Steunt de slachtoffers van de staking.
No. 14.
ZATERDAG 6 JUNI 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeiing Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie:
„CONSTANTIA" Hoogstraat.
COLPORTAGE.
Vergadering v. d. afdeeiing
Gemeenteraad.
Ons Congres.
i
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal vooruithetalina
franco per post 30 cent j 3 voorumemmff-
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Aan partijgenooten en geestverwanten in VL AAR
DINGEN wordt meegedeeld, dat er gedurende de
maanden JUNI, JUUI en AUGUSTUS in Vlaar-
dingen niet met „HET VOLK en „DE MOKER"
gecolporteerd kan worden.
In SEPTEMBER hopen we weer op post te zijn.
Wie zich abonneeren wil op „Het Volk", kan dit
doen bij den Agent voor Schiedam
ST. KLEPKE, HELENASTRAAT 16.
Voor ;,De Moker" verwijzen wij naar het admini
stratie-adres.
Zondagmoi'gen 1.1. half elf huishoudelijke vergadering
in „Constantia." Onder de ingekomen stukken de missive
van den „Bond van Miliciens en Oud-Miliciens." Zie
hiervoor het desbetreffende stuk, in dit blad afgedrukt.
Het nieuwe diploma-boekje, dat de bekende kaarten
komt vervangen. Bezwaren tegen den prijs van 10 ets.
werden niet vernomen. Vóór 1 December van dit jaar
moeten alle kaarten tegen de boekjes zijn ingewisseld.
In het tekort aan bestuursleden werd in deze ver
gadering nog niet voorzien.
Het rapport van de financiëele commissie luidde
onverdeeld gunstig.
Na het voldoen aan de diverse financiëele verplich
tingen wees de kas een voordeelig saldo aan.
De Vraag: Zal de exploitatie van „De Moker" worden
voortgezet, werd bevestigend beantwoord. Hoewel de
administrateur meende, niet volledige inlichtingen te
kunnen verstrekken, bleek voldoende, dat de financiëele
zijde voorloopig geen zorg behoeft te wekken. Redac-
tioneel staat dit nummer onder 't bestuur.
Bij de rondvraag werden enkele mededeelingen ge
daan door de commissie voor Algemeen Kiesrecht. Te
circa 1 uur werd de vergadering gesloten.
De heeren Faure en Honnerlage G-rete, onze onder-
wijs-specialiteiten, hebben gesproken. Om nu eens iets
te zeggenAls ze niet gesproken hadden, zou iedereen
toch wel weten, wat ze gesproken zouden hebben, indien
ze hadden willen spreken. Want het zijn partijmannen,
en voorstanders van goed onderwijs en van goede orga
nisatie van onderwijszaken natuurlijk. Meer nog. Men
zou kunnen veronderstellen, dat zij voorstanders moeten
zijn van neutraal of partijloos onderwijs. De heer Faure
is arrondissemenrs-schoolopziener èn raadslid èn chris-
telijk-historische-burgers-belangen-bevorderaar.
't Is te begrijpen, dat iemand onder den druk van
zoo'n vracht gewichtigheden de kluts kwijt raakt en
dus soms zwaar argumenteert tégen iets, waar hij fei
telijk vóór moest zijn. Zoo althans is nu geschied.
Het gaat over 'n ontwerp-reglement op de openbare
middelbare scholen te Schiedam.
Zullen de betrokken klasse-onderwijzers mede de
verklaring onderteekenen, dat de leerlingen de hoogste
klasse met goed gevolg doorloopen hebben
Neen, zeggen wethouder en schoolopziener och,
neen, het raadslid. Nieuwe argumenten soms P
Kom, wat nieuws kon uit Schiedam komen?
't Is de oude kwestie. Een onderwijzer is een goed
werktuig in handen van 't gezag. Door zijn vereischte
handteekening zou hij zelf gezaghebbend worden en dat
nooit....
Zoo'n onderwijzer. Goeie menschen hoor. maar onder
danig, altijd onderdanig....
De Schiedamsche onderwijzers behoeven voor hun
zelfstandigheid van dien kant niet veel te verwachten.
