Het derde steentje.
Stommiteiten.
Vlaardingsche IJzerkoekjes.
Vlaardingen.
U. f 0.05, A. S. f 0.05, A K. f0.05, K.J. Z. f0.025
P. C. v. d. G. f 0.05, F. L. f 0.10, C L. f 0.10, G.I. f 0.10,
M. K. f 0.10, C. v. W. 1 0.10, A. E. f 0.05.
Lijst Sigaren- en Tabaksbewerkersbond f 0.675.
Lijst S. D. A. P. (Niet bij eenige vakvereeniging aan
geslotenen) In eensMej. H. K. f 1, P. Z. f 1, H. v P tl
A. K. f 0.10, P. D. f 0.25, J. V. f 0.15.
WekelijkschMej. A. t 0.10, J. v. L. f 0.50, Mej. D. V.
f 0.10, C. J. Y. f 0.15, J. v. d.S. f 0.25, A.M. f 0.15,
B. v. W. f 0.10, C. N. f 0.10. A. v. d. S. f 0.25.
Opbrengst schaalcollecte f 232.85.
Totaal f 349.826.
Zooals onze lezers wel weten gaat het de Rotter-
damsche coöperatieve bakkerij „De Voorwaarts" voor den
wind, zooals we dat noemen. De bakkerij neemt ont
zaglijke afmetingen aan, bezit depots en de kruideniers
winkel staat ook al sinds eenige weken. Ofschoon de
verwachtingen wel goed waren, overtreft de loop dei-
zaak toch de meest optimistische.
Maar^hoe komt het? Een der geëmployeerden (d'r zijn
er al 17 of 18!) vertelde ons het volgendeEen vrouw
van een arbeider kwam deze week in der haast's avonds
nog ee,n lid aanbrengen. „Dit is m'n derde steentje
vandaag" zeide zij triomfankelijk.
„Waar ze de lui vandaan halen, weet ik niet", zei
onze zegsman, maar 't was werkeljjk het derde lid dat
die vrouw dien dag aanbracht. En belangloos gebeurt
dit niet door haar alleen, maar door zoovelen".
Is 't wonder, dat het „De Voorwaarts" te Rotterdam
„voor den wind" gaat?
Mannen, vrouwen, van onze coöperatie, van onze
oorwaartsis hierin niet een voorbeeld voor u ge
legen? Brengt gij wel behoorlijk uw steentje bij? Werkt
gij wel onder al uw vrienden en kennissen voor „De
Voorwaarts
„Haal ze d'r bij met d'r lurven" zei Polak op het
laatste congres, toen hij wees op den plicht van alle
leden, nieuwe lieder. te winnen. Welnu, haal ze in „De
Voorwaarts". Daar is het terrein waar zij, die nog
schuw voor ons zijn, de eerste kennismaking met ons
en onzen strijd opdoen, waarop ze zich leeren ontdoen
van dien mallen schroom, waarop ze belangstelling
zullen leeren in onzen strijd om te eindigen in het volle
mee-leven ervan.
Laten we dit goed voor oogen hebben laten we
dit vooral begrijpen dan zullen we óók begrijpen
den grooten plicht die op ons rust, om ons steentje bij
te dragen, dan zullen wij óók streven op éénen dag
ons derde steentje te kunnen bijdragen.
Voorwaarts
Reeds meermalen waren wij voornemens te wjjzen
op 'n domme en onverantwoordelijke daad welke in
onze stad herhaaldelijk plaats heeft, maar de bedrjjvers
ervan zien nog altijd, tegen onze verwachting in, het
ergerlijke van hun handeling niet in en daarom zij 't
hun dan nu eens met ernst onder 't oog gebracht.
Dat erbarmelijk stelletje bruggen, dat we hier reeds
zoo lang kennen, is 'r met de nieuwe sluisbrug niet
beter op geworden. Schoon deze geld genoeg gekost
heeft, staat t zeer te bezien of we er wel lang plezier
van zullen hebben. Maar waar dit de toekomst leeren
zal, heeft onze eerwaarde Sluisbrug, die in haar oude
gedaante reeds de burgerij zoo ontzettend veel last
heeft veroorzaakt door haar grootheidswaanzin om maar
niet naar omlaag te willen, ook na de metamorphose
die ze heeft ondergaan, haar ondeugend karakter be
houden en schept er nu behagen in vreeselijk dorstig
te willen zijn. En dit wel weer met hetzelfde doel
om de burgerij wat te plagen. Want heeft ze dorst, dan
moet ze gelaafd worden. En dit is 'n eigenaardig iets.
