Geeft u aan!
InscïrijTini va» KIEZERS te Vlaaifnpi
No. 50.
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1905
4e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaidemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Bedactie en Administratie:
A. WINTERBERG, Raam 27.
Stokken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Ingezonden Mededeelingen,
Afdeelingsnieuws.
De aanstaande Kamerverkiezingen.
Een Groote Geest met Struisvogelpolitiek.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj V00rmtbeiaU
franco per post 30 cent j J y
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
(Zie advertentie in dit blad).
Ontwikkelingsclnb „Kennis is Macht".
"V ergadexing
a. s. Zondagavond, 12 Februari, om balf acht
in „CONSTANTIA".
Partijgenooten en Geestverwanten, die zich nog aan
willen sluiten, worden verzocht te komen.
Het Bestuur.
Nogmaals brengen wij de leden in herinnering, dat
voorstellen voor het a. s. Congres bij de afdeeling moe
ten zijn ingediend uiterlijk 12 Februari.
Het Bestuur.
Zooals uit achterstaande advertentie blijkt, zal onze
partijgenoot Bergmeijer niet Woensdagavond, zooals
de vorige week kortelijk was meegedeeld, doch Dins
dagavond a. s. voor onze afdeeling in openbare ver
gadering optreden.
SU IS HET TIJD
Tusschen 1 en 15 Februari moet men zich ter
secretarie aanmelden, om als huur-, loon-, spaar
bank- of examen-kieaier te worden aangemerkt.
Belasting-kieners behoeven zich niet aan te ge
ven, wanneer zij hun aanslagen in de Rijks-belastingen
(personeele, grond-, vermogens- en bedrijfs-belasting
zijn rijks-belastingen) hebben voldaan vóór 1 Februari.
(Inkomsten-belasting alléén geeft de bevoegd
heid niet).
Examen-kiezers hebben zich slechts éénmaal aan
te geven.
Woningkiezers (als zij minstens f 1.75 per week
verwonen) hebben zich ook slechts aan te geven als
zij nog geen kiezer zijn, onder voorwaarde dat zij hoog
stens éénmaal in het afgeloopen jaar zjjn verhuisd. Zoo zij
meermalen verhuisd zijn, is aangifte noodzakelijk.
Spaarbankkiezers, die ten minste f 50.— op
Rijks- of Nutsspaarbank hebben, blijven kiezer zoolang
zij dit bedrag onaangetast laten.
Loonkiezers, die ten minste f9.inkomen per
week genieten; en van 1 Januari 1904 tot 81 Januari
1905 niet meer dan twee maal van werkgever (geefster)
verwisseld zijn. Wie geen kiezer was heeft zich vóór
15 Februari aan te geven wie kiezer was, krijgt
een nader in te vallen biljet thuis.
Wie uiterlijk 15 Mei a.s. 25 jaar is ge
worden en in de termen valt, kan kiezer
worden.
1905 strijdjaar!
Weten alle arbeiders dit? Weten ze waar het
dit jaar om gaan zal? Weten ze, dat als ze nu
hun plicht verzaken
en verzuimen zich van 1 tot 15 Februari a s. als
kiezer aan te geven zij als de strijd daar is macote-
loos zijn?
Geen onverschilligheid, nu geen uitstel tot morgen,
van wat heden kan gedaan worden van de vooruit-
strevenden mag ditmaal geen man achterblijven,
wie strijder kan zijn, mot strijder zijn denkt er om,
in Juni gaat het
Tegen het zwarte behoud
de demokratie
i.
INLEIDING.
De kerkelijke coalitie, de liberale coalitie en de zelf
standige sociaal-democratische arbeiderspartij, tusschen
die drie gaat het bij de aanstaande Kamerverkiezingen.
