Waar zijn de bran dersknechts?
„Voorwaarts"
Troelstra deelt de getroffen regeling meeeen
van de redacteuren bewerkt de berichten en telegram
men, en de redacteur buitenland doet dit politieke en
vakbeweging. Zooveel mogelijk zal het Zondagsnummer
worden voorzien van een hoofdartikel van algemeen
propagandistisch nut. Vliegen is nu redacteur, velen
denken gunstiger over het Zondagsblad, dan hier is
gezegd.
De voorzitter merkt op, naar aanleiding van 't
gesprokene door Hendels, dat dient geprotesteerd tegen
de wijze, waarop de voorzitter en andere leden van
het N. A. S. zich hebben uitgelaten over Het Volk op
hun laatste jaarvergadering.
Bijna zou afkeuring moeten worden uitgesproken
over de daar aanwezige partijgenooten, die geen woord
van protest lieten hooren.
Tot partijbestuurders worden gekozenTroelstra,
Henriette Roland Holst, Helsdingen en
Spiekman.
De Kamerfraktie wordt besproken.
Gelaakt wordt haar houding bij de behandeling der
militaire strafwetten.
De bekende bewering van Schaper komt eveneens
ter sprake en 't optreden van Ter Laan in kleinere
zaken, de adressen over een kazerne te Nijmegen en
de kwestie-Bruigoms.
Troelstra deelt namens de Kamerklub mee, dat zij
eerstdaags een voorstel tot grondwetsherziening bij de
Kamer zal indienen, ter invoering van het Alg. recht-
streeksch eti geheim Kiesrecht voor alle Nederlanders,
tevens ingezetenen, zonder onderscheid tusschen mannen
en vrouwen, maar zoodanig, dat als voor mannen en
vrouwen een aparte regeling wordt gemaakt, dames
kiesrecht onmogelijk zal zijn.
Naar aanleiding van een vraag van Bergmeijer, of
een Kamerlid ten allen tijde verplicht is, wat in de
sekties geschiedt, geheim te houden, zegt Troelstra:
Worden er schurkenstreken beraamd in de Kamer tegen
de arbeidersklasse, dan hebben wij lak aan de burger
lijke gewoonte der geheimhouding.
Schaper antwoordt op de vraag van Vliegen, wat
er geworden is van de opdracht aan de Kamerfractie,
een ontwerp in te dienen voor den wettelijken acht-
urendag, dat de fraktie in de aangekondigde vervan
ging der arbeidswet reden heeft gezien, om geen voorstel
aangaande den arbeidsduur te doen.
De militaire strafwetten zijn van groot belang; zij
bevatten de behandeling van de zonen des volks in de
kazerne. Wij konden wegblijven, of wij moesten de zaak
ernstig behandelen.
Hoofddoel was bij de amendementen, verbetering aan
te brengen. Bovendien verzekert men zich door het
indienen de vrijheid van 't woord. Wat zijn veel ge
wraakte uitlating betreft, wijst hij op tal van bekende
partijgenooten in het buitenland, die naast hem staan.
De Voorzitter brengt bij de mededeeling van den
uitslag der verkiezing voor partijbestuurders. Schaper
dank voor de nauwgezette wijze waarop hij zijn functie
heeft vervuld, en betuigt zijn leedwezen over diens
heengaan. (Applaus).
Hij vervolgt danDrie onzer partijgenooten zullen
vermoedelijk hun optreden in de jongste beweging met
gevangenisstraf moeten boeten. Kappetein is reeds voor
een vrij onschuldige zaak sedert lang in hechtenis.
Bovendien wordt Hngenholtz en Van der Goes met de
gevangenis bedreigd. Moet het zoover komen, dan
zullen wij hun vrouwen en kinderen met onze liefde
omringen, in gedachte zullen wij steeds met al onze
achting en waardeering bij hen zijn; wij hopen dat zij
gezond en geestkrachtig zullen terugkomen (Luid applaus
Besloten wordt, aan kappetein een telegram te zenden.
De Voorzitter eindigt met erop te wijzen, dat het
Kongres niet rijjas geweest aan resoluties, maar wij
zullen bewijzen, onze geestkracht niet te hebben ver
loren de gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur,
wij zullen de waarheid bewijzen van het woord: Ondanks
alles is de wereld ons! (Luid applaus.)
