Bond van branders- en distillateursknechts.
Schiedammers naar Rotterdam.
Zondag 13 September is DE dag!
No 28.
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeiing Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Stnkken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten niterlijfc Woensdag a. s. 's middags 12 nar ia het bezit der Redactie zija
naar de Nationale Meeting!
Op
Onderwijs-nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
bij vooruitbetaling.
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
(«eboiiw „COJfSTAJfTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. W IATKRBFiR(ii, Aieuwe Sluisstraat 5.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zorgt allen met den trein van 12.23
(stadstijd) a. s. Zondag naar Rotterdam te
gaan, Schiedam moet ditmaal heel sterk
vertegenwoordigd zijn
Allen op post
Schiedamsehe Arbeiders, weest, als ge kunt,
Zondag a. s. present op de Rotterdamsche Meeting. Uit
alle oorden van het land maken uw mede-arbeiders
zich op, om de betooging grootsch en indrukwekkend
te doen zijn. Zult gij achterblijven? Neen, gij zult u
aansluiten bij de drommen van duizenden, daar
saamgestroomd. Ook Schiedam zal zijn aandeel
leveren. Daar zal het besef in u komen, dat gij niet
alleen staat in den strijd, daar zult gij zien, dat ge
deel uitmaakt van het groote leger, dat onder de
roode vaan den strijd heeft aangebonden voor mensche-
lijkheid en recht, daar zult ge ondervinden, dat gij
samengaat met duizenden trouwe kameraden.
En gesterkt in uw geloot aan de overwinning van uw
klasse, zult gij terug keeren, en uit die ondervinding
zult ge kracht putten en moed en lust, u te wijden aan
den zwaren arbeid op eigen terrein, in eigen omgeving.
Het bezoek aan de meeting zal voor u zijn een ver-
frissching van den geest, een sterking van uw ver
trouwen. Achterdocht en verdachtmaking zullen weg
gevaagd worden door den adem der solidariteit, en
opbloeien zal de wil, over veel klein geschil heen te
stappen om eendrachtig het groote te bereiken. De
meeting-gang is een verjongingskuur voor den strijdlust
en de strijdwaarde der arbeiders.
Nu zal den 13den September betoogd worden voor
het verkrijgen van een bepaald recht: het kiesrecht.
Dat de arbeiders daarvoor moeten betoogen, teekent
den toestand. De bezittende klasse is er volkomen
van overtuigd, wat een overwicht zij heeft door
het bezit van het kiesrecht, en die zal er voor
zorgen, dat bezit te handhaven, dat overwicht te
behouden. Door het kiesrecht van nu blijven
de machtsmiddelen in handen van de bevoorrechte
klasse, de voorrechten moeten beschermd worden en
behouden blijven door diezelfde machtsmiddelen. Het is
voor de arbeiders zaak, macht tegenover macht te stel
len, vrijwillig laat de bezittende klasse geen stukje
van haar macht los. En zij kan dat doen, omdat het
geweld haar ten dienste staat, het geweld in zijn meest
volmaakten vorm, snelvuurkanonnen en repeteergeweren.
De arbeiders kunnen de macht niet breken, dan
worden zij slachtoffers van hun poging, zij moeten de
macht der heerschende klasse ondermijnen, stuk voor
stuk afbreken.
Dat kunnen zij, wanneer zij in 't bezit zijn van het
kiesrecht. Wanneer zij de kopstukken van 't behoud,
de handhavers van de klasse-voorrechten van hun zetels
kunnen doen duikelen, wanneer zij de opengevallen
plaatsen doen bezetten door de mannen, die hun be
langen voorstaan, die bevoorrechting willen vervangen
door gelijk recht, dan zal bij het stjjgend aantal van
hun afgevaardigden, in gelijke mate de macht en invloed
der bevoorrechte klasse dalen. Het kiesrecht aan
de arbeiilers óók zal de deur openen van het tijd
perk van overgang naar menschwaardige toestanden
voor allen.
Arbeiders! bezoekt de nationale meeting!
meen kiesrecht mag Zondag a.s. ontbreken. Ieder be-
grijpe het groote belang, dat er in zijn tegenwoordigheid
gelegen is. De tegenstanders in de Tweede Kamer
moeten weten, dat zij niet slechts te rekenen hebben
met de kleine groep in de Kamer, maar ook
met de massa erbuiten.