De aansluiting van de democratische anti-revolutionairen
onder Dr. Kuyper bij de conservatieve kerkelijke groe
pen van vrij-anti-revolutionairen, christelijk-historischen
en katholieken sleepte de ond-calvinistische demokraten
bij de conservatieven in de wacht, en deed hun daar
volkomen hun democratisch karakter verliezen. Nu is
iets soortgelijks gebeurd met, de vrijzinnig-democraten,
die zich in Januari 1901 van de liberale Unie losmaak
ten omdat zij de Unie niet mee konden krijgen met hun
eisch van onmiddelijke grondwetsherziening ter verkrij
ging van een zoo ruim mogelijk uitgebreid kiesrecht
„lo< van eiken band met belastingen, 1) trouw aan
dit Januari-standpunt deden de vrijzinnig-democratische
Kamerleden in 1904 een voorstel tot Grondwetsherzie
ning in overeenstemming met hun demokratische kies
rechtopvatting; en nu, in Januari 1905, hebben zij
hun democratisch beginsel van voor 4 jaar begraven in
het conservatieve Uniegrat, ze zijn teruggekomen van
den eisch van onmiddelijke grondwetsherziening van 4
jaar geleden, een eisch zóó overwegend belangrijk dat
zij toen een uittreding uit de liberale Unie noodzake
lijk achtten, en uit louter anti-clericalisme zijn zij nu
ontrouw geworden aan hun eigen oorsprong en hun
eigen beginsel. 2)
In 1901 was het verraad van Dr. Kuyper en zijn
partij aan de christelijke democratie, waarvoor zij jaren
lang de krachtige kampvechters waren geweest, het
meest kenmerkend verschijnsel van ontaarding bij dit
gedeelte der politieke partijen.
In 1905 is nu het verraad der vrijzinnig-demokraten
aan de burgerlijke demokratie het meest kenmerkend
verschijnsel van politieke ontaarding bij die partijgroepen.
Zoo komt er langzamerhand zuiverheid iu den toestand,
de christelijke demokratie en de burgerlijke demokratie
zijn beide onzuivere onechte demokratieënde christe
lijke democratie wil de demokratie vastbinden aan de
christelijke (kerkelijke) overleveringindien zij de demo
kratie en de leer van Jezus wilde aaneenbinden, zou
zij moeten optreden tegen het hedendaagsche (mammo-
nistische) christendom en het kerkelijke christendom,
die van Jezus' leer evenver verwijderd zijn als de zon
van de aarde, maar dat doet in de praktijk de christe
lijke democratie nergens; vandaar dat zij ten slotte
overal verraad pleegt aan de demokratie; en de
burgerljjke demokratie wil de burgeraristokratie (aris-
tokraten zoowel door geld als ontwikkeling) vastbinden
aan de demokratie, die én tegen de geldoverheersching
der burgeraristokratie in verzet komt én tegen haar
beperking der ontwikkeling tot de burgeraristokratie
alleen; van daar dat zij, in wezen behoo ende bij de
burgeraristokratie, nooit in hart en nieren demokratisch
kan wezen en gemakkelijk verraad pleegt aan de demo
kratie, zooals nu weer is geschied.
En nu is weer deze zuivere toestand gekomen: dat
de burgerpartijen, verdeeld over 2 onderling vijandige
verbonden, die beslist anti-demokratisch optreden, een op
en top ondemokratisch jasje hebben aangetrokken,
en dat de eenige partij, die krachtens haar economische
en maatschappelijke belangen op dit oogenblik werkelijk
demokratisch kan wezen, ook de eenige demokratische
partij is, nl. dé sociaaldemocratische arbeiderspartij. Dit
is een aantal, voornamelijk „meer ontwikkelde' libe
ralen, en een aantal „kleine luyden" der antirevolutio
nairen wel niet naar den zin, en die beproeven door
allerlei drogredenen de noodzakelijkheid van de liberale
en clericale „samentrekking" goed te praten. Maar noch
die enkele, persoonlijk demokratisch-voelende liberalen
(of vrijzinnig-demokraten) noch die enkele antirevoluti
onairen die op grond van hun economische en maat
schappelijke belangen democratisch zijn, bepalen het
karakter van de liberale en de clericale „samentrek
king"zij zijn daarin geen vooruitstuwende kracht of
toonaangevers; neen, zij zijn in die verbonden tot zwijgen
gedwongen elementen, die zelfs niet mogen morren of
mopperen, willen zij niet uit het verbond worden uitge
worpen.
Na nog korten tijd, dan komt er een nog inniger
conservatiever verbond, waarin de meest conservatieve
kerkelijke elementen met de meest conservatieve libe
rale elementen broederlijk zullen samenwerken. En dan
zal voor de sociaaldemokratie de tijd van snelle ont
wikkeling en snellen vooruitgang zjjn aangebroken.
Die tijd is er thans nog niet. Integendeel, het is vrij
zeker, dat de stembus van 1905 den indruk zal maken
van stilstand of achteruitgang voor de S. D. A. P.
Want,_ al gaat de politieke partijontwikkeling in Neder
land in de laatste jaren buitengewoon snel, de alge-
meene traagheid vaa ontwikkeling van begrip en inzicht
is er oorzaak van, dat de erkenning van die politieke
pa tijontwikkeling eerst eenigen tijd na het aan den
dag komen daarvan, komt. En bovendien, de oude leus
van anticlericalisme heeft nog vat op velen, die het
clericale spook als minstens even gruwelijk zich voor
stellen als het roode spook.
