Katholieke gezagsopvattiug in de praktij k.
Boycot-Phoenix- Bier.
van liet programma vervallen moest, doordat Mineur
verhinderd was te komen.
Van Leeuwen sprak een feestrede uit, welke goed
insloegzooals begrijpelijk in hoofdzaak gebaseerd op
de gebeurtenissen van den laatsten tijd.
De Gramaphone deed, op 'n kleine hapering na zich
goed hooren en nam veel van den avond voor zich,
terwijl „Excelsior" achtereenvolgens 't „Vrijheidslied",
„De Boodschap op de Hei" en „De Internationale"
zong, vooral de twee laatstgenoemde heel goed uit
voerende.
Twee partijgenooten gaven nog enkele voordrachten
en de vergadering toonde z'n feestelijke stemming bij de
collecte voor de slachtoffers der algemeene werstaking,
welke ruim f 18 opbracht.
Ook Schiedam heeft de le Mei behoorlijk begroet.
Excelsior. Wat we van „Excelsior" hoorden
bij de 1 Mei-viering geeft ons aanleiding het volgende
op te merken
Er schijnen zeer goede krachten onder, doch de
Sopraan- en Altpartijen zijn te licht bezet. Dit is jammer.
De leiding tóch blijkt in heel goede handen te zijn
voor een zoo jeugdig koo kon, wat er werd uitgevoerd,
heel wel gehoord worden. Welnu, wij twijfelen niet ot
onze dames-partjjgenooten en geestverwanten, die den
Zang beminnen, zullen zich verplicht gevoelen naar hun
vermogen „Excelsior" te steunen zelve zich aan
sluitend, anderen opwekkend 't Zou toch schande zijn
als uit een zóó sterke afd. als de onze nog niet eens
een fatsoenlijke Zangvereeniging kon worden saamgesteld.
Als we allen eens wat deden
Om 'de belangrijkheid der zaak nemen wij het onder
staande artikel uit „Het Volk" van 7 Mei 11. in zijn
geheel over.
Wat ze er zelf van gelooven.
Zelden hebben we zooveel hooren schermen met de
hoogheid -van het gezag als in den laatsten tijd in
Nederland.
Kuyper heeft voorgezongen, de heele vrome bent van
volgelingen heeft nagezongen en ten slotte is de gezags-
waanzin zelfs overgeslagen in liberale kringen.
Maar de kerkelijken blijven toch de meest konsekwente
gezagsaanbidders.
Met de algemeene werkstaking optreden tegen de
wetgevende macht, zij het maar bij wijze van protest,
zich verzetten tegen een op wettige wijze tot stand
gekomen maatregel, dat is revolutionair, dat is principi
eel uit den booze.
De wet is de wet. Ge moogt ze goed of afkeuren,
als ze er is dan moet ze gehoorzaamd worden. Het
eenige wat ge doen moogt dat is probeeren ze langs
parlementairen weg uit de wereld te helpen. En heeft
een klasse geen kiesrecht, zoodat die weg voor haar
afgesloten is, dan blijft haar niets anders over dan zich
te onderwerpen, dan de druk geduldig te verdragen,
want zoo wil het de wet, en de wet is de wet, het
gezag moet hoog gehouden worden, desnoods met de
uiterste middelen van geweld, desnoods op de meedoo-
genloosste wijze toegepast.
Zoo is thans de redeneering in Nederland, vooral bij
onze regeeringsgezinde partijen, Calvinisten en Katho
lieken.
Nu is er evenwel iets aan de hand op het oogeublik,
dat de laatsten in een lastig parket moet plaatsen.
In Frankrijk hebben Eegeering, Kamer en Senaat,
alle wetgevende machten, langs volkomen wettigen weg,
een wet tot stand gebracht tegen de congregaties, tegen
de kloosters.
Een paar jaar geleden opgeschrikt door de macht
die deze kloosters ontwikkelden in dienst der reaktie,
ingezien hebbend dat die congregaties met hun veel
soortige macht, een gevaar waren voor de republiek,
een revolutionair gevaar dus, heeft de wetgevenden
machten van Frankrijk doen besluiten met een onder-
drukkingswet tegen die congregaties te moeten optreden.
