Abonneert U op „DE MOKER".
{Jet Volk,
Ik tart U, om te bewijzen,,.
Onmisbaar voor iederen arbeider is
J. Koorengevel,
De Nieuwe Tijd.
Ingezonden Stukken.
Y erkiezingsfonds.
Steunpenning.
Korrespondentie
Geldersche Kade 117, Amsterdam.
St KLEPKE, Helenastraat 16.
auhsUMi
Nieuwstraat - Schiedam
Dagblad
voor de
Arb eid ersp artij.
BUREAU:
ABONNEMENTSPRIJS
15 cent pet week. ƒ1.95 per 3 maanden fr. p. post.
Alle abonne's zyn verzekerd tegen ongelukken bij de
Maatschappij „FATUM" 's Gravenhage voor 1000 bij
geheele invaliditeit, en ƒ400 bij overlijden.
Proefnummers worden op annvraag gratis bezorgd
door den Agent Voor Schiedam:
"'f 'f' ifffiViintrmn Hf
Onderwijzer in Handteekenen en
Schoonschrijven.
Teekenen voor de Hoofd-acte.
Verbeteren van Schrijfhand.
Aanleeren van Rond-, Gothisch-,
Fractuur en ander Schrift.
Onze strijd in de Tweede Kamer,
De Soo.-Dem. Kamerleden.
I. Het Platteland. 2 cent.
II. Rechtvaafdighold dér Regééririg.
1 cent.
Uitgavë van den Brochurénhaadel der
S. D. A. P.
Sociaaldemocratisch Maandschrift.
Redactie: HENR. ROLAND HOLST.
F.van[derGOESenDr. HERM.GORTER
wordt, alleen de eerste vijf dagen van de week
zijn loon uitbetaald krijgt, en verder maar moet
zien, boe hij zal rondkomen. Natuurlijk zal gedu
rende het verder verloop van zijn ziekte geen cent
van zijn loon uitbetaald worden.
Wat echter in een der vorige weken gebeurd
is, gaat alles, wat wij vroeger vernamen, te boven.
In de branderij „de Vrijheid," aan de Nieuwe
Haven, wordt op Zaterdag een der werklieden zoo
ongesteld, dat hij zijn werk niet vorder kan voort
zetten. Hij gaat naar huis, en krijgt zijn voHe loon
uitbetaald.
Een goed begin dus voor den zieke. Had de
ziekte zich nu maar tot dien dag beperkt, dan had
de werkman geen finaneieële schade geleden. De
ziekte duurt echter nogbijna de geheele week
voort. t)e andere werklieden, vier in getal die uit
ervaring wéten, wat het zeggen wil, eenigen tijd
zonder ioon te moeten rondkomen, nemen zich voor,
het werk van hun collega voor hun rekening te
nemen, in de hoop, pok daarvoor het toekomende
loon te ontvangen. De bedoeling was, het voor
dien vriend verdiende loon aan dezen by het eind
van de week af te staan. De Zaterdag is daar.
Het gewone loon wordt aan de vier werklieden
uitbetaald, doch het daarboven verdiende loon wordt
hun onthouden. Aldus leverden de vier werklieden
het werk van vijf, maar kregen het loon van vier
uitbetaald.
Ook wat de werktijd aangaat, geeft deze bran
derij stof tot klagen.
Is de gemiddelde werktijd in de meeste bran
derijen van drie uur a half vier 's nachts tot
's middags vier uur a half vijf, in deze branderij
is het aanvangsuur hetzelfde, maar het uur van
eindigen eerst 's avonds te zeven uur of half acht,
ook wel om half negen, negen uur of half tien.
Bedenkt men daarbij, dat er geen schaftijd mag
afgetrokken worden zooals in de meeste andere
vakken, dan zal ieder weldenkende het met ons
eens zijn, dat het tijd wordt in deze erbarmelijke, ten
hemel-schreiende toestanden verandering aan te
brengen. Nemen we nog in aanmerking, dat de
loonen in deze branderij in den laatsten tijd zeer
verminderd zijn, dan hebben we zeker niet te veel
fezegd, als wij de handelwijze van den patroon in
eze tamelijk dol vinden.
