SCHIEDAMSCH SOCIAALDEMOCRATISCH WEEKBL
No. 45.
ZATERDAG 3 JANUARI 1903.
2e Jaargal
ABONNEMENTSPRIJS:
bij vooruitbetaling.
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
BUREAU van
ADMINISTRATIE en REDACTIE:
NOORDVEST 12.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken ïoor 't eerstvolgend nummer moeten niterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Nieuwjaar.
Wij leven in het tijdvak van de ontbinding der bur-_
germaatschappij, die zich evenals de maatschappij der
15e eeuw terugtrekt in de kerken, om dan, evenals in
h'et begin der 16e eeuw geschiedde, met de kerken
samen in puin te vallen. De voorloopers van de zuive
ring der kerken zijn reeds daar, de aankondigers van
de voleindiging van het groote ontbindingsproces. En
uit de vergaande maatschappij zien wij reeds zich de
vormen losmaken eener nieuwe maatschappij.
Het is de groote verdienste van de grondvesters van
het moderne socialisme, de aankomst van dit tijdvak
der ontbinding en de oorzaken daarvan te hebben aan
gewezen. En het is de taak, die de sociaaldemokratie
zichzelve heeft opgelegd, van die nieuwe, overal zich
losmakende, levensvormen een mooi geheel te maken,
ze gunstige levensvoorwaarden te verzekeren.
De sociaaldemokratie zijn de eenigen, die, gedeelte
lijk slachtoffers zijnde van de burgerlijke anarchie, ge-
gedeeltelijk zich hebbende ontworsteld aan den alle
waarheidsgevoel doodenden invloed van het tot-leugen-
en-hoon-geworden „idealisme" der burgermaatschappij,
in staat blijken te zijn, de werkelijkheid van thans in
haar vollen omvang en beteekenis te aanvaarden. Alle
mogelijke andere partijen ontkennen of verduisteren een
grooter of kleiner deel van de werkelijkheid en komen_
daardoor tot dat weerzinswekkende huichelachtige van
een eeuwigdurenden strijd tusschen leer en leven, tus-
schen woorden en daden.
Steunende op de werkelijkheid, staande rechtover
eind in het glorievolle bewustzijn, de komst van een
beteren tijd te kunnen helpen bespoedigen, steeds
meer bevestigd in de zekerheid, dat haar inzichten en
waarnemingen zuiver zijn, stormende tegen logen
en bedrog, tegen huichelen en schijnschoonheid, staat
de sociaaldemokratie daar, dwingende tot bewondering,
afgunst, haat en woede, maar dwingende iedereen zich
ermee te bemoeien, dwingende iedereen haar gestadigen
groei gade te slaan, dwingende iedereen buiten haar
te gaan twijfelen tusschen een eigen recht en macht.
Ook het afgeloopen jaar is over de geheele wereld
heen weer een jaar geweest van snellen groei der soci
aaldemokratie. Belangrijk grooter is overal het getal
geworden van wie zich schaarden om de roode soci-
aaldemokratische vlag. En als wij rondom ons kijken,
dan zien wij overal uit het zwart van fabrieken en
mijnen, uit het groezelbruin van sloppen en stegen
neergebogen figuren zich losmaken: zij bewegen zich
in de richting van onze vlag, en hoe dichter zij bij
ons komen, hoe meer zij zich oprichten uit hun neer
gebogenheid, hoe zelfbewuster en vrijer hun houding
wordt. De werkelijkheid heeft hun geleerd, waar hun
vrijheid ligt!
Zoo wordt steeds zekerder de toekomst ons, en die
toekomst komt steeds dichter bij.
Maar die toekomst, o de burgerpartijen zouden die
zoo graag voor zich zeiven houden. Zij zouden zoo graag
zien, dat ook de 20e eeuw een eeuw van burger
heerschappij zou zijn. Zij zetten alles op het spel om
dat gedaan te krijgen. Hun janboel noemen zij orde,
en tot handhaving van die zoogenaamde orde gebruiken
zij behalve hun geld ook hun vorsten, hun kerken en
hun godsdiensten. Partijen, die in den gulden tijd der
burgeroppermacht elkander met alle mogelijke middelen
bestreden, loopen nu te hoop in broederlijke angsteens
gezindheid, zooals de beesten in den zondvloedtijd op
de plaatjes van Gustav. Doré. Vaak nog lukt het hun,
den baas te blijven. Overal laten zij hun geesels nog
voelen aan wie zich tegen hen verzetten. Onder de
opperleiding der Jezuïetenorde marcheeren de priesters,
de predikanten, de vorsten (vóórop de Duitsche keizer),
de clericalen, de conservatieven^ de liberalen enz. enz.
