Dg Uitslag.
„Voorwaarts."
Uwe toewijding aan de zaak van het Vader
land, en bid U toe dat God de Heere Uwen
arbeid met Zijnen zegen krone.
Ik verklaar de gewone zitting derStaten-
Generaal te zijn geopend.
Wij hebben ook dit gewichtige staatsstuk
laten afdrukken.
De Nieuwe houdt er 'n beschouwing bij.
Hij zou wel niet bang wezen, de troonrede
nl. maar„Toch wordt er nog veel gezegd
in dit belangwekkend staatsstuk, dat geheel
den stempel draagt van hem, die 't dei-
koninklijke Majesteit op de lippen legde."
Nou, 'n smakelijk zinnetje, waarin de Nieuwe
de werkzaamheid der koningin gelijk aardig
typeert. Verder kondigt de troonrede (meer
dere) onderwerpen aan, die door nagenoeg
alle partijen met voldoening en instemming
zullen worden begroet.
Ja, de socialen, hé. Arbeiderspensioneering
of arbeiderskiesrecht, daarvan geen woord.
Gemist wordt ook 'n enkel woord over
de stamverwante broeders in Zuid-Afrika,
gemist ook 'n woord over de werkloosheid,
waarvoor hier en elders in den lande zoo-
velen in de weer zijn geweest. De arbeiders
komen kaal weg. Patrimonium heeft stof
voor z'n volgend congres.
Dr. Kuyper sprak eertijds„Zij kunnen
niet wachten, geen dag en geen nacht."
De dagen en nachten schijnen aanmerkelijk
langer geworden te zijn. 't Is nuWacht
op hun daden,! De woorden hebben we ge
hoord.
Eeeds vroegtijdig waren Donderdagavond
tal van partijgenooten en geestverwanten in
„Constantia" bijeen, wachtende op den uit
slag van den strijd. Eindelijk, even acht
uren, daar kwam het lang verwachte tele
gram. Algemeene spanning. Het ging open.
Nu kwam het. Bijleveld gekozen. Stemmen:
Hè, neen, dat is een grap, niet waar? Maar
't bleek de waarheid. Troelstra gevallen
tegen den anti-revolutionairen candidaat. Na
dere bijzonderheden ontbreken op dit oogen-
blik nog, maar dit ééne feit staat vast.
Niet zal dit jaar de man in de Kamer
komen, die 'n geweldig strijder is tegen
clericale domperij, tegen 't wegmoffelen van
arbeidersbelangen, de man, die den juisten
greep kent, die 't stereotype vroomheidsmom
bakkes rukt van de kapitalisten-tronie met
duivelenlach, die helscher wordt bij de ont
maskering voor het gansche arbeidende volk.
Wederom heeft de reactie gezegevierd. De
reactionnaire meerderheid in de Kamer is
versterkt met 'n nieuw lid. Nogmaals kunnen
de arbeiders overdenken de woorden„Zij
kunnen niet wachten, geen dag en geen
nacht."
De strijd bakent zich hoe langer hoe scherper
af, sociaal-demokraat of niet sociaal-demo-
kraat, dat is de zaak, waar het voor ons
om gaat.
We kunnen veilig en wel aannemen, dat
de liberalen het gewicht in de schaal hebben
gelegd.
In de Grondwet kwam al zoo iets aan 't
licht, met 4 tegen 4 stemmen besloten tot
onthouding, maar er bleek toch uit, wat er
broeide. Ze hebben in IX hun liberale bour-
geois-koppen geschud, ze hebben al wat
liberalig was, verloochend, ze hebben neer
gezeten in stille, liberale berusting, ze hebben
het restantje liberale beginselen zitten ver-
leeren, zij zjjn van nu versteend.
Er is gesproken van dooddrukken der
liberale partij, maar ze is al zoo na verwant
aan de reactionnaire massa, dat ze daarin
zachtkens wordt opgelost. Toch is deze
strijd geen ontmoedigende geweest. Opnieuw
is bewezen, wat het resultaat bij onze inspan
ning wezen kan. „Algemeen Kiesrecht"
blijve de leus. Dit recht speciaal zal het
wapen der arbeiders zijn. Partijgenooten te
Schiedam, de periode die in Amsterdam ge
weest is, moet voor ons nog komen.
