De opening van Constantia.
Van een Schied. struisvogel
en van christelijk vuil.
Dienstboden-vei gadering.
Coöperatie.
Beidenkregen er flink van langs. Den heer
Dekker gaf hij den raad, dat zijn party de
christelijke spoedig een einde zon maken
aan de hoererij van het christendom en den
geldzak. Bij de beantwoording aan Samson
waren de interrupties van een persoon achter
in de zaal wel eenigszins hinderlijk. Als
dit een truc moest verbeelden, om de verga
dering te doen verloopen, dan is die schitte
rend mislukt. In de beste orde ging zij uiteen.
Voor Enschedé en Amsterdam werd ruim
f 15 gecollecteerd.
Na afloop gingen wij naar Constantia, waar
wij nog een tijd lang gezellig bijeen bleven en
waar 't onmiddellijk succes van dien avond
bleek uit het aantal nieuwe leden, dat zich
opgaf.
Zooals in 't vorige nummer aangekondigd
is, zou Zaterdag 8 Maart ons gebouw fees
telijk geopend worden. Dat is gebeurd. '250
menschen, meest arbeiders waren opgekomen,
om mèt ons feest te vieren over deze, voor
de Schiedamsche afdeeling van de S. D. A. B.,
zoo gewichtige gebeurtenis.
Het program liep uitstekend van stapel.
Als feestredenaars traden op Maas en v. d.
Most. De eerste behandelde meer speciaal
de moeilijkheden, die de jonge, maar reeds
krachtige partij in Schiedam, in den weg
staan, om zich flink te ontwikkelen. Die
moeilijkheden waren volgens sprekerde
kwijnende toestand van onze stad, de nacht
arbeid in de branderijen, de alcohol, die zoo
gemakkelijk onder 't bereik van iedereen
valt en de priestermacht.
De tweede spreker behandelde de valsche
leugen waaronder het socialisme in 't alge
meen wordt bestreden. Beiden vertrouwden,
dat de Schiedamsche afdeeling, niettegen
staande die moeielijkheden, waarmee we te
kampen hebben en niettegenstaande de voor-
oordeelen die nog uit den weg zijn te ruimen,
zich krachtig zal ontwikkelen, zal groeien
en bloeien. Een warm applaus beloonde de
sprekers.
Wat 't kunstgedeelte van den avond aan
gaat het werd magnifiek uitgevoerd en zeker
is een woord van dank aan de dames en
heeren, die ons zoo aangenaam wisten te
boeien hier op zijn plaats. Vooral het viool
spel van den musicus Beunderman (niet partij
genoot) werd gevoeld en begrepen door het
proletarische publiek en wie soms in de
meening mocht verkeeren, dat 't volk niets
om kunst geeft en niets voor kunst gevoelt,
die had Zaterdagavond van zijn dwaling
genezen kunnen worden. Maar hier zat ook
de meening niet voorop: „ze snappen er
toch niks van, :t zijn toch parelen voor de
zwijnen", 't was hier geen gewoon dubbeltjes
concert. Men gaf hier de kunst zooals ze is
en niet zooals men ze wel eens voor dub-
beltjes-menschen wil maken.
Onze liederenbundel bleek weer goede
diensten te doen. Verscheidene nummers, die
al mooi op weg zijn in Schiedam, om volks
liederen te worden, werden door 't publiek
gezongen. Nadat 't programma was afge
werkt gingen de beenen nog eens van den
vloer. Het was dan ook reeds ver over mid
dernacht voor men uit elkander ging. De
feeststemming was volkomen geweest en geen
oogenblik verbroken. Alcohol werd er natuur
lijk niet geschonken. De feestvreugde heeft
er echter in geenen deele door geleden. Over
de inrichting van het gebouw zelf zeggen
we niets; ieder die belang er in stelt, komt
maar eens zien op de openbare vergadering,
die er al heel spoedig zal gehouden worden.
