Hst Christelijke uithangbord voor dan
kapitalistisch m reyseringswinkel.
Gemeentewerklieden.
De Brandersknechts.
De ondergang van den
middenstand.
verband staat. Heeft haar man geen werk,
dan is het: Zou je niet ereis naar die toe
gaan OfZon die d'r niks aan kunnen doen?
Nimmer zal zij zeggen: Man, hoe staat het
met je vakvereeniging? Wat wordt daar ge
daan? Hoe werkt die? Zijn alle leden op hun
post? En één van de daartoe meewerkende
oorzaken is het bestaan van liefdadigheids
instellingen en van hen, die haar bedienen.
Zaterdag 1.1. sprak Vliegen over dit onder
werp in „Constantia".
In den politieken strijd worden leuzen aan
geheven, clericaal of liberaal, geloof of onge
loof, enz. De arbeiders kunnen nu door die
lenzen wel voor 'n oogenblik blind geslagen
worden, maar op den duur ontdekken zij de
valschheid er van.
De grondslagen van 'n zuivere partij-for
meering zijn: het verschil van klasse-be
langen. Voor den arbeider geldt alleen de
vraagBehartigt een partij de belangen
mijner klasse inderdaad of slaat hij mij
met blindheid door valsche leuzen. Grijnst
achter die leuzen het kapitalistisch mon
ster, dat uitzuigt en uitbuit?
Een zuivere partijvorming heeft alleen
plaats door hen, die verbonden worden door
gelijkheid van belangen. Twee partijen
zijn dus mogelijk iu de toekomst: de partij
van het kapitaal en die van den arbeid.
Alle andere zijn uit den booze.
Dat dit zoo moet zijn, bewijst spr, uit de
geschiedenis der liberale partij. Hij stelt de
vraagWaarom is de liberale partij ver
brokkeltl? Vóór 1887 was de liberale partij
de zuivere kapitalistische party. Kie
zer was alleen hij, die in Amsterdam bijv.
minstens f112.— pers. belasting betaalde.
Bij de herziening der grondwet in '87 en
de daarbij verkregen kiesrechtuitbreiding
kwam de eenigszins democr. anti-revol. partij
aan 't roer. Die bewees haar onmacht,
door niets te doen.
In '91 had de lib. party geleerd, waar
de schoen wrong. Ze zou nu optreden als
hervormingsparty. De totale mislukking
ook in dit opzicht ligt daarin, dat geen partij
in staat is, de tegenstrijdige belangen van
kapitaal, middenstand en arbeid te dienen.
En als vertegenwoordigster daarvan fungeerde
de lib. partij.
Als voorbeeld haalde spreker aan de be
lastingwet van Pierson. Op geen enkel ge
bied is de hervorming grondig aangepakt.
En daartoe zijn de afzonderlijke deelen der
lib. partij evenmin in staat. De oud-lib. en
de vooruitstr.-lib. en de vrijz. democr. zijn
in 't hervormingswerk even onbeholpen. Bij
de kerkelijke partijen is het evenzóó gesteld.
Verschil van belangen in haar midden. Zij
omvatten kapitalisten, groot-grondbezitters,
fabrikanten, boeren en arbeiders. Die kun
nen gezamenlijk niet geraken tot de oplossing
van eenige kwesties. Nu reeds, na een regee
ring van 2 jaar, zijn sporen van onmacht
waar te nemen. De oplossing der onderwijs
kwestie laat zich wachten. Dr. Kuyper zegt:
Het gaat goed zóó, de Christ, onderwijzers
zeggen: Het gaat zoo nietgoed. Op het punt
van kiesrecht staan weer de kleine lui
den, de arbeiders van Patrimonium, tegen
over de grooten: Lohman en consorten.
De Patrimonium-mannen met hun motie
aan Kuyper, zoo spoedig mogelijk de kies
rechtkwestie aan de orde te stellen, Lohman
met z'n nuchtere vraag, waar ergens in de
Heilige Schrift over het kiesrecht gesproken
wordt.
Israël werd democratisch bestuurd, maar
regel was, dat de wijsten, de oudsten en die
in maatschappelijke positie het hoogst ston
den, aan 't roer zaten. Wat levert de prak
tijk op van deze twee jaren De Christel,
regeering deed op 't gebied van arbeidswet
geving een stap achteruit. Het speetwetje,
het ingetrokken wetsontwerp op arbeids- en
rusttijden. Het liberale wetsontwerp over
militaire tucht kwam terug en werd verde
digd door een liberalen professor. De depu
tatie van de R. K. Bakkersgezellen werd
door Dr. K. met e^n kluitje in 't riet ge
stuurd. Verder de bekende plannen van Dr.
K. omtrent arbeidsverzekering. Het gevolg
van al deze dingen is dat de kleinen zich
gaan verzetten, dat zij gaan inzien, dat het
uithangbord is veranderd, maar dat de
regeering kapitalistisch is gebleven tot
in merg en nieren.
De slotsom is, dat geen partijvorming on
der de leuze van liberaal of klerikaal stand
houdt, dat zich kapitaal bij kapitaal en de
arbeid bij den arbeid gaat voegen, zooals in
Amsterdam IX is gebleken. Het optreden
van Staalman en de Vries bewijst alsmede,
dat de geloovige arbeiders zich los gaan
maken van de kerkelijke partij.
Het kan ten slotte niet anders komen
dan tot de vorming van twee partijen, die
van het kapitaal, en die van den arbeid.
De laatste moet staan op S. D. grondslag.
Met een krachtige opwekking, om zich bij
de partij van den arbeid aan te sluiten, ein
digde spreker zijn toegejuichte rede.
