Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad.
Zaterdag 20 JuH 1901.
Ie Jaargang.
De herstemmingen voor den
Gemeenteraad.
x\o. 21.
ABONNEMENTSPRIJS:
13 cent per kwartaal t
a. ar\ bii vooruitbetaling.
franco per post 20 cent I J 7
Losse nummers 1 cent.
Bureau, van TNdmmis tratie
en Redaktie
IVoordvest
ADVERTENTIEN;
5 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting
Dinsdag j.l. werden d- herstemmingen ge
houden voor onzen gemeenteraad; in district
II (Doele) voor één plaats tusschen de heeren
W. van der Most Phzn. en J. J. Viirtheim,
in district III voor twee plaatsen tusschen
de heeren W. A. Beukers, reeds gekozen in
district I (Markt), A. Gouka, W. van der
Most. Phzn. en Gr. Visser Bzn. Vooral de
laatste werd van verschillende kanten bestre
den en even hard door anderen ultra-con
servatieven aanbevolen.
Iedereen van de burgerlijke partijen was
benieuwd naar den uitslag. Wat bleek in
de allereerste plaats?
Dat het aantal opgekomen kiezers vrijwel
gelijk was gebleven. Bedroeg op 5 Juli j.l.
het aantal uitgebrachte stemmen in de distric
ten II en III respectievelijk 798 en 637, nu
kwamen er 800 en 628 briefjes uit de stembus.
Het kan ook geen kwaad, het aantal stem
men, op ieder der candidaten die in her
stemming kwamen, eens te vergelijken met
dat, uitgebracht bij eerste stemming.
In district II verkreeg de heer W. van
der Most Phzn. achtereenvolgens 344 en 363
stemmen, de heer J. J. Vürtheim 337 en 431.
In district III de heèr Beukers 276 en 270
stemmen, de heer Gouka 298 en 335, de heer
W. van der Most Phzn. 252 en 278, en de
heer Visser 261 en 321.
Het stemmenaantal van den heer Beukers
is dus met 6 verminderd. Dit kan een gevolg
zijn van zijn dadelijke verkiezing in district
I, zoodat we daarover verder niet spreken.
De andere cijfers geven echter meer aan
leiding tot een nadere beschouwing.
Wat is er de laatste dagen al niet geijverd
voor de candidatuur W. van der Most Phzn
Geteekende en ongeteekende strooibiljetten
bestormden letterlijk de kiezers. Vooral de
onderteeking „Eenige kiezers" schijnt een
goeden indruk op anti-revolutionaire kiezers
te maken. Het klinkt ook zoo nederig, niet
waar? Waar anderen nogal dikwijls gebruik
maken van den term „Vele kiezers", stellen
de heeren antirevolutionairen zich tevreden
met het eenvoudige eenige. Wat jammer dan
ook, dat de man, die zoo telkens door eenige
kiezers wordt aanbevolen, niet door vele kie
zers gesteund is. Zeker ware hij in plaats
van den heer Vürtheim uit de stembus ge
komen. En dan, wat heeft al het gewroet
van die eenige in de laatste week weinig
gebaat19 stemmen hebben zij den heer W.
van der Most Phzn. geleverd.
Er zal door eenige kiezers dus een andere
taktiek gevolgd moeten worden, willen zij
zeker zijn van succes. Ieder, die eenigszins
op de hoogte is van de stemming vóór t*vee
jaar en van nizal het met ons een zijn,
dat er in dien tijd een kenteering is gekomen.
Waren er toen in district II oogenblikken,
dat de anti-revolutionaire candidaat (evenals
nu de heer W. vau der Most Phzn zijn
liberalen tegenstander (de heer van Westen
dorp) in stemmental voor was, zoodat ae
eerste tot op het laatste moment als aan
staand gemeenteraadslid werd aangeduid, nu
blijft hij met 68 stemmen in de minderheid,
tegenover iemand, die volgens eenige kiezers
een vreemdeling voor de Schiedammers is.
Hoever was hij dan wel in de minderheid
gebleven, als zijn tegencandidaat eens een
volbloed Schiedammer was geweest? Vooral
volbloederige Schiedammers zijn immers al
weer volgens eenige kiezers, de meest geschikte
personen voor den gemeenteraad.
We zullen enkele zinsneden aanhalen uit
de bedoelde strooibiljetten.
„Eenige kiezers, welke onze Christelijke His-
„torie getrouw wenschen ie blijven'schrijven o.a.
„Ook onze stad mocht sinds enkele jaren
„zich verheugen in eene regeering, welke
„in zijne meerderheid vierkant front maakte
„tegenover liberalisme, radicalisme en socia
lisme."
Eenige kiezers spreken daar over vierkant
front maken tegenover het socialisme o.a.
