ArbeidersOp 1 Mei moet het STROOMEN naar „Gonstantia"
Steun-Diaraantbewerkers en nog wat.
Ervé de Leugenaar.
Vlaardingen.
Ingezonden.
bruiken bestaan, worden alle patroons zonder onder
scheid aangevallen. Zoo'n schelm, maar dan heeft-i
héél wat te doen want d'r is zoo nog al 'n enkel
patroontje! Als-i ze nu als klasse bestreed, was-i
gauwer klaar en dan was-i niet zoo dwaas ook
maar dat doet-i niet wel Nieuwe
„Is het niet boosaardig om, onder voorwensel van
„misbruiken uit te roeien, tot revolutie aan te hitsen?
„Is het niet satanisch om alle rijke menschen en alle
„patroons als ondeugende en booze wezens af te schil
deren? Geheel de taktiek der socialisten is erop aan
gelegd, den werkman, wie of wat hij ook zijn moge,
„te vleien en den patroon een monster te noemen.
„Het streven der socialisten is niet zoozeer de uit-
„roeiïng van misbruiken als wel het weergeven van
„den toestand der werklieden. Heel hun streven heeft
„ten doel den arme te verbitteren en het hart van
„den werkman te vervullen met haat en bitteren gal."
Sjonge, sjonge, boosaardig, revolutie, satanisch, on
deugend, monster, haat, bittere gal da's raak daar,
hoor 't dondert aan Boterstraat 50. 't Hart van de
werkman wordt door 't streven der socialisten vervuld
met haat en bitteren gal! Daar zijn geen overmatig
lange werktijden, daar zijn geen veel te schrale loonen,
daar zijn geeft tyrannieke autoriteiten en autoriteitjes
die de arme verbitteren, o neen, daar is de socialist,
die zegt dat dit alles 'r wél is....
Zwijg stille en hoort!.... 't Orakel zegt:
„De werkman moet, volkomen en trouw, het werk
„verrichten, waardoor hij zich door billijke en vrije
„overeenkomst verbonden heeft; hij mag geen nadeel
„toebrengen noch aan de goederen, noch aan den per-
„soon des patroons, hij moet zich onthouden van ge
welddadigheden, wanneer hij zijne rechten wil verde
digen, en nooit tot opstand aanhitsen; hij moet de
„booze lieden ontvluchten, die met listige en geslepen
„redevoeringen hem overd even verwachtingen willen
„inblazen en hem grootsche beloften doen, die nergens
„anders op uitloopen dan op verdriet en op den onder
„gang van de fortuin.
Billijke en vrije overeenkomst'n Allemachtig mooi
ding, maar den tegenwoordigen proletariër tamelijk onbe
kend. Die heeft honger en deze alléén maakt de
overeenkomst. Dat hij verder koest mot wezen, niet
tot opstand mag aanhitsen enz. enz., ja, die goê dingen
verteld tegenwoordig 'n kristelijke overheid hem vrij
hardhandig. Maar van den ondergang van de fortuin,
m'n lieve, beste, brave, verstandige nieuwe ouwe tante
hebben we nooit gehoord. De fortuin van 'n arbeider
hm!... hoe ziet zoo'n beest 'r uit?... Vier of zes pooten
„Onder de hoofdplichten van den patroon moet op de
„eerste plaats gesteld worden de plicht van aan ieder
„het hem toekomend werkloon te geven. Omtrent dit
„punt moet de patroon zich herinneren, dat de ver
drukking en exploitatie van behoeftigen, met het oog
„op zijn persoonlijke belangen, tegenstrijdig zijn met de
„goddelijke en menschelijke wet; dat het weigeren aan
„den werkman van het hem toekomend loon, eene zonde
„is die ten hemel om wrake schreit."
Hoort 'reis, tante, je moet voor den patroon andere
hoofdplichten opsnorren. Je moet 'r voor waken niet
in 't zog der socialisten te komen, zooals je nu doet
die denken óók zoo om het stoffelijke, maar ^'immers
niet! 't Geestelijke voorop dat is en blijft 't devies
van u en de unwen. Zooals je nu aan den gang bent,
zou je per slot van rekening nog aan moeten o-even
Nieuwe, grut nee hoor! dat valt buiten je tijd.
Maak je daar maar niet druk voor, mensch!
In de vergadering van onze coöperatieve bakkerij
„De oorwaarts" j.l. Woensdag gehouden, werd
aan 't bestuur de opdracht gegeven steun te verleenen
aan de diamantbewerkers. De som zal door 't bestuur
worden vastgesteld als maximum werd f 100
genoemd.
