Een stukje geschiedenis voor
den li. K. Volksbond.
Stemmen.
Pater Braun heeft Zondag gesproken in
den otflcieren-tuin voor de leden van den
it. K. Volksbond. De „Nieuwe" heeft na
tuurlijk verslaggevers-monopolie. Uit het
verslag blijkt, dat er geen nieuws is ver
handeld. 'n Stukje sterkgekleurde kerkge
schiedenis, veel te hoog voor de slecht onder
legde arbeiders, vormde de hoofdschotel. Tot
slot de gewone vuurpijl van de glorie van
het vaderland en de dierbare Vorstin, waarop
het gewone effect volgde in den vorm van
daverend a-pplaus. Dat hoort natuurlijk bij
deze leus. Hoe zouden de voeten en handen
der arbeiders stil kunnen blijven bij zoo'n
prikkel.
De eerw. adviseur zei in z'n nawoord
onder meer:
Dat onderwerpde noodzakelijkheid van
den Godsdienst ter oplossing der sociale
kwestie is te meer actueel, nu men in
onzen tijd weer de dwaling ingang tracht
te doen vinden, dat men zonder godsdienst
de sociale kwestie wel kan oplossenspre
kers woord zou, hoopte advis., de leden
overtuigd hebben, dat zij krachtig aan
eengesloten aan de hand van den gods
dienst naar de verbetering van de sociale
toestanden moesten streven.
De sociale toestand drukt zwaar inKath.
kringen, naar het schijnt. Toen deed de
Voorzitter een duit in 't zakje.
Ter verbetering van den toestand der
brandersknechts met medewerking van den
brandersbond wenscht het bestuur een
samenkomst met, de brandersknechts te
hebben, teneinde van den toestand op de
hoogte te komen. Daartoe worden de
ondergeschikten op Maandag 8 en de
meesterknechts op Woensdag 10 Septemb.
beiden 's avonds 7 ure, in het Bondsge-
bouw verwacht. (Cursiveering van ons Eed.)
Waar van de andere zijde zoo gewerkt
wordt en zelfs een vakafdeeling van bran
dersknechts opgericht wordt, is het zeker
noodig, dat ook de onderafdeeling branders
knechts van den Volksbond teekenen van
leven geeft.
Hè, wat is dat nou De Volksbond staat
immer altijd op. de bres voor arbeidersbe
langen Moet-i nou teekenen van leven
gaan geven Dus hij is tot nog toe dood
geweestDat hebben we meer gezegd,
maar o jé, die socialen die hebben altijd
ongelijk.
Naar wij hebben kunnen waarnemen, is
die vergadering van ondergeschikten bezocht
door1'2 a 15 personen, twaalf a vijftien
terwijl het ledental van den jongen Bond
geklommen is tot tweehonderd. Zouden de
arbeider genoeg krijgen van dat ijveren voor
hun belangen? Zou Zondag de preekstoel
weer dienstbaar gemaakt worden, om de
schaapjes bijeen te drijven
Zou de hongerzweep weer opgeheven wor
den, zoodat die nog eens goed gezien wordt?
Maar de arbeiders gaan begrijpen, dat zij
zelfstandig veel sterker staan, zij voelen in
zich den moed en de kennis, om hun eigen
zaken op te knappen. Sluit u aan bij den
Bond van branders- en distillateursknechts.
Werft leden aan. Hoe meer leden, hoe
dichter bij de vervulling van uw program.
Allen de schouders er onder, en gij kunt
uw verlangen kracht bij zetten.
Mannen van Schiedam, veler oogen staren
pp u en veler verwachting is groot. Allen
in uw BondOp, ter verbetering van uw
toestand.
't Is zeer natuurlijk, dat in zoo'n snel
groeiende vereeniging een twistappel wordt
geworpen, dat de vereeniging zal moeten
strijden tegen nog méér invloeden dan van
de patroons alleen.