Om den algeraeenen indruk weer te geven, die de
bezoekers van het congres ontvangen kunnen hebben,
geven wij, wat daaromtrent staat in „Het Volk" van
Woensdag 3 Juni:
Ons negende congres behoort dus weer tot het
verleden.
Het is geheel besteed, behalve wat de noodzakelijke
daden van organisatie betreft, aan zelfkritiek.
Wel zelden of nooit heeft een partjj zoo eerlijk de
buitenwereld haar innerlijkste wezen blootgelegd als de
S. D. A. P. op dit congres.
Geen zweem van eenig streven om de waarheid te
bedekken. Onomwonden, onbarmhartige kritiek. Geen
ander doel dan om door ruiterlijke bespreking van
het gebeurde de noodige lessen te trekken voor de
toekomst.
En dat terwijl van alle kant de vijand loerde of er
geen scheuring zou komen, of er geen munt tegen be
paalde personen uit te slaan zou vallen, of er geen
materiaal voor het „Gedenkboek der Samenzwering"
zou loskomen.
Welnu, zij zullen daarvoor zeker een en ander uit
de diskussiën weten op te rapen, maar wat zij óók
zullen gezien hebben, is dat de S. D. A. P. uit den strijd
.moediger, beradener en eendrachtiger dan ooit is te
voorschijn gekomen.
De geweldige, geestdriftige betooging van solidariteit
aan het slot der discussies over de staking spreekt
boekdeelen.
Op onze onverwoestbare liefde voor het proletariaat
en ons vast vertrouwen in de juistheid onzer beginselen,
waarbij al wat klein en persoonlijk is in het niet ver
zinkt, zullen onze vijanden zich de tanden stukbijten.
En thans, vrienden, met nieuwen moed en verhoogde
eendracht de toekomst in.
Aan de hand van 't verslag in „Het Volk" volgen
hier eenige brokstukken uit verschillende redevoeringen
van bekende partijgenooten. De zelfkritiek werd ge
oefend naar aanleiding van het optreden tegen de
dwangwet.
Eigenaardig is de meedeeling van den verslaggever,
dat alle treinen de aansluiting te Hengelo misten. Dat
zegt iets over de directies.
Zaterdag, op den feestavond, schetste Troelstra in
een rede de verweerstaking en de gevolgen!
Geen afbreuk voor de arbeiderspartij, die wel onvaste
kleinburgerlijke elementen zal verliezen, maar voor goed
het vertrouwen der proletariërs, door haar onwrikbaren
strijd voor hunne rechten gewonnen heeft.
Afbreuk wel voor de liberalen, die hun vrijheidsbe
ginsel verloochend hebben en tot een hulptroep van dr.
Kuyper geworden zijn; er bestaat geen zelfstandige
liberale partij meer.
Afbreuk ook voor de vrijzinnig-demokraten, wier
voorspelling van tempering van den klassenstrijd een
jammerlijk fiasko geleden heelt.
Henri Polak opende den eersten dag te tien uren
het Congres. Hij herdacht de overleden partijgenooten:
Cornelie Huygens, Dirk Troelstra en Bay ens. Een
telegram aan de Duitsche partij werd verzonden.
Toen kreeg het binnenland de beurt:
Over de hoofdmomenten der geschiedenis van het
afgeloopen jaar zal genoeg worden gedebateerd; er moet
echter even worden stilgestaan bij de verkiezingen in
Amsterdam IX en Amsterdam III. Wij hebben toen
gezien wat met het proletariaat in de groote steden te
doen is, als maar met de noodige aktiviteit wordt ge
werkt.
Op vorige kongressen is geklaagd over te veel aan
dacht, aan het platteland geschonken. We hebben thans
gezien, dat ook de massa in de groote steden in be
weging is te brengen voor de verovering van den staat;
in deze verkiezingen hebben wij een richtsnoer voor
onze propaganda en taktiek. De verdubbeling onzer
leden, de sterke toename van abonné's op Het Volk
en het brengen in de Kamer van Troelstra is te danken
aan de groote geestdrift èn opofferingsgezindheid van
onze amsterdamsche partijgenooten en bestuurders, met
hun ongekende geestdrift, die straat in straat uit, huis
in huis uit, trap op trap af gingen. Spr. brengt hen
onze ware dank en hulde. {Applaus.)
