Schiedam Vooruit!
Verkiezing in District II.
Een jaar wijkverpleging te Schiedam.
Soc. Dem. Arb. Partij.
Politieke Schetsen.
spanningen, om toch maar aan 'n paar centen
te komen, moeten die menschen zoo geestelijk
vermoeid maken, dat zij walgen van verder
te denken, te denken over nóg meerzij
worden suf of verdierlijken. Maar toch zijn
zij niet armlastig, zegt de heer W. v. d.
Most Phzn.
Is dat soms het ideaal? Wij dachten dat
het ideaal van den heer W. v. d. Most Phzn.
was „Het geestelijke voorop En wat komt
daarvan terecht bij een weekloon van f 8.
zegge acht gulden? Leg dat nu eens uit
aan uwe mede-arbeiders, inplaats van in 't
publiek op 'n onkuische manier met uw leuze
te liggen rollen.
Deze vereeniging hield eigenlijk een ver
gadering ter bespreking van de handelwijze
van het gemeentebestuur, in zake de vorige
aanvrage van de Maatschappij tot Exploitatie
van Petroleumbronnen om grond te mogen
koopen. Vele leden hadden die vergadering
aangevraagd, maar de voorzitter gaf den
raad, daar toch maar niet over te spreken.
„Den gemeenteraadsleden is geheimhouding
opgelegd over andere plannen.... Nou, kan
je nou begrijpen, waarom een raadslid altijd
maar zoo deftig knikt en buigt.... 't Is een
vat vol geheimenissen, met zeven zegelen
gesloten. De heer Boas was blijkbaar niet
geraakt door zooveel gewichtige geheimzin
nigheid hij vindt die grappenmakerij niet
noodig. Applaus. Hij kan maar niet inzien,
dat de gemeentenaren niet mogen weten, wat
in de gemeente omgaat. Alweer applaus.
De heer Endtz wil de zaak Smulders be
spreken. Ook al applaus. Schiedam Vooruit.
Het beapplaudisseerde voorstel-Boas wordt
in stemming gebracht en verworpen met 47
tegen 8 stemmen. Ea, ra, wat beteekend
applaus van Schiedam Vooruit.
De heer A. J. M. Zoetmulder heeft be
rekeningen gemaakt over de vestiging van
de firma Smulders, waaruit blijkt, dat de
gemeente jaarlijks f 15000 meer int en sterk
gerekend (nou, nou) f 4400 zal moeten uit
geven, zoodat per jaar verdiend wordt
f 10600. Deze argumenten (zoo noemt 'n
naïeve verslaggever van de Schiedamsche
deze sterke rekening) worden begroet met....
applaus. Wat beteekent het van Schiedam
Vooruit Die sterke rekenmeester zal zeker
z'n becijfering wel openbaar maken. De
gemeente zal hem knielens hulde doen. Deze
heer maakt de bezuinigings-meerderheid
12 man) in z'n ééntje beschaamd.
Opnieuw heeft de afd. Schiedam van de
S. D. A. P. tot candidaat gesteld A. God
schalk. Weer wordt door andere partijen
de werkmansleuze aangeheven. Het lijkt wel,
of het er nu van komen zalIn ieder geval
een werkman.
„Algemeen Belang" zal waarschijnlijk, zoo
als reeds is gezegd, een mr.-candidaat stellen.
Zouden de kiezers weer happen. Wat zou'n
arbeider, niet waar Bleef de keuze nu
tusschen de drie werklieden-candidaten be
paald, dan zou onze Kaad 'n vurig gewenscht
element rijker worden. Maar als de lieeren
komen, ja, danWat ons betreft, werk
man of heer, 't is precies hetzelfde, als zij
het behoud vertegenwoordigen, behouders
met een pet, behouders met een hoed, 't zijn
en blijven sta-in-den-wegs, remmers aan de
beweging, die de arbeiders zal brengen in
nieuwe banen.