Wie uwer, lezers, zou het zich zonder morren
laten welgevaüen, voor geïeverden arbeid niets
uitbetaald te krijgen? Denkt u eens in dien toe
stand Gij kunt u dien misschien niet voorstellen,
maar een ander feit, hierbij aan te halen, zal u
de zaak nog helderder maken.
Aan dezelfde fabriek werd aan vier werklui het
vorige jaar het loon over vier dagen niet uitbe
taald, omdat... ja, raadt eens? Omdat zij anders
beter betaald werk hadden gevonden, en hun werk
in de branderij voorloopig in den steek lieten.
Op welke wijze zou aan zulke dolle manieren,
die wel niet op zich zelf zullen staan, een eind te
maken zijn Voor een groot deel, als de branders
knechts begonnen in te zien, dat zij een algemeene
vereeniging van brandersknechts moesten oprich
ten, niet als onderafdeelingen van den Kath. Volks
bond, maar als zelfstandige vereeniging, vrij van
geestelijke adviseurs. Dan eerst kon de weg tot
verbetering gebaand worden.
Buiten verantwoordelijkheid der Redaktle.
Het was avond. De avond van een druilerige regen
dag. Er was vergadering, politieke vergadering. Schou
der aan schouder stonden de menschep by de deur
benauwd, herademend als de deur openging om
steeds nieuwe bezoekers in te laten, Dan woei er
een oogenblik een frissche adem van buiten in de
zaal, met menschen overvol. Vooraan deftig aan be
stuurstafels, de „heeren" met glimmend zwarte pakjes
aan, verderop werkman en heer meer getnèngd. Heel
achter een contigent „jonge heeren," dié fluisterend
met een stuiversvlooiende kellner, een potje bier be
stelden of met een gewichtig gezicht 'tzelf uit de
koffiekamer haalden. Dat waren de „habitués." die
de opperste slokjesbaas met „je" mogen aanspreken
en geregeld na elven 's avonds by elkaar komen om
d'r kop te schudden over de wereld minus hunzelvén
en grof te „bluffen" met een rijksdaalder elk in
„'t potje." Heel de vergadering luisterde naar „spreker".
Spreker stond halverwege in zyn ton en oreerde.
Spreker moest dat wel, want spreker was candidaat
voor de Kamer. Spreker sprak correct met zoo nu
en dan door aplaus onderbroken volzinnen. Een aplaus
dat dadelijk zyn laatste voetgetrap in een „st" meest
laten verdwynen. De menschen werden stiller en
droomerig, de gaslichten dansten. Een die 't weten
kon, zei dat 't aan de drukking lig.
Spreker sprak. Hy zei dat die socialen toch géén
sikkepit dengden, ze hadden verkeerde beginselen.
Hy had je ware beginsel! Socialisten waren menschen
zonder zedelijkheid of godsdienst, dat was spreker
zyn positieve overtuiging. Veor God en Oranje, zei
spreker. De voetjes trapten, spreker af, ging tnsschen
't Bestuur zitten aan de lange tafels, President vroeg,
wie met spreker debateeren wou. Er waren er. Alle
maal van die lamme socialisten. Wat deiën ze d'rï
Spreker streek eens over z'n hoofd. Dat was 'n be
roerde historie, de zelfden als de vorige avond.
Nou zouën ze 66k zeker vertellen, dat sprékér. 't
zelfde als gisteravond had staan te debiteeren. Nou
ja, da's je overtniging, dat heb je niet anders te
„formuleeren." 't Kwam spreker toch verduiveld kri
tiek voor. Enfin niks laten merken, korten tjjd voor
debat toestaan. En zoo gebeurde.
De jonge mahnen beklommen een na één de „spreek-
ton." Het waren allen die spraken tnet gloed, mét
overtuiging, met het heilige vuur, dat ze streden voor
het recht. Een, opgewonden sprak„Ik tart spreker
om te bewjjzen dat het Socialisme strijdt voor vrye
liefde. Ik tart U om te bewyzen dat wij ongodsdienstig
zyn".