Er is plaats voor velen.
Zondag hield de R.K. Volksbond zijn maand
vergadering, een der heerlijkste progaganda-
middelen voor het socialisme. Telken male
wordt daar door geestelijke en andere advi
senrs op de sociaaldemokraten heftig afge
geven, een levende illustratie tot het bijbel
woord: „wie zegt: ik heb God lief, maar
zijnen broeder haat, is een leugenaar".
Telken male wordt daar evenals in de bede
huizen gewaarschuwd tegen „het vergif der
sociaaldemokratie", telken male met het
kenmerkend gevolg, dat het ledental onzer
afdeeling toeneemt, dat onze vergaderingen
steeds drukker worden bezocht en ons blad
voortdurend zijn oplage ziet vergrooten.
Ook tegen de vergadering-Troelstra waar
schuwde de weleerwaarde heer geestelijke
adviseur met grooten nadruk en ernst. De
schitterende gevolgen van dit geestelijk chri
stelijk advies warendat een ongekende drom
geestelijke schaapjes van den weleerwaarden
adviseur naar Troelstra kwamen luisteren
en velen van hen eens duchtig gevoelden,
wat een bij-den-neus-nemers zijn weleerwaarde
struisvogel en collega's zijn. Want struisvogel
is de weleerwaarde adviseur. Zijn schitterende
pluimen laat hij alleen zien aan zijn geliefde
volksbonders. Als er vijanden in aantocht
zijn, dan commandeert hij„koppen onder
het zand". Zelf doet hij dat dan voor, in
het goede geloof aan de gehoorzaamheid
zijner schapen, die van zijn eerwaarde's
kopjesverstopperij dan gauw gebruik maken
om weg te loopen. Bravo, weleerwaarde. Ga
zoo voort met uwe zeer gewaardeerde ad
viezen. Steek veel uw weleerwaarde hoofd
als adviseerend struisvogel onder het zand.
En laat U weleerwaarde vriendelijk bedanken
door de dankbare sociaal-demokraten.
De Nieuwe Schiedamsche Courant, die
anders een eerljjk verslag geeft van de door
haar bijgewoonde vergaderingen, heeft het
met de rede-Troelstra niet noodig geacht
haar gewoonte in dezen te handhaven, het
geldt immers maar een sociaal-democraat.
Met voorzichtigheid zijn alle cijfers, alle
argumenten en alle feiten uit Mr. Troelstra's
rede weggelaten en is het verslag dezer rede
tot een afzichtelijk verwrongen parodie op de
eigenlijke rede omgewerkt. De redactie heeft
zelfs enkele stomme opmerkingen er tusschen
gegooid, en ook deze vuile insinuatie „Wel
licht had Troelstra dan gaarne in dit bour-
geois-coalitie-ministerie een portefeuille aan
genomen, zooals zijn geestverwant Millerand,
dien hij nu wraakte Het moet er wel vuil
uitzien in den politieken rommelmand, waar
uit dit is opgediept.
Neen, Nieuwe, met struisvogels en christe
lijk vuil komen jullie niets verder. Als je tegen
over de vernietigende feiten, die Troelstra
noemde, geen ander argument weet te stellen
dan een dergelijk soort verslag en zulk
soort redactioneele opmerkingen, dan doe je
nog beter evenals de geestelijke adviseur van
den R. K. Volksbond te roepen: „koppen
onder
Deze vergadering, belégd door 't Volks
huis, was uitstekend bezocht. Spreeksters
de dames Tydeman en Auwerda uit den Haag
met het onderwerpWat kunnen de dienst
boden zelf doen ter verbetering van haar
positie
De eerste spreekster behandelde de recht
matige grieven, die dienstboden hebben
en die zjjnte weinig b hikking over haar
vrijen tijd, onvoldoende - ::ng, onvoldoende
woning te weinig ze c .Jigheid, te wei-
mm
achteruitzetting b\j andere huisgenooten
gebrekkige wetgeving.