Arbeiders, geen godsdienst kan u verbieden,
werkzaam te zijn tot verbetering van uw
eigen lot. Wordt ooit tot de patroons gespro
ken als tot u Doen die niet al hun best,
vooruit te komen, méér te weten, beter hun
zaken te behartigen. Uit welke reden zou
het u verboden kunnen worden Het zou
zelfs strijdig zijn tegen de christelijke leer,
uw talenten ongebruikt te laten
Katholieke arbeiders, gij hebt andere voor
gangers gehad. Vandaar dit stukje geschie
denis.
Velen Katholieken arbeiders heugt nog de
tijd, dat de R.-K. Volksbond afd. Schiedam
werd opgericht. In dien tijd kon de Bond
bogen, trotsch zijn op z'n adviseur, kapelaan
van Buchem. Die naam roept vele herinne
ringen op, herinneringen aan een wakker
strijder voor de arbeiders en hun belangen,
voornamelijk die van de branderijen. Menig
een zal zich nog herinneren een gang naar
de pastorie in het Frankenland, waar de
kapelaan te spreken was. En dan hoe hij
kon opspringen en vragen„Is dit zoo
en dadelijk heenging om de zaak te veran
deren, want hij praatte niet mooi, hij handelde.
Hoe hij schijnt kennis gemaakt te hebben
met veel onrechtvaardigheid en veel ellende,
zoodat hij op 'n vergadering in den Officieren-
tuin uitriep„Het moet anders worden en
het zal anders worden, al zou Schiedam 't
onderst boven keerenWat is er van dien
strijder geworden? Enkele weken daarna
was hij weg, verdwenen, in 'n uithoek geves
tigd. Gaat het zoo met alle geestelijken, die
't niet bij woorden laten? Die de leer der
naastenliefde in praktijk willen brengen?
Dit geeft den arbeiders iets te denken.
De vereeniging y_erliep. Daar kwam de
groote staking van de bootwerkers in Rotter
dam, het bezoek der woordvoerders in Schie
dam, het aandeel van de kaarsenfabriek
„Apollo" in die beweging. Groote drang
plotseling naar organisatie, 'n Opvlammend
gevoel van macht onder de arbeiders, dat
zij ineens door hun wil de zaken zouden
veranderen. Toen de neerslag, omdat de
praktijk leerde, dat het niet ineens ging,
omdat de arbeiders het-vereenigingsleven met
z'n moeite en bezwaren niet kenden, omdat ze
niet voorbereid waren op den langen en
moeielijken strijd tegen het kapitaal, een strijd,
waarin juist het gehalte, de waarde van
den arbeider aan den dag komt. Geen groote
ruziewoorden, niet eens „even laten zien wat
ik kan", geven waarde aan den arbeider in
den maatschappelijken strijd, maar de taaie,
stille, geduldige werkzaamheid tegen onrecht
en verdrukking, een werkzaamheid, die krach
tiger en standvastiger wordt bij elk nieuw
feit van ongerechtigheid en harteloosheid,
een werkzaamheid die zich ten slotte richt
tegen het stelsel, waaruit alle misstanden
geboren worden.
In dien tijd werd ook gesticht de Neutrale
Vereeniging van brandersknechts, die zich
zou aansluiten bij den Nieuwen Rotterdam-
schen bootwerkersbond. Kort daarop werd
van de zijde van den R. K. Volksbond, al
weder in den officierentuin, 'n protestverga
dering gehouden tegen de neutrale vereeni
ging. De toenmalige, thans overleden voor
zitter zei, dat er met de heeren gesproken
was en dat alles zou verbeteren. Het pors-
geld (geld voor 't uitpersen van de natte
gist) zou worden betaald en de nachtarbeid
zou worden afgeschaft. Een maand later,
en de arbeiders kunnen nog de branderijen
noemen, was het porsgeld afgeschaft en de
nachtaroeid vroeger aangevangen. Dat was
in 1896.
