Ditjes en Datjes-
Uit de plaatselijke pers.
Jan Kijkuit op z'n observatie-post,
Voor een vergadering van de afdeeling Leerdam van
Christ. Glasbl. Vereen, behandelde Broeder Hnizinga
verleden week Maandag het onderwerp: „Het ministerie
Kuyper en de Sociale Wetgeving". Het verslagje over
die vergadering, door Br. H. zelf geschreven in het
blad „Patrimonium", sluit met de opmerking: Wij kun
nen dan ook met gerustheid aanbevelen aan allen, ons
ministerie te steunen. Halen nu de Christelijken de
politiek in de vakvereeniging of niet?
Op de steenfabriek van den heer Hasselo in de Hoven
wierp de werkman B. Wolters kolen op het vuur toen
plotseling een ontploffing volgde, tengevolge waarvan
hem de linkerhand gedeeltelijk werd verbrijzeld. Men
vermoedt dat een uit de mijn afkomstige dynamiet-pa-
troon zich in de kolen bevond.
Wederom is een nieuwe afdeeling onzer partij op
gericht en wel te Hendrik-Ido-Ambacht.
Onze partijgenoot H van Kol, die voor Enschedé
reeds 8 jaren in de 2e Kamer zit wordt thans ook door
de Katholieke Volkspartij te Enschedé candidaat gesteld.
Het „Nieuwsblad van Nederland" meldt dat de pas
afgetreden minister van buitenl. zaken, Melvil, zes
maanden lang geweigerd heeft een consul-generaal in
Zuid-Afrika te benoemen omdat dr. Kuyper een anderen
gunsteling had dan Melvil zelf! Een mooie pan!
De Gentsche socialistische Vrouwenvereeniging zal
van 2 tot 17 April een tentoonstelling van vrouwen
werk in België houden.
Te Toggia in Italië is bij een manifestatie voor de
afschaffing der stedelijke octrooien weer door de gehate
karabiniers geschoten; er vielen 4 dooden en 17 ge
wonden.
Het Engelsche parlementslid W. Abraham, in popu
laire spraak als „Mabon" bekend, die sedert vele, jaren
president der mijn werkersfederatie van Zuid Wales is
geweest zal binnenkort een geschenk ontvangen in den
vorm van een zilveren schotel, ter waarde van f 600.—
en een chèque (contant geld) van f 21250.Zoowel
invloedrijke personen als mijnwerkers dragen bij.
De spoorstakers in New York hebben zich bereid
verklaard de bemiddeling van den burgemeester te aan
vaarden, maar de spoorwegdirecties wezen dit af. Een
nader bericht maakt melding van het einde der staking.
In het Engelsche parlement is een wet aangenomen,
waarin de vakvereenigingen worden ontheven van de
verantwoordelijkheid van individueele leden. De Taff-
V*le beslissing (waarbij de vakvereenigingen aan de
patroons schadevergoeding moesten betalen wanueer er
een „ongemotiveerde" staking onder de leden dier vak
vereeniging uitbrak) is hiermede te niet gedaan. Onder
de Engelsche vakvereenigingsmannen is men natuurlijk
vol geestdrift voor deze overwinning.
Het eenheidscongres der Fransche socialisten zal op
de beide Paa-chdagen en zoo noodig volgende dagen
worden gehouden
De arbeiders aan den Simplontunnel ItaliëZwitser
land zuidelijk gedeelte, en aan den hulpspoorweg staken.
De vakvereenigingen der mijnwerkers in het Roer
hekken hebben na den strijd blijkbaar een groeistuip
gekregen! De christelijke bond steeg van 40.000 op
75.000 leden, de poolsche van 10.000 op 25.000, de
neutrale won 60.000 leden.
Paus Pius X heeft onlangs in een brief aan kardinaal
Svampa het optreden der katholieke democraten ver
oordeeld. Dezen beklagen zich nu in hun orgaan Patria'
dat ze veroordeeld zijn, zonder in de gelegenheid te
zijn geweest om zich te verdedigen.
De Belgische mijnwerkers, hebben in een vergadering
te Charleroi besloten nog oen poging te doen tot on
derhandeling met de directies.
Tegen 28 Maart zijn de Pruisische mijnwerkers door
de commissie van „zeven" te Berlijn bijeengeroepen om
stelling te nemen tegenover de mijnwet.
In een kolenmijn in het Rondhadal in Zuid-Wales
greep een ontploffing plaats, waarop brand v Igde,
25 aibeiders zijn vermoedelijk omgekomen.
In Frankrijk is in de Kamer door de Minister van
Koophandel een wetboek van arbeid ingediend.
