Cursus Mevr, Roland Holst
Kiezer-worden.
Katholieke wijsheid in Schiedam.
die brutaliteit niet gegeven werd, eenvoudig prote
steerde langs 'n minder-officieelen weg. Hoe begrijpelijk
ook, is dit echter toch in alle opzichten beslist af te
keuren en te ontraden, want natuurlijk kregen in de
anti-revolutionaire pers de socialisten de betiteling van
herriemakers. Wij vertrouwen dan ook, dat onze
vrienden zich Maandag in alle omstandigheden zullen
weten te beheerschen,
Hermans in De Stem des Volks en Loopuit in
Het Volk hebben hunne ervaringen, in 't debat met den
den heer Sybrandy opgedaan, reeds eenigen tijd ge
leden weergegeven. Ons partijblad De Volksstrijd van
Zaterdag j.l. wijdt eveneens 'n artikel over het optreden
van Mr. S. in Groningen en in alles vindt men één aan
eenschakeling van leugens en brutaliteiten, die de gerid
derde*) meester tegenover de sociaal-demokraten debiteert.
Over z'n stokpaardje „het optreden der soc.-dem. in
den Duitschen Rijksdag" hebben Loopuit en Hermans
hem leelijk op de vingers getikt en z'n kool over 't
stemmen tegen de ouderdams-verzekering aldaar, doet
geen opgeld meer. De heer Sybrandy weet ten deze
opzichte niet eens, dat op de wet van 1889, waar de
soc.-dem. tegen hebben gestemd, omdat ze den arbeiders
te weinig gaf en te veel vroeg, in 1899 een revisie
gekomen is, die verbeteringen aanbracht, en toen den
steun der soc.-dem. verkreeg, maar de Centrumpartij
tegenover zich vond! Dit weet dc heer S. niet öf....
hij verzwijgt het moedwillig! Eveneens blijft-i stom als
'11 mof over 't optreden der christelijken te Crimmitsckau,
die onder aanvoering van dominé Schink botweg partij
kozen vóór de fabrikanten, tegen de arbeiders.
In Hoogezand en Uithuizen beweerde hij met een
kalm gezicht, dat de nieuwe Arbeidswet van Kuyper
zooveel beter was, dan het ontwerp van minister Lely,
omdat thans alle arbeider, dus ook die van den Land
bouw zouden worden opgenomen in de beschermende
bepalingen der wet.
Te Hoogezand debatteerde Sterringa en deze betwistte
dit. Wat doet Sybrandy?
Wel, hij zegt, dat St. er dan niets van weetdat hij
(Sybrde gansche wet heeft nagegaan en dat St., als
hij zich' overtuigen wil, wel een exemplaar van de wet
kan present krijgen.
Tegen deze brutaliieit was St. nauwelijks opgewassen
Over de wijze van debatteeren geeft de Volksstrijd
dit staaltje
Mr. S. had beweerd, dat het Chr. Ministerie niet
militaristisch was, want de soldaten moesten in April
wel opgeroepen worden Schaper zei in het debatNiet
1 daarom wordt het in de eerste plaats militaristisch ge
noemd laat dat er nu maar buiten, over de staking
spreek ik straks. Toen het daaraan toe was, kritiseerde
Sch het oproepen der soldaten scherp met aanhakng
van dr. Kuyper's woorden over sabel en bajonet.
Wat zegt Sybr. later Schaper had het oproepen dei-
soldaten goedgekeurd, want hij had dat er bij
de bespreking buitengelaten. Daarin lag opgesloten, dat
Sch. dit goedkeurde, en over de rest geen woordi
We meenen na dit al met recht nieuwsgierig te mogen
zijn, welke kluchten wij hier van hem beleven zullen
Zondag 31 Januari sprak Mevr. Roland Holst, als
vervolg op haar eerst gehouden Cursus, over politieke
actie.
Bij de vakactie komen de arbeiders tot aaneensluiting,
gedwongen door de economische ontwikkeling.
De politieke actie ontstaat uit de voorwaarden der
vakbeweging. Een eerste vereischte voor het wel
slagen der vrijheid van beweging. De massa is noodig,
wordt in de beweging betrokken. Belemmerende be
palingen gesteld op de toetreding, dienen te worden
opgeheven.
