De Gursnsvergaflerinfi
gaat niet door.
Schiedam in 1903.
Arbeiders-Coöperatie „Voorwaarts"
Ditjes en datjes.
No. 46.
ZATERDAG 16 JANUARI 1904
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeidtrspartij.
Uitkeering van Dividend.
Afdeelingsnieuws.
op ZONDAG 17 Januari 1904,
van Mevr. Roland-Holst
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1 7
franco per post 30 cent hlJ voormihetal™9-
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
CJebouw „COMSTAATIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Raam 27.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend
nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
3 ets. per regel.
Heden opende ik een winkeltje in
Tabak, Sigaren, Sigaretten, Thee, enz.
Hopende op de gunst van Partijgenooten en geest
verwanten,
Aanbevelend,
A. WINTERBERG.
Raam 27.
Voor hen, die nog niet in de gelegenheid waren,
het door hen te vorderen dividend af te halen, is de
gelegenheid daartoe opengesteld op
Zaterdag;, 16 Januari 1904,
des avonds van 8 tot 10 uur in de Bakkerij. De
penningmeester houdt dien avond zitting.
Het Bestuur.
De eerstvolgende huishoudelijke vergadering der af
deeling zal plaats hebben op
Zondag;, 24 Januari a. s.
De agenda, die later zal worden bekend gemaakt,
zal als een der voornaamste punten weer bevatten
Besprekingen over het Afdeelingsorgaan.
Het Bestuur.
ii.
Hoe is 't gegaan met de vakorganisatie, die beloofde
te worden een strijdvereeniging, zooals nog nimmer
gezien was binnen Schiedam
In 't najaar van 1902 werd opgericht de Bond van
Branders- en Distillateurskneelits. Al te spoe
dig was de vereeniging groot. Onder een groot deel
der leden ontstond toen de meening, dat zij ook reeds
een macht was. Dat was de fout. De macht der vakver.
bestaat in de zekerheid, dat de leden op elkander
kunnen vertrouwen, in de zekerheid, dat genomen be
sluiten door allen zullen worden uitgevoerd, in de
zekerheid, dat alle leden bewust één en dezelfde
richting gaan, in de zekerheid, dat de vereeniging
kracht uitoefend als één, sterk, gesloten geheel.
Dat nu kon in den korten tijd van enkele maanden
niet bereikt worden, daartoe is langer leertijd noodig
en zij, die meenden, dat nu in korten tijd alle billijke
eischen zouden zijn doorgevoerd, zagen zich deerlijk
teleurgesteld. Toen de eerste krachtproef gewaagd werd,
niet werken op de 2e Paaschdag, kwam de innerlijke
zwakheid direct aan 't licht, Groote en algeheele mis
lukking.
Die tot nog toe, gesterkt door de hoop op de te behalen
voordeelen, of gedreven door een ontwakend solidari
teitsgevoel, weerstand hadden geboden aan de betoogen
van huisvrouw, dominee of pastoor, er in waren geble
ven, gaven den moed op„'Z werd toch niks
De patroons lachten in hun vuisje en vinden tot op
heden den godsdienst nog niet zoo slecht voor 't volk.
Maar een kern bleef over, mannen van beter in
zicht, die weten, dat de maatschappij, ook in Schiedam,
niet binnen enkele maanden te veranderen valt. En
ook bier 't verblijdend verschijnsel, dat de neergeslagen
vakver. zich langzamerhand hersteld, dat zij groeit.
Deze tweede, langzame, geleidelijke opbloei is waar
borg voor steviger organisatie, en wij zullen nog beleven
den heilzamen invloed, die het werken der vakvereeni-
ging heeft op het lot van de Schiedamsche Branders
knechts. Veel succes zij den Bond toegewenscht in het
jaar 1904.
Maar gij allen, die nog buiten. Re vereeniging staat,
kunt gij verklaren: „Ik heb gedaan, wat ik kon?"
Is 't niet wat al te gemakkelijk, te zeggen„'t Wordt
tóch niks!'1 Kijk, toen de vereeniging 250 leden telde,
werd uw bestuur ontvangen, en behoorlijk ontvangen,
door de heeren van den Brandersbond. Het kon spre
ken uit nw aller naam en er zat leven in, toen, en
geestdrift en durf, misschien wat al te veel. Maar
nu
Nu wordt een oude arbeider na vijf en veertig jaren
trouwen dienst (zoo heet dat immers) op straat gesme
ten zonder méér. 't Moest niet kiinnen gebeuren en
't zou ook niet gebenren, als uw vakver. was, wat zij
wezen moést. Zouden Christelijke beginselen soms be
letten, om zoo'n lotgenoot te helpen, die nn oud, arm
en ellendig is, een uitgeknepen citroen op de maat
schappelijke vuilnishoop.
Nu komt een welbekend patroon beweren, dat de
patroonsklasse zéér goed is voor het werkvolkGaat
het soms daarom? Is nachtarbeid afgeschaft, Zondags-
arbeid beperkt tot 't hoog noodige, is er een algemeene
loonregeling ingevoerd, zijn er geen gistzifters meer
van f4.in de week? Is de eigendunk van den
meesterknecht al weggekrompen voor de macht van uw
^rakvereeniging? Krijgt ge zolderboenen enz. betaald
als overwerk? Kom, die patroon heeft meer op met
z'n eigen goeien naam dan met jullie ellendigeu toestand
Nu breken geen ruwketels meer door, niet waar,
zooals Dinsdag laatstleden op de Noordvest? Neen,
dat is nou wel de laatste. Er worden nu geen kurken
meer gebruikt, en vlas en zand, om de gaten in zoo'n
grooten kookketel te dichten. Wel neen, d'r zat weer
een dynamiet-patroon in de kolen, of gassen onder de
ketel.