Dat deze grieven maar niet uit den duim
gezogen zijn, maar werkelijk bestaan, zal
ieder moeten erkennen. Maar dan rijst ook
de vraagHoe kan daarin verbetering komen
En dan moeten de dienstboden niet wachten,
tot het haar mevrouwen behaagt een einde
aan die misstanden te maken, dan moeten
zjj zelve in de allereerste plaats meewerken
aan de verheffing van haar stand. Het
middel daartoe is zich vereenigen en vragen
als een recht, wat haar toekomteen goede
behandeling, een goede woning, goede voe
ding en een goed loon. Alleen' staande kan
men zooiets niet bereiken, enkelen misschien
wel, maar de dienstbode als klasse niet.
Allen zich dus vereenigd, en gestreden met
en voor allen. Een groote sta-in-den weg
voor de verheffing van den dienstbodenstand
is 't feit, dat er zooveel onbekwame dienst
boden gevonden worden. Spreekster rekent
dit den dienstboden niet aan, maar de regee
ring, die niet zorgt voor goede opleidings
scholen. Waar zooals in Schiedam een huis
houdschool bestaat, verkeert men in bijzonder
gunstige omstandigheden. Laat iedereen,
die kan, hiervan gebruik maken. Wanneer
men een flinke dienstbode is, kan men ook
z'n eischen stellen.
Hierna kreeg mej. Auwerda het woord,
die het Aldeelingsleven in den Haag be
handelde. Ook zij drong nog eens uitdruk
kelijk er op aan, dat de dienstboden zich
zullen vereenigenniet alleen zij, die reden
tot klagen meenen te hebben, maar ook zjj,
die meenen tevreden te moeten zijnhet is
haar plicht voor haar verongelijkte zusteren
op te komen.
Na afloop gaven zich een 20tal dienst
boden op, die een afdeeling van den Alg.
Ned. Dienstboden-Bond zullen stichten. Wij
wenschen de jonge vereeniging alle succes.
Voor de stakende diamantbewerkers en de
uitgeslotenen te Enschedé werd f 7.90 gekol-
lekteerd.
Een der grootste, zoo niet de grootste van
alle arbeiders-coöperatie's is Het Volkshuis
te Brussel. In het jaar 1881 werd het ge
sticht en 3461 gezinnen traden toe. Na 1888,
onder den invloed der socialistische beweging,
bloeide de coöperatie sterk op. Het aantal
ingeschreven familie's bedraagt nu ongeveer
25000. De waarde der gebouwen en in-
stallatie's bedroeg aanvankelijk 195.000 frs.
f 93.600) en nu frs. 2.060.000
f988,800.In 1892 was de omzet frs. 800.000
(f384.000.—), over 't laatste jaar was ze
frs. 4.500.000 f2.160.000.—). Het bedie
nend personeel nam in de tien jaren van 't
bestaan toe van 80 tot 350 personen.
Aan 't verslag over het halfjaar 1 Juli—
31 Dec. 1901 ontleenen we 't volgende
De behaalde winst bedraagt
Op verschillende artikelen frs. 10.891.80
n brood203.221.16
steenkolen13.579.69
kleederen enz15.505.10
exploitatie van het café 9.814.22
slagerij1.070.67
798.70
330.23
filiaal te Molenbeek
melk
totaal
Het bestuur stelt voor
volgt te verdeelen
Aflossing en rente
Voor kostelooze geneeskun
dige hulp aan de leden
gezinshoofden
Propaganda, steun aan be
hoeftige leden en afdee-
lingen der Arbeiderspartij
Uitkeering a. h. personeel
frs.
deze
frs.
255.211.57
winst als
52.815.00
22.670.04
16.628.53
6.380.29
nis' vertrouwen or-he boWontrw
O TV /ïn vnvKwnilrnvtn
1 no aon nt
