Toevallig?
Ons Meifeest.
Mei-Kinderfeest.
Kautsky in Delft.
De Nieuwe Schied. Courant maakte on
langs melding van het plan tot aankoop van
een der vochtigste ongezondste polders van
Schiedam door de gemeente, ten einde daar
een nieuw Oudemannenhuis te doen verrijzen.
De Oude Schiedammer sprak dat beslist tegen.
Nu, wij willen gelooven, dat de gemeente
niet zulk een door en door ongezond land
zal aanknopen voor zulk een doel. Dat zou
al te schandelik zijn.
Maar is het toeval of niet, dat het door
de N. Sch. C. genoemde terrein eigendom
is van Mr. W. H. Jansen, wethouder der
gemeente Schiedam, voorzitter van de Kamer
van Koophandel, en betaler van f 13.05 in
de gemeentebelasting?
Een volgende keer een beter balletje op
gooien, Nieuwe Of heb je soms geen betere
Met 'n zekeren trots kunnen wij op ons
eerste Meifeest terugzien, 'tls meer dan
geslaagd, 't Is een avond geweest van niet
alleen groote propaganda naar buiten, maar
ook, en voor ons van niet minder gewicht,
van verbroedering, van meer-met-elkaar-
voelen der leden onderling.
De feeststemming was e»- reeds tijdig.
Even na het aangekondigde uur van aan
vang, toen partijgenoot v. Leeuwen aan de
piano had plaats genomen en de eerste ac-
coorden aansloeg van den zoo populairen
Socialistenmarsch, toen daverde het „Op
socialisten, sluit de rijen"! uit duizend kelen
om den welgedanen,gemoedelijken medeburgers
die daarbuiten op zoo echt-tevreden wijze
de Hoogstraat heen en weer slingeren maar
zich van zoo'n „socialerige comedie" niks
antrekken en dat gebouw van die lui wel
dikwijL en met groote, angstige oogen aan
kijken, maar d'r niet indurven, in de ooren
te donderen dat er nog een andere geest dan
hun gemoedelijke, duf beroerde schijn-tevre-
denheidsgeestje in den mensch kan huizen;
de geest van liefde voor het ware, het schoone
het goede, van verheffing van het zwakke
geestdrift voor het goede, bestrijding van
het kwade.
In ziju opening van het feest wijzende op
de algemeene stijging van den volksinvloed
welke ook nu weer gebleken is met de voor
verandering vatbaar geworden Ministerplan
nen, ten opzichte der lichtingen '95 en '96,
stelde de voorzitter voor, onzen partijgenoot
Ter Laan, die zich in deze kwestie zoo kranig
heeft gedragen, door een luid applaus hulde
te doen. (Luid applaus). Na nog een tele
gram van gelukwensching van Maas, uit
Baden-Baden ontvangen, te hebben voorge
lezen, geeft hij het woord aan Zadelhoff uit
Dordrecht, die bereid was gevonden hier de
beteekenis van den 1 Meidag uiteen te zetten
En in 'n gloedvolle, pakkende rede, meer
malen door applaus onderbroken, deed hij
dit. Na te hebben geschetst het ontstaan
en verloop der eerste Meibeweging, die door
de bezittende klasse met den grootsten angst
werd gadegeslagen en waartegen alle
mogelijke machtmiddelen waren in gereed
heid gebracht, verklaarde spr. de leuzen welke
op dien dag moeten worden gehoord: verkorting
van arbeidstijd en algemeen kiesrecht. Ver
korting van arbeidsdag tot ontwikkeling en
dus verheffing van het proletariaat^ dat zoo
lang het 12, 10 of 11 uur per dag in een
fabriek wordt afgebeuld, nergens om denken
zal dan om slapen en eten en eten en slapen
zoo gauw als de werktijd is afgeloopen.
