Aandacht
Van week tot week.
Van de Schiedamsche industrie.
En natuurlijk is het dat er op dergelijke wijze van
de betrokkenen geen verdediging te verwachten valt.
't Is te min
De Moker kan niet anders dan wijken, als de tegen
partij zulk een (waardige!) houding aanneemt. Eerlijk
gezegd, kijkt-i wel 'n beetje op z'n neus verwacht
had-i 't zeker niet. En dat ze 'm nou den rug toe
draaien och, zeggen zal i 't natuurlijk niet, daarvoor
ontbreekt 'm al te zeer het eerlijkheidsgevoel, maar
denken doet-i zeker als wijlen de Heer Uilenspiegel in
'n dito geval: ,,'k Heb 't er naar gemaakt!"
Maar toch, de schobbejak weet heel goed wat-i ge
daan heeft; en als-i nou maar niet vergeten had dat
't juist de typografen waren, die hij onder handen had,
dan ware 't heusch niet zoo erg geweest doch fat
soenlijke menschen behooren op fatsoenlijker toon en in
fatsoenlijker stijl te worden toegesproken.
Wacht even
'n Enkele is er die meent, dat voor de ivijze van
optreden de Moker misschien ook motieven gehad heeft.
Sommigen meenen d&t de Moker dingen wist die beter
waren bestemd onbekend te blijven, als te worden ge
publiceerd. En die zelfde menschen meenen ook, dat
de groote verontwaardiging onder de typo's en hun
weigering om te weerleggen wat de Moker schreef,
oorzaak vindt in vrees voor erger.
De Moker wil alleen dit zeggen
De gewoonte, om de dingen bij den zachtsten naam
te noemen, heeft-i nooit gehad; hij heeft altijd gemeend,
dat 'n beest bij z'n naam genoemd moet worden, wil
men gehoorzaamheid kunnen verwachten. Fatsoen-
redeneeringen blijven hierin buiten spel; hij heeft ge
meend door de wijze van optreden de werkelijke orga
nisatie te dienen, doordat zich wellicht de schapen van
de bokken zouden gaan scheiden, en men partij zou
gaan kiezen, 't zij links of rechts, waardoor de partijen
zuiverder tegenover elkander zouden komen te staan,
waar men veilig mag aannemen dat de ondervinding
van enkele jaren geleerd heeft, dat samengaan onmo
gelijk is; dat-i aan vakorganisatie meer eischen stelt
dan wat „Adelphismus"' in heel haar lang bestaan heeft
nagestreefd; dat „Adelphismus" eenvoudig bewezen heeft
geen begrip te hebben wat vakorganisatie beteekent.
daar zij de voornaamste plichten daarvan nooit heeft
betracht; dat „Adelphismus" als 't knutselproduct van
enkele peuteraars aan ekonomische begrippen vergeten
heeft Wat haar taak was als vereeniging soli
dariteit onder hare leden aan te kweeken of aan te
wakkeren, weg te nemen onderlinge naijver en afgunst,
waardoor men niet die ellendige verhouding verkregen
zou hebben, dat de min of meerdere goede welstand
van 't individu vaak geregeld naar zijn meer of mindere
handigheid in pluimstrijkerij bij de superieuren
Voorloopig heeft de Moker niets meer.
Het woord is aan alle degenen, die zoo flink hun
gal loozen op de Mokerin onder-onsjes, om te
bewijzen dat wij gelogen of misgeslagen hebben en zij
rechtmatig toornen.
Deemoedig verwachten we onze terechtzetting.
