Schildersgezellen.
Coöperatie.
Algemeen Kiesrecht,
Alg. Berichten.
Ingezonden.
Maar wat valt uit Jdeze manier van doen
te leeren? Dit: dat voor de heeren, van
wélke richting ook, de arbeider totaal niets
is. G-een woord over hem. Alles is saamgevat
in cijfers, en die cijfers toonen aan, of de
belangen der heeren wel richtig verzorgd
worden, of de brandkast geen schade lijdt,
of er redenen zijn, die het inroepen van de
tusschenkomst van B. en W. noodig maken,
of van den minister van binnenlandsche zaken,
of van hun afgevaardigde och, neen, dien
van het volk immers graaf van Limburg
Stirum.
Arbeiders, gedenkt, waar ge in officieele
verslagen ternauwernood wordt genoemd,
waar zoo ter loops er op gewezen wordt, dat
je niet meer zoo druk behoeft te verhuizen,
als de zaken van de heeren iets beter gaan,
dat ge zelf aan 't werk moet trekken voor
lotsverbetering; sluit u aan bij uw vakver
eniging, kiest u afgevaardigden, waarmee
ge over uw zaken spreken kunt.
Ongeveer de helft van de Schiedamsche
schildersgezellen had gehoor gegeven aan de
oproep ter vergadering in het verkooplokaal.
De bondsvoorzitter Lelyveld zette aan de
hand van verschillende voorbeelden het nut
en het belang van organisatie uiteen.
Spr. wijst op de weinige hulpmiddelen,
waarmee, en de slechte voorwaarden, waar
onder de arbeider zich ontwikkelen moet. Zoo
ook de schildersgezel. Die kan alleen verbe
teren, wanneer de gezamelijke arbeiders
stelling nemen in den strijd, die over de
gansche wereld wordt gevoerd. En dit moeten
zij doen zonder te vragen, of de man, die
naast hen staat, Katholiek, Protestant of
Jood is. De arbeiders dienen hier een voorbeeld
te nemen aan de patroons, die zich vereenigen
zonder te vragen naar geloof. Wat de orga
nisatie verkrijgen kan? Eén teekenend staaltje.
Een patroon in den Haag keerde minder dan
't minimum-loon (20 ct. per uur) aan 8 van
zijn 10 gezellen uit. Het bestuur der vakver-
eeniging vraagt daarin verandering. De patroon
zegt, dat die 8 zoo onbekwaam zijn, dat zij
dat loon onmogelijk verdienen kunnen. Het
bestuur antwoordt, dat het dit aan het publiek
bekend zal maken, in het Vakblad en andere
bladen, dat die patroon werkt met grootendeels
onbekwame werklieden en dus geen goed werk
kan leveren. Het slot was, dat er tien bekwa
me knechts waren met het loon van 20 ct.
per uur. Het uurloon te Schiedam bedraagt
16 ct., in het naburige Rotterdam en den Haag
minstens 20 ct. Zijn het hier allemaal zulke
knoeiers Op verzoek van één der aanwezigen
zette spreker nog het nut van landelijke
organisatie uiteen. Ten slotte werd een
afdeeling opgericht met 15 leden. Nu de eerste
stoot gegeven is, ligt het aan het optreden
.en propaganda maken dezer leden, om de
vereeniging in bloei te doen toenemen. Pro
pageert onverpoosd voor uw vakvereeniging.
Verleden week Donderdagavond kwamen
de afgevaardigden van 19 vereenigingen in
het Volkshuis bijeen ter voorloopige beraad
slaging over een te stichten coöperatie. De
oproep ging uit van de afd. Schiedam van
het Nederl. AVerkliedenverbond. Als voor
zitter fungeerde de heer G-. W. Snel, tevens
voorzittervan het A. N. W. V. Spreker
meende hét onnoodig, het nut der coöperatie
voor de aanwezigen uiteen te zetten. Wie
eonigszins bekend was met de geschiedenis
van het vereenigingsleven, wist, dat de coöpe
ratie daarbij steeds werd genoemd. Zij was
zeer zeker in het belang van den werkenden
stand.