Algemeen kiesrecht om den burcht der wetten-
makerij, nu in handen van het kapitalisme
te veroveren. Nog wordt wel niet op den
len Mei door allen geheel dezelfde leuze aange
heven, wat zeker te betreuren is, doch onder
welke leuze ook, 1 Mei is de dag der wapen
schouwing van den arbeid, dan komt over
geheel de beschaafde wereld het proletari
aat te zamen om te manifesteeren voor z'n
rechten; om te eischen een bestaan, aan
menschen waard; dan voelen de arbeiders
der geheele wereld hun gemeenschappelijk
belang; hoe zij, door éénzelfde macht ter
neergedrukt, éénzelfden strijd te voeren, één
zelfden vijand te bekampen hebben, dan druk
ken de arbeiders van alle landen elkaar de
hand tot bemoediging en steun in den
ontzettend zwaren strijd tegen hun aller
pijniger: het kapitalisme. Zoo is dus de
beteekenis van den len Mei, de verbroedering
van het internationale proletariaat; en zoo
vieren wij den 1-Meidag als de blijde bood
schap van den nieuwen dageraad.
Na Zadeltoff s rede kwam het feestelijk
gedeelte van den avond. De heer Feltzer
(niet-partijgenoot) had daarvan het musicale
gedeelte welwillend voor zijn rekening ge
nomen de heer W. S uit R'dam (eveneens
niet-partijgenoot) gaf ook geheel belangeloos
ons gelegenheid de lachspieren eens in wer
king te stellen
Behoeven we geen Schiedammer te zeggen
wat de heer Feltzer op fluit en viool ver
mag, het dankbare applaus bew- es voldoende
dat het gehoor wél eenvoudig, toch ook gevoel
heeft voor wat de kunst biedt.
Of de heer S. in den geest viel
Na de geheele zaal aan 't lachen te heb
ben gebracht met „Een Lachles" van Dr.
Laurillard, was er misschien in 'teerstgeen
geheele attentie voor „De betaalde doop",
maar daar is juist S. de man voor, door
wat ook afgeleid de belangstelling weet
hij weer heel spoedig gaande te maken.
Dat is hem toevertrouwd.
Beiden werd door den voorzitter dank ge
bracht voor de verleende medewerking aan
dit feest.
Een kollekte voor stakers en uitgeslotenen
bracht f7.90'/s op.
Zondag 4 Mei, 's avonds te 7 uur vulde
zich Constantia met een vroolijke kinder
schaar. Het waren de spruiten der S. D.-A,.-
P-ers, zij moesten ook in de Meivreugde
deelen en werden onthaald op kaakjes, sui
kertjes, krentenbroodjes en chocolade. Braaf
werd er gezongen, allerlei liedjes voor, na
en onder de vertooning der lichtbeelden.
Aan het jubelen en gul gelach scheen
soms geen einde te komen. Verteld werd
er eerst zonder, daarna bij de lantaarnplaten,
de sprookjes van Roodkapje, Doornroosje en
meer. De beelden op 't doek gaven een zeer
rijke en mooie illustratie van het leven en
werken der Amerikanen. De 96 platen voer
den de kinderen in gedachten over breede
rivieren en hooge gebergten van Groodhaab
naar Panama, van New-York naar San-
Francisco. Na deze groote reis werd nog
even in de verbeelding een uitstapje gemaakt
door Rotterdam en vervolgens werden een
30-tal min of meer grappige tafereelen ge
geven.
't Was spoedig over bedtijd en de kleinen,
ze waren er vele, meer dan we dachten,
moesten heen en gingen naar huis maar
blijder dan zij al warenelk kreeg toch een
klein geschenkje met Hinken sinaasappel tot
afscheid.
De goedheid van eenige partijgenooten
bezorgde onzen kinderen en dien van enkele
niet-socialen, die toch maar gekomen waren,
een mooien avond, die niet licht vergeten
zal worden.