Arbeiders, uit u en door u moeten de tee
kenen der tijden zich openbaren. Zelfstandig
moet gij handelen. Bepaalt uwe keuze, maakt
propaganda waar gij kunt, breidt den kring
voortdurend uit. Langzaam groeien de in
zichten, langzaam wordt het aantal bewusten
grooter. Laat u niet ontmoedigen door schijn
baar verlies. Aan u is in 't eind de over
winning. Stemt uw eigen candidaat, den
candidaat der Arbeiderspartij.
Een kort woord over dit verslag.
Er is 'n Comité van wijkverpleging... er
is een verpleegster. Wijkverpleging zelf wil
de verpleging van zieke armen in eigen wo
ning door verpleegsters van beroep. Feitelijk
zou werk in dien geest moeten zijn de zuivere
toepassing van naastenliefde. Maar aange
zien onze maatschappelijke verhoudingen zulks
in den weg staan, behelpen we ons ook hier
met 'n klassen-verpleging. Vijf klassen zijn
er, behoorlijk financieel ingedeeld,
Doch, zoolang niet de ordelooze gemeen
schap voorziet in toestanden onder de men
schen, die allereerst voorziening behoeven,
zoolang niet democratische inzichten en in
vloeden heerschen en gelden op het gebied
van ziekenverpleging, tot zoolang moet ook
deze inrichting noodzakelijk lijden onder de
foutieve verhoudingen van onze kapitalistische
samenleving. Geen beginsel, dat door zijn
belijders ook maar bij benadering kan worden
doorgevoerd. Op iets anders wordt in dit
verslag den nadruk gelegd. De godsdienst
trekt ook hier weer scheidsmuren. In tijden
van ziekte, zwakte, niet waar, och,... niet
veel weerstand,maar het is de verpleegs
ter beslist verboden, propaganda te maken
voor eenig kerkgenootschap. En dan zegt
het verslagHet is de tegenwerking, de ver
dachtmaking, waarvan wij in het begin spra
ken. Treurig, hè, dat voorgangers, geeste
lijke overheden enz. zoo bekrompen zijn.
Alle lichtingen belijden toch de leer der
Liefde
Zondagmorgen hield de afdeeling Schiedam
haar huishoudelijke vergadering in haar
gewoon vergaderlokaal. Was dit lokaal
vroeger te groot voor onze vergaderingen,
in den laatsten tijd dreigt dit lokaal alle
belangstellenden niet meer te kunnen bevatten.
De groote belangstelling maakt ook den
geest prettiger in de gewone vergaderingen.
Een tweede verblijdend verschijnsel is het
voortdurend toetreden van nieuwe leden.
In de vorige vergadering wonnen we vijf,
in deze weder zeven leden, terwijl we zeker
weten, dat in den loop dezer maand nog
meerdere tot de afdeeling zullen toetreden.
Dit toetreden van verscheidene frissche,
jonge krachten tot onze afdeeling maakt ons
in ons optreden ook wat moediger.
In een der laatste vergaderingen was
besloten, naar een eigen gebouw uit te zien.
Het bestuur aanvaardde gaarne de opdracht
van de leden, en, wat niemand gedacht had,
in het centrum der stad gelukte het, een
gebouw te huren, waarin een lokaal, dat
voor meer dan vierhonderd personen plaats
aanbied. Die zaal is dus grooter dan de
groote zaal van Musis Sacrum.
Tot zoover alles in orde. We zijn nu
verzekerd in het vervolg, niet meer van
anderen buiten onze partij afhankelijk te
zijn, waar het beleggen van vergaderingen
betreft.
Eén ding ontbrak tot nog toe evenwel
een fonds tot het aankoopen van meubelen
voor de groote zaal. Het bestuur was niet
bevreesd, bij den offervaardigen geest der
leden, dat dit fonds lang zou wegblijven.
Zondagmorgen bleek dit, want bij een enkel
woord van de bestuurstafel bleek reeds voor
zooveel geteekend te worden, dat de zaal
al voor een groot deel van stoelen en tafels
kan voorzien worden. Yoor een groot deel,
zeggen wij, niet geheel en al. Daarom doen
wij een beroep op partijgenooten, geestver
wanten en vrienden, om ons in deze te helpen.