Zorgt, dat de toekomst u bereid vindt
D'r is hier 'n koekebakkersvereenigiug
'n goeie hoor't Is 't er ééntje van bazen,
dat wil zeggen, bakkersbazen of te wel
patroons. Die menschen hebben 'n broertje
dood aan uitbuiten of afbeulen, neen maar,
als zij daar van hooren, loopen de tranen
langs hun koekebakkerswangen. 't Benne
ook broodbakkers, o, zulke bazen Schiedam
kan er van gewagen, zulke heerlijke lekkernij
als ze altijd verkocht hebben. En nu komt
er brood van 'n coöperatie, nu weet je 't
nog zooveel te beter. Dan kan bij het hunne
niet halen. Die coöperatie is voor de men
schen dus niet erg, dat schrijven ze zelf in
een ingezonden stukje in de Schiedamsche
Cour., dat is 'n fatsoenlijke, die krant wel
te verstaan. Die is als geknipt voor bazen
van 't Koekebakkersgild.
Onder dat stukje staat als onderteekening
Het Bestuur der Schiedamsche Bakkersver-
eeniging, afdeeling van den Ned. Brood-,
Koek- en Banketbakkersbond. 't Is geen klei
nigheid. Maar we zijn eens wezen informee-
ren en wat bleek? Dat noch de Secretaris
van de bedroefde Koekebakkers, noch de voor
zitter, van dat schrijven iets afwisten. Toch
staat er onderHet Bestuur enz Maar is
het niet de plicht van zoo'n fatsoenlijk blad,
eerst eens te onderzoeken, voor het „buiten
verantwoordelijkheid" iets opneemt?
Om op onze koekebakkende schrijvers in de
Schiedamsche terug te komen: We had
den ze al veel eer verwacht. We kun
nen veilig zeggen, dat het er enkelen ge
weest zijn, die 't niet langer konden verkrop
pen, dat die Coöperatie zulk slecht brood
verkocht en daarom naar de pen grepen, om
hun medeburgers 'n pleizier te doen en de
arbeiders in dienst der coöperatie óók.
Maar begrijpen deze geniale koekebakkers
niet, dat ze zich in de kaart laten kijken
't Kleinste kind in Schiedam kent de aller
eerste reden van hun geschrijf. We hebben
deze koekverkoopende bazen nog niet in
werking gezien ter jbevordering van de belan
gen der arbeiders in het bakkersbedrijf, en
toch is daarvoor tijd en gelegenheid genoeg
geweest, voor dat er van de Coöperatie
sprake was. Maar nu zijn ze in 'ttouw. Ze
hebben 't over de Coöperatie „Voorwaarts"
der S. D. A. P. Hun eigen knechts hebben
altijd gewandeld in overvloed van vrijen tijd,
hun vak was hun een uitspanning en hun
loon was hun een rijkdom. Daarom konden
zij zonder bezwaar hun blik wenden ter
Coöperatie, 't Was voor hun eigen deur zoo
schoon.
En daar werd gewerkt twee-en-twintig
uren. Al weder kennen wij niet de bron,
waaraan zich deze koekebakkende onder
zoekers laafden, maar aan 't allerbeste adres
n.l. bij de arbeiders zelf, was van zoo'n
werkdag niets bekend. Nu zullen wij niet
zeggen, dat deze patroons leugenaars
zijn, maar 't zijn koekebakkers.
Eeeds na de eerste week van 't bestaan
der Coöperatie schreven wij, dat 'n heel nieuw
in te richten zaak maar niet zoo in 'n vloek
en 'n zucht op de poot staat. De een wil zus
brood, de ander zóó, de één wil 't op dézen
tijd, de ander op dien, maar 't is bekend, de
welwillendheid van 't meerendeel der leden
hielp al spoedig over die bezwaren heen.
Maar er waren er nog méér. Aanvankelijk
was gerekend op één arbeider in 't bedrijf,
maar na drie dagen reeds was 't debiet zoo
toegenomen, dat dit een misrekening bleek.
Toen kwam arbeider no. 2. Die moest de
straat leeren, óók al weer in 'n vloek en 'n
zucht. Dat gaat evenwel niet zoo spoedig.
