No 18.
ZATERDAG 4 JULI 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Openbare verdiensten,
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j-- vooruitbetaling.
tranco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Nieuwe Sluisstraat 5.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken Yoor 't eerstYolgenc
nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nur in
het bezit der Redactie zijn.
Kort Verslag van personen en Kaken.
De dag nadert dat zij, door hun medeburgers ge
kozen tot beschikkers over 't wel en wee onzer ge
meente en gemeentenaren moeten vervangen of herkozen
worden, 't Is gemeenteraadsverkiezing 'n gedeelte
van onze tegenwoordige vroedschap heeft z'n taak
volênd en treedt af. Gewoontevast is nü eerst het
oogenblik daar, dat eens gevraagd wordt: hoe is de
houding van dit of dat lid geweest, wat heeft hij alzoo
van zich laten hooren en bovenal: wat heeft hij alzoo
gedaan Bij aftreding is naast de gewoont'e der behouds-
menschen het oogenblik daar tot „balans".
Balans dusBalans voor den geheelen raad, maar
in 't bizonder voor de aftredenden.
Als wij de balans dezer heeren opmaken, valt hij
misschien wel eenigszins anders uit, dan wanneer dit
'n ouwe of nieuwe Schied. Courant-redacteur doet, doch
dan dient er eens nagegaan, wat de feiten zeggen.
Iemand op te hemelen is niet zoo'n bizonder zwaar
werk, doch die ophemelarij te doen berusten op grond
van feiten, welke van deugdelijkheid en capaciteiten
spreken, daartoe moet de stof aanwezig zijn. En nu
treft het al heel eigenaardig, dat de nu heengaanden
geen van allen op een behoorlijken staat van dienst
bogen kunnen, tenzij men er bizondere opvattingen op-
nahoudt, wat wèl en wat niet verdienstelijk is, dus
geapprecieerd behoort te worden. Wat waren figuren
als Brillenburg, Blaisse, Bender? Over deze menschen
is de balans heel spoedig opgemaakt't waren zwijgers,
verstokte zwijgers, blootgeven deden zij zich niet. Nu
de verdienste van dat eeuwige zwijgen opgescharreld!
Of de figuur van den heer Van der Schalk gunstiger
is? We zouden het niet gaarne beweren.
Nu komt er 'n bekende, onze waarde belasting
specialiteit, Mr. W. H (je kent 'm wel). Diens optreden
in den Raad is bekend, (misschien wel wat te veel dan
goed en nuttig voor hem is) en vrijwel heeft hij de
„achting" onzer gemeentenaren verdiend. Hieronder
worden z'n heldenfeiten nog wel 'ns herdacht,
om de achting nog wat op te frisscheu. Ook over Mr.
W. H.'s echo, oftewel den heer P. C. M. Jansen wordt
't een en ander gezegd, terwijl over de heeren Smit en
Blaisse gevoegelijk gerekend kunnende worden te hebben
behoord bij de rustende colonne, weinig gezegd kan
worden.
In de zitting van 2 Maart kwam aan de orde een
voorstel van B. en W. om de jaarwedde van een con
cierge aan het Gymnasium met f 100.te verhoogen.
Er waren aan het schoonmaken echter zóóveel kosten
verbonden, dat een voorstel werd ingediend dit bedrag
op f 150.— te brengen. Gespeculeerd wordt echter op
den arbeid van de vrouw van den concierge, welke
volgens de heeren niet behoeft te worden bezoldigd en
de man krijgt de f 150.— niet. Tegenstemmers waren o.a
Brillenburg en (natuurlijk) Mr. W. H. en P. C. M. Jansen.
Bij een adres van den R. K. Volksbond amendeerde
de heer de Groot een voorstel van B. en W., welke
bij aanbesteedde gemeentewerken den werklieden een
minimum dagloon van f 1.20 wilde toedenken, dit op
f 1.50 te brengen. Verworpen met medewerking der
H. H. P. C. M. en Mr W. H. Evenmin mocht de
Groot's amendement tot een maximalen arbeidsduur
van 11 Va uur genade vinden in onzer vroedschap's oogen.
Krenterig waren de heeren het heele jaar door
te verstaan daar, waar 't arme drommels goldt. Een
enkele kee1", dat ze gul waren in dat opzicht, was 't
met een enkele stem meerderheid, dus per ongeluk
En in 1899 was 't niet veel beter, 't Bekende adres
der slagers over keurloon verwotpen door tegen-
stemming óók der Heeren Brillenburg, P. C. M. en
Mr. W H.