In Engeland, waar de arbeiders in hun economische
actie werden gehinderd door de wet, moesten zij hun
toevlucht nemen tot staatkundige actie. Kiesrecht be
stond voor hen niet, dus moesten zij zich voorloopig
bepalen tot petionnement en manifestatie. Het allereerste
recht, dat de arbeiders dienen te hebben of te veroveren
van den staat is dus het vereenigingsrecht. Andere
vrijheden zijn: vrijheid van vergaderen en van drukpers.
Bij de groote, landelijke organisaties, bij landelijke be
weging dus, is publieke bespreking een behoefte.
De drie rechteiL brengen den arbeider nog niets,
maar zij vormen de bodem van steun, waarop zich de
beweging moet ontplooien.
Zij zijn noodzakelijk tot het volbrengen van onder
linge verstandhouding, het bijeenbrengen der arbeiders
enz. Zij zijn licht en lucht voor de arbeiders-beweging.
Waar die rechten nog niet bezeten worden, waarde
strijd daarom nog gevoerd wordt, vallen slachtoffers.
De burgelijke organen spreken dan van een klap, die
de sociaal-democratie is toegebracht, wij weten echter,
dat elke nederlaag meerdere bewustwording der ar
beiders tengevolge heeft.
In ons land kwam een einde aan den invloed der
patriciërs als overal elders, de bourgeosie had tenge
volge van 't even bestaande verkiezingsstelsel de macht
in handen in '48. Arbeidersbeweging was er nog niet,
tengevolge van de economische achterlijkheid. De ar
beiders waren in den dommel. Het gevolg van de
overlating der zaken door de arbeiders aan de bour
geosie was, dat vrijheid van vereeniging, vergadering
en drukpers in de wet werd opgenomen, De bourgeois
hadden veel te goed ondervonden, hoe noodig zij die
rechten hadden in hun strijd en vrees voor de arbeiders
kon natuurlijk niet bestaan. De*e toestand was in
hooge mate bevordelijk tot 't aankweeken van onzelf
standige arbeiders. In Duitschland, waar de reactie
sterker was bij de opkomende beweging, waar
angst bestond voor de reeds woelige arbeiders,
werden deze van alle gelijkheid uitgesloten De tegen
stelling was dus de prikkel tot bewustwording. Hier
zijn de arbeiders de staart of 't aanhangsel der bour
geoisie gebleven: de Volksbond van de Katholieken,
Patrimonium van de Anti-Revol. en 't Werkliedenverbond
van de Liberalen.
In Duitschland werden de arbeiders onder de werking
der zoogen. Caoutchouc-artikelen gedrongen tot organi
satie, in Nederland is één der oorzaken van achterlijkheid
de burgerlijke vrijheid. In ieder land wordt die vrijheid
evenwel aan 't wankelen gebracht bij machtsontwikkeling
der arbeiders. Het beste voorbeeld levert Engeland. De
ontwikkeling der vakbeweging in volle vrijheid, in 't
tijdperk zonder concurrentie van 'i, buitenland, van
hooge loonen en groote ondernemers-winsten.
De waan der Engelsche arbeiders, .aan geen politiek
behoeven te doen, gaat over, nu de ondernemers bang
voor hun profijteu worden. De Staat tast nu de vak-
vereeniging aan, en put bij gerechtelijke uitspraak hun
kassen leeg. Het toekennen der rechten geldt maar, zoo
lang geen winst wordt gederfd.
De politieke actie komt dus noodwendig op uit de
vakbeweging, om de drie rechten bovengenoemd te
veroveren.
Een tweede, groot belang dwingt de arbeiders, zich
bezig te houden met politiekarbeidswetgeving. Het
standpunt, dat de Staat is: beschermer van den eigen
dom, rust- en ordebewaarder, moet worden prijsgegeven.
Engeland kan weer dienen als voorbeeld.
De groote revolutie in de productie-wijze, met vrouwen
en kinderarbeid in zijn gruwelijkst misbruik tot gevolg,
de kolossale loonsverlaging daarna, omdat 't gezin, man,
vrouw en kinderen in zijn geheel productief werd en
evenveel loon trok als eertijds de man alleen, die gruwe
lijke uitbuiting, deed in kringen, welke daarbij niet
direct belang hadden, de noodzakelijkheid van bescher
ming inzien.
Daarin is, in ruim een halve eeuw, niet veel voortgang
te bespeuren. Ruim 50 jaren geleden werd in de textiel
nijverheid in Engeland de tien-urige arbeidsdag inge
voerd, de christenen in ons land achten die nog niet
bereikbaar op dit oogenblik.