Door dit besluit^heeft „De Voorwaarts" wederom
getoond 'n arbeiders-coöperatie te zijn, levende
met de arbeidersbeweging in al hare uitingen. Krachtig
werd aangedrongen op de propaganda, die alle leden
der „\oorwaa>ts" moeten en kunnen ter hand nemen
door vrienden, kennissen en familie als plicht voor te
houden lid te worden van „De Voorwaarts". En het
besluit nii genomen zal ieder die in de arbeidersbewe
ging meeleeft doen gevoelen wat 'n coöperatie als
„De Voorwaarts" vermag.
Werkt, kameraden, werkt zoo hard gij kunt werft
leden en verbruikers helpt steeds met al uw kracht
onze coöperatie groot en krachtig worden.
Leve „De Voorwaarts!"
'n Zonderling heerschap, die Ervé. Bjj al de zotte
streken die i al heeft uitgehaald, is-i nog aan verschil
lende personen wie hij dacht lid der S. D. A. P. te zijn,
briefjes gaan schrijven, anderen is hjj gaan gelukkig
maken met 'n persoonlijk onderhoud. Zooals vanzelf
spreekt is-i voor 'n zeer groot gedeelte aangeland bij
menschen buiten de redaktie van De Moker om, maar
onze sinjeur verbeeldt zich nu eenmaal te weten wie
er alzoo met onze redactie annex is en daarop gaat-i
handelen. Aan 't goede adres is-i echter nog niet
geweest.
Maar enfin, uit alles blijkt, dat we hier met 'n sukkel
te doen hebben die niet verantwoordelijk gesteld kan
worden voor zn daden. We sluiten dus onze rekening
met hem geheel^haasten ons onzen eisch (zie vorig no.)
tot onze rehabilitatie in te trekken en doen in 't vervolg
of r nimmer 'n Ervé 2 op God's aardbodem heeft
rondgewandeld. Eindigend met 't verzoek aan de resp.
partijgenooten wien hij z'n documenten zendt, ze ons
niet meer te doen toekomen, maar ze te vernietigen,
t Drama van dezen beroemden akteur is afgespeeld,
en 't scherm valt voor goed.
gevallen, waarom het dan de arbeiders te doen? 't Is
niet heel nobel, vindt ge wel
Waarom «lan toch?
wat onder het „toekomend werkloon" verstaan dient te
worden, dan zou je misschien nog, om niet al te opper
vlakkig te wezen, moeten spreken over meerwaarde
theorie en brrrr!dat zijn dingen waarmee je
je hoofdje toch maa.r liever niet vermoeit. Daar hoorde
je in den goeien ouden tijd niet van, waar?....
„Als er geluisterd wordt naar de leer der Kerk
„zullen de vrede en de eendracht heerschen in dé
„maatschappij; want het Christendom alleen kan ver
dachten, wat van nature hard en pijnlijk is in de
„verhoudingen van dienaar tot meester. Zoo er naar
„de Kerk geluisterd wordt, zullen de rechtvaardigheid
„en liefde alle maatschappelijke verhoudingen beheer-
„schen. Zoo niet, dan zal het brutale socialisme de
„zege behalen."
Dat zou meer dan erg wezen maar wat drommel,
kan dat socialisme de zege dan wel behalen? 'r Zijn
zooveel geleerde menschen opgestaan die al verteld
hebben, dat die dwaasheid 'n onmogelijkheid is, en als
zoodanig spoedig genoeg verdwijnen zal! Maar Nieuwe,
wat is dat nou?
Als er naar de Kerk geluisterd wordt hm, die
zal je niet doof maken! zullen vrede en eendracht
heerschen, rechtvaardigheid en liefde alle maatschappe
lijke verhoudingen beheerschen. Ja, de Kerk wélke
Kerk 't Christendom bedoeld Maar dat
regeert al 'n twintig eeuwen lang en van 'n vrede en
eendracht, van rechtvaardigheid en liefde is nog maar
bitter weinig gezien. Nu zal 't Christendom misschien
wel wonderen kunnen doen, doch op maatschappelijk
gebied is 'r nog maar weinig van gebleken. Daar
schijnen we 'n ander stelsel voor te behoeven
Als we daar nu eens naar zochten Jij niet,
Onlangs hield de afd. „Patrimonium" een cursusver
gadering, waarin als spreker optrad de heer W. C. Uiten-
broek van Rotterdam, met het onderwerp: „Wat scheidt
de christen-werkman van de neutrale vakorganisatie?"