Het is teekenend voor den toestand in
Schiedam, dat niemand zich aanmeldde voor
debat. Het wijst óf op het gebrek aan durf,
dat de tegenpartijen als zoodanig is ten laste
gelegd, welk gebrek ook den leden aankleeft,
óf op 'n zekere ontmoediging, welke zich van
de massa heeft meester gemaakt door het
vruchteloos gescharrel van liberaal en kerke
lijk bewind.
Heerlijk staat daar tegenover de zekerheid
waarmee de sociaal-democratische partij voor
waarts gaat, voorwaarts tegen al, wat door
de kapitalistische belangen is bijeengejaagd.
De geweentewerklieden, voorzitter Steg-
man, heeft met 'n kleine meerderheid be
sloten, zich af te scheiden van den landelijken
bond.
En waarom? Vanwege de neutraliteit. De
voorzitter had in het orgaan de „Gemeente
werkman" al eens geklaagd over het niet
neutraal zjjn van den bond. Er werd voort
durend afgegeven op de taktiek van de
Patrimoniummannen en die van den R. K.
Volksbond, 'n Staaltje van de taktiek van
deze afdeeling onder dezen voorzitter.
Om beurten vergadert de afd. in't gebouw
van den R. K. Volksbond, van Patrimonium
en in 't Volkshuis. Dat zijn offers aan de
neutraliteit! Hoe dat is uit te leggen? Wel,
gemakkelijk genoeg. Onder de gemeente
werkers zijn Katholieken, Anti-Revol. en
Volkshuizers, omvallers of slag-om-de-arm
menschen.
Nu stelt het heele gezelschap zich onder
den geest, die in 't gebouw van den Volks
bond huist, daarna onder die, welke zit in
Patrimoniums gebouw en ten slotte wordt
het nog eens doortrokken van Volkshuisgeest.
Neem nu het extract uit het mengsel van
die drie geesten en gij hebt de neutraliteit
van den voorzitter der gemeentewerkers.
Voor dat bovenbedoeld besluit werd ge
nomen, deed één der leden nog het voorstel
een spreker uit te noodigen, om over de
beteekenis van dit besluit het woord te voeren,
't Mocht wat. De neutrale geest van den
voorzitter keurde dat heftige voorstel af en
daarna de begeesterde vergadering met 19
tegen 18 stemmen.
Zouden die menschen werkelijk geweten
hebben, wat zij wegwierpen om een xvoord?
Onze kolommen staan voor den neutralen
voorzitter open om te bewijzen of te bere
deneeren, wat neutraliteit is. Maar wegge
worpen is de steun der machtiger steun van
'n landelijke organisatie, weggeworpen de
stuwkracht, die de afdeeling in groote mate
kon hebben als deel van 'n groot geheel. Of
is de arbeidersbeweging binnen Schiedam zoo
volmaakt, zoo één geheel, dat zij geweldig
is in zich zelve De voorzitter en zijn hel
pers hebben in hun droge halstarrigheid voor
een woord alweder een slag toegebracht aan
de arbeidersbeweging in deze gemeente.
Er zit natuurlijk niets anders op, dan dat
de tegenstemmers een nieuwe afdeeling vor
men. Zoo zaaien dwaze halsstarrigheid en
kleinzielige bekrompenheid verdeeldheid,
waar éénheid moest zijn.
Misschien bestaat er kans, dat de nieuwe
afdeeling zich aansluit bij den S. B. B. en
dat binnenkort over deze kwestie een open
bare vergadering wordt belegd.
Het bestuur van den Bond van Branders-
en Distell.-knechts heeft saaragesproken met
het bestuur van den Brandersbond.
Aan 't slot van 't onderhoud wordt ge
zinspeeld op de Moker, en dat daar alles nu
in kwam zeker, van a tot z. Nu, 't is er
niet ingekomen, maar wij zouden toch willen
vragenWaarom zijn de heeren daar zoo
bang voor En als het zoo weinig van be
teekenis is, wat er in komt, waarom mag
dan de wijsheid van die heeren er niet in.
Dat geeft dan nog eens 'n aangename afwis
seling tusschen zooveel onbenulligheid.
Voor 't overige, begrijpen de heeren wel
iets van 't vereenigingsleven
Binnenkort zal door het bestuur van den
Bond van Br.- en Dist.-knechts een huis
houdelijke vergadering belegd worden, waar
verslag wordt uitgebracht van dit onderhoud.
De vereeniging telt pl.m. 250 leden.
Zouden de heeren nu denken, dat wij niet
precies te weten komen, wie er iets gezegd
heeft en watt Kom, kom, 't is zeker heel
beschamend geweest voor de heeren, dat
onderhoud.
Bovendien is de vereeniging aangesloten
bjj den Schied. B.B., die tot plicht heeft, de
aangesloten vereenigingen in de te voeren
actie zooveel mogelijk te steunen.
Als 't nu heel erg is, wat de heeren over
de gist gezegd hebben daar draait alles
om en heel min, wat ze van de arbeiders
hebben gesproken, dan zullen we 't allebei
vermelden. We zullen eens zien, van welken
kant de stryd begint.
Die socialen, niet waar, dat zijn de vijanden
van den nijveren middenstand?
In de vergadering van den R. K. Volks
bond, Zondagmiddag 1.1. hield de heer Ver
hoeve nog een prachtig pleidooi voor „den
nijveren middenstand," den stand waarop
veelal de slagen in den strijd tusschen kapi
taal en arbeid neerkomen. Die vergadering
was uitgeschreven ter bespreking van de
coöperatie. Nou, die hoorde in Schiedam niet
thuis. De heer Verhoeve betoogde verder,
dat de middenstand is de onmisbare sport
op de maatschappelijke ladder; die stand
waarin de werkman zijn kinderen eenmaal
hoopt geplaatst te zien, is de verbindingslijn tus<