De verzekering. Deze grijpt direct in de zakken der
arbeiders, dus moeten ook de arbeiders in staat zijn,
invloed te hebben. Ons wetsontwerp over ziekte-ver
zekering zegt: de arbeider betaalt twee derden van de
premie. Beslist de Staat dat, dan moet de arbeider ook
mee stemmen bij het tot stand komen.
Iuvoerrechten. Deze komen gewoonlijk daarop neer,
dat zij den prijs der levensbehoeften kunstmatig ver-
hoogen.
Toegegeven wordt, dat de verhouding tusschen loon
en prijzen der levensbehoeften niet zal veranderen,
maar de laatste loopen het eerste vooruit. In den beginne,
in den tijd van overgang, blijven de nadeelen voor de
arbeiders niet uit. Als voorbeeld geldt de suiker-accijns
hier te lande. In Engeland bestaat die niet, zoodat
suiker daar een algemeen verkrijgbaar voedingsmiddel is.
Het militairisme. Dit treft den arbeider persoonlijk
en financieel. De belasting van successie, inkomen en
vermogen bedraagt slechts 1/b van de geheele belasting.
De arbeiders brengen dus zeker het grootste deel op.
Zij hebben belang bij het gebruik, dat van hun geld
gemaakt wordt. Het leger, h?t staande leger met loting,
is het klasse-instrument. Zij, die zoo druk in de weer
zijn over onze weerbaarheid, moeten toch ook bedenken,
dat een volksl ger tweemaal zoo groot kan zijn dan
het tegenwoordige, met korter diensttijd en een vierde
van de inkomsten gaat nu heen aan leger en vloot. De
arbeiders zouden dus nu een keuze moeten doenStaande
leger of volksleger. Het laatste zou niet zoo gemakke
lijk genegen zijn, tegen de arbeiders op te treden, en
dat is voor hen van 't grootste belang. De zeven gulden
indirecte belastingen per hoofd opgebracht, vormen niet
zoo'n gering bedrag op den financieelen staat der arbei
ders. Zij zijn verplicht te zorgen dat het in ieder geval
niet worde aangewend voor instellingen tegen hun belang.
Geen vakaktie is daartoe alléén bij machte.
Bij het belastingwezen is dus van zelf de arbeider
ten nauwste betrokken. Als bij ziekteverzekering de
Staat twee derden van de premie vordert van hem, zal
hij dikwijls niet in staat zijn, daaraan te voldoen. De
staat moet dus nemen van de kapitalisten-klasse. Het
belastingwezen dient hervormd, zoodat ook zij, die nu
niet getroffen worden, die hun kapitaal in handel ge
stoken hebben, het hunne bijdragen. Het onderwijs.
Hoewel de arbeiders het meeste, dat zij noodig hebben,
in 't leven zelf leeren, is goed onderwijs van 't hoogste
belang, omdat op de lagere school in ieder geval de
grondslagen worden gelegd. De arbeiders bekwamen
zich verder in gemeenteraden, in pers, coöperaties enz.
De voorbeelden, hoeveel ontwikkeling de arbeiders nog
missen, zijn voor 't grijpen, zij moeten zich zelf den
toegang tot betere onderwijs-inrichtingen banen.
Om dit genoemde te verkrijgen, moeten de arbeiders
strijd voeren tegen de bezittende klasse in haar geheel,
maar ook hun invloed op de staatsmachten worden ver
groot. De akfie moet gericht zijn op twee dingen
lo. Een zoo groot mogelijk aantal gekozene te ver
krijgen in 't parlement.
2o. Het kiesrecht algemeen te maken.
In Rusland b. v. is heel ander optreden noodig. Daar
geen grondwet en vertegenwoordiging, doch natuurlijk
wel de politieke actiede actie van klasse tegen klasse.
Het inzicht bestaat evenwel in dat barbaren land óók,
dat de parlementaire strijd een gewichtig onderdeel is
van den politieken, vandaar aandrang tot verkrijging
van een grondwet en vertegenwoordiging. Het middel
zijn de bekende straatmanifestaties.
Waar een parlement is, richt de actie zich op boven
genoemde twee punten. In Frankrijk, waar wel algem.
kiesrecht is, is de actie meer gericht op het goed ge
bruik. In Duitschland bestaat algem. kiesrecht voor den
Rijksdag, voor de landdagen wordt het zooveel mogelijk
ve-slechterd.