Voetjesgetrappel, dat,vonden de meuschen mooi; heere-
myntjjd, joDge, jonge wat een zeggingskracht bé. Spre
ker ging weer in de ton staan en spreker sprak weer
van zyn speciale gevoelen dat het socialisme, eën
onzedelijke godsdienstlooz e leer is. Nederland en
Oranje zei spreker. En de voetjes trapten weer en
waren 't volkomen met spreker eens. Jonge jonge en
heere myntyd, nou had spreker 't dan toch
maar weer extra fijn gezegd. En de menschjes gingen
door de stralende regen en wezen elkaar de
„sjoosjealen". Ze vonden de regen lam en spreker
erg kranig. Hy had 't rooie spook toch netjes op z'n
kop gegeven, wablief. Jonge, wat was spreker een
kraan. En spreker kroonde midden in de zaal en
keek de menschjes achterna die 't Wilhelmus zongen.
De nitsnyters of commissarissen van orde hadden
't druk, d'r was waarachtig zoo'n sjoosjeaal aan 't
schreeuwen gegaan van 't Vrijheidslied. Spreker stak
een sigaar van President op.
't Stemvee liep in de regen te brullen.
X.
Ingekomen bij de Administratie van „De Moker".
N. f 1van een verjaarpartij ƒ1.37; E. G. ƒ0.30;
M. ƒ1.25.
Ingekomen by ondergeteekende:
Van Chris 5 et., van Gerrit 4 ct., van Nico 1 et.,
van N. ƒ1.van N. N. 25 ct., van Pierre 10 ct.,
van Mej. E. I.van H. H. 25 ct., van O. 50 ct.,
Totaal ƒ3.20.
Een begin is er nu, en den gevers onzen dank,
maar,er moet nog veel meer komen. Wanneer
aUe Kiezers, die op onzen Candidaat hunne stem
hebben uitgebracht, elk naar hun kracht een klei
nigheid offeren, wordt ons het werk zeer verge
makkelijkt, en is dit tevens een aansporing voor
ons om met moed op den ingeslagen weg voort
te gaan.
Arbeiders, laat het kleine troepje georganiseerde
kameraden, die de laatste twee maanden getoond
hebben een kracht te kunnen ontwikkelen, die onze
tegenstanders eerbied afdwingt (al is het dan ook
met de opmerking: „eene betere zaak waardig",)
niet aUeen staan. Steunt hen in dezen strijd welke
zij niet voeren voor zich aUeen maar voor U allen.
Zend dus uwe bijdragen (hoe klein ook) aan het
Bureau van „De Moker", Noordvest 12, of aan den
penningmeester
A. GODSCHALK,
Oosterstraat 70.
Schikdam, 20 Juni '01
Nelly 2 c., N. N. 25 c., E. 1'/, c. V. 10 c., L. 10
c. J. K. 2 c., G. W. 30 c., Mej. G. W. 10 c., M. 25
c., W. 25 c., Kakadorus l'/j c.
E. G. Gaarne zullen we het door U bedoelde in
ontvangst nemen. Inmiddels onzen dank.
T. S. te R. Het vorige nummer is reeds aan het
goede adres gezonden. Wy danken U intusschen voor
uw welwillendheid.
X. Uw zeer lyvig stuk zullen wy vooreerst niet
kunnen plaatsen. Of zoudt ge het misschien kunnen
bekorten
ARBEIDERSl
Koopt en leest de brochures:
Voor het Nederlandsche volk geschetst
door
Nos. 5 en 6 (Mei-Juni-Aflevering) van
den 6den Jaargang:
Bevat: De Koöperatieve beweging in
België, door L. Bertrand; Repliek, door
P. J. Troelstra; Een nieuwe contributie
regeling voor den Alg. Ned. Typ. Bond,
door A. P. van der Linden; De beweging
voor verkorting van Arbeidstijd en de
1 Mei-viering in Nederland; De reorga
nisatie van hetN. A. S., door H. Spiekman;
Térreinkennis (Friesland), door G. W. Mei»
chers; De overgang van Kapitalisme naar
Socialisme, door F. v. d. GoesHet mili
tairisme in de Tweede Kamer, door H.
Roland; Terreinkennis (Tietjerksteradeel)
door J. G. Jansonius; Een Pensioenwet,
door W. H. Vliegen.
Prijs 1.25 per kwartaal, voor arbei
ders ƒ0.875.
Mén abonneért zich by den Boekhan*
del en by den Uiigever 1. A. FORTUIJN
Kerkstraat 34, Amsterdam, die steeda
gsérne proefnummer zendt.