Het socialisme is dood in Schiedam door het
optreden van die regeering. Gaan we de be
haalde stemmen op de socialisten echter na,
dan blijft er van dat vierkant front maken
niet veel over. Nu dit biljet alleen gericht
is tot de kiezers in district II, wenschen wij
ons tot dit district te bepalen. Vóór twee jaar
behaalde onze candidaat Godschalk bij een nog
niet tegenover het-socialisme-vierkant-front-
makende regeering 31 (een en dertig) stemmen,
op dit oogenhlik, nu we wel de zegeningen
hebben ondervonden van die tegenover-het-
socialisme - vierkant - front - makende-regeering
110 (honderd en tien) stemmen. De cijfers, die
niet liegen, toonen aan, dat dit vierkant-front
maken tegen-het-socialisme ons tot winste is
geweest en juist zich tegen het kerkelijke zelf
heeft gekeerd, getuige ook de uitslag in dis
trict III, waar een vorige maal de heer C. Klein
nog tegenover een liberaal gekozen werd. Dat
bangmaken voor socialen schijnt hij onze
Schiedamsche kiezers niet meer te baten,
zoodat wij onze anti-revolutionaire broeders
aanraden, in het vervolg andere argumeuten
voor hunne candidaten aan te voeren. Het
roode spook kan geen dienst meer doen. Laten
zij toch bedenken, dat spoken niet meer in de
mode zijn.
Een ander strooibiljet van eenige kiezers
geeft ons een kijkje op den gedachtengang
van het adspirant-werkmansraadslid W. van
der Most Phzn. We lezen daar:
„Maakt hij «een Werk van de kwesties
„van den dag? Of om maar iets te noemen,
„was hij het niet, die namens de anti
revolutionairen eenige personen uit de ver-
„schillende besturen van onze plaatselijke
„kiesverenigingen het voorstel heeft ge-
„daan, om naar proportioneel recht, alle
„richtingen naar gelang van hunne sterkte
„cijfer in den Raad te doen vertegen
woordigen en bij o derling overleg aldus
„het gaan naar de stembus voor de perio
dieke Gemeenteraads-verkiezingen te voor
domen, om moeite en kosten te sparen."
De openhartigheid van eenige kiezers doet
ons eens achter de schermen zien. De heer
W. van der Most Phzn die, ware hij gekozen,
het eerste werkmam, raadslid zou genoemd
worden in Schiedam, overlegt met de besturen
van verschillende plaatselijke kiesvereenigin-
gen, en vergeet daarbij een overleg met de
afdeeling van de Sociaal-Demokratische Arbei
ders-Partij Is dit onnnoozelheid of opzet?
Onnoozelheid kan het niet zijn, want bij het
stellen vau candidaten voor de Kamers van
Arbeid is mede met behulp van de S. D. A. P.
een candidatenlijst opgemaakt. We moeten
denken aan opzet. Reeds in een beschouwing
over den afloop der eerste stemming op Vrijdag
5 Juli j.l. hebben wij met de cijfers aange
toond, dat de sociaal-demokraten recht hadden
op 2 a 3 zetels. De partij van den arbeid wordt
bij het verdeelen van de zetels vergeten door
een zich noemend werkman, door den Voor
zitter van Patrimonium. Dit teekent voor den
voorzitter van Patrimonium. De Schiedamsche
arbeiders zullen dit evenwel onthouden en over
twee jaar den vertegenwoordiger van Patri
monium duidelijk maken, dat zij van zulke
arbeiders als vertegenwoordigers niet gediend
zijn. W. van der Most heeft getoond door die
daad, een der trouwe dienaren van het kapitaal
te zijn, en waarachtig, die hebben we in den
Raad reeds genoeg. Daarvoor is heusch geen
arbeider meer noodig. In d-n Raad moeten
geen arbeiders zitting nemen bij de gratie
van de heeren. Door eigen kracht moeten zij
er hun vertegenwoordigers heenzenden, zooals
dit o. a. te Groningen, Utrecht, Leeuwarden,
Arnhem, Haarlem en Hengelo is gebeurd, en
misschien ook te Enschedé. Door organisatie
kan veel verkregen worden. Waar we reeds
voor Godschalk wezen op de cijfers 31 en 110,
is dit voor ons voldoend bewijs, dat bij flinke
propaganda en organisatie de arbeiders over
twee jaar bij de periodieke aftreding van zeven
raadsleden kunnen afrekenen met de aftre
denden, om er hun eigen mannen voor in de
plaats te stellen. Zien de leden van Patrimo
nium in die twee jaren in, dat zij behooren
bij de partij van den arbeid, dan zijn wij
een heel eind gevorderd.
Een interessant strooibiljet, vermoedelijk