Men kan over de doelmatigheid en over de recht
vaardigheid van dat optreden verschillend denken, precies
zoo goed als men verschillend kan denken over de
dwangwetten van Kuyper-Loeff, dat het wettig is, dat
de dwang wet tegen de congregaties langs regelmatig
parlementairen weg tot stand is gekomen, dit kan niet
worden ontkend.
Ze is dus wet, ze wordt uitgevoerd door de regeering,
dat is het wettige gezag.
En wat zien we nu Onderwept men zich Tracht
men alleen langs arlementairen weg op te treden, een
meerderheid tegen de wet te halen bij de verkiezingen
Erkennen alle vrome katholieken de Hoogheid van het
Gezag en onderwerpen ze zich eraan, God dankend voor
de beproeving
Kan je begrijpen! Ze verzetten zich met hand en
tand, alsof ze de meest roode revolutionairen waren.
Ze lappen wet en parlement en gezag aan hun laars en
hebben blijkbaar alle moggelijke maling aan de overheid,
al is ze nóg zoo wettig
We zullen eenige feiten noemen en putten die voor
zichtigheidshalve uit de Tijd, het groote katholieke
orgaan, dat zoo ontzaglijk veel vqor het Gezag voelt.
Feit 1. Tijd van 24 A pril j.l.)
„De uittocht der kloosterlingen in Frankrijk geeft
aanleiding tot tal van rumoerige scènes en treffende
voorvallen. Te Duinkerken uitte zich de volksver-
ontwaardiging op een buitengewoon heftige wijze.
Daar woonden verleden Zondag twee agenten van
den veiligheidsdienst in burgerkleeding het laatste
plechtig Lot bij, dat gecelebreerd werd door de
paters Eedemptoristen. Toen nu een der aanwezigen
den agenten opmerkte, dat zij een laag werk vericht-
ten wilden dezen den man arresteeren, doch de aan
wezigen kwamen hiertegen in verzet en namen
tegenover hen een zoo vijandige houding aan, dat
zij zich genoodzaakt zagen te vluchten. De menigte
volgde hen echter, omsingelde een café, waarbinnen
zij gevlucht waren en takelde een der agenten,
zóódanig toe, dat hij naar het hospitaal moest worden
vervoerd en zijn toestand ongerustheid inboezemt."
Wij zouden haast durven beweren dat, indien ditzelfde
in een onzer Paleis-meetings gebeurd was, de Tijd er
wat op aan te merken zou hebben gehad!
Feit 2. Tijd van '24 April jl.)
„Bij de Dominicanen (te Havre), waar de deur
van het klooster gesloten en verzegeld was, werden
de zegels verbroken, en stormde de menigte binnen,
naar de kapel, waar het H. Sacrement niet aan
wezig was."
Erg wettig was dit niet, zou men zoo zeggen.
Feit 3. Tijd van 24 April jl.)
„Te Grenoble is de Magistraat, die Maandag
den leden van de Grande Chartreuse het bevel
kwam beteekenen, om voor den strafrechter te
verschijnen, verhinderd aan deze opdracht gevolg
te geven, daar de bevolking, met hooivorken en
dorschvlegels gewapend, hem tegenhield.
Toch vertegenwoordigde deze magistraat Het Gezag.
Feit 4. Tijd van 24 April jl):
„Te Saint Etienne verging het den gerechts
dienaar, die het uitwijzigiugsbesluit der Frères
Maristes van Marlhes kwam voorlezen, ergerhij
werd met steenen geworpen, en nadat een steen
hem aan het hoofd had gewond, moest hij de vlucht
nemen."
Dat had v. d. Goes eens moeten lappen aan den
deurwaarder die hem de dagvaarding bracht. De Tijd
zou het zoo waar afgekeurd hebben.
Feit 5. Tijd van 1 Mei jl.):
„De Oblaten van Blachére (Ardêche) hebben van
den preekstoel afgekondigd, dat zij enkel jvoor het
geweld zullen zwichten
Die haasten dus ook niet in gehoorzaamheid!
Feit 6. Tijd van 1 Mei jl.)
„Te Versailles had de verzegeling zonder ernstige
gebeurtenissen plaats. Toen de commissaris kwam
aanrijden werd alarm gemaakt en de klok van het
klooster geluid, maar door het vertoon van veel
gendarmerie en het kalmeerend optreden van een
der paters verliep alles vrij rustig, al werd er wel
even gevochten, zoodat de politie het gebouw bleef
bewaken om het verbreken der zegels te beletten."
