Iets over soldaat wezen.
Van onze vroede Vaderen.
Yan de gelukkige arbeiders.
Het Volkdagblad voor de arbeiderspartij,
neemt veel op in zijn kolommen, wat men
zoo in andere bladen niet vindt. Dat is zoo
z'n gewoonte, 't Is vreemd, zooveel als dat
■Tolk aan sommige gebeurtenissen weet vast
te knoopen, zoo lang als het zich met z'n
beschouwingen aan een of andere zaak weet
vast te klampen terwijl andere bladen
zv iigen of terloops even melding maken.
Dat komt zeker uit 'n verschil van opvatting,
maar arbeiders, het staat beslist aan uw
zijdeals ge 't weten wilt, kunt ge u abon-
neeren.
Welnu, zoo komt er ists in over 't soldaatje
wezen, en i?iisschien hebt ge zoo'n idéé over
gehouden uit uw jeugd, dat soldaat zoo wat
gelijkluidend is met: flink, fier, manlijk, vrij,
onafhankelijk, enfin, dat soldaat wezen is:
bet toppunt te hebben bereikt van mensche-
lijke volmaking. En al heeft die verbeelding
van uw jeugd misschien al menige veer
moeten laten na kennisneming van de wer
kelijkheid, toch zoudt ge nog kunnen zingen
Wij Nederlandsche knechten
Zijn fier op onzen stand,
Wij strijden voor de rechten
Van 't lieve vaderland.
Maar, och, m'n goeie mensch, het blijkt,
dat de „Nederlandsche Knechten" heel wat
anders te doen hebben dan ergens vóór te
strijden ze zijn in de wieg, neen, in de
kazerne gelegd, om tégen heel veel te vechten.
En 'tis een strijd, waarbij ze hun geweer
wel om 'n hoekje kunnen zetten, hun ransel
ongcpakt en hun patroontasch ongevuld laten.
Ze hebben noodig 'n goeie dosis flinkheid,
fierheid enz. dan blijven ze op de pooten.
In Delft bestaat een Anti militairistische
propaganda vereen. De leden er van zijn dus
tegen het soldaatje spelen en probeeren, ande
ren ook zoo ver te brengen. Om dat gedaan
te krijgen, hebben ze argumenten noodig en
die zijn ze gaan halen bij de soldaten zelf.
Een vragenlijst werd gezonden aan het
reserve-kaderde manschappen konden de
vragen, die op militaire toestanden betrekking
hadden, beantwoorden, maar nu komen be
richten uit Middelburg, Den Haag, Utrecht enz.
De militaire autoriteiten-officieren en nog
hoogere waren van zoo'n onderzoek niet
gediend. De mannetjes moesten op't bureau
komen en 'n toespraak aanhooren en de vra
genlijst inleveren of verscheuren en dan echt
soldaat zijn.
Sommige van die toespraken moeten curieus
geweest zijn. Zoo staat het volgende staaltje
van den kolonel van het regiment grenadiers
en jagers in den Haag in het Volk, onder het
oneerbiedige opschrift van: Nieuwe mallig
heden.
Hij (de kolonel) heeft verzekerd, dat in
eiken stand wel eens personen voorkomen,
die verkeerde dingen doen, dokters, advokaten
en anderenMaar men hangl dat niet aan
de groote klok. Het is dus ook niet noodig,
de toestanden bij het reserve kader in het
licht te stellen. Bovendien moet men, om een
goed oordeel over de zaak te hebben, hooger
staan dan de reservisten zelf, die te veel
in de dingen zitten, maar ze niet overzien.
Is 't niet, of men de heeren bij 'n verkie
zing tot het „volk" hoort spreken? Och,
jullie weet nog zoo niet, wie of wat goed
voor je is, wij staan hooger dan jullie-zelf,
jullie kunt dat zoo niet overzien, dus
kiest die of die maar.