In diezelfde vergadering werd een makelaardij met
'n „luch-i" bedreigd met 'n verordening Onder de
tegenstemmers daarvan behoorde P. C. M. Jansen, die
wel hadt goedgevonden de slagers hun keurloon te
doen blijven betalen. Gek, hé
Voor beter onderwijs, bijv. uitbreiding der meisjes
school, waren de H.H. Smit, P. C. M. en Mr. W. H.
niet te spreken.
Een niet-betalende in 't ziekenhuis verpleegde, zelf
z'n dokter te laten kiezen was te veel weelde.
Tegen o. a. P. C. M. en Mr. W. H.
Erfpacht nonsensDe gemeente moet d'r grond
maar verpatsen zooveel ze kan. Alle nu aftredenden
van dezelfde opinie. (Blaisse stemt in 't koor ook al
mee.)
En 't heele jaar 1899 waren in broederlijke eensge
zindheid de figuren der nu aftredenden bijeen, stem
mende tegen uitgebreid onderwijs, (vooral Mr. W. H.,
die houdt niet van „geleerdheid die onder 't volk te
land zou komen); subsidie verleenende aan gastentoon-
stellinkjes en wat dies meer zij, beknibbelend de pen
sioenen der gemeente-werklieden.
Een fraai stelletje
19 O 1.
Zitting van 26 Maart.
In deze zitting werd behandeld het verstrekken van
voedsel en kleeding aan behoeftige schoolgaande kin
deren. Geen der schoolhoofden, bij wie men inlichtingen
had ingewonnen, had verklaard, dat er geen gebrek
bestond.
De heer Gouka stelde daarom voor een klein bedrag
uit te trekken (t 250.om in eventueelen nood te
voorzien.
En wat zei Mr. W. H. Jansen? Van zijn allerchris-
telijkste lippen vloeiden deze woorden:
„Juist het voteeren eener som zal de behoefte doen
ontstaan en eenmaal ontstaan, vergrooten. De heer
Gouka sprak van f 250, doch misschien zal het blijken,
dat een enkele school ten slotte wel 2 00 gulden zal
gaan eischen."
Hoort ge 't, arbeiders. Wanneer uw kind hongert,
dan gaat ge vragen voor uw pleizier En hongert het
niet, dan zult ge ook wel aankloppen, zegt Mr. Jansen.
Ge zult overvragen. Ge zult u voor uw genoegen arm
en ellendig houden. Dat zegt Mr. Jansen.
Als ge kunt betalenhoudt ge u arm!
Nu Mr. W. H. Jansen kan het weten.
Kiezers, denkt er om„Zooals de waard is, vertrouwt
hij zijn gasten."
Er werd geen geld toegestaan voor armen en behoef-
tigen. Onder de tegenstemmers treffen we aan: Mr.
Jansen, Lagerweij, Smit en P. C. M. Jansen.
Onthoudt hunne namen, arbeiders! Nu leeft ge mis
schien nog in gunstige omstandigheden, maar er kan
een tijd komen, dat ge voor uwe kinderen hulp drin
gend noodig hebt. Waakt daarom voor het belang van
uw kind! Denkt er aan, als de geopende stembus
voor u staat
Bewaar schoolonderwijs.
In de zitting van 30 April kwam dit punt ter sprake
Het is van algemeene bekendheid, dat vele arbeiders
hun kinderen naar de bewaarschool moeten zenden
omdat zij niet in de gelegenheid zijn er zelf behoorlijk
toezicht op te houden, omdat vader en moeder uit
werken moeten gaan Het is dus in het belang van den
arbeider vooral, dat het Bewaarschoolonderwijs zoo
goed mogelijk zij.
Een voorstel werd gedaan om aan de Departementale
bewaarscholen (Nieuwstraat en Leliestraat) een subsidie
te verleenen van f 1.per kind (boven 3 en beneden
6 jaar).
Onder de tegenstemmers vinden we: Mr. Jansen,
Smit en P. C. M. Jansen.
Ook hier we d voor het kind van den arbeider,
niets gedaan.
Arbeiders, denkt er aan, wanneer ge mooie biljetten
thuis krijgt om u te scharen aan de zijde van hen, die
wel uw stem begeeren, maar u dan aan uw lot over
laten.
Voor de bewaarschool hadden de heeren niets over.
Wel stemden ze voor subsidie aan de Te-kenschool
van den Roomsch-katholieken Volksbond.
