Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad
No 43.
Zaterdag 20 December 1902.
2e Jaargang.
Stakken voor 't eerstïolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Aan ahonné's en lezers
Het Pausdom
Ook woorden\an christenen.
ABONNEMENTSPRIJS:
IB cent per kwartaal
franco per post 20 cent
Losse nummers 1 cent.
bij vooruitbetaling.
BUREAU van
ABitlüViSTRATIE en REDAKTIE:
NOORDVEST 12.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel Bij abonnement be
langrijke korting.
Den 3den Januari zal De Moker in ver
anderde gedaante verschijnen. Hij zal een
grooteren o invang krijgen en een veranderden
inhoud. Zooals wij 14 dagen geleden reeds
aanduidden, komt het ons voor dat de tijd
gekomen is, ons niet meer uitsluitend tot
de zuiver plaatselijke aangelegenheden te
bepalen maar onze beschouwingen uit te
strekken over de voornaamste gebeurtenissen
op economisch en politiek gebied zoowel in
Nederland als daar buiten. Overal kan men
naast de gruwelijkste hardvochtigheden van
het heerschende maatschappelijk stelsel,de
verschijnselen waarnemen van een soms reeds
vergevorderde ontbinding van dat stelsel.
En overal kan men naast de terneerdrukkende
somberheid van den ellendezwangeren prole-
tariersnaent de eerste schemeringen reeds
zien van een nieuwen, beteren dag. Dat in
hoofdzaken aan te wijzen, zal van nu af onze
opgave zijn, al zal natuurlijk aan de plaat
selijke aangelegenheden de meeste aandacht
gewijd blijven.
Rubrieken Buitenland, Binnenland, Vakbe
weging, Stedelijke kroniek, Drankbestrijding
en Hoofdartikelen zullen regelmatig door een
nieuwe combinatie van strijders voor het recht
der onterfden worden behandeld, en de voor
name vakvereeuigingen zullen regelmatig hun
belangen in ons blad bepleiten. Met nieuwen
moed zullen wij deze gewijzigde taak op ons
nemen. Aan U, partijgenooten en geestver
wanten, om ons door U w financieelen en mo-
reelen steun het werk te verlichten.
De abonnementsprijs wordt nu voor abonné's
in de stad 25 cent per kwartaal, voor abonné's
buiten de stad 30 centen de prijs van het
nummer per stuk wordt 2 cent.
Voor het loopende kwartaal zal aan de
abbonné's in de stad 20 cent, aan die buiten
de stad 25 cent in rekening worden gebracht.
Mocht deze of gene abonné daarmee geen
genoegen nemen, dan zullen wjj hem op zijn
verzoek als zoodanig schrappen en de ver
schenen nummers niet in rekening brengen.
Redactie en Administratie.
Wanneer wij een blik werpen op de ge
schiedenis van Europa, dan valt ons terstond
een merkwaardig verschijnsel in het oog:
wjj zien een in Rome levenden Opperpriester,
die door 170 millioen Roomsch-Katholieken
in Europa (welk werelddeel 388 millioen
bewoners heeft) en door een kleine 70 millioen
Roomsch-Katholieken buiten Europa (waar
1) Herziene uitgave van een artikel in de N. Sch.
Ct. van 7 Dec. 1902.
ruim 1200 millioen menschen wonen) als
Heilige Vader geëerd wordt.
Die Paus is niet van heden of gisteren,
in de 5e eeuw namen de bisschoppen van
Rome den titel aan van Paus. Van toen af
trachtten zij alle christenen in één kerkver
band te vereenigen, wat hun evenwel zeer
slecht lukte. De bisschop van Konstantinopel,
gesteund door den Oostromeinschen keizer,
verzette zich tegen die opperheerschappelijke
begeerten en werd ten slotte als Opperpries
ter der Grieksch Katholieke Kerk een dei-
voornaamste tegenstanders van den Paus te
Rome.
De ons in de geschiedenis van West-Europa
telkens ontmoetende Heilige Vader is inder
daad een buitengewoon verschijnsel. Wij doen
evenwel verkeerd, dit verschijnsel in de ge
schiedenis te overschatten. Immers de geza
menlijke Roomsch-Kathofieken vertegenwoor
digen niet meer dan 15% van de geloovigen
der geheele aarde, terwijl de 30 eeuwen oudere
godsdienst der Brahmanen nog evenveel aan
hangers heeft en de 5 eeuwen oudere gods
dienst van Boeddha het dubbel aantal aan
hangers heeft. Het oude Indië heeft dus twee
godsdiensten voortgebracht, die op dit oogen-
blik nog 3 maal zooveel aanhangers hebben
als de Paus van Rome.