In het zuiden van Spanje is de boerenbevolking in
hooge mate noodlijdend. In groote troepen trekken de
werklooze veldarbeiders naar de steden, en eischen
werk en brood. De regeering, waarvan hulp verwacht
wordt, zendtpolitieagenten.
Op Java, is weder een opstand ontdekt. Men wilde
de Europeanen vermoorden. De aanlegger is gevangen
genomen. Er schijnt toch wel wat aan de ïegeering
van de „Kompenie" te haperen.
De Belgische mijnwerkersstaking is met algemeene
stemmen opgeheven.
De Russen krijgen in den oorlog met Japan duchtig
op d'r kop. Koeropatkin, de Russische generaal zou
thans al 144000 van de 350000 man verloren hebben
„Schiedamsch Yolsblad" van 11 Maa t geeft in zijn
2de blad een feuilleton, getiteld „de eerste uitvindingen,"
waarin ons o.a. wordt medegeeld
„De eerste metselaar is Abel voorzeker reeds geweest,
„die een altaar bouwde, en dat Kain die kunst óók
„verstond is vrij zeker, omdat hij eeue stad stichtte."
Dat is nou nog eens de menschen voorlichten op 't
pad der geschiedenis! Jacob van Oversteeg, de pedel
der Universiteit van Dr. Kuyper te Amsterdam, noemde
onlangs in een vergader ng Kain de eerste socialist,
„Schiedamsch Volksblad" promoveert den broedermoor
denaar tot een van eerste metselaars! Lid van de
S. D. A. P. is Kain nooit geweest, maar weet „Schie
damsch Volkblad" misschien ook mede te deelen of hij
bij een of andere bouwvak-federatie of metselaars-
o ganisatie is aangesloten geweest
't Is een raar krantje dat „Schiedamsch Volksblad".
„Schiedamsch Volksblad" heeft zeker ook de oorlog-
zuchlige uitdrukkingen in de Zondagsbode gelezen S.
V. zegt ten minste De lucht davert nu reeds zonder
ophouden van strijdkreten." Kip en kuiken!
De Zondagsbode zegt naar aanleiding van het wetsont
werp tot scheiding van kerk en staat in Frankrijk
„De Fiansche regeering stelt voor den bond met de
„kerk te breken. Een commissie is benoemd om verslag
„uit te breng. n. Deze heeft haa- verslag voltooid.
Tot zoover gaat alles best, maar daar komt de aap
uit de mouw De Zondagsbode gaat voort
„Zij wil aan de geestelijken, die minder dan 30 dienst
jaren tellen gedurende 4 jaren een schadeloosstelling
„uitgekeerd zien voor het ophouden van het tractement
„uit de Rijkskas."
De Zondagsbode vertelt nog veel meer van die trac-
tementen en van pastorieën en huurcontracten en laat
zoo heelemaal zien dat ze leelijk in de rats zit over
die stoffelijke dingen, die de geestelijkheid in Frankrijk
beroeren.
't Is ook beroerd, als je zoo langzamerhand je zaakje
ziet verloopen
„Het geestelijke voorop" heeren
Onze school en wat er van gezegd wordt.
Juffrouw Hap, is uw buurvrouw 'n goed mensch
Ja zeker, ik weet niets kwaads van d'r.
Den volgenden dag komt juffrouw Snap bij juffrouw
Ha]i te visite
Juffrouw Hap, heb je gehoord van je buurvrouw?
Van m'n buurvrouw? Neen. Wat, is 't er mee?
Wel, mensch, weet je dat niet Die heeft d'r kind
geteerd, en 't toen in de veeren gerold.
Hè, d'r kind geteerd en... toen in de... Mensch,
wat je zegt! Wat 'n slecht wijf is dat
Juist loopt kind voorbij het raam.
Daar heb-ie et! zegt juffrouw Hap. Kijk, de sme
ren zitten nog aan z'n nekkie. Dat arme schaap. Wat
'n beest van 'u wijf!
Het kind hééft wezenlijk eenige vuile vegen over
gezicht en hals. Het is aan 't slootje graven geweest
bij de modderplassen op straat "Maar 't gaat gerust naar
huis. Moeder zal 't wel reinigen en niet knorren, want
moeder is goed voor haar kind.
Hoe komt het nu, dat juffrouw Hap gisteren nog zei,
dat haar buurvrouw 'n goed mensch was, en vandaag
ze uitscheldt voor ,,'n beest van 'n wijf?" Hoe komt
het, dat juffrouw Hap teersmeren zag, waar ze heelemaal
niet waren? Wel, juffrouw Snip Jiad het immers ge
zegd
Juff ouw Hap, is de openbare school een goede?
Ja zeker, ik weet er niets kwaads van.