De spreker vatte zijn betoog samen in een viertal
stellingen Hier volgen ze:
le. Een man van kennis, veel minder een man van begin
sel kan zich in de neutrale vakorganisatie vinden.
2e. Het geloof is een klove, die ons scheidt van de
neutrale vakorganisatie.
3e. Samengaan van alle christelijke werklieden is een
eisch des tijds.
4e. Federatie is een eisch des tijds.
Zooads men ziet, het is weer het gewone liedje dat
de christelijke arbeiders wordt voorgezongen: vereenigen
is goed en best, maar asjeblieft niet in de neutrale
vakorganisatie.
Waarom dan toch? Waarom mogen toch de ar
beiders niet in één verband opgenomen worden en
de patroons wél? Ziet 'reis hier. Hier ter s'tede
hebben wij een organisatie van reeders, geloovig en
ongeloovig, een kuipers-patroons-vereeniging, geloovig
en ongeloovigeen schilders-patroons-vereeniging, ge
loovig en ongeloovig. De heeren werken uitstekend en
in goede harmonie.
Ons is dan ook niet bekend dat zij hun geestelijke
behoeften in hunne vergaderingen op den voorgrond zet
ten, integendeel, hun economisch belang drijft hen tot
elkaar, en zij kunnen op dien basis het heel goed met
elkander vinden, wat nog maar kort geleden de schil
dersgezellen duidelijk bemerkt hebben, waar op hun
billijk verzoek om het uurloon voor hen van 18 op 20
cent te brengen, afwijzend werd beschikt.
En we hebben er reeds een twee-tal keeren op ge
wezen, dat de houding van „Patrimonium" toch zoo
allertreurigst is. Wél cursusvergaderingen voor arbeiders,
om hen toch maar te doen gelooven, dat werkelijk Gods
woord zich verzet tegen het lid-worden van de neu
trale vakorganisatie, maar voor de patroons achten zjj
blijkbaar die vergaderingen overbodig.
Voor de derde maal wijzen wij de arbeiders op dit
verschijnsel, op de dubbelzinnige houding van Patri
monium."
Nogmaalsals de patroons door u niet lastig worden
Een kleine tegemoetkoming.
n fengevolge, aldus een bericht in de Nieuwe Vlaar-
dingsche Courant, „van een zekere spanning
onder de kuipersgezellen heeft de kuiperspatroonsver-
eeniging de vorige week op hare vergadering met
algemeene stemmen besloten, den loonstaudaard in dier
voege aan te vullen, dat het loon voor de grauwe
halvetonnen van machinale duigen met machinale bodem
op 17Vj cent zal worden gesteld, dat voor de ankers
met machinale duigen met toegelegen bodems 24 cent,
en die zonder toegelegen bodems 28 cent, indien dé
duigen geen werkzaamheden vereischen.
Flink zoo, kuipersgezellen! Laat de „spanning" er bij
u in blijven; waar verkeerde toestanden heerschen en
onder het loon gewerkt wordt, moet gij immer, gelijk
gij dit op heden gedaan hebt, uw protest er tegen doen
hooren. Werkt trouw aan uw organisatie, steentje voor
steentje op den andere gezet, aan elkaar gehecht door
het duurzaam cement: uwe solidariteit als arbeiders.
Nog eens de Kermis.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging „Nederland en
Oranje" nam kort geleden een motie aan, naar aan
leiding van een voorstel van een drietal gemeenteraads
leden om de kermis weer in 't leven te roepen, waar
o.a. ook dit in voorkwam, dat zij vertrouwde dat de
mannen die de kermis hadden doen kelderen, bij hun
eens genomen besluit zouden blijven, en dat alle leden
der christelijke meerderheid eenparig tegen zouden
stemmen.
Onze lezers hier ter stede begrijpen natuurlijk heel
goed wat het woordje „alle" wil zeggen. Het is alvast
een compliment aan de heeren Van Dam en Van der Valk.
Het ziet er nu slecht voor de heeren uit, men kent
de geschiedenis: Van Dam schitterde door afwezigheid
toen het kermisvraagstuk in den Raad aan de orde
kwam, en Van der Valk hield er een christelijkheid
op na, waarvan ook wij, om in den toon te spreken
van de Goedkoope Vlaardingsche Courant niet veel
begrepen.