Feit 7. Tijd van 1 Mei jl
De bisschop van Belley echter verklaarde op
den predikstoel, aan de bevelen der Eegeering
niet te zullen gehoorzamen."
En dat is nog wel iemand die een goed voorbeeld
van gehoorzaamheid aan de overheid geven moet!
Feit 8. (Tijd van 2 Mei j.l.) Het geldt hier de
Karthuizer likeurstokers.
„Te 3 uur trachtte men de 800 personen, die
vóór het hoofdportaal stonden saamgedrongen, te
verwijderen, doch, in weerwil van de sommaties
der gendarmen, weigerden de menschen te vertrek
ken. Van alle kanten hoorde men geschreeuw en
twee compagnies voetvolk en de brigade gendarmes
trachtten vruchteloos het volk te verwijderen.
In het gedrang werd een kapitein licht aan het
hoofd gekwetst en een soldaat door een boksijzer
getroffen."
Stel u de kreten van de Tijd voor als zoo iets hier
eens bij de staking gebeurd was
Feit 9. Tijd van 2 Mei j.l.)
„Aan de woede der volksmenigte, die ongaarne
de paters Karthuizers zag verdekken, is een dag
bladschrijver ten offer gevallen, en wel Monthon,
van den Matin. De bewoners van St. Laureut du
Pont sloegen zijn rijtuig kapot, hemzelf een paar
tanden uit den mond en staken hem met een hooi
vork in den rug. Het is een wonder, schrijft zijn
collega Stéphaue Lauzanne, dat hij 't er levend
heeft afgebracht. Hij ligt ziek in het hospitaal te
Grenoble."
Een kapitein der gendarmes is ook gewond."
Die lieve godsdienstige bevolking, die journalisten
met den hooivork neersteken. Wij zijn er zoo goed als
zeker van dat, indien een verslaggever van de Tijd
door socialisten zoo getrakteerd was, dat blad gezegd
zou hebben dat 't heelemaal niet mooi was
Teit 10. Tijd van 2 Mei j.l,):
„Behalve de kolonel De Coubertin hebben ook
twee ritmeesters, van het door hem gecommandeerde
regiment cavalerie, hun ontslag gevraagd, na vol
daan te hebben aan de ontvangen mobilisatieorder."
Dienstweigering dusDoor menschen die zeker heel
wat in hun leven gekakeld hebben over de Hoogheid
van het Gezag.
Nu zou de vraag kunnen gesteld worden keurt de
Tijd zulk goddeloos, gezagbMageud bedrijf goed, of niet?
Daartoe kan de volgende aanhaling uit een Parijschen
brief van dat godzalige blad dienen, dien het zonder
een enkele opmerking plaatst
(Tijd van 30 April j.l.)
„Intusschen komt uit de meeste gemeenten enkel
slecht ik noem het goed nieuws voor de
Begeering. Overal is verzet tegen de politieoveral
worden de agenten en de commissarissen met gejouw
en gefluit, met godsdienstige liederen, soms ook
met steenen begroet.
Ik durf geen plaats in het bijzonder te vermelden,
uit vrees van andere voorbij te gaan, die minstens
evenveel aanspraak konden maken op onze belang
stelling."
Nietwaar, dat is duidelijk genoeg. Het verzet wordt
gezegend, het gezag vervloekt, men gooit de agenten
met godsdienstige liederen en steenen om de ooren.
De brutaliteit in de twee-aangezichten-draaierij onzer
vrome katholieken wordt slechts geëvenaard door het
engelengeduld der Fransche regeering, een regeering
van vrijdenke s en ketters en die toch zoo heel anders
te werk gaat als hier of in België de regeering zou doen.
Soldaten worden gewond, officieren krijgen met boks
beugels er van langs, men plaatst zich bij honderden
in hun weg, men barrikadeert hun deuren en vensters
en de dienaren die de regeering er op afsturen,
ruimen dat alles op, doen hun werk in alle kalmte,
zonder iemand te dooden of ernstig te wonden. De
arbeiders maken de gerechtvaardigde opmerkingtegen
over ons zouden ze zóó niet doen. Laat arbeiders het
honderdste deel van de molestaties uithalen en de straten
worden bedekt met dooden. Men zie slechts naar België,
naar Leuven
Weet ge wat deze heele historie bewijst, waarde Tijd,
voor menschen die ze onbevangen bekijken?