Ten slotte deze aanhaling
Of klinkt het niet hoonend, om b.v. te
moeten aanhooren, dat de toegezonden cir
culaire niet eens gelezen mag worden, doch
oningezien en onbeantwoord op het bureau
moet worden gebracht
Lief land, waar de correspondentie niet
meer veilig is!
En vooral scherp en onverwacht heeft vele
getroffen de tartende werkelijkheid, die zijn
zoo fel-raak voorgehouden werd; met slechts
voor de acht maanden van werkelijken dienst
zijt ge een werktuig in onze handen, nee,
ook daarna, gedurende de 6 of 7 jaar van
groot verlof! Ook dan geen vrijheid van
denken, geen vrijheid van handelen, ook dan
nog wordt ge beschouwd als onmondige, als
kuddedieren
Zou het kaptaal z'n arbeiders anders be
schouwen
Waarschijnlijk zal van Kol natuurlijk
weer zoo'n sociaal demokraat eenige vragen
richten tot den minister van oorlog na de
opening der kamerzitting.
'n Gloed begin
De magere agenda beloofde 'n korte zitting
en slappe kost. Behalve de notulen en mede-
deelingen, de onvermijdelijke rijst-en-brij berg,
waar een welgeordende vergadering doorheen
moet happen om te kunnen grasduinen in het
beloofde land van de te behandelen onder
werpen, alwaar waren: benoemingen, goed
keuringen, één onderzoek en één wijziging.
Ter elfder ure is er bijgekomen een voorstel
en een herbenoeming. Niet ter elfder ure,
maar op den gewonen tijd werd de vergadering
geopend en door den rijst-en-brij-berg heenge-
geten met nog versche appetijt.
Maar 't heeft de uitwerking gehad van eiken
goeden maaltijd: er kwam 'n zekere slaperig
heid over de vergadering. Rustig zaten de
heeren met de zekerheid, dat er nu toch niets
bijzonders meer kwam. Niet éénmaal behoefde
iemand het woord te vragen, zóó onbelangrijk
was het.
Magerder kon het al niet.
De benoemingen gingen rustig; zooveel
stemmen vóór, zooveel tegen, zoo niets geen
belangstelling, zoo iets in de vergadering als
Wat kan 't ons nu schelen eigenlijk. Ja,
gemeentezaken kunnen vervelend worden.
Na de benoemingen onderzoek van de geloofs
brieven des heeren J. O. Bender. Hij heeft het
raadhuis bereikt. De commissie vond geen
reden, ze niet goed te keuren, de raad vond
evenmin, dat er iets aan ontbrak. Alzoo
werden zij goedgekeurd en daarmee eveneens
de christelijke meerderheid.
Goedkeuringen stelde de Voorzitter voor,
rekeningen, nogeens rekeningen, alles zonder
één levensteeken van de zeventien aanwezige
burger-vertegenwoordigers, 't Werd bepaald
drukkende stilte, de plechtige stilte van 'n
hoogen tempel, den tempel der wijsheid.
Bij 'n goedkeuring van de rekeningge-
meentereinigings dienst had de Commissie tot
nazien den wensch geuit, bij 'n volgende
gelegenheid de loonboeken er bij te hebben,
ten einde de genoemde bedragen in hoofdsom,
te kunnen verifiëeren.
De opmerking van B. en W. luidde, dat
die boeken ter inzage gelegen hadden, hoewel
niet op 't stadhuis.
'n Glimlach vloog even over de aangezichten
onzer vroede vaderen, welke zooveel wou zeggen
als die ongepaste wetenschap is toch curieus.
Als het eigen cijfers gold, zou er misschien
harder worden gezocht naar specifiëering ter
verifiëering.
Voorstel, om de school in 't Broersveld
weer in gebruik te nemen, onder diep stil-
stilzwijgen, aangenomen.
Daarheen zullen de Gorzensche kinderen
dus waarschijnlijk moeten trekken.
Verdere mededeelingen kwamen niet over
dit punt.