Wij zijn dan ook nieuwsgierig hoe de heeren door
dien zuren appel heen zullen bijten. Ze hebben
echter nu de kans, om, wat ze eerst bij de broeders
verkorven hadden, nu weer goed te maken. Wjj voor
ons gelooven niet dat ze deze schoone gelegenheid
ongebruikt zullen laten voorbijgaan.
Het spreekwoord zegt nog altijdeen ezel stoot zich
in 't gemeen, niet tweemaal aan denzelfde steen.
i. j iL 4>1-.3 1,1jï
(Dit stak, bestemd voor 't vorig; no.,
bleef door plaatsgebrek liggen).
(Baiten verantwoordelijkheid der Redaktie.)
Copie wordt niet teruggegeven.
SCHIEDAM, 12/4 1904.
Mijnheer de Redacteur,
Mag ik u beleefd een bescheiden plaatsje verzoeken in uw blad.
Iu De Moker van Zaterdag 9 April komt het verslag voor van
de vergadering, gehouden Donderdag 31 Maart j.l. In dat verslag
komen o.m. voor de volgende regelen:
„En waarachtig, een eindje verder ook nog onze vriend? zijne
Excellentie Hilkhuizen. Hiervoor mijn dank, want hierdoor word
ik dan ook tot de „trouwe Broeders van den N. R. K. Volksbond"
gerekend, waarop ik dan ook trotsch ben er bij te behooren.
Maar dan staat er tusschen twee haakjes bij: „Voorbeen onder
kruiper van zijn broeder". Kijk, M. de R., hierop zou ik kort
kunnen zijn en zeggen: de geheele S. D. A. P. bestaat uit onder
kruipers. Ja, zult u zeggen, maar dat moet eerst bewezen worden.
Welnu, dit is ook mijn meening. Ik voor mij ben mij niet bewust
ook onderkruipersdiensten te hebben waargenomen. Ook niemand
heeft dit ooit bewezen, doch nu komt uw verslaggever uit de
lucht vallen met onderkruiper van zijn broeder1'. Ik verzoek dan
ook u, lichtgevende verslaggever, over wiens geleerdheid zeker
menigeen den nek heeft gebrokenmij eens te verklaren op hoe-
danige wijze of ik de onderkruipervan mijn broeder geworden
ben, eerst dan zal het mij mogelijk zijn, u van antwoord te dienen.
Ik hoop dan ook, dat aan mjjn verzoek gevolg zal worden gegeven
en de Redactie van De Moker mij plaatsruimte zal afstaan.
U, M. de R., mijn dank voor de verleende plaatsruimte,
teeken ik mij, „Z. Excellentie,"
J. L. HILKHUIJZEN.
't Is om den drommel geen alledaagsch geval, dat'n Excellentie
in De Moker komt schrijven, en dat wij dat hooge personaadje
van antwoord moeten dienen, 't Is eigenlijk wel om de kluts
kwijt te raken... maar we zullen 't töch probeeren.
Dan beginnen we met Z. E. aan te bevelen z'n aandacht aan
de Nederlandsche taal te wijden, in 't bizonder aan 't woord
onderkruiperiets royaler dan hjj totnogtoe schijnt te hebben
gedaan. Als-i dat doet, zal-i wezenlijk ook zónder onze hulp wel
'n definitie vinden voor wat men onderkruiper noemt. En dan
komt-i misschien óók nog tot de ontdekking, dat 'n arbeider, die
op alle slinksche manieren bij den patroon 'n wit voetje zoekt te
halen, en z'n mede-arbeiders (z'n broeder incluis) bespionneert en
verraadt wat ze doen, wat ze zeggen aan den broodheer over
brieft, en wanneer zij ten slotte in strijd komen met dien brood
heer, die het recht van vereenigen (bij de grondwet gewaarborgd!)
hen ontzegt om beter aan hun loontje nog te kunnen pingelen,
en hij blijft zitten als alle anderen gedwongen zijn heen te gaan
en hij blijft werken en... flikflooien, om ter wille van 'n kluif
(vaak nog 'n afgekloven) die meneer wel zoo goed is den hond
toe te werpen, z'n mede-arbeiders, z'n lotgenooten in de wor
steling om 't bestaan, den zwaren strijd te doen verliezen mis
schien noemt Z. Ex. na eenig beraad zóó iemand óók: onder
kruiper, krek als wjj dit doen.
En als Z. Ex. dan 'reis zoo genadig zijn wil aan 't jaar 1896
te denken, toen er in Schiedam zooiets van 'n sigarenmakers-