Het doet goed, in deze tijden nog eens te gedenken
aan de dingen, waartoe de partij in staat is; nog eens
te gedenken aan de werkkracht en energie, welke zij kan
ontplooien, nog eens te wijzen op het verkregen resultaat.
En waar bij de volgende groote gebeurtenis, de ver
weerstaking, die werkkracht en energie niet geleid
hebben tot resultaat, daar getuigt het van domheid
of leugenachtigheid, dit te wijten aan de laaghartig
heid van één man. Daarover sprak Henri Polak, als
volgt
Het tweede groote moment in de jongste geschie
denis is de aktie tegen de dwangwet. Straks zal over
het optreden van het P.B. het noodige worden gezegd,
en het is goed, dat dit geschiedt. Het P.B. zal van
antwoord dienen; thans komt spr. met den meest mo
gelijken nadruk op tegen valsche voorstellingen die
van onze houding worden gegeven, vooral in de dag
bladen, ondanks de herhaalde weerleggingen in 'Het
Volk en elders. De partij door middel van het P.B.
en dit door middel van Troelstra, heeft aan het op
werpen van de algemeene werkstaking part nog deel.
Uitgesproken is in de eerste vergadering der opgeroepen
besturen, dat een werkstaking zou uitbreken onder de
transportarbeiders, en dat deze zou worden gesteund.
Spr. komt op tegen al den laster en al den smaad, in
de laatste weken Troelstra aangedaan, luid applaus)
dat men hem met de laagste politieke bedoelingen
tracht te maken tot zondebok, hem af te schilderen
als een karakterlooze, een lafaard, die een vuurtje
stookt, en dan bang wegloopt. Wij zijn overtnigd, dat
hij eerlijk en recht door zee zjjn overtuiging volgt als
geen onzerspr. brengt hem de betuiging van ons ver
trouwen, dat niet verloren maar eer versterkt is door
de laatste gebeurtenissen. {Luid applaus).
Onder geestverwanten heerschte ook de meening,
dat de Partij beter gedaan had, zich terug te trekken.
De voorzitter wijdde ook daaraan enkele woorden, o.a.
deze
Onder onze geestverwanten, menschen die dicht bij
ons staan, zijn er die meenen dat wij op het kritieke
moment ons hadden moeten terugtrekken en geen deel
nemen aan de algemeene werkstaking. Hadden wij dat
gedaan, dan zou men dat fiasko dat komen moest,
absoluut ons in de schoenen hebben geschoven. De
schuld der mislukking, het bestaan der dwangwetten,
zou aan ons zijn geweten, en wij konden niet zoogoed
als thans ons verdedigen.
Zijn meening over de van nu af te volgen taktiek
gaf spreker in deze woorden
Wij zullen onze oude beproefde taktiek, de Duitsche
taktiek weer volgen, onzen weg gaaD, niet van het
pad afgaan, en zeggenwie iets met ons te doen wil
hebben, moet met ons meeloopenwij loopen nooit
meer met anderen mee.
Op de tatiekkwestie aan 't slot terugkomend, eindigt
sprmet 'n krachtige opwekking, aldus
Onbekommerd over wat de bourgeoisbladen zullen
zeggen, moeten wij hier klaarheid brengen over onze
taktiekdaarna zetten wij onze aktie voort in de poli
tieke- en de vakbeweging en de koöperatie, en behaalt
thans de Duitsche partij een overwinning, naar verhou
ding moet de onze van 1905 even groot zijn spr. vraagt
van allen de belofte, met geestdrift, hoop en vertrouwen
voort te schrijden op den weg ter eindelijke overwinning.
(Applaus.)
Bij 't jaarverslag kwamen de jongste gebeurtenissen
ter sprake. P. L. Tak zette de besprekingen stevig in.
Hij sneed kwade bedoelingen jegens of verkeerde opvat
tingen van de uit te brengen kritiek af en pakte in 't
kort het beleid samen na 31 Jan: in de volgende
bewoordingen
I