Men bedenke wel
lo. dat rentelooze aandeelen, groot vijftig
cents, worden uitgegeven
2o. dat deze worden besteed voor een
lokaal, waarin de sterke drank beslist wordt
geweerd.
Men toone, dat in het altijd „zwart" ge
noemde Schiedam nog altijd geld beschikbaar
is voor een goed doel, zooals hierboven is
geschetst.
De penningmeester A. Godschalk, Ooster
straat 70, is ten allen tijde bereid, giften
voor aandeelen in ontvangst te nemen. Men
behoeft zich heusch niet te beperken tot één
aandeel. De penningmeester kijkt werkelijk
niet boos, wanneer iemand twintig, dertig
of meer genummerde aandeelen in zijn bezit
wenscht te hebben.
Men neme maar eens een proef.
Het Bestuur.
Rusland YIII. De eerste daad van
verzet, de eerste kreet om vrijheid, tegenover
het beulend despotisme van de ambtenaren
van Alexander II was de aanslag van Ka-
rakas of op den tsaar (1866). Dat was de
eerste Rus, die geweld zette tegenover het
geweld der onderdrukkers, die optraden in
naam van den keizer. Voor de regeering
was deze daad de aanleiding tot een volledige
terugkeer naar het volkomen absolute re-
geeringsstelsel. Iedere kritiek was van toen
af verboden.
In grooten getale weken de ontwikkelde
en onontwikkelde vrijheidslievende Russen
uit. In het buitenland werden zij socialist of
anarchist, naar gelang zij onder den invloed
kwamen van de leer van Marx of van de
leer Proudhon. De leider der russische
Marxisten was Lavroff, die der aanhangers
van Proudhon was Bakounine. Beiden wilden
verbeteringen verkrijgen door middel van de
lagere volksklassen; Lavroff wilde dat door
ze te ontwikkelen, Bakounine door ze in
opstand te brengen. LavrofPs oproep tot de
ontwikkelde Russen had tengevolge, dat6en
groot aantal studenten en goed ontwikkelde
jonge vrouwen zich beschikbaar stelde voor
de socialistische propaganda. Met een weinig-
geziene toewijding werden zij handwerks
man, fabrieksarbeiders of boer. Onder hun
medearbeiders brachten zij de eerste kennis
der socialistische theorie. In hun vrijen tijd
predikten zij de vrijheid ook voor den pro
letariër en den strijd tegen het uitbuitings
stelsel der regeerende burgerklassen. Zoo
groot waren de vorderingen, die zij in alle
deelen van Rusland maakten, dat de regeering
hun werkzaamheid ontdekte. Houderden
verdachten werden gevangen genomen en
veroordeeld. De regeering begon een nieuw
schrikbewind.
Maar nu kwam de revolutionaire partij
van Bakounine ten tooneele. In een zeldzaam
sterke en volkomen geheime organisatie, die
van St. Petersburg uit werd geleid, en die
met geheime drukkerijen en laboratoria
werkte, stelden zij tegenover het schrikbe
wind der regeering hun geheimwerkende
schrikbewind. Regeeringsspionnen werden
vermoord. Dat was het begin. Toen de politie
de chef der politieke politie werd op klaar
lichten dag vermoord. In een paar jaar waren
19 der voornaamste onderdrukkers uit de
regeeringskringen door de revolutionaren ter
dood gebracht. De ambtenaren lieten daar
tegenover 31 Russen terechtstaan, beschuldigd
van revolutionaire neigingen en daden. Dat
verergerde de zaken slechts. De revolutio
nairen besloten, den tsaar uit den weg te
ruimen. De tsaar riep zijn volk te hulp tegen
„de bende der revolutie". Een aanslag op
zijn leven was het antwoord der revolutie
partij. De tsaar verdeelde het land in 6
afdeelingen, ieder onder een algemeen gou-
