, dreigt, indien zij er maar van worden verdacht wat „rood op de graat te zijn. Vooral hier is dat gevaar groot, omdat er weinig bloei in de industrie is, daardoor veel werkeloos heid, en voor éen arbeider, dien hij ontslaat, kan een patroon er tien terug krijgen. Daarbij komt nog de tirannie der geestelijkheid, hier wellicht nog erger dan elders, die niet alleen door valsche voorstellingen en door 't zaaien van geloofshaat, maar ook door dreigementen de arbeiders in toom tracht te houden. Dit zijn de groote hinderpalen voor velen, die zich bij de arbeiderspartij zouden willen aansluiten. Welnu, de verkiezingen geven hen een gelegen heid de arbeiderspartij te steunen, zonder dat zij gevaar loopen er in hun boterham voor gestrafd te worden. De stemming is geheim. Geen mensch kan weten, welk puntje gij zwart maakt. Daarom zal elk arbeider, die het waarachtig belang kent van zich en van zijn klassegenooten, zorgen, het puntje voor den naam van HELSDINGEN zwart te maken. Niets mag hem weerhouden. Ook al behalen wij geen overwinning, laat dan ons verzet zoo krachtig mogelijk zijn, dat reeds bij eerste stem ming onze candidaat een groot aantal stemmen op zich vereenigt. Niemand mag wachten tot de her stemming, want zoo er voor onzen candidaat kans van verkiezing bestaat, is die het grootst bij de eerste stemming. Nu bestaat er verdeeldheid onder de burgerpartijen. Hun stemmen zullen verdeeld zijn tusschen drie candidaten. De arbeiders hebben het nu in hun hand, als zij willen, als ze als éen man opstaan, kunnen ze gezamelijk hun candidaat, den candidaat der arbeiderspartij in de 2e Kamer brengen. Maar zijn ze lauw en laks, en blijven zei thuis, of laten ze zich zand in de oogen strooien, en loopen ze als juffershondjes achter de „heeren' aan,neen dan is er totaal geen kans. Daarom moeten we ons niet laten verleiden door mooie beloften, die ons gegeven worden, wanneer we de heeren maar aan 't roer laten. Zelf moeten wc de hand aan den ploeg slaan, niet den candidaat der bourgeoisie steunen, maar den candidaat der arbeiders De Nieuwe Botterdamsche Courant heeft een zeld zaam buitenkansje gehad, heeft namölijk een uit spraak van een arbeidersblad aangetroffen, waarin de werkzaamheid van dit ministerie hoog wordt geroemd, van welke uitspraak dit blad gebruik maakt om te zeggen: „zelfs een arbeidersorgaan erkent het vele wat .door het ministerie m de afgeloopen vier jaar is gedaan." Het was uit het maandblad De Katholieke Demokraat orgaan der Roomsch-Katholieke Demokratische Partij in Nederland, dat deze uitspraak was over genomen. De Katholieke Demokraat schreef in het Meinummer dit„Laten de arbeiders bedenken, dat dit ministerie onder het uitgebreid kiesrecht van 1897 benoemd, meer in hun belang heeft gedaan dan in 10 a -.0 jaren daaraan voorafgaande. Men denke aan de OngevallenwetLeerplichtwet en Persoonlijken dienst plicht, welke toch aUen het belang der arbeiders raken, althans de eersten." Met dit citaat nu is de N. B. C. in de wolleen. Ben klein beetje handigheid bij het citeeren heeft de N. B. C. niet nagelaten aan te wenden. Immers dit citaat is gelicht uit, een artikel, dat aantoonde, hoe onder het uitgebreid kiesrecht meel is gedaan, dan onder een meer beperkt en spoort aan om ook op grond daarvan aan te dringen op Algemeen Kiesrecht, als zuHende zijn in het belang van meerdere Sociale Hervormingen. Dat het de bedoeling van De Katholieke Demokraat niet kan geweest zijn om nu juist de groote ver- 1 dienste en werkkracht van dit ministerie op sociaal 1 o-ebied in het licht te stellen, zal men reeds dui delijk opmerken uit het weinige wat dit blad noemt als ongevallen- en leerplichtwet én de persoonlijken dienstplicht, waaraan het nog toevoegt dat althans i de eerste het belang der arbeiders raakt, van de i andere schijnt het nog niet zoo zeker te wezen j daaromtrent. j Zooals men ziet was dus de lofspraak niet be- doeld als de N. B. C. ze opvat en is bovendien lang niet zooveel waard als de N. B. C. het wil 1) (Naar het Engelsch door PHAF). Twee mannen werken op denzelfden winkel, en verdienen hetzelfde loon, maar in niets anders zijn zij gelijk. De een woont in een aardig, gezeUig huisje, dat comfortabel is ingericht, met een tuintje er omheen. Het huisje van den ander is armoedig en vuil, met gebroken vensters, terwijl het er don ker en verlaten uitziet. De een heeft een goede jas aan zijn lijf, wanneer hij van z'n werk komt; de ander ziet er zelden fatsoenlijk uit. De kinderen van