Het Kongres gaat uiteen onder het zingen van den
socialistenmarsch.
Eene kollecte voor de slachtoffers der algemeene werk
staking bracht f85.43 op.
Er is natuurlijk geen sprake van, dat deze afdeeling
van arbeiders zoek zou zijn. Deze vraag geldt de
organisatie van de brandersknechts. Er bestaat namelijk
een bond van branders- en distellateursknechG, die
enkele maanden geleden de eer genoot, op aller tong
te zijn. De patroons spraken over „den Bond" en de
arbeiders eveneens. De Bond groeide en groeide, het
was een lust.... voor de patroons een nachtmerrie. D'r
zat leven in, en leven is 'n bewijs van kracht en wie
sterk is, wordt gevreesd.
Daarom was de bond voor de patroons een nacht
merrie. Daarom ook was hij voor alle Schiedamsche
arbeiders een lust.... zij staarden er op met gretigheid.
Zagen zij er niet in een beeld van hun georganiseerde
macht? Beloofde de Bond niet te worden de kern, het
merg van de Schied. arbeidersbeweging? Was bij niet
bestemd, om in zich op te nemen de arbeiders uit de
betrokken vakken: molenaars, gistknechts, zakkendra
gers, de losse werklieden? Maar 't gaat met jonge
vakvereenigingen als met den jongen menschongeduld
kenmerkt het begeeren, ze willen alles hebben, wat ze
zien, ze meenen eenvoudig, de handen maar behoeven
uit te steken, om het te bezitten. Zóó gemakkelijk gaat
dat evenwel niet en een program opmaken, of het te
verwezenlijken, zijn twee.
Waarmee heeft de vakvereeniging rekening te houden?
Met een aantal leden, die het klappen van de zweep
niet kennen, die niet geschoold zijn, zooals 't heet.
Onder de brandersknechts waren er velen, die nooit
aan het voreenigingsleven hadden deelgenomen, die dus
niet het minste begrip hadden, wat de vakvereeniging
kan bereiken en hoe ze dat moet aanleggen.
Dat moet geleerd worden. Stukje voor stukje en
beetje voor beetje, na volhouden van weken en maan
den, moet elke verbetering in den ellendigen toestand,
hoe gering ook, worden veroverd. Strijd moet de vak
vereeniging voeren tegen 't kapitalistisch stelsel, dat
nooit ophoudt, den arbeider te drukken.
Nu was één der eerste voordeelen van het bestaan
van de Bond alleen, dat op veel plaatsen het loon om
hoog ging en dat nachtarbeid werd afgeschaft hier en
daar. Die voordeelen werden, om zoo te zeggen, den
Brandersknechts in den sehoot geworpen, die kregen zij
door lid der vereeniging te zijn en hun contributie te
betalen. Die gemakkelijke overwinningen hebben de ar
beiders overmoedig gemaakt; ze meenden, hun mond
maar behoeven open te doen, om hun wenschen ver
vuld te zien.
Hun overwinningen waren echter maar schijnbaar.
Het bestaan der vakvereeniging drong hier en daar een
patroon tot verbetering, maar viel er te spreken van
een overwinning in het geheele bedrijf
Wat heeft de Bond voor H geheele bedrijf gedaan
gekregen Is de nachtarbeid overal afgeschaft Is er
een loonstandaard ingevoerd Neen. De bond heeft
zich laten verlokken, aan wat anders te beginnen, vóór
een punt van het program in alle deelen van het bedrijf
was doorgevoerd. Daarin ligt de fout van 't optreden.
Nu mist de Bond bij zijn optreden de zedelijke kracht
van te kunnen zeggen Zie, dat heeft de organisatie
der brandersknechts in Schiedam gegeven. Wanneer
gezegd wordtIn die branderij is 't loon verhoogd of
daar is de nachtarbeid afgeschaft, dan is 't antwoord:
Nou, ja, dat hadden die patroons zonder den Bond óók
wel gedaan. Zoo'n antwoord is begrijpelijk.
