lia-ra
Nachtrust der Bakkersgezellen.
De werking der leerplichtwet.
Het plan is een schaal-collecte te honden, als de bur
gemeester toestemming wil geven.
Nou, wij hopen van wèl en bevelen bij voorbaat die
collecte bij ieder arbeider warm aan. Na de strop, hem
in April aangedaan, heeft de Nederlandsche arbeider
kolossaal veel reden tot dankbaarheid aan de bourgeoisie
en hare liefhebberijen moeten hem bepaald sympathiek
zijn Goed gezien van die hnlde-comité's hun hulde
door arme drommels te laten betalen
'n Officieel telegram rechtstreeks aan ons bureau
gerichtmeldt, dat de opbrengst der schaal-collecte
bestemd zal worden voor de slachtoffers der Aprilbe
weging, als zoen-offer voor alle wreedheden waarmede
men in 1903 het Ned. proletariaat heeft gemarteld
Dat de zorg voor het onderwijs bij de kristelijken in
goede handen is, verzekert De Standaard voor de zoo-
veelste maal in haar hoofdartikel van 30 December,
waarin zij zegt
„En in de derde plaats is het geraden, voor
„verwaarloosde kinderen, nit de heffe des volks,
„afzonderlijke havelooze-scholen op te richten,
„waar deze kinderen verzorgd worden, en een
„onderwijs ontvangen, passend bij hun lagen stand
„en niets belet, dat ook deze scholen, evenals an-
„dere scholen, steun ontvangen van overheidswege."
Toch waarachtig zoo kwaad niet verzonnen De kris-
telijke heeren hebben hier een royale bui! 'n Boffie
als-i je kinderen naar 'n haveloozen-school (mot daar
ook nog in den Bijbel onderwezen worden mag
zenden 'n boffie ais je kinderen dan toch nog
onderwijs ontvangen, „passend bij hunnen lagen stand."...
Je zou zoo denken, dat de edele schrijver en ontwerper
van dit idéé 'n verduiveld humaan mensch is
Over de toestanden aan de (oude) glasblazerij van
den heer J. C. van Deventer hebben wij nog geen
bepaalde inlichtingen. We hoorden wel van zeer wille
keurige handelingen van dit heer, evenals van 'n baas
van 'm (Den Hollander), terwijl ook de boekhouder
Lamers genoemd wordt, hier en daar de hand in 't
spel te hebben, doch we willen feiten. Zouden de glas
blazers nu niet eens 'n woordje spreken
Wie durft?
't Was eerst 't plan niet op den anti-rev. partijdag
debat toe te staan. Volgens een (of meer?) rechtzinni-
gen stond prof. Fabins „te hoog" om met 'n soc. dem.
te debatteerenDit zal wel 't geval zijn, stellig
want hij toonde zich volgens veler oordeel 'n professor
in de onkunde, ten opzichte der sociaal-demokratie. En
buiten kijf staat zoo iemand kolossaal hoog
Hm! hm! hè-je 'm gezien?
Wat zeg-i van De Nieuwe
Wat heit-i nu weer uitgehaald? Heb-i weer wat
om te vitten?
O nee, hoor, m'n waarde, De Nieuwe heit niks
uitgehaald, 't Is juist z'n speciaal kenmerk, dat-i niks
uithaalt. Hij heeft wel met tamelijk veel bombarie z'n
intrede in 't leven gedaan, maar is tot nog toe zoo iets
van 'n doodgeboren kindje
Ja, natuurlijk, volgens jou 'n doodgeboren, kindje,
desnoods nog met 'n lam handje, kromme beentjes en
een waterhoofie. Maar wacht 'ns poosje, 't zêl wel anders
worden
Nou, wachten wil ik wel als-i zélf maar
wachten wil (en kanals-i maar niet in den aanvalligen
leeftijd van 'n paar maanden blijft Dat zou be
paald zonde wezen
'tls te hopen
Dat de centen vaii 't „kamerlid", dat achter de
schermen moet spelen, 'm nog 'n poosje voor dat lot
bewaren?
Van 't kamerlid of niet, ik hoop dat 'm 'n lang
bestaan beschoren zij! Hij kan nog veel goeds
doen! Bijv. voor het geloof.