De brug gaat omhoog en enkele stads werklieden kruipen
eronder en gaan aan de smeer.
Kom je nu als gemoedelijk burger ervoor, dan denk
je niet om die smeerpartij, zoekt en zoekt ziet in de
verste verte geen schip en mag staan in je verwondering
hoe of die brug opkomt en waarom. Een brugwachter
zie je meestal ook niet en in je onwetendheid wacht
je en wacht je 'n kwartiertje, 'n half uurtje
Maar je bent arbeider en moet om zeven uur be
ginnen. Dienstboden, baker, of wat dan ook, je bent
aan je tijd gebonden Wachten Altijd om zeven
uur 's morgens, dus op 't drukke moment, tot 8 uur,
half negen, is 't kriek. Omloopen gaat ook niet, dan
kom je te laat. Dus... de sluis maar over as-i 't be
neffenen kan.
En zoo zie je oue, stramme stumpers en kinderen,
dienstmeisjes en bakers, die als ze halverwege zjjn
terug moeten omdat ze den kaap niet halen kunnen,
over den sluis mieren. Maar als 'r nu 'ns een in den
draaienden stroom valt, zeg, aan wien dan de schuld?
Je hond-je hart dikwijls vast!
Is er bepaald geen ander uur van den dag, heeren
gemeente-autoriteiten, om bruggen te oliën als dat,
waarop de arbeiders-bevolking naar fabriek, werkplaats
of huis moet
Pik Wel Por wel Por! wat zet je een vroolijk ge
zicht Wat is er gaande jó ben je jarig of heb je
soms uit de loterij getrokken of is soms je gezin ver
meerderd
PorHoe heb ik het nou met je Pik Snap je dat
nou niet Laat ik je nou zeggen dat ik sinds gepas-
seerden Vrijdag bizonder in mijn „Knollentuin" ben, en
waarom, dat begrijp je toch zeker wel. Zoo'n boertje
ben je ook niet
PikO nou begin ik het te snappen't Is Zeker
over de Gemeenteraadsverkiezing Nou ik mot je zeggen
Por, het is dan ook prachtig afgeloopen die „Volks-
belangers" hebben eer van hun werk!
PorZeg dat wèl, eer van hun werk want
zij hebben gewerkt ookVerbeeld je dat zij een korps
huisbezoekers hadden dat klonk als een klok.
PikHoe weet je dat heb je die lui gesproken.
Por: Jawel ik heb ook bezoek gehad, en ik kwam
tot de ontdekking dat zij van de „tongriem" zijn gesne
den hoor! Wat kunnen die kerels hunne zaken bloot
leggen en verdedigenNeen maar daar neem je je
petje voor af, en dan die opgewektheid, dat onvermoeide.
Vergeet daarbij niet dat het meestal luidjes zijn die
lange dagen werken, en daarna nog onvermoeid voor
hun Kiesvereeniging aan den arbeid gaan. Geloof mij
Pik, als je dat goed indenkt, hoe die kerels zich afsjou
wen voor die zaken, dan dwingen zij eerbied af!
Pik! Wat zeg je eerbied! bewondering! En weet je
wat het mooie van hun zaak is. Zij komen niet met
leugens op je dak Neen hoorzij komen met tastbare
zaken, en dat is verklaarbaar, en weet je waarom
Zij weten wat zij willen, en het voornaamste is wel,
zij komen met candidaten voor den dag die wat „mans"
zijn.
Daar heb je de Witte, algemeen gunstig bekend sinds
jaren, en Schuitmaker heeft ook getoond niet „voor de
poes te zijn."
PorJe bedoeld zeker die lezing over dat nieuwe
belastingstelsel. Nou, ik ben op die vergadering geweest,
en ik moet verklaren, het was kranig, zoowel den
inhoud, als de manier waarop hij die zaak verdedigde,
en wat ik ook nog wil zeggen, je zat in die zaal
„Harmonie" zoo op je gemak. Overal was voor gezorgd,
ik bedoel dat je niet bang behoefde te wezen voor
„brand", of voor ongelukken. Jongen, neen hoorde
stoelen waren voorzien van ijzeren roeden, en die kaar
senlantaarns brandden er weer lustig op los, heel wat
beter dan in het lokaal „Liefde en Vrede." Daar ziet
men van al die voorzorgen niets; daar is maar één
uitgang, en als daar brand komt, dan verbrandt men
als muizen in een val
PikZeg Por, heb je nog bij den uitslag der stem
ming wezen luisteren?