't Is nu veel moeilijker dan 30 a 40 jaar geleden,
het kiesrecht te veroveren voor de arbeiders. De bour
geoisie weet door den uitslag der verkiezingen de kracht
der arbeiders en deze omgekeerd die der tegenpartij.
De bourgeoisie heeft belang bij 't niet toekennen van
't A. K. De strijd daarom is eigenlijk scholing voor de
arbeiders en ontmaskering der tegenpartij in 't debat.
Daar worden zijn drijfveeren openbaar.
De aard van een politieke partij is te streven naar de
macht, niet naar zóó of zooveel leden in het parlement
de macht moet zoo groot mogelijk zijn, moet over
macht worden. Wat stelt zich de arbeiderspartij voor
te doen, eenmaal in 't bezit van de vrucht. Een eind
te maken aan de klassenstaat.
De dingen hiervoor genoemd, het zijn slechts kleine
stappen in de lichting, maar ze zijn noodig. De strijd
om ze te verkrijgen, verheft de proletariërs, maakt
ze geschikt tot betere samenleving. Als de arbeiders
partij de macht toevalt, zal ze van zelf de Sociale
maatregelen moeten nemen, die een eind maken aan
uitbuiting en de klassen-verschillen opheffen. Als de
arbeiders niet in hun hoofd hadden de komende dingen,
de tijd van totstandkoming zou slechts verschoven
worden. Maar dat is onze groote zekerheid, dat in
alle landen de arb -partij groeit, dat zij socialistisch is,
dat zij rijp zal zijn om een beter samenleving op te
bouwen. De groote beteekenis van geniale mannen als
Marx en Engels is, dat zij ,door hun werk hebben ver
oorzaakt, dat het bewustzijn onder de arbeiders sneller
is gerijpt.
(Slot volgend nummer).
Tot en met 15 Februari staat de gelegenheid open
zich als kiezer te doen inschrijven voor elk mannelijk
ingezetene die vóór 15 Mei 25 jaar oud is.
Belastingkiezers behoeven zich niet aan te geven,
wanneer zij slechts in Februari hun aanslag hebben
voldaan.
Bxamenkiezers hebben zich slechts éénmaal aan
te geven.
Woningkiezers (mits zij minstens f 1.75 per week
verwonen) eveneens, tenzij zij niet verhuisd zijn. Zoo
wel, dan moeten zij zich wederom aangeven.
Spaarbankkiezers, die tenminste f 50.— op
Rijks- of Nutsspaarbank hebben, blijven kiezer, zoolang
zij dit bedrag onaangetast laten.
Loonkiezers, die als minumum f 9.— inkomen per
week genieten, krijgen zoo zij reeds kiezer waren, een
nader in te vullen biljet thuis; wie tot heden geen
kiezer was, moet zich aangeven.
Moeten wij nog aandringen bij de Schiedamsche ar
beiders in dezen te doen wat hun plicht is Moeten
wij nog zeggen, dat geen arbeider verzuimen mag, zich
wanneer hij daartoe gerechtigd is, als kiezer te doen
inschrijven, dat geen arbeider zich mag doen ontwapenen?
Arbeiders, op! Meer dan ooit is in den jongsten tijd
gebleken, wat de politieke macht beteekent meer dan
ooit is in den laatsten tijd uitgekomen, de kracht en
de macht der politieke heerschappij meer dan ooit
is de waarde van het stembiljet bepaald.
Willen wij straks, wanneer de verkiezingen weer daar
zijn, niet machteloos staan tegen den aktieven tegen
stander, dan hebben wij nii onzen plicht te doen.
Een plicht, dien wij om geen enkele reden mogen
verzaken.
Zorgen wij dus zelf het te zijn, en wekken wij vrienden
en bekenden op: kiezer te worden!
De Nieuwe Schiedamsche Courant, het orgaan der
Schiedamsche Katholieken, bevat in den laatsten tijd
nu en dan ingezonden hoofdartikelen over „algemeene"
onderwerpen. Het laatste van dien aard verscheen in
het nummer van Zondag 7 Februari onder het opschrift
„Modern (Ingezonden)". Uit enkele zinnen en uitdruk
kingen kan men opmaken, dat de inzender het oog
heeft op de middeleeuwsche of 17-18e eeuwsche meta-
We zullen 'ns opletten of-i z'n ordeteeken hier draagt. Som
tijds heeft-i 't vodje in z'n zak, als sehaamt-i zich er voor