Het buitengewone van dit verschijnsel zit
hem dan ook in heel iets anders, nf. hierin
dat nog steeds de tiaar rust op den op St.
Petrus' Stoel zetelenden Paus. Waar zijn thans
de heerschende dynastieën der Meden, Perzen,
Syriërs(?) Grieken en Romeinen? Hoe
lang hebben Cyrus, Alexander, Cesar of hun
nakomelingen een diadeem op het voorhoofd
gedragen? Weg zijn al die dynastiën, weg
al die kronen, slechts één troon is rotsvast
gebleven, de troon van den Gevangene op
het Vatikaan.
De overdenking van dit feit heeft ten allen
tijde op de grootste denkers den diepsten
indruk gemaakt. Zonder onderscheid hebben
zij zich afgevraagd, hoe de macht van den
Panselijken troon zich heeft kunnen hand
haven, terwijl tal van staten vergingen en
verdwenen, terwjjl tal van vorsten zich ont
troond zagen. En tevens hebben zij zich af
gevraagd hoe deze tot dusverre gehandhaafde
macht zich heeft kunnen bezoedelen met het
bloed van duizenden geloovige christenen, die
geweigerd hadden, langer den Heiligen Vader
als hoofd der Kerk te vereeren.
En ziet, zjj kwamen allen tot deze gevolg
trekking: dat de Kerk zich heeft weten te
handhaven door het vooropstellen van de
heilige denkbeelden, van vrede en liefde,
verkondigd door den stichter van het chris
tendom, ideale denkbeelden, die ieder goed
mensch en iederen geloovige moeten bekoren
maar dat de kerk gezondigd heeft tegen de
duidelijke uitspraak van Jezus: „Mijn ko
ninkrijk is niet van dpze aarde," door die
uitspraak toetepasen op Jezus persoonlijden
zijne kerk te doen deelnemen aan de wors
telingen om de wereldlijke staatsmacht, tegen
welke afdwalingen de .zuiverste geloovigen
zich hebben verzet met al de reinheid van
hun kinderlijk geloof, en welke afdwalingen
geleid hebben tot de scheuringen, die de kerk
van Christus thans verdeelen.
En wanneer wij dan den bijna dertienhon
derdjarigen duur, de zege en de vernedering
van het Pausschap beschouwen, dan moet
zich in het gemoed van iederen mensch een
gevoel van verbazing, een verwondering en
van ontmoediging openbaren; ook de meest
verblinde moet in deze feiten der wereld
historie het eeuwige licht van vrede en liefde
zien doorstralen door de afdwalingen dei-
kerk heenook de koudste moet een warmte
ondervinden, welke van dat licht in duizend
en duizend stroomen naar alle richtingen
uitvloeit; ook de ongeloovige moet de beken
tenis afleggen, dat dit eeuwenoud verlangen
naar de alomregeering van dit licht iets
goddelijks heeft, dat ook hem verwarmt.
En dan komt er een groote nederslaande
droefheid over ons, dat de Kerk zoo weinig
heeft bijgedragen aan de verwezenlijking van
de ideale eischen van Jezus; dat daardoor
de Paus zoo weinig is kunnen worden wat
hij had hunnen wezenhet Hoofd der Chris
tenheid.
(Vorige week wegens plaatsgebrek blijven liggen. Red.)
Er is een weekblad verschenen „De Blijde
Wereld", geschreven door geestelijken Binnen
kort komen wij daarop wel terug. Wij nemen
uit een der laatste nummers een stuk over
uit het artikel „Onze haat en onze liefde".
Wij haten den oorlog, die schatten ver
slindt, den bloei van vele jonge levens
vernietigt,
en de woordenkramerij, die deze dingen
roemt als goed en noodzakelijk,
maar wij hebben lief den vrede, als
vrucht van .een krachtig liefdeleven der
volkeren.
Wij haten de wanorde, waarbij de armen
tot onmondigen worden verklaard,
en de lafheid die daarin berust,
maar wij hebben lief de orde, waarbij
allen te zamen als gelijk berechtigden hun
samenleven regelen.
Wij haten het onrecht dat menschen
macht geeft om te gebieden over anderer
welvaart of armoe,
en de zelfzucht, die dat onrecht wil
bestendigen,
maar wij hebben lief het recht, dat allen
in staat stelt, de vruchten te plukken van
eigen arbeid
DE MOKER