Por Natuurlijk! en het was koddig om aan te zien
die gezichten van de tegenstanders. Ik kan het je niet
beter zeggen, als dat hun lip op het derde knoopsgat"'
hing, en die lui van „Volksbelang" die lachten zoo
witjes, dat begrijp je.
Pik Nou, het wordt tjjd ook dat zij succes krijgen
op hun werk, zij zijn reeds vijf jaren bezig, om wat
meer frischheid in den Raad te brengen, maar steeds
is hun de toegang betwist, en dat wel op de meest
oneerlijke en leugenachtige manier. Evenwel zullen wij
hopen dat zij nu met de herstemming zullen slagen,
want hun zaak staat er prachtig voor, en doordat hun
zaak er zoo prachtig voor staat is alles in 't geweer
om hun die zetels te betwisten.
Por Wie zijn dat alzoo
Pik: Wie dat zijn? Wel dat zijn alle brandkast-
beschermers, bijvoorbeeld, Dominé's Pastoors
Notarissen en vooral niet vergeten, een vrij
zinnigedokter.
Pik En wat maken zij de menschen wijs Por
Zij vertellen dat wanneer de Witte en Schuitmaker
gekozen worden, dat Burgemeester en Wethouders en al
de Raadsleden ontslag nemen, en dat er dan een soort
van beroering onder de burgerij zal ontstaan.
PikEn gelooven de menschen die praatjes zoo
maar
Por Niet allen, maar je begrijpt wel wanneer zulk
soort kerels iets vertellen, dat men het gauwer gelooft
dan wanneer wij het deden.
PikMaar wat die Dominé's betreft, je bedoelt
dan dat die op huisbezoek gaan voor de verkiezingen
maar ik zon zeggen er is voor hen wel wat beters te
doen, n. 1. huisbezoek voor de geestelijke belangen van
hun schaapkens
PorDat is zoo, maarals je die heeren
daarop attent maakt, dat is het gewone smoesje, och
wij hebben zoo weinig tijd. En wat nu betreft een
Notaris, och ik zou zeggen, man, waar bemoei ge u
mee? Zorg jij maar dat uw rekeningen niet te hoog
worden. En tot die dokter, wel, man, wat haalt ge
op uw bals?! Weet gij wel dat er voor u wat
beters te doen is Zorg asjeblieft maar dat de respectie
velijke lichamen nwer patiën niet in disorde geraken'
door een meer dan domme achterlooze onver
schillige en beneden alle critiek staande behandeling
uwerzijds, en zorg daarbjj dat uw rekeningen ook niet
te hoog worden.
Pik: Mooi zoo! die is raak en welverdiend, want
ik zeg maar Notarissen en dokters die kunnen je zoo
lekkertjesvillen
Por: Maar Pik om nog eventjes op dat zaakje door
te gaan, bemerk je wel, wanneer de andere partijen in
t gedrang komen, dat liberaal en klericaal hand aan
hand gaan, en kunt gij nu zien dat Troelstra gelijk
had en nog gelijk heeft, wanneer hij beweert dat de
brandkast beschermd wordt met Bijbel en Wierookvat.
Pik: En ook, al zit liberaal en antirevolutionair el
kander in de haren over afschaffing van kermis, zoodra
komt de effectentrommel niet in 't gevaar, of zij omhel
zen elkander dat het een lust te om te zien, en ik
concludeer dat het bij die lui geen beginselkwestie is
maar eenvoudig eenportemonnaiekwestie
PorZeg Pik, ik geloof dat wij nu onze beschou
wingen over de verkiezingen kunnen staken tot de vol
gende week, dan hebben wij in dien tusschentijd de
herstemming gehad en dan zullen wij eens een bloem
lezing houden over al de strooibiljetten der tegen
standers.