vragen wij voor de volgende missive van den partij
secretaris
Aanvragen om debaters en sprekers. Her
haaldelijk komen bij mij aanvingen om debaters en
sprekers. Somtijds komen de aanvragen op het laatste
oogenblik, zoodat er geen sprake van kan zijn om
pogingen zelfs aan te wenden aan het verzoek te vol
doen. Laat men toch bedenken, dat de partijgenooten,
die als spreker optreden menschen zijn die niet zelden
weken vooruit al hun avonden bezet hebben met allerlei
werkzaamheden direkt of indirekt voor de partij, voor
uit- of inwendige propaganda en organisatie. In de
eerste plaats dring ik er dus op aan zoo tijdig mogelijk
de aanvraag te doen. Wordt een debater gewenscht
laat men dan vooral niet verzuimen op te geven plaats,
lokaal, tijd, spreker en onderwerp en ook, en dit vooral
niet te vergeten, op wiens kosten de debater komt
En nu iets tot de sprekers en debaters zelve. Zooals
het nu gaat kan het niet blijven voortgaan. Komt er
een aanvraag, dan wend ik me per telegraaf, per bode,
per post. enz. tot degenen die genoemd zijn geworden
Sommige afdeelingen zijn alles behalve bescheiden. Ge
woonlijk is het resultaat nihil. Kosten van telegrammen,
post enz. weggeworpen, deze hadden beter gebruikt
kunnen worden, zonder nog te spreken van den verloren
tijd en de vergeefsche moeite. Daarna wend ik mij tot
sprekers en debaters, waarvan ik kan vermoeden, dat
zij niet bezet zijn. Gewoonlijk is het resultaat daarop
ook nihil. Daar, zooals ik reeds boven zei, de tijd ge
woonlijk te kort is, moet ik na twee of drie vergeefsche
pogingen het opgeven.
Dat moet en dat kan anders worden,wanneer sprekers
en debaters willen meewerken in de eerste plaats en
de uitnoodigers in de tweede.
Laten de debaters en sprekers mij aan het begin
van iedere week opgeven welke avonden zij in de
daarop volgende week beschikbaar hebben. Mocht er
nu in de opgaven verandering komen dan geven zij
daarvan kennis. Laten de uitnoodige- s de bescheidenheid
betrachten en het zooveel mogelijk aan mij over laten
te zenden., wie ik meen, dat geschikt is. Zijn de beste
krachten beschikbaar, welnu dan zullen zij gaan; zijn
deze er niet dan moet men zich maar met minder beste
tevreden stellen.
Ten slotteindien een aanvrage om een debater komt
en er staat niet bij voor wiens rekening, dan zal ik de
aanvrage terzijde leggen, tenzij ik meen, dat het partij-
belaug wettigt de kosten te laten dragen door de partijkas.
Pai'tijgenooten, zoo kan het niet langer; ik kan de
verantwoordelijkheid voor een goede regeling niet langer
op mij nemen. Ik doe dus een beroep op allen om mede
te werken, dat ook dit gedeelte uwer propagande door
organisatie beter tot haar recht komt.
Van Kuijkhof,
partijsecretaris.
De Zondagsbode. Ze hebben dominee zeker
„de Moker" gestuurd. Hij begint tenminste (let op, hoe
christelijk) met beleefden dank te betuigen aan vrien
delijke en onvriendelijke zenders van geschreven en
gedrukte stukken.
De man verbaast zich over den socialen (zooals hij
ons bij voorkeur betitelt) bescheidenheid.
Hij schrijft„Op een zekeren dag doen zij heel het
lieve vaderland beroofd worden (wat fraaie stijl) van
een geregeld spoorwegverkeer, en zij jubelen over den
krachtmeter, dien ze hebben aangelegd (ze hebben im
mers overwonnen?) maar als ge hun de eer wilt geven
voor dat kunststuk, dan krijgt ge den wind voorin."
We moeten dominee nog eens zeggen, dat hij zich
vergistbeambten van alle gelooven van alle poli
tieke richtingen hebben het werk gestaakt. De lei
ders van de stakers waren niet uitsluitend sociaal
democraten. Ofschoon we dominee toegeven dat deze
er zich op veel plaatsen, nadat de staking uitgebroken
was hebben voorgespannen, de opgewonden gemoederen
tot rust aangemaand en orde op de zaken gesteld.
Ons dunkt, dat zelfs dominee dit kalmeerend optre
den zal moeten goedkeuren.
Een verkie/.ingsmop. Dominee (Schrijver)
geeft in „De Zondagsbode" een aanbeveling voor de
heeren L H. T. A. Faure en A. J. v. d. Poel. Dominee
zegt't zijn ferme mannen, mannen naar ons hart.
Da's de heele aanbeveling. Zeer zeker een kernachtig
en ganschelijk niet te verwerpen verkiezingsartikel. Tot
zoover kan het er dan ook wel mee door. Maar nu
zegt dominee: laten wij de heeren Faure en
v. d. Poel eenparig en goed «wart maken.