Daar zeg-i zoo iets! Da's wel mogelijk! Maar had
z'n geboorte eigenlik nog niet een ander doel?
Zeker, de propaganda der anti-revolutionaire be
ginselen
Ik meende Ja, ja, zoo'n beetje Kuyper-op-
schroeverij En anders niets?
Natuurlijk wel Hij moest vervangen in de
huisgezinnen die bladen van verderfelijken invloed, zoo
als jullie Volk en Moker. Hij moest bestrijden de
gevloekte leer van het Socialisme!
Aiwat-u zegt, juffrouwJe zou
me bang makenDan heeft-i wis en waarachtig: nog
'nbepaald hooge roeping! Sjonge, sjonge, dan is-i nog
'n heerschap van gewicht
Dat zel-i worden!
O zoo ja, je zei wel gelijk hebben. Maar
a propos, hoe vind-je nu eigenlijk dat De Nieuwe
zich van z'n socialisten-vretende taak kwijt? Lees 'ns
wat-i schrijft onder het stukje van „de gezellen." Hier
heb 'k het
„Blijkens het bovenstaande, vragen de schrijvers,
„voor éénmaal een plaatsje en staan wij het hun
„gaarne af. Wij deelen evenwel mee dat door ons
„geen repliek zal gegeven worden, noch stukken
zullen worden opgenomen betrekking hebbende op
„critiek op bladen als De Moker en dergelijke.
De Redactie."
Daarin (ja nou affijn, daar gaat-i
daarin heeft-i gelijkDe Moker is 'n schendblad.
„De Mokerscheldt op de dominé's „De Moker
scheldt op H. H. patroons liegt en bedriegt geen
fatsoenlijk mensch kan 'm lezen 't is 'n gemeen, dom,
leugenachtig ding, die niet moest mogen bestaan. De
Nieuweheeft groot gelijk dat-i er geen notitie van
neemt
Precies, man, hij heeft groot gelijk! Nu kan hij,
zonder zich te behoeven verantwoorden, z'n groote
broers en zusters na-apen in hun fratsen-verkooperij
tegen de socialisten. Nu kan hij, met dezen, leukweg
meebaggeren in de zwijnderij, waarmede de uit-den-
wortel-des-geloofs-geschoten rechtzinnige schare de vrij
zinnige overzwaddert! 'n Uitstekende struisvogel-politiek,
welke die meneer-persridder 'r op na houdt, 't Schijnt
een held te wezen. Don Quichot zou bepaald
jaloersch worden op zóó'n droevige figuur!
„Wat in 't vat ligt, verzuurt niet," dachten wij, toen
vorige week tijd en plaatsruimte ons verhinderde, melding
te maken van het feit, dat „het persoueel der drukkerij,
waar De Nieuwe Courant gedrukt wordt" in no. 3 daar
van een woordje ten beste geeft over onze opmerkingen
onder „Ditjes en datjes" gedaan, betreffende het over-
en nachtwerken op bedoelde drukkerij. Het personeel
geeft „een woordje ten beste"anders kannen wij niet
zeggen; ofschoon natuurlijk bedoeld wordt onze opmer
king, of althans de indruk er door veroorzaakt, te
„bestrijden", kan het stukje van die menschen deze
waarde niet worden toegekend.
Terwille van de volledigheid laten wij het in z'n
geheel hier volgen
Mijnheer de Redacteur,
Verleen ons voor onderstaand schrijven éénmaal een
plaatsje in Uw blad, bij voorbaat onzen dank.
Zaterdag 11. werden wij opmerkzaam gemaakt op
„Ditjes en Datjes" in De Moker van 2 Januari, waarin
de patroons der drukkerjj, waar De Nieuwe Courant
gedrukt wordt, van onchristelijk worden beschuldigd,
door hun personeel laat en des nachts te laten werken.