Den volgenden dag komt er iemand te visite.
Mensch lief, wéét je dat niet van die openbare
school? Daar worden de kinderen opgebracht in louter
goddeloosheid.
De juffrouw schrikt er van Ze zal die kinderen van
de openbare school eens goed aankijken. Eu ja, ze merkt
nu wel zoo'n klein duivelsteekentje op de gezichten.
Dat ze dat vroeger nooit gezien heeft! En ze vertelt
van d'r ontdekking aan andere juffrouwen. En als er
soms een vraagt: Maar juffrouw Hap is dat waar? dan
heelt ze d'r antwoord gereed.
Wel zeker, is 't waar. Juffrouw Snap of meneer
Hap, of 'n auder heeft 't immers gezegd
En toen heb ik 't zelf gezien, dat duivelsmerk,
met m'n eigen oogen, zoo goed als de teersmeeren in
't nekkie van bunrvrouws kind!"
Zoo komt het duivelsteeken boven de openbare school
te staan voor goedgeloovige zielen als juffrouw Hap
er een is.
En stuur juffrouw Hap naar de hoogeschool en laat
haar daar woi den tot doctor, professor of wijsgeer des
noods, ze zal haar leven lang geplaagd worden door
tee smeren en duivelsteekenen, omdat die nu eenmaal
een onuitwischbaren indruk hebben gemaakt op ha r
feeder gemoed in den tijd, dat zij nog een o'ngeleerde
juffrouw was.
't Is te begrijpen, dat de openbare school doctors,
professors en wijsgeeren onder haar tegenstandeis telt.
Onze School.
In het Schied. Volksblad vinden we een geweldig
ingezonden stuk. 't Gaat regelrecht tegen de S. D. A. P.
voor de zooveelste keer moet deze't ontgelden en
wordt ze leelijk toegetakeld. Zie maar eens even
Evenals het Heilsleger nooit Nationaal zal wor
den, zoo min de Sociaal-Democratie. Toch- is het
plicht op eiken uitwas van deze partij te wijzen.
Propageeren dat is hun doel, zooals wij zeiden,
het goede voor ons volk te zoeken, o neen, dat
doen zij beslist niet. Maar propageeren kost geld,
en om dat te vinden, gaan ze winkelen en evenals
het Heilsleger koopman spelen. Zoo is hier de
bakkerij „Voorwaarts" een middel om geld te krij
gen voor dit doel, zoo als zij het noemen, de arbei
dersbeweging te helpen, maar dit voelt gij: Patri
monium en de R. K. Volksbond, ja zelfs het N. W.
Verbond krijgt er geen cent van. Neen hoor, dat
zijn eigenlijk geen arbeiders-vereenigingen. Zij
bestaan uit dompers en reactionairen. Alleen de
S. D. A. P.-mannen, dat zijn dv arbeiders, al is
het waar dat er meer heeren, leeraren, onderwij
zers en ambtenaren onder zijn dan werkliedener
zijn in die partij zangvereenigingen eb fanfarekorp
sen, om het den menschen maar smakelijk te maken.
Nu, de bakkerij die loopt nu al aardigwie brood
noodig heeft en de Sociaal-Democratie wil steunen,
die gaat bij de Coöperatie „Voo; waarts". Doch nu
is er weer wat anders op stapel. In den Haag is
opgericht een Centrale Arbeiders-verzekerings- en
Depositiebank, waar de heeren Melchers en Oude
geest de lakens uitdeelen. Deze bank zal nu al de
S. D. A. P.-mannen van begrafenisgeld voorzien,
altijd tegen betaling van een behoorlijke premie.
Er komt uit de winst weer iets aan de arbeiders-
propaganda ten goede.
Meen nu niet dat dit alles is, wat de schrijver, die
zich „Jan Kijkuit" noemt, op z'n hart heeft. O gossie,
nee d'r komt nog een heele boel meer. Doch dat
sparen we onzen lezers.
De Arbeiders-Coöperatie „Voorwaarts" blijkt een zéér
partijdige onderneming te wezen ze steunt de arbei
dersbeweging zonder Patrimonium, Volksbond of het
N. W. Verbond te gedenken
Wel, wel, hoe is 't mogelijk!... Mogelijk?... nou,
zeg, die is goed, mot-je net vragen wat bij socialisten
mogelijk is! Ze hebben zelfs vergeten in de statuten
te bepalen dat Patrimonium, Volksbond enz. enz. deelen
moeten in den winst van „Voorwaarts"! Hoe is-i?
Kijk dan eens naar de overzij, goê man. In kerk A.
en B. wordt Zondag een extra-kollecte gehouden ten
bate van het verkiezingsfonds der S. D. A. P
Dus je wilt wel zwijgen, hè?