De Bond heeft zich dus laten verlokken, waarschijnlijk
onder den drang van een groot aantal leden, die den
aard van den strijd niet kendeneen grooten slag te
wagen.
Onder den indruk misschien van de staking van het
spoorwegpersoneel, werd hei besluit genomen, den tweeden
Paaschdag niet te werken. Op de bekende aanplakbil
jetten werd dat besluit gepubliceerd. Wat was er voor
gevallen in de twee vergaderingen, druk bezochte, daar
over belegd Het vóór en tegen was overwogen, de
mogelijkheid van uitvoering eveneens. De twijfelachtigen
kwamen onder den indruk der vergadering, de niet
geschoolden kregen vergaderingkoorts. Ja, ja, het kon.
Kijk zoo'n vergadering eens aan. wat tal van mannen
En zouden die niet in staat zijn, zich één vrijen dag
te verschaffen. Het drukke leven, het geroezemoes van
aanporrende stemmen, het bij elkaar zijn in zoo groot
getal
Het moet kunnen Maar daarna... Vrouw en kinderen,
de patroon en dan weer zoo geheel alléén staan...
't is moeielijk, zou 't wel goed zijn... hoe zou 't afloopen?
De klopper moest dan toch maar komen, den tweeden
Paaschdag, ze konden in ieder geval eens gaan kijken...
en velen gingen kijken, en an werkten, werkten, tot
eer der industrie.
Die nederlaag plofte de arbeiders weer in den ge
wonen sleur. DV is toch niks an te doen, werken maar
en -zweeten, werken en zwijgen, zoo vindt ieder, dat
men 't best de belangen van vrouw en kinderen be
hartigt.
Wat nu? Zou de Bond dood zijn?
Volstrekt niet\ Wanneer dat gevoel van die nederlaag
weer gesle en is, wanneer het gevoel van de dage-
lijksche ellende weer 't sterkst gaat nijpen, dan ontwaakt
met nieuwe kracht 't verzet, dan wordt de strijd weer
aangebonden op het terrein, waar hij niet is voleindigd.
Dan scharen de brandersknechts zich weer bjjeen onder
de leuze
Afschaffing van den nachtarbeid en invoering
van den loonstandaard.
Eén der oudste en meer ervaren leden sprak dikwijls
Jongens, laten we wachten tot na Paschen met een
beslissenden slag, met 't oog op onze Katholieke leden.
Dan eerst kunnen we zien, over hoeveel krachten de
Bond werkelijk beschikt. In verband met deze woorden
geeft de toekomst van nu wel iets te denken.
Eigenaardig is nog de houding der onderafdeeling
van den R. K. Volksbond. Wat was 't in de weer!
En wat 'n kracht ging daarvan uit
Circulaires met verzoeken en circulaires met de be
kendmaking, dat er toch werkelijk wel iets haperde aan
den toestand van de brandersknecht. En ze hadden 't
tot nu toe gedragen, terwille van vrouw en kind
en uit plicht.
Maar de R. K. Volksbond vindt nu zeker, dat ze
nog wel weer 'n beetje kunnen gaan dragen, tot er weer
actie komt naar buiten van den Bond van Br. en
Distell. knechts. Daar springt de Volksbond ook meer
op de bresOch, neen, op den bok, en dan gaat-i
remmen, remmen, dat et vuur d'r uitspringt en dan
zegt-iAl dat werk doen wij, tot heil van [onze ar
beiders
Maar de arbeiders zien ook hier weer uit, dat ver
betering van hun lot hun eigen werk moet zijn.
Nog steeds is voor de brandersknechtsj' en groote
zaak wachtende.
De vorige week was in ons blad een oproeping op
genomen, gericht tot alle reislustigen in Schiedam. Wie
in de maand Augustus over een paar vrije dagen en
reisgeld kan beschikken, moet gaan genieten van het
schoone, dat onze Zuidelijke naburen met stalen vol
harding hebben tot stand gebracht.
Brussel en Gent, maar vooral de laatste stad, met
haar coöperatieve wonderen, zijn een bezoek overwaard.
De penningmeester van de „Voorwaarts" verstekt
gaa' ne inlichtingen. Wie kan gaan, mag niet verzuimen
zich bij hem aan te melden:
Zijn adres is: öostsingel 81.