Nu is het voor leeken onduidelijk of onbegrijpelijk, dat
op een drukkerij de week van Kerstmis en die van
Nieuwjaar altijd veel meer werk is te doen, dan in
gewone weken het geval is, en dan een week van 4
dagen zal ieder, wie ook, moeten toegeven dat, wil
men niet met Kerstmis werken, er toch wat van inge
haald moet worden, en hoe moeten wij die inhalen,
zonder eens een enkelen nacht door te werken, want
men kan toch in 4 dagen geen 2 dagen inhalen. En
wat het wegbrengen van couranten naar Vlaa? dingen
en Maassluis betrelt, o M. de K. wij zouden wel eens
willen vragen of niet elk die werk maakt, zijn werk
moet bezorgen, en als er dan de personen in kwestie
niet op tegen zijn, laat dan een blad als De Moker er
zich ook maar niet mede bemoeien. Wordt ook niet De
Moker uitgevent tot 's avonds 10 a 11 uur, maar daar
van te spreken zou voor ons erg kleingeestig zijn, dus
van zelf volgt daaruit, dat wij ook hun schrijven zoo
noemen. En na het opnoemen van het onchristelijke,
hadden zij ook het christelijke moeten publiceeren en
moeten schrijven,dat die patroons Kerstmis en Nieuwjaars
dagen niets van de loon en hebben afge
houden, en voor elk uur overwerk het
volle loon hebben uitbetaald.
Wanneer alle patroons handelden als de hier bedoelde,
voorwaar het sociale vraagstuk, volgens onze opvatting,
zou voor een groot deel opgelost wezen.
Het personeel der drukkerij waar de
Nieuwe Courant gedrukt wordt.
Alvorens onze opmerkingen hierbij te geven, laten
wij ook volgen hetgeen wij schreven te dezer zake
„We kunnen 't feit niet genoeg toejuichen, dat deze
juffer ons juist als Kerstverrassing is toegezonden. Dat
is zooiets van kristelijk.... Maar dat voor deze gelegen
heid het drukkerij-personeel 'n week lang het genoegen
smaken mocht, tot 11, 12 uur 's avonds door te ploete
ren en den laatsten nacht gehéél door te werken, om
's morgens vroeg met zware pakken beladen naar Maas
sluis (per spoor) en naar Vlaardingen (den dijk uit) te
worden gestuurd, vinden we wel wat veel-vergend,
eigenlijk zoo'n tikkie önkristelijk. Als-i nu de wereld
'ns effen opknappen wil door het zegenrijke zaad der
anti-revolutionaire leer zoo kwistig uit te strooien, doe
dat dan niet ten koste van je dienstbaren
Naastenliefde is 'u schoone deugd, juffer
Wonderlijk, hè, hoe sommige menschen lezen kunnen!
Wij hebben (verbaasd als wij waren) gezocht naar onze
beschuldiging aan 't adres der patroons van de Nieuwe
Dotmmf-drukkerij van ón-kristelijkheid.... We konden
haar heusch niet vinden! Onze lezers soms?....
Wat voor „leeken" onduidelijk of onbegrijpelijk zou
zijn ten opzichte der Kerstmis- en Nieuwjaarsweek, is
voor ons vrijwel helder. Wij hebben bij dezen het ge
noegen het personeel der drukkerij, waar De Nieuwe
Courant gedrukt wordt, onzen collegialen groet aan te
bieden.
Wij weten dus, wat er in die weken op 'n drukkerij
te koop is, doch wenschen in alle bescheidenheid „het
personeel" op te merken, dat het de strekking van ons
schrijven, dat aan duidelijkheid niets te wenschen over
laat, totaal niet gesnapt heeftKijk'reis, vrinden, de
bedoeling is dit
Wij vonden de verschijning der Nieuwe Courant 'n
zéér gewichtig feit. Allemachies gewichtig. Maar we
meenden, dat zonder het bestaan der menschheid be
paald in de waagschaal te stellen, de uitgevers zoo
taktisch hadden kunnen zijn, waar er zóóvele en
zóó zware offers van het personeel gevergd moesten
worden, de uitgave van het blad niet in zulke bekapte
weken te doen plaats hebben.... Begrepen?
De opmerking over het wegbrengen is bepaald snoezig
gevonden. Maar wij meenen, dat het niet te pas kwam
menschen die dag en nacht gewerkt hadden, (het agi-
teerend drukkerij-werk!) nog te belasten met het be
zorgen der kranten, vraagt gij of niet elk die werk
maakt, zijn werk moet bezorgen!... Hoort'reis, mannen,
in 't algemeen worden 'r weinig volwassen typo's voor
krantenjongens gebruikt!