Arbeiders-partijHihihi't is om te gieren
Leeraren, onderwijzers, ambtenaren etcetera gene
raals zónder soldaten! De werklieden zijn véél te ver
standig om bij de S. D. A. P. te gaan, waar ze niets
te vertellen hebben.
Waar de arbeiders zijn? Kijk naar de „Christelijk-
Sociale Conferentie" (9 en 10 Jan. '05 te Amsterdam)
of vergadering „Chr. Nat Werkmansbond." (10 Jan
'05 te Utrecht) daar vindt ge arbeiders Wie daar bet
woord voerden? Dominee Talma, dominee jSikkel, domi
nee van Gispen, dominee Slotenmaker de Bruijne, Jonk
heer de Geer.
Arbeiders, weet-je allemaal arrebeiers
Er zijn in die S. D. A, P. zangvereenigingen en
fanfarekorpsen om het menschen smakelijk te maken.
Bij ons kennen we ze niet, die dingen. Wij chris
tenen, behoeven ze niet; we hebben een naaikransje,
een koffiekransje, een theekransje, een melk- en snert-
kransje, een jongelingsvereeniging, een jongedochters-
vereeniging, een zendingsvereeniging, een heele cents-
vereeniging, een halve centsvereenigingEn nog
zoo'n paar van die dingen maar meer ook niet.
Geen zangvereeniging geen fanfarekorps, ben je
zestig
En ook geen Centrale Arbeidersverzekeringsbank,
waar bijv. de gedispenseerde en van alle zonden ont
heven dominé Lummel van Delft directeur van zijn zou
en de lakens uitdeelen. Wij, Patrimoniummannen, heb
ben geen begrafenisgeld van doen.
Och, Jan-Kijkuit, veeg je oogjes eens uit, stumperd.
En zet ook een grooten sterken bril op je reukiustru-
ment. Een tracht dan nóg eens na te speuren, wat de
„Centrale" met de S. D. A. P te maken heeft.
Of heeft nwes persoonlijk soms last van een of ander
Kijkt Jan-Kijkuit soms naar eigen belangetjes, in casu
verzekerings-postjes? Kijk dan in 't vervolg zóó
uit, dat je niet uw beginsel en uw pers gebruikt
voor eigen profijtjes.
Want we zouden veronderstellen, daar ge zóóveel
verkeerds aanduidt, dat ge u (zeer egoïstisch en verre
van kristelijk!) op die eigen-belangetjes hebt blind
gestaard! Arme Jan-Kijkuit, die niet uitkijken kan!
Uit heur slof geschoten. Voor het eerst
sinds langen tijd is de Schied. Cour. weer eens aan het
hoofdartikelen geraakt. De aanleiding daartoe is het dom-
opgezette stukje uit het anti-revolutionaire Schied.
Volksblad: „Het schoolgeld op de openbareschool""dat
wij reeds in ons vorig no. besproken hebben.
D'r is heel wat voor no dig, om de "oüe" eens op
de vlakte te krijgen maar nü kon ze toch de ver
zoeking blijkbaar niet weerstaan. En wezenlijk trekt
ze nu de schoolgeld-opdrijvers en openbare school-
leegpompers eens flink aan de ooren. Aan de hand
van een artikel van den heer Kerdijk in het Sociaal
Weekblad zegt ze o a.
Het is een bij de vrienden van het bijzonder
onderwijs zeer geliefde bewering, dat de school
gelden voor het openbaar lager onderwijs in den
regel veel te laag zijn en dat Burg. en Weth. er
gewoonlijk veel te gauw bij zijn om geheele of ge
deeltelijke vrijstelling te verleenen.
Deze bewering jnu komt ook voor in het Voor-
loopig Verslag van de Tweede Kamer over het
wetsontwerp lager onderwijs (in 't debat meestal
genaamd de onderwijsnovelle), en vreezende,
dat er niet genoeg de aandacht aan geschonken
mocht worden, is zij daarin tot driemaal toe
herhaald.
Erger nog, er wordt de opmerking aan vastge
knoopt, dat daarbij van overheidswege geschonden
wordt de voorwaarde, waaronder in 1889 van
pacificatie gesproken werd, immers in dit opzicht
wordt er gezegd „heeft de eerlijke uitvoering
der wet van de zijde der gemeentebesturen en der
regeering veel te wenschen overgelaten."
Op die beschuldiging der bizoudere-schoolvoorstanders
geeft ze o. a. dit ten antwoord
Schiedam telt op zjjn 5 gewone lagere scholen
2100 leerlingen, het schoolgeld is 10 ct. per week
of f5.20 per jaar; de schoolgelden moeste-n
a