In deze zitting kwam ook het salaris der brugwach
ters ter sprake.
De heer De Groot pleitte voor de verhooging der
loonen met f 50 per jaar.
Mr. Jansen zeide, liever te zien, dat de minimum-
jaarwedde werd verlaagd, zoodat die niet hooger zou
zijn dan 400 gulden per jaar.
Mooi zoo, van nog geen acht gulden per week, kan
men in Schiedam wel vet soppen.
Dat zou Mr. Jansen liever zien!
Het voorstel De Groot werd aangenomen, maar tegen
stemden o. a.
Mr. Jansen en P. C. M. Jansen.
Wat een waardeering voor anderer arbeid toonen
deze vroede mannenHoe lager loon, hoe liever ze
't zien. Ja, ja, je moet er maar om kommen! Maar bij
de stembus
Hoe hooger stemmencijfer, hoe liever!
Bij de tramkwestie stelde de heer De Groot voor,
het minimumloon der beambten vast te stellen op tien
gulden per week, in plaats van negen, zooals in de
voorloopige concessie was opgenomen.
Tegen dit voorstel stemden weder o.a.:
Mr. Jansen en P. C. M. Jansen.
Men ziet het, alles wat in het direct belang van den
loonslaaf ondernomen wordt, vindt in deze menschen
zijn bestrijders.
Arbeiders, past op je zakken en... op uw stembiljet!
Nog een bloempje uit dezelfde zitting.
De voorzitter zegt, dat hij bij ondervinding weet,
hoe streng concessievoorwaarden ook mogen zijn, er
toch altijd voor een concessionaris mazen genoeg over
blijven om er door te glippen
Nou, zoo'n voorzitter kan het weten
Een concessionaris komt er wel door. Maar voor een
arbeider is er moeilijk een gaatje te vinden. Wie
daarvan meer wil weten, iuformeere maar eens bij hen,
die nu gedwongen worden, schoolgeld te betalen!
Ge moet weder gaan stemmen, arbeiders!
Bedenkt, wat ge doet! Bezint, eer ge begint!
1902. De regeerdaden van de aftredende candidaten
moeten soms blijken uit het uitbrengen van hun stem
alleen. De heeren Blaisse en Bender kunnen vrijwel
tot het zwijgende element gerekend worden, hun 't meest
nabij komen de heeien v. d. Schalk en Brillenburg,
terwijl de beide Jansens en de heer Smit tot het
spraakzaamste deel behooren. De heer Smit heeft
bovendien democratische neigingen, opgedaan zeker
onder de klem van zijn bakkersbedrijf. Mr. W. H.
Jansen, onze wethouder van financiën, beslaat echter
niet zoo'n groote plaats in de officieële gemeenteraads
verslagen, als waarop zijn wethoudersrang aanspraak
zou kunnen maken. In elkele principieële zaken, o. a.
erfpacht en bestrijding van werkeloosheid heeft hij zijn
licht laten schijnen. In de eerste zitting reeds ver
klaarde hij zich ten opzichte van de erfpacht-kwestie
neutraal. In dat opzicht hield hij van vrijheid: 't Kon
goed zijn, te erfpachten 't kon ook goed zijn, te ver-
koopen. Bij stemmingen verklaart hij zich in den regel
er tegen, hoewel hij inde zevende zitting verklaart, dat
hij niet is tegen het uitgeven van grond in erfpacht
in t algemeen. Zijn uitspraken in de eerste vergadering
luiden
Wanneer er een prikkel noodig is, om huizen aan te
bouwen, dan wil hij erfpacht aanbevelen. Waar ge
noegzaam gebouwd wordt, daar kan het verkieselijker
zijn, den grond alleen te verkoopen.
Er bestaat, het is meermalen uitgesproken in Schie
dam behoefte aan woningen van f 2.50 weekhuur. De
bouwers koopen grond van de gemeente, zij verklaren
zelfs, in geen geval op aanbod van erfpacht te zullen
ingaan (zie 3e raadszitting.) Die behoefte is de prikkel
tot bouwen. Als nu Mr. Jansen zegt: Erfpacht is
prikkel, dan verkoopt hij kool. Speculatie-woede koelt af
aan erfpacht. Gronden langs de rivier, die over 10,
20, 30 jaar 25X zooveel waard zullen zijn, lokken aan
tot koop. Particulieren steken de voordeelen in den zak
en de gemeentenaren komen nooit onder de belasting-
MOK
Bender en Van der Schalk hadden in '99 nog geen zitting.