De strijd der aibeiders wordt op drieërlei terrein
gevoerd.
Ie. In de vakvereenigingen.
2e. In de politieke organisatie"1 s.
3e. In de Coöperatie.
In de vakvereeniging strijden de arbeiders voor betere
arbeidsvoorwaarden, voor verhooging van hun levens
standaard, enzkortom zij trachten er die voordeelen
te veroveren, welke rechtstreeks in verband staan met
hun bestaan-als-arbeider, met het aan den man brengen,
het verkoopen van hun arbeidskracht
Van uit hun politieke organisatie's trachten zij werkers
te zenden naar de regeeringslichamen. (Gemeenteraad
en Tweede Kamer.)
Daar moeten, de door de vakveieeniging verworven
rechten door middel van de wetgeving worden ver
zekerd. Daar moet de strijd worden gevoerd tegen
kapitalistische regeeringsmeerderheden, daar moeten
proletarische eischen worden gesteld en zoo mogeljjk
ingewilligd.
Doch voor den strijd in politieke- en vak-organisa'ie
is munitie noodig zonder geld is niets bereikbaar. De
munitie wordt den strijders geleverd door hun coöpe
ratie De Arbeiders-Coöperatie.
Zoo hebben onze Belgische broeders den strijd ook
begrepen. Wetende, dat zonder wapenen moeiljjk ge
streden kan worden, hebben zij in de eerste plaats ge
zorgd, zich behoorlijk van krijgsvoorraad te voorzien.
De illustratie van de vorige week gaf ons een Coö
peratief paleis te zien. En wie de cijfers onder de
oogen krijgt van den jaarlijkschen omzet in de „Voor
uit" te Gent, die watertandt. Onwillekeurig zucht men
„Zoo ver zijn wij in lang nog niet!"
Neen, arbeiders! Zoo ver zijn we mog niet. Maar
wat niet is, kan worden.
Toen ruim een half jaar geleden onze „Voorwaarts"
begon te werken, verwachtte niemand, dat de omzet in
korten tijd zóó zou stijgen.
Hoopvol kunnen we dan ook voorwaarts gaan. Zitten
we nu nog achter kleine ruitjesdat zal spoedig
anders zijn. Het zal nog zulk een gevel niet worden
als van de „Vooruit" te Gent, maar het is ons een
vingerwijzing naar betere tijden, naar gezegende toe
komst.
Daarvoor is evenwel noodig, wat onze Belgische
kameraden begrepen en in practijk gebracht hebben:
Arbeidersvereenigt U!
Arbeiders! Nu de „Voorwaarts" uitvoering gaat geven
aan het reeds lang bestaande plan, haar bedrijf uit te
breiden met een Beschuit- en KleingoeA-bakkerij,
nu rekenen we weer op uw aller medewerking, om ook
dit deel der onderneming te doen slagen.
Vereenigd kunt ge alles! Toont dat het u wat waard
is, materiaal te verzamelen voor uw strijd, voor den
strijd uwer kameraden. Steunt de Voorwaarts!
Zoo ge niet aangesloten zijt, sluit u aan! Wekt uw
medearbeiders op, hetzelfde te doen! Bevoordeelt uw
eigen zaak in de Coöperatie!
Dan zal Schiedam bij andere plaatsen niet behoeven
achter te staan! Dan kunnen we trotsch zijn óp onze
arbeid en op zijn resultaten!
„Naar Gent en Brussel!" zal menig lid van de „Voor
waarts" denken. „Ze hebben mooi praten, maar hoe
moet ik aan de centen komen? Als Voorwaarts"
daar nu ook voor zorgde, dan, ja dan Maar nu
We zijn platzak en het kan geen dag verzuim lijden".
De „Voorwaarts" zorgen! Ja, vrienden, dat kan nu
nog niet. Maar, indien het bedrijf zoo blijft vooruitgaan,
wie zegt ons dan, dat niet te eeniger tijd daarvoor wel
kan worden gezorgd?
Toekomstmuziek klinkt ons in de ooren. Doch ieder
arbeider is in staat aan de verwezenlijking van dit denk
beeld mee te werken. Komt dan kameraden! Nog eens
Op voor Uw Coöperatie!
>1-