den een zijn vroolijk en ge lukkig, netjes en zindelijk, en gaan dagelijks naar school. De kinderen van den ander loopen dikwijls zonder schoenen en kousen, spelen in den modder rond en gaan slechts naar school, omdat ze ge dwongen worden te gaan. De een heeft eenige boeken in huis, 's zomers bloemen op de tafel en 's winters een vroolijk vuur in den haard; bij den ander is er niets, dat waard is om gezien te worden, de stookplaats is 's winters dikwijls zonder eenig vuur en er zijn geen mooie bloemen, die het huis s zomers vervroolijken. Hoe kan dit zijn? Misschien kan het volgende gesprek, dat gevoerd wordt tusschen deze twee mannen, als zij van hun werk naar huis gaan, ons verklaren, wat het is, dat al dit verschil maakt. „Hendrik, ik wou, dat je mij eens zeide, hoe het ko'rnt, dat jij het zooveel beter hebt dan ik. Het schijAt, dat jij altijd geld genoeg hebt, en zelfs wat overhoudt om op de spaarbank te zetten, ik krijg hetzelfde loon, heb minder kinderen dan jij en ik kom met moeite rond." „Wel Toon, ik denk wel, dat ik het kan verklaren. Het is een zeer eenvoudig geheim. Pas op de stuivers!" „Is dat aUes, Hendrik?" doen voorkomen. De capriolen die dit blad van vreugde er over imtfakte, waren daarom wel een beetje gek. Wij begrijpen echter wel dat het zoo gretig daarop aanviel, immers behalve de reclame van het ministerie met de ingediende wetsontwerpen, regelende het arbeidscontract, de droogmaking der Zuiderzee en de pensioneering der arbeiders, is er in de afgeloopen vier jaar zoo weinig gedaan voor de arbeidersklasse, dat het moeielijk is voor de liberale Partij om er mee te geuren. De afschaffing der plaatsvervanging was half werk, want wie geld heeft kan zich nog altijd van een gedeelte van zijn diensttijd afkoopen, wanneer hij door het lot wordt aangewezen om na te blijven, om de Corveediensten in de kazerne te verrichten. Br is dus nog altijd een voorrecht voor de geld bezitters. De Ongevallenwet was half werk, omdat aUe landarbeiders, losse werklieden, dienstboden, zee- visschers en zeelieden daarin niet zijn opgenomen. Bovendien weet niemand nog, of en wanneer de ongevallenwet in werking zal komen. De Leerplichtwet is verknoeid, daar niet aHe kinderen, zooals die der schippers en kramers er van genieten kunnenomdat de kinderen nog altijd elk jaar zes weken verlof kunnen krijgen om op het land, in het veen, bij den tuin of boschbouw en de veeteelt gebruikt te kunnen worden; omdat men niets heeft willen doen om de financieële druk voor de ouders minder te maken en omdat men arme kinderen van Gemeentewege geen voedsel en kleeding wilde verschaffen. De woningwet is onvoldoende, omdat de ge meenten bijna tot niets verplicht worden te doen. De kinderwetten raken zoo goed als niet het belang der arbeidersklasse. Het Belastingstelsel is niet gewijzigd in dien zin, dat de groote kapitalisten noemenswaardig meer moeten betalen, deze hebben de bescherming zoowel genoten van Pierson-Borgesius als vroeger van v. Houten. De kieswet v. Houten is een beetje gewijzigd, een klein aantal werklieden is toegelaten tot de stembus, doch nog altijd blijven ongeveer 5Ü0.000 van hen uitgesloten. De wet op de arbeids- en rusttijden, reeds 28 Nov. 1898 ingediend, is sedert weer verhuisd naar de ministrieële portefeuille. De verhooging van het wettelijk minium der onderwijzerssalarissen, gaf al het minste wat men geven kon. Daartegenover is het legercontingent verhoogd van 11.000 op 17.000 man, zoodat er dus meer werklieden naar de kazerne moeten. De legeruitgaven zijn verhoogd met 2 a 3 mil- lioen gulden. „Ja, en 't is heel wat ook. Niet één man van de vijftig weet dat geheim, en ik denk niet Toon, dat jij liet al ontdekt hebt." „Nu. Hendrik, ik moet zeggen, dat ik er mets in zie." „Laat mij dan probeeren je te toonen, dat er heel veel in is. In de eerste plaats kost mijn drank mij niets." „Niets?" Betaal jij dan nooit voor een rondje? Reken jij op anderen, die voor je betalen-" „Zeker niet! Water is mijn drank, en zoo bespaar ik"mijn stuivers, en heel wat meer bovendien. Ik bespaar hoofdpijn en bevende handen. Als ik maar een halve kroon 1) por week aan drank verteerde, zou het op bijna zeven pond2) per jaar komen, en dat is genoeg om mij en mijn kinderen te kleeden.' „Ja Hendrik, dat is alles goed en wel, maar ik verteer geen halve kroon per week aan drank. Wordt vervolgd). i) een Kroon is f3,— een Pond Sterling is f 12-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1901 | | pagina 1