Pik: Ik vind het best, maar weet je soms nog wat
anders
Por: Jawel. Ik weet weer iets van een christelijken
bakkerspatroon, n.l. de 5 maal bekroonde Jac. De Boer,
wonende Westhavenplaats. Deze patroon vroeg onlangs
aan een bakkersgezel (Gerrit Huizer) iemand die z.g.n.
geen vaste patroon heeft, of hij niet één dag bij hem
wilde werken voor15 heele centen per uur, en
uit was n.l. ter vervanging van een knecht, die één
dag vrijaf wilde hebben. Huizer aanvaardde dat en
heelt 10 uren gewerkt. Toen het op betalen aankwam,
weigerde De Boer dit, onder bewering, dat die gezel
dat moest betalen. Wat gebeurt nu? Die gezel betaalt
ook niet: hij zegt mijn baas heeft u aangenomen dus
hij moet maar betalen ook, maar Jac. De Boer zegt
neen; dat moet mijn knecht betalen, en het slot van
de historie is, dat Gerrit Huizer, een fatsoenlijk man,
10 uren heeft gewerkt voor niemendal.
Pik: Maar dat is eeu schandaal en vooral van iemand
die nog al veel naar de kerk loopt.
Por Ja jó! het is tegenwoordig in Vlaardingen met
de Christelijke luidjes al droevig gesteld.
Pik: Weet je nog wat ankers?
Por: Ja ik weet nog wat, en daarmee eindigen wij
dit gesprek. Het is ongeveer twee weken geleden dat
de politie-agent Larooi op een dag dat hij vrijafhad
aan 't fietsen was, hij is komen te vallen, en tengevolge
daarvan geen dienst kon doen. Hij kreeg toen geen
uitkeering van z'n salaris, omdatdit ongeluk niet
in en door den dienst was gekomen. Ik hoorde dit
zaakje, en liet iemand informeeren hoe het in elkaar
zit en ik liet dit doen namens Por. En wat gebeurde
Diezelfden avond ging Larooi naar de politiewacht,
deelde daar hoogstwaarschijnlijk mede dat Por geïnfor
meerd had, en het gevolg was dat Larooi lekkertjes
zijn centen kreeg. Hoe is die
PikDie is verdikme goed, en nou begin ik te ge
looven wat de menschen beweren, nl. dat men bang
wordt voor Pik en Por
Maar nog wat, onze Burgemeester is al een langen
tijd ongesteld, en men wil beweren dat hij dat opgedaan
heeft met jagen. Dat is toch ook niet in en door den
dienst, en toch krijgt hij z'n traktement, hoe vind je
dat nou
PorOch het is 't gewone liedje, ze denken de
„kleinen" zijn reeds zooveel ontbering gewoon, voor
hen komt het er niet op aan. Maar nu eindig ik, en
ik hoop dat wij de volgende week kunnen spreken ever
de overwinning der Arbeiders kiesvereeniging Volks
belang." x.
Plicht.
Het zal zeker wel door niemand ontkend kunnen
worden, dat in de plaats onzer inwoning, waar op vele
dingen, „het oude" zijn stempel heeft gedrukt, toch
ook, als ik het_ zoo noemen mag, de „nieuwere" ideën
zich baan beginnen te breken. Gelijk wij het in de
natuur dagelijks zoo goed kunnen waarnemen, dat het
jonge en nieuwe leven overal uitberst, in knop en bloem,
zóó gaat het ook met het ontluiken van de „nieuwere"
ideën, in de hoofden onzer arbeiders.
Voorheen 'k herinner 't mij nog goed dat
de socialistische colporteurs het hart niet hadden om te
gaan colporteeren, wilden zij niet een paar blauwe
oogen of erger oploopen. Toen was de arbeider nog
volkomen het werkbeest, dat slechts werken mo st, en
niet mocht denken. Die in de socialistische corportage
zijn grootsten vijand zag. inplaats van het als zjjn bond
genoot te beschouwen, geklonken als hij was in kluisters
van leugen en bedrog. Immers, de werkman van toen,
wist een socialist niet beter te vergelijken dan bij een
aangekleede aap.
Zóó was het een luttel aantal jaren terug.
En thans het is met vreugde dat wij dit kunnen
constateeren véél van „het oude" heeft bij vele
arbeiders reeds plaats gemaakt voor ,,het nieuwere".
Zaten toen de gedachten gevangen in een net van fijn
gesponnen leugens, thans is daar geen sprake meer van.
Het volle licht van „het nieuwe" laat zijn stralen val
len, daar, waar dit noodig is, en heeft weggevaagd de
nevelen, die het helder denken belemmerden.
Een mooi bewijs hiervoor leverde een onlangs geno
men besluit ons weer, n. 1. de oprichting van een