De afgevaardigden van de S. D. A. P.
wezen er op, dat reeds dcor hun afdeeling
stappen waren gedaan, om een coöperatie te
stichten en dat die spoedig in werking zou
treden, te beginnen met broodverbruik. De
voorzitter deelde mede, dat dit hem officieus
bekend was, en dat het hier aankwam op
den vorm der coöperatie. Hij had ook mee-
nen te vernemen, dat een gedeelte der winst
zou worden afgezonderd voor algemeene
volksbelangen of voor de arbeidersbeweging
en de afd. van het A. N. W. V. had tegen
dergelijke bepaling niets en zou dus de ver
dere leiding van zaken wel aan de S. D.
A. P. willen overdragen.
Alsnu kwam de heer M. C. M. de Groot
aan het woord. Deze zette kortelijk de inrich
ting van een coöperatie uiteen en de voor-
deelen, daaraan verbonden.
Tevens nam hij de gelegenheid waar, om
de socialisten eens a faire te nemen. Zij
deden het voorkomen, alsof de coöperatie
nu eens iets was, dat speciaal tot hun bedrijf
kon gerekend worden. Maar volgens hetgeen
hij hier vernomen had, ging de S. D. A. P.
den gansch verkeerden weg op. De inrichting
zou toch zóó zijn, dat de socialisten het heft
in handen hielden. Wel mochten de arbeiders
van allerlei richting deelnemen, maar wanneer
het op de bestemming der winst aan kwam,
dan hadden alleen de socialisten daarover
te beslissen. De niet-socialisten zouden daarin
geen stem hebben.
Hij waarschuwde de arbeiders wel voor
de bedoelingen der socialisten, want wanneer
zij deelnamen, zouden ze voortdurend gesteld
worden voor de keus, de beurs of het geweten.
Zij zouden hun overtuiging geweld aan moeten
doen, want zij zouden hun financiëelen steun
verleenen om propaganda te maken voor een
partij, die de hunne niet was. En daar was
het de socialisten om te doen, voor die
propaganda alleen van de winst, die de
coöperatie afwerpt, dienen.
Er werd wel eens gesproken van scheids
muren, die sommige partijen tusschen de
arbeiders optrokken, maar hier was nu een
scheidsmuur gezet door mannen, die zich bij
uitstek noemen voorstanders van de arbeiders
belangen.
Hier werd bovendien dwang geoefend,
terwijl de arbeiders vrij konden blijven, wan
neer ze wilden de algemeene, neutrale coö
peratie, die de heer Groot voorstond. Met
de vakvereenigingen had de coöperatie niets
uitstaande, als het dus op 'n stemmen ging,
konden de vertegenwoordigers der vereeni
gingen gerust stemmen volgens hun persoon
lijke opinie.
Niet dus de coöperatie van de S. D. A. P.,
maar de uiet-partijdige, neutale, algemeene
coöperatie van den heer de Groot was de ware.
De voorzitter van den Bestuurdersbond,
G. v. d. Most, wees op het verdachtmakende
in de redeneeringen des heeren de Groot.
Hij noemde voorbeelden uit den laatsten tijd,
waarin coöperaties met 'n bepaling omtrent
het afstaan van een gedeelte der winst aan
de arbeidersbeweging, steun verleenden aan
Enschedé, of die een bedrag gaven aan
bestuurdersbonden, of ter ondersteuning van
één of meer onrechtvaardig ontslagen werk
lieden dat het dus zachtst genomen zeer
overdreven was, te spreken van uitsluitend
propaganda maken voor de S. D. A. P.