Wou dominee hier uiig wezen of is 't een stommiteit?
Zijn eigen dierbare vrienden zwart maken! Foei, is dat
christelijk
Konwe drukte. Onze collega de S. C. weet
te vertellen, dat er in verband met de troebelen in den
lande ook in Schiedam politiemaatregelen zijn genomen.
Waar of ze in bestaan schrijft 't blad niet. Zeker in 't
aanstellen van een nachtwacht meer, of in een extra
oefening van onze heldhaftige schutterij.
Mannen van Orde. Nu de spoorwegmannen
hebben getoond wat organisatie en eensgezindheid ver
mag, slaat men overal als dollen aan 't organiseeren en
wel tegen de bestaande spoorwegorganisaties, 't Zijn
zoo wat allemaal vereenigingen op touw gezet door de
geestelijken of hooggeplaatste superieuren. Zondag jl. is
er een R. K. secretariaat van spoorwegbeambten te
Utrecht opgericht. Veertien Schiedammers zijn
er in gevlogen.
De N. S. C-. roept van: „eere aan die wakkere mannen
die toonen hun plicht zoo goed te begrijpen."
Als ge voor „eere" „oneere" en voor „goed" „slecht"
leest, heeft men ons oordeel over die mannen.
Goddank. Men fluistert, dat IJ. Z. na 't bericht
in de S. C. dat de Beursbrug al heel spoedig in gebruik
zal worden genomen, voor het eerst na maanden een
gernsten nacht heeft gehad. De nachtmerrie is ge
weken.
Moge 't zoo blijven.
Een sterk stuk. Er zijn te Schiedam vele
ziekenbussen. Verscheidene daarvan hebben ook meer
dan 1 apotheker. Zoo was er een bus met de apothekers
van Westendorp en Filedt Kok. Niet lang geleden,
tijdens de ziekte van de eigenares der laatstgenoemde
apotheek, werd besloten... voortaan slechts één apotheker
bij de bus te hebben en wel den Heer van Westendorp.
Toen door den Heer Filedt Kok. die na den dood zijner
moeder de apotheek overnam, werd geïnformeerd, waar
om een dergelijk besluit buiten hem om was genomen,
bleek, dat de Heer van Westendorp de levering der
apothekersbenoodigdheden 2 procent lager dan vroeger
had gesteld. Ook de Heer Filedt Kok wilde dan des
noods ook wel 2 procent lager leveren, maaraan
het eenmaal genomen besluit bleek niets meer te ver
anderen.
Van personen als den Heer Van Westendorp zijn
zulke dingen wel verwonderlijk. Dat hij zijn onvast
baantje als wethouder in den steek liet voor een vaster
baantje als schoolopziener, was. 'vreemd. Bovenstaand
feit is.nog vreemder.
Verkeerde gevolgtrekking. „De Pionier",
het orgaan van de „Vereeniging gemeenschappelijk
grondbezit" in zijn no. van den 21 Februari 1903 tracht
De Moker uit te spelen tegen Troelstra, Mendels, de
Stem des Volks en De Blijde Wereld in zake de
„Keuterboerderijtjes" van Bussum en Blaricum. Wij
moeten tot onzen spijt „De Pionier" teleurstellen; wij
zijn het volkomen eens met Troelstra en de overigen.
De zin die „De Pionier" uit een artikel van De Moker
„Na de staking" slechts voor een klein deel overnam,
zegt niets anders, dan dat o i. (lees slechts goed!) de
productie-coöperatie een der middelen is om „het
wankelend kapitalisme aan het wanke'en te houden",
even goed als de „voortdurende stormloop tegen de
kapitalistische rechten op de bepaling van loon, arbeids
duur enz.En de productie-coöperatie kan deze
rol vervullen (dat is heel wat anders dan de kapitalis
tische productiewijze vervangen), omdat zij 1» krachten
kweekt, die naast de techniek der voorbrenging de
techniek van de verhandeling der voortbrengselen leeren
omvatten, en 2° een vorm van voortbrenging is, die op
een geheel anderen moreelen grondslag rust dan de
kapitalistische. Als zoodanig kan de productie-coöperatie
een uitmuntend strijdmiddel zijn tegen het kapitalisme,
en tevens een voorbereidingsmiddel voor nieuwe ver
houdingen
Vergadering Raadsverkiezing. Zaterdag
avond werd de openbare vergadering gehouden, waarin
behalve onze candidaten voor den gemeenteraad D. van
Dijk en J. de Ligt ook als spreker optrad H. Spiekman,
lid van den Rotterdamschen gemeenteraad.