Behalve genoemden glimlach is er heden
dus, geen levensteeken gegeven in onze vroed
schap. De atmosfeer was broeiend, drukkend,
spannend, zoo iets als de persing van inge
houden wijsheid, 'n Losbarsting in 'n volgende
zitting belooft iets, maar nu
Te tien miuuten over half drie klonk de
hamertik, die de vergadering sloot, terwijl
haast de galm van den klop, die haar geopend
had, nog door de stadshalle klonk.
De vergadering duurde vier en twintig en
een halve minuut.
't Was mager, ja en kort!
Volgens het Soer. Hbld tracht men te Soera-
baya een groote fabriek van stoom- en andere
werktuigen op te richten. Eabrieken, als de
Kon. Fabriek van Stoomwerktuigen en Spoor
wegmatei iaal te Amsterdam, die voor 'n groot
deel bestaan van de levering van inrichtingen
voor suikerfabrieken, zullen er wel bij varen.
Het kapitaal zal in Indië óók z'n winst
wel opleveren, maar de arbeiders Wat leven
ze toch in gelukkige zekerheid van bestaan.
Aan de Locomotief wordt meegedeeld, dat
de statistiek leert, dat onder de krankzinnige
ambtenaren in Ned Indië die van den post
en telegraafdienst het grootste procent leveren.
He Java-Bode voegt er aan toe, dat ze zich
dat best kan voorstellen, want die ambtenaren
worden schandelijk afgebeuld.
Ook daar geluk tot krankzinnig worden s toe.
'n Geval uit onze onmiddellijke omgeving.
Het personeel van den molen „de Palmboom"
was werkloos vanwe°re den brand. De „Noord
molen" maalt af en zal dan in gebruik worden
genomen door den baas en het personeel van
„de Palmboom". Changez de placeDe eene
groep arbeiders er in, de andere er uit. Naar
wij vernemen, zullen nu de fiïoordmolenaars
gerekend worden tot de slachtoffers van den
brand.
O, gelukkige arbeiders, hoe lang zal 't nog
duren, eer ge tot bewustzijn komt, dat ge op
een schopstoel zit? Hoe lang, eer ge begrijpt,
dat ge u zelf moet helpen? De praktijk zal
u toch wel iets gaan leeren?
Er is gezegd tot sommige leden van het
Comité van „de Kraton": Wat doe je nu
voor ons Die dat vroegen, waren geen slacht
offers van den brand, maar wel van de werk
loosheid.
Zoo'n vraag is al weer teekenend. De arbei
ders wachten op beschikkingen van boven af
als 'n visch op het aas, 't is hun zóó lang
voorgepraat, dat de lieeren 't wel doen zullen,
dat ze ganschelijk verleerd zijn, zelf wat te
doen. En als ze er eens toe komen, doen ze
't nog verkeerd: hun stembiljet invullen bij
voorbeeld. Gij kunt zijnde bouwmeesters van
uw eigen geluk.
De stad Keulen bezit een verzekeringskas
tegen werkeloosheid, in welker bepalingen on
langs zeer belangrijke wijzigingen zijn aange
bracht. Er is nu vastgesteld dat de verzekerde
slechts zulken arbeid behoeft aan te nemen, als
overeenkomt met het tot nog toe door hem ver
diend loon en slechts werk behoeft te aan
vaarden dat tot zijn beroep behoort. Daar
deze wijziging natuurlijk leidt tot het veel-
vuldiger weigeren van aangeboden werk en
dus tot de noodzakelijkheid van langduriger
ondersteuning, wordt van de arbeiders voor
taan een veel hoogere bijdrage per week
gevorderd, en wel 35 pf. (21 ct.) in plaats
van 25 pf. (15 ct.) Doch tevens zijn nu de
uitkeeringen verhoogd en bedragen nu voor
alle verzekerden 2 mark (fl,20) per dag
gedurende de eerste 20 dagen en daarna 1
mark (f 0,60) per dag. In het laatste boekjaar
was aan 536 verzekerden uitbetaald 19.335
mark. (f 11601Hieruit kan men zoo eenigs-
ziens zien welk een groote omvang de werke
loosheid neemt.
Verzekering tegen werkeloosheid.