Maar het is een prachtige tijd van werken voor de
sociaaldemokratie; de omstandigheden bieden ons een
oneindig rijke stof voor critiek en leering aan; van
alle zijden komen gebeurtenissen en feiten de groote
waarheid van onze wetenschappelijke critiek en opvat
ting bewijzen, ons stalend in den strijd, ons het groote
bewustzijn gevend dat ons werk spoedig goede vruchten
zal dragen. Nog eens: goede vruchten niet aan de
stembus van 1905, tenminste schijnbaar niet, maar zeer
spoedig daarna. En dat is voor ons belangrijker dan
ieder tijdelijk voordeel.
In zooveel mogelijk afgeronde stukken, ieder een
afzonderlijk onderwerp behandelende, zal De Moker
van nu af iedere week een artikel geven, dat het boven
staande in onderdeelen nader toelicht en verder aanvult.
„Ach, wat zou de wereld wezen.
Waren er de vrouwen niet
is het bekende liedje;- we stellen de volgende variatie
voor
„Ach, wat zou Schiedam wel wezen
Ware er De Nieuwe niet!"....
Wat er op volgen moet om de melodie te vullen,
laten we aan elk lezer over te verzinnen. Vast staat,
dat het er met onze dierbare geboorteplaats véél
droeviger en zwarter dan nu zon uitzien, als er niet,
als een trouwe, waakzame wachter daar in het pand
Boterstraat 50 (boven) een goede, machtige geest huisde
die er blijkbaar steeds op zinnende is, op welke wijze
onze goê gemeente nog te beweldadigen valt in het
algemeen, in 't bijzonder hoe op politiek gebied de
rechte weg kan gehouden worden.
Politiek is-i, de groote geest; politiek is z'n lust en
z'n leven, z'n hoop en z'n toevlucht. Altijd politiek is-i
met voorliefde echter voor Schiedam alleen. Daarin zit
z'n ziel, z'n krachtmachtige tonen ontlokt hij aan z'n
bazuin, als-i daarover z'n gewijde gedachten ontdek
ken gaat.
Eu waar de geheele politieke sfeer zwanger is van
strijd waar alles zichtbaar of onzichtbaar in bewe
ging is om straks „gereed" te zijn, daar behoeft het
niet te verwonderen, dat ook de Groote Geest onzer
stad, van strijdgedachten geïnspireerd zijnde, uitstort
zijne fiolen van breed-denken en veel-zeggen over wat
aanstaande is. Wilt ge, nietige zondaar, deelen in de
geopenbaarde Wijsheid Lees
„Vooral de socialisten zijn druk in de weer en vele
hunner voormannen zijn reeds kandidaat gesteld ook
treden zij al op in vergaderingen, waar voor hun zaak
wordt geijverd. Tot heden gaat dat nog enkel voor den
eigen kring, en zij beklagen zich, dat niemand eens
met hen in debat komt treden. Alsof dat eenig nut zou
hebben
Daarvan hebben we in den vorigen zomer, bij de
verkiezing voor de Provinciale Staten, nog staaltjes
1 l a—^m.— wrrwm.N. .1
8 cent per regel.
1) De vrijzinnig-democratische hond eischte toen als no. 1 van
zijn verkiezingsprogramma: Grondwetsherziening ter „invoering"
van algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen, met toepassing
van het beginsel van evenredige-vertegenwoordiging.
2) In de Memorie van Toelichting tot hun voorstel van Grond
wetsherziening verdedigen de vrijzinnig-democratische Kamerleden
de indiening daarvan aldus:
Meer en meer vestigt zich de overtuiging, dat de Grond
wettelijke bepalingen omtrent de samenstelling der Staten-Ge-
raal en evenzoo die omtrent de samenstelling der verte
genwoordiging in provincie en gemeente herziening eisehen
Nu in de naaste toekomst, naar genoegzaam is gebleken, een
daartoe strekkend voorstel van de Regeering niet is te ver
wachten, achten de ondergeteekenden zich verplicht krachtens
hun recht van initiatief zoodanig voorstel in te dienen.
En diezelfde menschen verbinden zich nu met de lib. Unie om
alle Grondwettelijke bepalingen te schrappen,op zijn vroegst
over 4 jaar, om dan wat nog te bereiken