'n Paar jaar later nieuwe beweging. Proef
werd genomen met behulp van den Branders-
bond Zondagsrust in te voeren. Dat ging zóó.
Vrijdagmorgen 3 uur binnen. Driemaal op
laden en tweemaal beslaan, 's morgens vroeg
en om pl. m. elf uur, om 5 of 6 uur naar
huis. Zaterdagmorgen om één uur binnen,
werken tot 12 of 1 uur 's middags, daarna
naar huis tot 3, 4, 5 uur en dan maar weer
aan den gang tot Zondagmorgen 1 a 2 uur,
waarna de Zondagsrust kon genoten worden,
't Spreekt van zelf, dat de arbeiders aan de
gewone manier van afbeulen de voorkeur
gaven.
De heeren hebben niet veel teweeggebracht
voor de arbeiders. En tot op den huidigen
dag is de toestand ellendig.
Deze geschiedenis uit Schiedam leert de
arbeiders iets anders dan de geschiedenis,
die zij zondagmorgen in den officierentuin
gehoord hebben. Zij leert den arbeiders,
dat zij op eigen krachten moeten vertrouwen
dat zij hun eigen zaken moeten beredderen.
En de opkomst in den R. K. Volksbond
bewijst, dat zij het geleerd hebben. Natuur
lijk zal er nu over de socialisten worden
getoornd, en de mannen, die zelfstandig een
vereeniging stichtten, zullen van de zijde
van den Volksbond óók zoo worden betiteld.
We kennen dat spelletje. Maar nog een
goed rukje, en de vereeniging omvat de
helft van alle braudersknechts, en dan kan
zij best tegen een stootje. Volhouden, man
nen, en op elkander vertrouwdGij kunt de
machtigste vereeniging in Schiedam vormen
en van onberekenbaar nut zijn voor de ver
heffing van uw medearbeiders.
Denkt maar eens aan de ongeorganiseerde
slaven van „Apollo
Den 2en Augustus hebben we 'n kleine
bloemlezing gegeven uit onze zusterbladen.
Op den 31sten hebben weer hun stemmen
geklonken.
En wederom hebben zij bewezen, dat hun
orgaan zich niet leent tot koninklijken zang.
Wat kikvorsch geboren is, zal nooit als
nachtegaal sterven. Onze persridders ver
vullen den rol van troubadour. Ze hebben
harnas en schild weggeworpen, zich getooid
met de kleuren van hun dame, hun luit om
gehangen Helaas, zij brengen 't in de
waardeering van 't publiek niet verder dan
'n harmonica-speler met 'n grokstem.
Gelukkig, dat de aangebedene onkundig
blijft van de ondelicate gevoelsuitingen van
onze eminente pers-troubadoers.
'n Paar mopjes maar.
„In den gewonen gang van het leven
doen zich zooveel feiten voor, die ons
geheele denken, ons geheele zijn in beslag
nemen, dat het noodig is, ons af en toe
daaraan te ontrukken, en zoo nu en dan
nog eens flink te toonen, dat wij nog altijd
geheel medeleven met ons dierbaar vor
stenhuis en bereid zijn, pal te staan waar
ons Oranje bedreigd mocht worden."
Men ziet het, dat is nu eens de oude
strijdhaftige, ridderlijke geest, die na eeuwen
ommedwalens eindelijk komt opborrelen in
Schiedamsche redactie-bureau's. Zoo nu en
dan nog eens flink toonen, onze palle
bereidwilligheid.
Wat 'n malligheid overigens. Wie denkt
er nu aan, ons Oranje te bedreigen Er zijn
zooveel feiten, die ons geheele denken, ons
geheele zijn in beslag nemen. En als de
„Schiedamsche" zich daaraan ontrukt, gaat-i
pal staan voor iets, dat heelemaal niet be
dreigd wordt. Don Quichot op en de op
en zagen wij Haar, die wij van Haar
vroegste jeugd afaan met onze liefde en
zorgen omringd hebben, ten prooi aan een
zware ziekte.