Het uitventen van De Moker is nog nimmer (be
grepen: nog nimmer) geschied door menschen, die
'n zoo langen werktijd achter den rug hadden als gij.
Maar ge laat den aap uit den mouw komen. Uw
gespatieerde zin is de quintessence van uw schrijverij
dit wilt ge nu eens tegenover het onze plaatsen. Wel
nu, wij salueeren in deze voor uw patroons 't is
humaan. Maar dit is 't eieren-eten niétMet deze
mededeeling neutraliseert ge óns beweren niet! Er is
te veel, véél te veel van u gevergd en al heeft het
zalfje aan 't eind de pijn gestild, gevoeld hebt ge be
slist dat ge afgebeuld zijt
Afgebeuld, zonder de dringende noodzaak er toe. Dat
ge niet begrijpt, niet wilt of kunt begrijpen,wat
dezen werktijd voor den arbeider is wat het hem
kostz'n energie, z'n geest, het bewijst zonneklaar, dat
gezelf nog geen bepaald hooge gedachte hebt over de
waarde van 'n „werkbeest".
En zoolang ge dat niet hebt, zoolang ge nog behept
zijt met „idealen" naar 'n cent of wat overwerk-geld
zoolang ge nog den treurigen moed hebt, stukjes als 't
bovenstaande, van zóó weinig geest, van zóó miniem
gehalte (uw „verwèer"-stuk, dat tusschen twee haakjes
gezegd slaat als tang op varken, neer te kladden, zwijg
zoolang, o dapp'ren, zwijg, doodstil over 'n oplossing
van 'n sociale kwestie, daar uw blik op sociaal terrein
nog wel zóó beneveld is, dat ge toch niet zeggen kunt
wat soort beest het is of't veeren of schubben draagt
Saluut
De geheele arbeiders-per wijdt 'n bespreking aan 'n
pas verschenen en ook ons ter recensie toegezonden
brochure, getiteld: De afschaffing van den nachtarbeid
in het voorontwerp-arbeidswet en de bestrijding van
eenige groot-industrieëlen, door J. F. A.ten Broekhorst.
Door velen is zeer zeker met belangstelling gadege
slagen, hoe door den Ned. Bakkergezellenbond met
grooten energie, met taaie volharding, een aktie is op
touw gezet, nu de regeering plannen, ernstige plannen
schijnt te hebben, in te grijpen in het bakkerij-leven.
Zooals de titel zegt, behandelt deze brochure het voor
ontwerp van de wet te dezer zake en de door de groote
broodfabrikanten er tegen aangevoerde bezwaren.
'tZal den aktieven schrijver zeker voldoening ver
schaffen, zijn papieren kind met zooveel instemming te
zien begroet. Welnu, men kan ook niet anders zeggen, dan
dat de brochure is samengesteld met 'n groote kennis
van zaken. Er is hier 'n vakman aan 't woord, die
terdege weet wat hij behandeld die weet hoe de
toestanden z ij n en hoe zij wezen konden, 'n Vak
man, die zich niet met 'n kluitje in 't riet laat sturen
die zich niet laat overbluffen en uit 't veld slaan door de
poeha van enkele groot-industrieëlen, doch met feiten
en cijfers op kalme, maar overtuigende wijze hun kabaal
wéerlegt. Duidelijk toont hij aan, dat de nacht-arbeid
in bakkerijen kén worden afgeschaft treffend zet hij
z'n mede-arbeiders voor 't feit, dat 't een beschaafd
mensch onwaardig is met z'n boterham tevens de ge
zondheid en het levensgeluk van den bakkersgezel op
te eten, in het verlangen naar versch brood.
Wij wenschen de brochure in veler handen de
afwerking valt te roemen en de prijs van 25 cent is
zeker niet te hoog. Verkrijgbaar aan t adres van den
schrijver, Jacob van Lennepkade 3061, Amsterdam en
bij 't Bestuur der afd. Schiedam, N. B. G. B.
In ons Groning's partij-orgaan De Volksstrijd behan
delt een inzender de werking der leerplichtwet. Schrij
ver zegt blij te zijn, dat onze partijgenooten-Kamerleden
de totstandkoming dezer wet niet mede voor hunne
verantwoording hebben genomen, ook al hebben zij daar
door zich de beschuldiging van den heer Sybrandi op