Dat de ongeluovigen Fransche regeering misschien
niet zoo'n godgevallige regeering is als de onze of de
vrome Belgische, maar dat ze uit betere menschen
bestaatEn dat gij heel erge, welmeenende gezags-
dienaren zijt, als 't gezag in uw handen is!
Er is weer een boycot uitgesproken over een groote
fabriek in Nederland, wegens de houding van de directie
tegenover de vereènigde arbeiders. De geboycotte fabriek
is de Phoenix-brouwerij te Amersfoort.
De reden van deze boycot wordt in een rondschrijven
aan de arbeiderspers door „de bestuurderen van de
Brouwers-gez' llen-vereeniging en den Amersfoortschen
Bestuurdersbond aldus uiteengezet:
In het voorjaar 1902 lukte het eene organisatie op
te richten onder de arbeiders der Phoenix-brouwerij,
die aanvankelijk met eenig succes werkte. De lage
loonen, (de menschen verdienen gemiddeld ongeveer l/s
minder dan te Amsterdam, Botterdam, enz.) de lange
werktijden enz. maakten organisatiestrijd hoog noodig.
Toen in Januari j 1. de organisatie ten tweede male
een kleine overwinning had behaald, besloot de directie
de organisatie den kop in te drukken. Aan de arbeiders
werd een reglement ter teekening voorgelegd, dat de
vrijheid zeer verkortte. Meursing kon b.v. ieder arbeider
zonder opgave van redenen ontslaan, ook hun optreden
buiten de fabriek kon hem aanleiding tot ontslag geven.
Verder werd het boetestelsel verscheept, de directie
kon de arbeiders dwingen een uur voor niets te werken,
terwijl verder overwerk tegen het gewone loon betaald
werd. Wanneer de arbeiders langer dan 6 weken ziek
zijn, worden ze ontslagen, enz.
Dit schandelijk reglement weigerden de arbeiders
eerst te teekenen. De heer Meursing slaagde er evenwel
in de zwakste broeders tot teekenen over te halen, en
de rest volgde, door den nood gedwongen. De actie
bleef evenwel in stilte doorwerken, en eenige weken
later verklaarden de arbeiders openlijk de onderteeke-
ning voor nietig omdat zij gedwongen waren. Ten
tweede male beproefde Meursing hen tot teekening van
een stuk over waarin zij verklaarden genoegen te nemen
met het reglement. Toen weigerden ze beslist. Meursing
ontsloeg daarop drie bestuursleden. Deze zaak werd
onderzocht in een gecombineerde vergadering van afge
vaardigden der brouwersgezellen-vereeniging en de
vereeniging van directeuren, waarbij ook de Phoenix
is aangesloten. Hier kreeg Mem sing ongelijk. De loonen
werden te laag geacht, het fabrieksreglement in menig
opzicht onhoudbaar, ook werd door de andere directeuren
onbillijk geacht, dat Meursing de organisatie niet wilde
erkennen. Op deze vergadering werd aan den directeur
der Pkoeuix-Brouwerij de eisch gesteld: intrekking
fabrieksreglement, terugname der ontslagenen, erkenning
der organisatie. Meursing weigerde beslist. Toen werd
de boycot over hem uitgesproken. In antwoord hierop
ontsloeg Meursing den volgenden dag alle leden der
organisatie."
Wij hebben aan deze geschiedenis niet veel toe te
voegen. Zij spreekt duidelijk genoeg voor zichzelf, en
is een van de vele gevallen van patroons-terrorisme
en patroons-willekeur, die zonder ophouden dan hier
dan daar aan het licht komen en volledig bewijzen,
hoe volkomen onbeschermd de Nederlandsche arbeider
staat tegenover zijn werkgever.
Arbeiders, zoolang de Phoenix-brouwerij deze aan
randing van het ve eenigingsleven niet heeft goedge
maakt, zijt ge allen verplicht aan de uitgesproken
boycot mee te werken overal waar ge kunt. Denkt aan