Verder zette hij uiteen hoe coöperatie en
vakvereeniging wel degelijk met elkander te
maken hebben en hoe juist het zien van dit
verband de deelnemers gemakkelijk zou be
wegen, een deel der winst aan de arbeiders
beweging af te staan. Dat de vruchten, die
de socialisten van coöperatie verwachten, wel
'n beetje hooger hangen dan die van den
heer de Groot, omdat coöperatie een der
«bemiddelen wordt van de arbeiders.
Niet een tijdelijke verlichting van druk
hebben de arbeiders noodig door het opstrijken
der winst, niet 'n oogenblikkelijke leniging
van hun ellende, maar 'n duurzame omkee
ring en verbetering in hun toestand. De
coöperatie op zichzelf en de daarmee behaalde
winst zijn beide middelen, die den toestand
der arbeiders helpen revolutioneeren, terwijl
de eerste bovendien aanleiding is, dat zij
geestelijk worden ingeleid in andere maat
schappelijke verhoudingen.
Het slot van de zaak was, dat de heer
de Groot, na nog eens te hebben afgegeven
op het dogmatische van het socialisme, zich
eenvoudig te verklaren vóór of tegen de
algemeene, niet partijdige coöperatie, als
persoon, niet als bestuurslid, omdat men
toch als vereeniging niet deelnam. Daarna
werd een commissie van 5 personen benoemd,
waaraan de S. D. A. P. op eigen houtje
2 afgevaardigden kon toevoegen om tot
samenwerking te geraken.
Wij vestigen de aandacht op de groote en
algemeene beweging, welke voor A. K. op
't touw wordt gezet. In een volgend nom-
mer nadere bijzonderheden daaromtrent.
Soc. Dein. Arb. Partij. Maandag- -
avond te negen uur precies vergadert het be
stuur met de leden, die zich bereid verklaard
hebben, de colportage en verspreiding van bla
den en geschriften ter hand te nemen. Ook zij,
die zich nog niet hebben opgegeven, zullen
op deze vergadering welkom zijn.
De afdeeling zal op Woensdag a. s. ver
gaderen. Waar de secretaris heeft gemeend,
voor zijn functie te moeten bedanken, en
een der gewichtigste betrekkingen daarmee
onvervuld is, moet ten spoedigste in de vaca
ture voorzien worden. Aller opkomst is noodig
en gewenscht. Het Bestuur.
Voor de Typografen. Er is een
staking bij de firma Ruygrok te Haarlem-.
Ondanks het bemiddelend optreden der K. v. A.
worden de 17 man als ontslagen beschouwd.
De firma besteedde haar werk uit. Typo's,
weigert het werk te maken. Leve de soli
dariteit
Haarlemsche gemeentewerklieden.
B. en W. van Haarlem hebben een voorstel
tot loonsverhooging ingediend. Brugwachters
komen o. a. van f 10 op f 11.5 per week
straatwerkers, plantsoenwachters, werklieden
afd. reiniging en begraafplaats 2 ct. per
uur meer.
Schiedamsche werklieden, doet er uw
voordeel mee.
Een les voor arbeiders. Zooals
in andere bladen bericht werd, is er een
uitsluiting voor de Haarlemsche bouwvak
arbeiders. Het verloop van de kwestie bekend
veronderstellende, vestigen wij de aandacht
op de taktiek van de patroons.
Zij hebben zich vereenigd en hun voor
waarden gesteld, waaraan de arbeiders zich
hebben te onderwerpen. Zjj benoemden een
commissie om te controleeren of er ook soms
van de verbonden patroons zijn, die tóch
laten werken. In dat geval verbeuren zij
100 a 1000 gulden.
Maatregelen tegen patroons-onderkruiperij
dus. Van alle kanten krijgen de arbeiders
lesjes. Zij zelf mogen zóó niet doen, dat
past niet aan arbeiders.
Mijnheer Redacteur
Gelieve onderstaande in uw blad te willen
plaatsen, naar aanleiding van uw nummer