om de brandkast heen, en er zijn nog wel priesters en
predikanten en vorsten en conservatieven en liberalen,
die nog niet mee willen loopen, maar dat zal niet lang
meer duren. Zoo maken zij op elkaar nog den indruk
van een groote macht te vertegenwoordigen En als zij
dan telkens maar slachtoffers kunnen maken, dan zien
zij daarin bewijzen van hun oppermacht
Wij weten evenwel, dat het proletariaat steeds meer
bewust wordt en zich steeds meer loswringt van onder
den centenaarszwaren druk der brandkasten. Wij zien
met den dag onze rijen sterker worden. Iedere nieuwe
overwinning profeteert de eindoverwinning en verdubbelt
onze kracht en onze strijdlust!
Voorwaarts, makkers! moedig voorwaarts! begrijpen
wij toch allen, dat niet een onzer iets mag nalaten van
wat hij doen kan voor onze heerlijke ideale zaak! Weest
toch niet bang voor laster en bespotting! die maken
slechts sterker, sterker in overtuiging en sterker in
strijdkracht.
En de toekomst moet spoedig komen. Want hij is
niet langer te dulden, die vervloekte slavenhoudersgeest
van het kapitalisme, dat allerwalgelijkst uitbuitersdom
van een door en door schijnheilige christenmaatschappij.
Komt, allen op, sleept allen anderen mee, velen, zeer
velen. En dan gezamenlijk, schouder aan schouder, op
ter eindoverwinning!
Ook in het nieuw aangebroken jaar moet onze roode
/trijdvlag weer getuige zijn van vele roemrijke onver
moeide gevechten en van een - groote reeks heerlijke
overwinningen.
Een maatschappij, waarin geluk mogelijk is voor
iedereenDenken wij aan onze kinderen,
makkers
Van onze vroede Vaderen.
De zitting van den 23 December duurde zeer lang
en was in vele opzichten zeer leerzaam.
Het begon reeds met de wethoudersverkiezing in de
plaats van den Heer van Westendorp. De liberalen had
den voorvergaderd en waren overeengekomen, den heer
Gouka te kiezen; en om de meerderheid te krijgen,
hadden zij zich gewend om hulp tot een der christelijke
anti-papisten; zij hadden succes; de meerderheid van
11 was er. Maar de beschikkingen der heeren faalden:
de anti-patist werd juist dien dag ongesteld (booze ton
gen vertellen, dat zich dien middag een eigenaardige
grinnikziekte bij hem openbaarde), toen was het 10 te
gen iO. O pukkieO pukkie! En toen liep* een der
liberalen nog over naar hot vijandige kamp! Eerst ver
liet de heer van Westendorp zijn post! en nu liep mid
den op het slagveld een tweede over! O pukkie! O
pukkie! Zoo werd het 9 op den heer Gouka tegen 11
op den heer Honnerlage Grete. Een mooi boeltje
onder de liberalen! Wie verlaat nu zijn post in zulke
omstandigheden? een sociaal-demokraat zou meer voor
zijn beginselen en zijn partij hebben overgehaden wie loopt
nu midden op het slagveld-over Wij danken intusschen de
heeren van harte voor deze prachtige wapenen, ons in
handen gegeven: wij zullen ze niet ongebruikt laten.
Wat de verkiezing van den heer Honnerlage Grete
aangaat, de liberalen zijn er natuurlijk over in hun
achterste hokje. Wij sociaal-demokraten daarentegen
juichen deze nieuwe katholieke domheid hartelijk toe.
Het spreekt van zelf, dat de priesterlijke besturing van
het lager onderwijs (de heer Honnerlage Grete is natuur
lijk niet meer dan de uitvoerder van den wil der gees
telijkheid, kan niets anders zijn), die overal een uit
stekend propagandamiddel bleek voor het socialisme,
ook te Schiedam aan de sociaal-demokratie ten goede
zal komen. Dom is deze verkiezing bovendien hierom,
omdat zij het ingeslapen liberalisme anti-clericalis-
me) weer wakker zal maken. Wij stellen ons nog veel
genoegen voor van den gang van zaken in dit opzicht.
De Commissie van Toezicht op het lager Onderwijs
werd anders aangevuld dan de voordracht van B. en
W. bedoelde; ook de Raad vond het instituut-Vinke-
steijn ongewenscht, al zal ook nu nog de invloed van
den voorzitter (ook al een katholiek! en wat voor tiran
bovendien!) overwegend blijken.