Nieuwe Schiedammertje, dat zooals uit
ons vorig nummer blijkt, er zoo ingeloopen
is, toen het over onzen toekomststaat sprak,
had eens een verslaggever naar Delft moeten
zenden, toen onze bekende Duitsche partij
genoot Kautsky daar voor een volle zaal
sprak over: Na de omwenteling of de voor
naamste moeielijkheden bij de praktische
uitvoering van het socialisme. Het zou dan
gehoord hebben, dat na de omwenteling niet
alles op een hoopje gegooid en daarna eerlijk
ge ieeld wordt en dat we evenmin een heil
staat verwachten met volkomen gelijke ver
deeling van den arbeid en van de voort
brengselen van den arbeid. Toch verkondigen
blaadjes zooals 'f Nieuwe Schiedammertje
en mannen zooals dominé Rudolph uit Leiden
dergelijken onzin om 't socialisme belachelijk
voor te stellen en den arbeider het „weg met,
die socialen" of het„hang ze op aan te
laten heffen.
Als de Nieuwe nu eens werkelijk onze be
ginselen aan wil vallen, dan zou ik haat-
raden 't uitvoerig verslag eens te lezen, dat
ons arbeidersblad 'f Volk van de reden van
Kautsky in haar nummers van 24 en 26
April geeft
Men zal misschien, zoo begon Kautsky in
Delft, op den titel van mijn rede afgaande,
van mij verwachten, dat ik een kijkje in
den toekomststaat zal geven. Maar evenmin
als bv. voor eenige honderden jaren iemand
ons_ had kunnen beschrijven, hoe onze k pita-
listische staat er in onze eeuw uit zou zien,
evenmin kan ik u vertellen hoe de socialis
tische maatschappij er uit zal zien, daar een
maatschappij een langdurig veranderings
proces ondergaat en niet naar een bepaald
plan gemaakt kan worden. Wij, sociaal
demokraten, moeten er ons echter op voor
bereid houden, dat ons eens de politieke macht
in handen kan vallen en dan moeten wij weten
hoe te handelen. In de eerste plaats zullen
wij het algemeen kiesrecht aan het volk
geven als het dit nog niet bezit, het koning
schap en alle erfelijke voorrechten afschaffen,
een einde maken aan het militairisme en in
plaats daarvan een volksleger invoeren en
aan de ontwapening beginnen.
Van de belastingen zullen wij er drie be
houden.
1. de belasting op 't inkomen met sterke
progressie voor de hooge inkomens.
2. de vermogensbelasting.
3. de ei fenisbelasting eveneens met sterke
progressie van de groote erfenissen, terwijl
wij in de eerste plaats de invoerrechten en
bovenal die der noodzakelijke levensbehoeften
zullen afschaffendeze toch drukt het zwaarst
op de arbeidersklasse, die dien druk het
minst dragen kunnen.
De veranderingen van 't schoolwezen zullen
eveneens van ingrijpenden aard zijn; er zal
zerg gedragen moeten worden, dat de kin
deren, gevoed en gekleed en geschikt tot
het ontwikkelen van geest en lichaam, in de
school komen en ook de positie der onder
wijzers en de inrichting der school zullen
verbeterd worden.
Maar ook de demokraten (onze vrijzinnige
demokraten) hebben dit op hun program, zal
men zeggen, maar zij als burgerlijke partij
hebben de macht niet deze punten uit te
voeren, daar zij de kapitalisten, wier brand
kast zal geopend moeten worden, te veel
naar de oogen moeten zien.
Verder zal er een eind gemaakt worden
aan de werkloosheid; want een der ergste
gebreken onzer Maatschappij is wel deze,
dat de arbeider, die geen kooper voor zijn
arbeidskracht vindt, den hongerdood prijs
gegeven is. Lost men de kwestie der werk
loosheid op, dan neemt men den hongerzweep
weg, die de arbeiders naar de fabriek drijft
en zullen deze elke gelegenheid kunnen aan
grijpen om hunne levensomstandigheden te
verbeteren.
Dit zal tengevolge hebben, dat de fabri
kanten geen winst meer maken en zij hun
jjj