Was de opkomst in den beginne althans niet schitte
rend te noemen, wat later op den avond was de zaal
goed gevuld. En dat men ook buiten onzen kring belang
scheen te stellen in onze vergadering, bleek wel het
meest door de tegenwoordigheid van de geheele redactie
der „Schiedamsche Courant", een blad, dat zich in
tijden van ve> kiezingen niet alleen niet druk maakt,
zich ook niet neutraal houdt, doch doodleuk met dezelfde
woorden als de kiesvereeniging vAlgemeen Belang
oftewel societeitskiesvereeniging de candidaten van
genoemde vereeniging aanbeveelt.
Met den meesten aandrang beveelt zij de candidaten
aan, met den meesten aandrang volgt de oude Schie
damsche het voetspoor der vereeniging. Hoe zou ons
oudje zich ook kunnen bewegen, als niet een ander de
baan in orde bracht. Een blad, dat aldus handelt, is
vroeg of laat ten doode opgeschreven. Alleen de Moker
en de Nieuive Schiedamsche het werd in het debat
geconstateerd bevelen hun candidaten op verschil
lende gronden aan.
Spiekman, de eerste spreker, begon met mee te deelen,
dat hij onze candidaten niet in de eerste plaats zou
aanbevelen om hun persoon, maar omdat ^ij- pact^ge'»^'
nooten zijn. Personen aanbevelen laat hij over aan de
burgerpartijen, die dikwijls hun mannetjes op de sociëteit
uitkiezen.
Zullen nu de arbeiders hun vertegenwoordigers in
den raad krijgen Hij weet dat niet, maar wel weet
hij, dat Schiedam er evengoed als andere plaatsen, nu
of later, aan gelooven moet. Het is de wet der nood
zakelijkheid.
Ons gemeenteprogram, zooals geen enkele andere
partij dat heeft, kan alleen door onze mannen worden
verdedigd.. En dat dit noodig wordt, blijkt het meest
uit de meerdere werkzaamheid van de verschillende
gemeenten in den loop van 50 of 60 jaar. Amsterdam
bv. is de grootste werkgeefster van ons land, Rotter
dam streeft haar al aardig na. Andere plaatsen volgen.
Waar dit zoo is, maken recht en billijkheid alleen reeds
het feit noodig, dat de arbeiders hun vertegenwoordigers
in den raad hebben. Bepalen we ons alleen tot onder-
wijs en armenzorg, dan hebben we genoeg de noodza
kelijkheid van het zitting nemen van een arbeider in
den raad aangetoond.
De beide andere sprekers, Van Dijk en De Ligt,
bespraken meer in het bijzonder punten, die speciaal
Schiedamsche toestanden bet offen, zoodat we het niet
noodig achten, daarover verder verslag uit te brengen,
te meer, daar die punten ook vroeger in dit blad aan
de orde zijn geweest.
Na een kort debat werd de vergadering te ongeveer
half elf gesloten. Een collecte voor 't verkiezingsfonds
der afdeeling bracht ruim f3,00 op.
IJit de Branderij. Een staaltje van onnoodigen
Zondagsarbeid levert een branderij aan de Nieuwe
Haven.
Een meesterknecht Rost laat de branderijslaven
des Zondags reeds 's morgens te 2 uur of half drie
binnenkomen. Dan wordt er gewerkt tot ongeveer^//
negen. Waren de knechts verder den dag maa,r vrij,
dan was het nog lang niet in orde, doch ons m'eester-
knechtje vindt het dan nog noodig, dat het volk om
tien uur terugkomt tot half twaalf, om de gist inzak
ken te doen.
En onze meesterknecht? Wel, die gaat doodleuk in
dien tijd naar de kerk, op denzelfden tijd als zijn
patroon.
Herinneren we er nog even aan, dat elke morgen