Arbeiders van Schiedam, als ge maar even kunt,
versterkt de gelederen van de betoogers, gaat op
naar de nationale meeting te Rotterdam op
den 13en September a.s
ZONDER STRIJD HEEN OVERWINNING
OP, VOOR HET ALGEMEEN KIESRECHT!
Als straks een kleine groep in de Tweede Kamer
den strijd aanbindt tegen de overmacht, als daar met
kracht en klem het goed recht der arbeiders wordt
uiteengezet, als daarvoor wordt opgekomen, moet deze
kleine groep kunnen wijzen op het machtige leger
achter zich. Dan moet die kunnen spreken uit naam
van tienduizenden. Dat is een machtige steun, dat
geeft aan de mannen, die voor uw belangen opkomen,
moed en zelfvertrouwen. Geen voorstander van het alge- 1
Voor dezen bond sprak Zaterdagavond 5 Sept. G. W.
Melchers lid der tweede kamer in „Constantia", over
Vakorganisatie.
De Voorzitter opende de vergadering.
De Spreker wees er op dat men ook met een kleine,
vastberaden groep, de belangen kan behartigen, dus dat
men zich door het kleine getal niet moest laten ont
moedigen. Alleen staande kan men aan den ellendigen
toestand, waarin alle arbeid 9rs, dus ook de branders
knechts verkeeren, niets veranderen, alleen door krach
tige samenwerking kan verbetering worden bereikt.
„Eendracht maakt macht," deze leuze zal ik u trachten
in te prenten, zegt spr. Vroeger telde de organisatie
van brandersknechts 150 leden welk getal verminderd
is, na de April-gebeurtenftsen. Toen voelde gij, dat een
dracht macht maakt, maar ge hebt te vroeg van die
macht gebruik willen maken en daarna den moed ver
loren. Spr. zou echter willen vragen of er één reden
bestaat om uit de vakvereeniging te blijven. Neen geen
enkel bezwaar bestaat er tegen, integendeel, verbetering
van toestand krijgt men door de vakvereeniging, dus
moet men zich organiseeren.
Als gij den geheelen dag werk moet verrichten, zooals
gistpersen, waterstorten enz., denkt ge dat het goed is
voor uw geestelijk leven?
Komt gij 's avonds niet vermoeid thuis
Het lot van een brandersknecht is werken van 2
of 4 uur in de morgen tot 's avonds, zoodat van vrijen
tijd voor ontwikkeling en gezellig samenzijn geen sprake
is. In het zweet uws aanschijns zult gij uw brood ver
dienen. Dit bijbelwoord is hier goed van toepassing op
de brandersknechts, maar spr. wil dit bijbelwoord wij
zigen als volgt: In het zweet uws aanschijns zal de
patroon makkelijk zijn brood verdienen. De arbeid zou
voor velen verlicht kunnen worden, als de meesterknecht
zelf wat mee werkt, maar in vele gevallen speelt hij
voor patroon en komt zijn werk weer voor rekening
van de brandersknechts, (geroep uit de vergadering:
dat doen ze haast allemaal.)
De loonen in het brandersbedrijf hoewel zeer min,
zijn niet zoo laag als die van de arbeiders op het platte
land, maar deze vraag dient gesteld te wordenWat
kan ik met dat meerdere loon voor levensgeluk koopen.
Spr. wijst er op hoe onzeker het bestaan is van de
brandersknechts, en haalt als voorbeeld aan hoe op
Zaterdag 15 Aug. bij M. Wouterlood drie man, zonder
voorafgaande waarschuwing plotseling op straat werden
gesmeten. Ook vertelt spreker, dat hij in een der
branderijen een man ontmoette van 54 jaar met ge
bogen rug en uitgemagerd gezicht. Van kinds af had
hij in de branderij gewerkt, waar hij vroeger meer ver
diende dan nu, daar hij nu oud was en inplaats van
pensioen lager loon kreeg, voor een zelfden arbeidstijd.
De man zeide tegen sprIk ben niet bang, dat je mij
zal onderkruipen. Gij ziet dus, geheel uw leven' hard
werken en wordt gij oud, dan vermindering van loon.
Dit alles kan veranderen als gij flink georganiseerd zijt.