Nu de Raad tegen de voordracht van B. en
ging, had hij intusschen wel een stap verder mogen
Waarom nu toch geen arbeiderselementen in de Gomt?
sie opgenomen? Maar, dat is waar, de demokraj
in den Raad ontbreken.
Met genoegen vernamen wij, dat de heer W. Hel
voor zijne benoeming heeft bedankt. Zijn beweegredeij
zijn ons wel onbekend, maar die laten ons op
oogenblik koud. Met hoeveel meer moeite men nieirj
leden voor deze commissie moet opscharrelen, me|
te grooter duidelijkheid zal het uitkomen, welk een
segevoel ook bij deze benoemingen voorzit,. Hoe
van dat klassengevoel, hoe beter wij dat vinden:
is allemaal koren op onzen molen, en wij kunnen^
best gebruiken.
De verordening op de gemeentereiniging werd
eenkomstig het voorstel van B. en W. gewijzigd
gemeentereinigers zullen dus hun 5 jaar tijdelijker
meentedienst voor hun pensioen zien meegeteld.
De heer Gouka verdedigde het standpunt, docj
ook in den vorigen Moker ingenomen, lil dat
meente-reinigers recht hebben op pensioen voor.
vollen tijd, dien zij bij den reinigingsdienst werkJ
zijn geweest, zoowel vóór dat de gemeente dien dl
overnam als daarna. Waarom de heer Gouka zijn iij
niet in. een amendement formuleerde, hepHitym jj
Maar in elk geval, de zaak is nog niet beslist,
volgende vergadering zal het voorstel-Gouka wordl
verworpen. Iets anders kan men van d(J
Schiedamschen Raad haast niet verwachten.
Vooruit nu, Bond van Gemeente-werklieden! Nu geeJ
gescharrel over al of niet neutraal z(jnNu eens
den arbeid! Toon nu eens dat er ook in de Schied
sche afdeeling wat fut zit. Bewijs nu eens, dat oei
uw midden begrepen wordt, wat vakorganisatie if
wat een vakvereeniging beteekent en moet zijn.
Het voorstel van B. en W. over de weekmarkt wj
aangenomen. Aan hetgeen wij de vorige week
toelichting van B. en W. schreven, hebben wij ajj
dit nog toe te voegen.
De heer Loopuyt zeide o a.: „De tijd is nu baas
kort om de noodige maatregelen te némen, diïP
gevolg moeten zijn van aanneming van het voor>telj
B. en W." Met andere woordenals er nu geen prêf
meer worden gegeven, dan gaat onze heele weekma!
direkt op de flesch.
Natnnrlijk, hoe kon men ook zooiets dwaas begieii
als deze weekmarkt! Maar er zit toch ook iets billijj
in de grieven van den heer Loopuyt. Dit numelijl
B. en W. helpen, de Raad helpt, een onzinnige ond
neming als'deze weekmarkt op touw zetten, het gevTi
van volledige onbekwaamheid, een kwestie als de?
behoorlijk te begrijpen of te doorgronden. Nu "blijï
ten slotte de onderneming te mislukken. Zedelijk warel
B. en W. en de Raad nu verplicht, de ondernemina
niet zoo maar botweg aan haar lot over te laten.
doen ze toch. Daarmee geven ze zich zelf een nieuj
kaakslag. Eerst begaan ze een groote domheide^
missen zij den moed, de gevolgen daarvan tel
toe te dragen.
De prijs van het kookgas werd verlaagd. De gemeen
bouwde een nieuwen peperduren gashoud- i
te veel gas, terwijl de nieuwe aanbouwen de ear
rekening allerleelijkst drukken. Daarom i,(t at hcïT
verlaagd: dat zal, zoo meent men, leider i -b
verbruik in zoo hooge mate, dat de irkomst
stijgen. Dan is het teveel aan gas weer en de druk
rekening tevens verminderd.
Nu, die heele gasgeschiedenis laat ons koud. Deheei1
van Westendorp, vrijzinnig-dem „kraat, kwam ronduit
verklaren, dat het doel der gasfabriek volgens de opvat
tingen der gascommissie, waarvan hij voorzitter was,
steeds is geweest winst te maken. Zoolang zulke be
grippen zelfs nog bij vrijzinnig-demokrateu huizen, is
het niet de moeite veel woorden daaraan tè v .;dpnA|
Wij zouden dan ook hierover hebben gezwegen, had
MOKER