Dit weten de koekebakkers misschien? De
eerste drie dagen wijdde bovendien nog 'n
commissielid z'n gansche vrije dagen aan de
coöperatie. Dat kon nu niet meer. Eu onder-
tusschen groeide de vraag naar brood al
maar aan: krop, melk- en waterbrood. En
al spoedig, in de derde week, stonden de
arbeiders voor het feit, meer dan tweemaal
zooveel te moeten bakken, dan de rekening
was.
Nu mogen koekebakkers tegen zoo'n over
stelping in eens raad weten, 'n gewoon brood
bakker krabt zich wel eens achter de ooren.
En de oplossing van die kwestie kostte,
helaas, meer dan 'n tienurigen arbeidsdag,
zoodat er dagen geweest zijn van 18 uren.
O, groote koekebakkers, die 'n bestuur zijt,
dat gebeurt in geen audere bakkerij? Toen
nu Zaterdag jongstleden 'n noodhulp zijn
intrede deed, moest er 5 maal zooveel ge
bakken worden dan de eerste rekening was,
werd er weer 18 uren gewerkt, met nacht
arbeid, helaasen er was nog brood te kort.
Nu echter zitten de mannen er in na deze
lijdensperiode en als de koekebakkers nu
goed hebben opgelet, zullen zij hebben waar
genomen, dat de arbeiders werken van 6 of
6V2 uur 's morgen tot 6 uur 's avonds,
alzoo 'n twoMf-urigen arbeidsdag met schaft
tijd zonder nachtarbeid. Maar nu Zaterdag
zien de vakmannen van de coöperatie nog
geen kans, het zonder nachtarbeid te klaren,
maar wij vertrouwen, dat het óók wel zal
komen. Of weten de koekebakkers al raad
Naar 'f loon kunnen zij ook informeeren; 't
is nog lang niet, zooals gewenscht is, maar
alle begin is moeielijk. Maar toch werken
honderden brandersknecht niet dagen, maar
al jaren hun 18-urigen dag met nachtarbeid,
zonder het ooit tot een loon van f 12 a f 14
per week te brengen. O, voor de arbeiders-
werkende-koekebakkers, waarom zijt gij niet
eenige jaren vroeger uit uw slof geschoten
Maar de coöperatie „Voorwaarts", door de
arbeiders-zelf gesticht, is 'n doorn in het oog
van vereenigde koekebakkers. Zij rekenden
de arbeiders en hun beweging voor niets.
Dat ze beconcurreerd worden door de nog
steeds naamlooze, kapitalistische ambtenaren
etc. coöperatie-de Groot, vinden ze lastig,
maar begrijpelijk.
De arbeiders-coöperatie moet uit den aard
der zaak vol gebreken zijn. We kennen dat.
Toch zal de tijd leeren, dat de solidariteit
der arbeiders best 'n stootje velen kan.
Nu de leden mèt het bestuur en het per
soneel der bakkerij over de lijdensperiode
heen zijn, zullen zij zich te nauwer bij de
coöperatie betrokken gevoelen.
Nog steeds neemt het ledental toe. Zij, die
lid wenschen te worden, kunnen zich aan
melden aan de bakkerij „Oude Kerkhof" 7.
Zij hebben de verplichting, een aandeel te
nemen, groot een Eijksdaalder, die in ter
mijnen betaald kan worden door b.v. elke
week tien centen te storten.
Tevens is bij de bakkerij de winkel, waar
brood verkrijgbaar is.
Alleen de leden hebben stem in de zaken,
zoodat die zich op de eerstvolgende verga
dering kunnen uitspreken over den moeielijk
doorworstelden aanvangstijd, die zelfs de
aandacht heeft getrokken van ronddolende
koekebakkers uit naam van 'n vereeniging.
Tot zoolang „Voorwaarts."
Natuurlijk heeft de burgerlijke pers aller
wegen munt geslagen uit het klein gedoe van
onze onbekende koekebakkers, maar zal zij
ook nu de ware toedracht der zaken over
nemen? Wij twijfelen. Intusschen is de laster
campagne geopend. We zijn benieuwd, wat
nog volgen zal.