Jullie weet het nu, de eenige bedreiging van je
geluk ligt in gassen of dynamiet-patronen. Yecht daar
maar tegen en laat al 't andere met rust
't Gaat goed zoo. Dominee en pastoor knikken ern
stig en goedkeurend, 'n vakvereeniging is uit den booze
vanwege de socialerigheid,1 de patroon lapt den Bond
aan z'n hielen, de huisvrouw sjouwt en slooft het zeurig-
drukkende leven al maar door, zonder uitzicht... de man
verzet z'n zinnen op verkeerde plaatsen.... Ja, 't gaat
goed zoo
Vindt gij dat óók, brandersknechts? Denk daar eens
over, en bepeinst eens, of het niet eervoller en man
lijken is, u in 1904 aan te sluiten bij uw vakvereeniging.
Onder de overige vakken verdient nog vermelding
de organisatie van den Ned. Bakkers-gezellen-Bond. In
't eerste jaar van haar leven, is niet te verwachten,
dat er veel kracht naar buiten zal uitgaan. Ook daar
is de meest voor de hand liggende arbeid: de inwen
dige propaganda, het aanwerven van leden.
Wat de arbeid van deze vereeniging bemoeielijkt, is
hetzelfde, waartegen ieder te kampen heeft, die zich
aangordt tot organisatorische werkzaamheidalgemeene
oorzaken dus. Laksheid, onverschilligheid, domheid,
gemakzucht bij één deel der arbeiders, godsdienstige
bezwaren bij een ander deel. Daarbij komen, behalve
de invloed van de tegenwoordige reactie, de eigenaar
dige plaatselijke, tegenwerkende omstandigheden. Schie
dam is juist groot genoeg, om klein-steedsch te zijn, en
't is juist klein genoeg, om geen groote dingen te doen.
Iedereen kent hier iedereeniedereen weet alles van
iedereen; iedereen vraagt, wat iedereen er van zeggen
zal; iedereen is 't eigendom van iedereen; iedereen wordt
van straat gehaald door iedereen, wordt dan bekletst,
gehavend, geplukt door iedereen, en wordt dan weer
op straat gezet door iedereen met eenige veeren minder
in z'n staart; iedereen woont hier in een nederig huisje,
iedereen maskeert zedig z'n ruiten voor iedereen, en
toch woont iedereen in een glazen woning ten aanschouwe
van iedereen.
Deze kleine eigenaardigheden hebben tengevolge, dat
iedereen op z'n hoede is voor iedereen, dat iedereen
zalig oppast, een stapje bezijden den weg te doen van
iedereen.
De patroons gaan voorop, en de dominee's en de
pastoors en de Nieuwe Cour. vormen het vaandel, dan
volgen onmiddellijk hooge en lage beambten en daarna de
arbeidersdat is de orde. Doch nu een arbeider een
stapje in de richting van eene onafhankelijke organisa
tie doet, dan is heel de voorhoede in beweging. De beamb
ten Kijk, daar gaat er een! De patroons: Zoo, ben
jij óók al ontevreden! Dominee en pastoor: Foei, foei,
wij houden de armen altijd bij ons! De medearbeiders:
Non, nou zie je 't es! Wat wou jij nou beginnen! Ieder
een heit je immers in de gaten. En de arme verdoolde
keert weer in de gelederen terug.
O, zoo leven we bier zoo gezellig en zoo wegen
kleine belangetjes hier veel zwaarder dan het ééne
groote.... het belang der arbeiders-klasse. Een vereeni
ging oprichten, zich daarbij aansluiten, net doen, of het
je ernst is met het leven.... wat zou iedereen daarvan
zeggen? Een ander gevolg is, dat tot nog toe uit de
arbeiders-rijen geen persoonlijkheid naar voren treedt,
die èn als vertegenwoordiger der arbeiders, én als leider
hunner beweging 'n bijzonderen invloed heeft, een per
soonlijkheid, waarin het klasse-bewustzijn en de klasse
macht vervleeschelijkt zijn.
Ieder, die onze beginselen belijdt, zij propagandist, want
de ideeën moeten zóó gerevolutioneerd, worden, dat het
inzicht den moed opwekt, om over alle klein-burgerlijke
bezwaren en bezwaartjes heen te stappen en dat de
arbeiders tot hechte organisatie worden gedrongen.
Aan de bloedloosheid op 't versterf der vakvereeni-
gingen is het ook te wijten, dat het hoofdlichaam, de
Schiedamsche Bestuurdersbond, vrij wel gedoemd werd
tot werkloosheid; eerst de opbloei van verschillende
vakver. zal voor dien bond gunstige gevolgen mee
brengen.
Bizonder veel genoegen doet het ons, onze lezers te
kunnen onthalen op de heugelijke mededeeling van het
dito dito feit, dat ook in onze gemeente (Vlaardingen
was ons enkele dagen voor) maatregelen zijn getroffen
om tot vorming te geraken van een sub-comité voor
het aan te bieden huldeblijk aan H. M. de Koningin-
Moeder ter herdenking van haren intocht in ons land
vóór 25 jaren. Per abuis schijnt men vergeten te zijn ons offi
cieel bericht van deze „grosser Erreigniss" te zenden
doch alevel even goê vrinden Het Bestuur van dit
sub-comité bestaat uit de heeren Versteeg, (onzen vader)
mr. Van Sickenga en van Harderwijk. De eerste is voor
zitter, (dat past), de tweede secretaris, (dat past ook), de
derde penningmeester, (past allemaalLeuk hè
KER
Xtó 'SQL