Nachtarbeid is volgens spr. geheel overbodig. Hoofd
zakelijk zou de nachtarbeid hierdoor bestaan, dat gist
geen 24 uur lang kan bewaard blijven. Hij heeft dit
onderzocht, en bevonden dat dit wel kan. Er is geen
enkel technisch bezwaar, dus is het zuiver willekeur,
die door den patroon best kan worden weggeruimd.
D rar de patroon dit echter niet doet, kan ook hier de
organisatie optreden, mits zij krachtig genoeg is.
Iele arbeiders weigeren zich te organiseeren met
andersdenkenden, dit nu is verkeerd begrip. In de vak
vereeniging is er geen vraag naar godsdienst.
Vraagt de patroon aan zijn collega's, welk geloof ze
zijn toegedaan O, neen, onverschillig van welk geloof,
zij werken in den brandersbond broederlijk samen.
Neemt daar een voorbeeld aan. Wat gij ook zijn moge
Protestant, Katholiek, Israëliet of wat ook, organiseert
u. Spr. haalt aan de gelijkenis van den barmhartigen
Samaritaan, waarmede Jezus bedoeld heeft, dat men
elkaar moet bijstaan afgezien van het geloof. Hij die
in de vakvereeniging die gelijkenis nakomt volgt meer
de leer van Christus op dan menig dominee of pastoor.
En juist de patroons speculeeren op het verkeerde
begrip van den godsdienst.
Een liberaal patroon in Brabant had het liefst R. K.
arbeiders, want die waren het meest gedwee.
Ook de politiek in den vakbond vindt spreker niet
verkeerd. Alleen door de wetgeving kan b v. nacht
arbeid worden afgeschaft. De vakvereeniging moet zor
gen, dat grieven, welke ze zelf niet kan wegnemen,
daar ter sprake komen waar het noodig is nl. de wet
geving.
Spr. waarschuwt ook voor het gebruik van den alco
hol. Het is treurig genoeg dat gij dit gevaarlijk vocht
moet maken, laat het vooral niet in uw lichaam komen.
Om te eindigen roept spr. ieder ongeorganiseerd arbeider
toeSluit u aan bij uwe organisatie terwille van uzelf,
vrouw en kinderen.
Van de gelegenheid tot debat werd door drie perso
nen gebruik gemaakt. De eerste zei, dat Zondagsrust
alleen door de wetgeving kon worden ingevoerd. De
tweede haalde twee geboden aan uit den Bijbel: lo. Ge
zult niet. stelen en 2o. Gedenkt den sabbathdag dat ge
dien heiligt, 'i.es dagen zult gij arbeiden enz. Hij
vond, dat de branderspatroons deze geboden al heel
slecht nakomen.
No. drie protesteerde tegen de houding van vele mees
terknechts, die niets doen dan een sigaar rooken en
daarvoor het hoogste loon van 17 tot f 20 ontvangen.
Spr. beantwoordde uitvoerig.
Daarna ging deze vergdoor den voorzitter geslo
ten zijnde, over in een huishoudelijke verg. van Br. en
D. knechts.
Geen Reactie.
In den Bond van Nederlansche Onderwijzers zijn
eenige stemmen opgegaan om het tweetal, dat ontslagen
is te Hilversum, geen ondersteuning te verleenen. Tegen
dit reaktionair gedoe van sommige leden werd door
het Hoofdbestuur e. a. krachtig te velde getrokken. Nu
de stemming over de ondersteuning in verschillende
afdeelingen bekend wordt, blijkt, dat het meerendeel
der leden geen reactie wil en flink protesteert tegen het
optreden van de regeering in deze zaak.
Ziehier enkele cijfers.
Vóór steunAfd. Amsterdam met 800 tegen 30
stemmen. Dordrecht, met algemeene stemmen, Utrecht
met 110 tegen 3 stemmen, Gooi met 20 tegen 1 stem,
Leiden 24 tegen 11, Rotterdam groote meerderheid vóór,
Haarlem 93 tegen 4, Den Helder 28 tegen 1 stem. Naar
wij vernemen werd ook in Schiedam met algemeene
stemmen tot steun besloten. Geen hongerkuur toegepast
op menschen, die steeds correct hun plicht hebben ver
vuld. Geen reactie
De afd. Schiedam heeft in de laatste huishoudelijke
vergadering J. W. Gerhard van Amsterdam candidaat
gesteld voor Redactielid van het vakblad. We vernemen,
dat Gerhard de candidatuur heeft aangenomen.
MOKER
T
