De Deputatenvergadering van de a r. partij
Een pleidooi voor den 8-urendag.
Ditjes en Datjes»
Een fijn gezelschap.
Vlaardingsche IJzerkoekjes,
ons bijna elf-jarig bestaan; vandaar de neerslachtigheid.
Maar geen noodDe sociaal-democraat kent geen
durende neerslachtigheid, geen durende vreesToen
met een overweldigende meerderheid (er waren slechts
9 stemmen tegen, 42 blanco en 152 voor) die afdeeling,
welke niet de candidatuur Oudegeest voor de 2e Kamer
wilde aanvaarden, ondanks een wettig besluit van de
Federatie Utrecht, uit onze gelederen was verwijderd,
klonk ons strijdlied uit vollen borst.
„Op socialisten sluit de rijën!"
Dat was treffendRotte takken moeten gerooid wor
den opdat de boom onzer partij des te sterker worde,
en de andere gezonde takken niet door dezelfde ziekte
worden besmet. Na die zuivering konden wij wederom
vrij ons lied laten hooren, om de bewuste strijders tot
hechter aaneensluiting aan te vuren. „Schiedam" behoorde
o.a. onder de voorstemmers
Mevrouw Roland Holst verklaarde tot leedwezen van
het geheele congres dat zij zich van de mondelinge
propaganda en als partijbestuurslid zou terugtrekken
om zich meer aan de studie te kunnen wijden, wat
haar door laatstgenoemde functie geheel onmogeljjk
was gemaakt.
Voor het volgende Congres werd Utrecht aangewezen.
Moge Utrecht I bij ons twaalfde Congres in 1906 een
nieuwe krachtige afdeeling II naast zich hebben, om
gezamenlijk den strijd tegen onzen eenigen vijand, het
kapitalisme, te kunnen voortzetten.
Zondagavond hield Mr. Troelstra een inleiding over
onze houding bij de verkiezingen, waarvan wij onmo
gelijk een verslag kunnen geven, omdat de ruimte ons
ontbreekt, maar waarvan wij alleen willen zeggen, dat
herhaaldelijk werd geapplaudisseerd. Na de op Maandag
gehouden nogal langdradige discussies over de inleiding
werd de volgende motie Troelstra-Pannekoek (P. was
gedelegeerde van „Leiden") met algemeene stemmen
aangenomen.
„Het congres overwegende dat de arbeidersklasse voor
„haar maatschappelijk belang den politieken strijd vast
„en daarbij eendrachtig moet strijden
„Overwegende dat daarom tegenover de antithese der
„christelijke partijen door de Vrijzinnigen van alle gading
„aanvaard, die van kapitaal en arbeid moet worden
„gesteld
„Overwegende echter dat het blanco-artikel geen vol-
„doende waarborg biedt voor de democratische gezind-
„heid der candidaten.
„Verklaart bij de herstemmingen alleen die candidaten
„te zullen steunen die zich verklaren vóór de urgentie
„van algemeen kiesrecht."
Het is dus duidelijk. Die burgerlijke candidaten, die
vóór de urgentie (directe invoering) van algemeen kies
recht zijn mogen slechts bij de herstemmingen door ons
gesteund worden.
Een incident bij de debatten over deze motie was
merkwaardig. Bijna ieder die wat te vertellen had, had
zijn meening gezegd, toen ten laatste opstond
P. L. Tak, de hoofdredacteur van „het Volk", die in
de laatste weken nog al wat te verduren heeft gehad
van zijn partjjgenooten, en die ingezonden stuk op in
gezonden stuk tegen zichzelf moest opnemen, en zjjn
mandaat als hoofdredacteur ook reeds had aangeboden,
omdat zijn wijze van redigeeren niet in den smaak viel.
Nu, toen de pude Tak opstond, barstte het congres
spontaan uit in een hoerageroep en een applaus van
watbenjeme! En waarom? Ja, wjj meenen dat Tak zich
in de oogen der partijgenooten te grootmoedig van zijn
vettrouwenspost wilde laten verdringen, om plaats te
maken voor betere kracht. Het verloop van het congres
op den laatsten dag heeft dau ook bewezen dat men
Tak onmogelijk wil missen. Hij werd bij acclamatie in
zijn functie herkozen! Dat hij nog lang onze journalis
tieke voorvechter blijve!
Dit zijn indrukken van het congres, maar éen indruk
moeten wij nog aangeven, en dat is deze. Er is te
weinig gedaan. Aan wie(n) de fout? Niet aan den
voorzitter, die met stuurmanskunst het. schip van het
congres stuurde naar veilige haven, niet aan de partij
genooten die aan de discussies deelnamen, al hadden
zij zich wat meer moeten en kunnen beperken, maar
daar ligt de fout, daar, waar partijgenooten zich niet
ontzien, om hun partij te gebruiken als tonrnooiveld
om persoonlijke belangetjes te verdedigen en aan te
vallen, zooals dat in de behandeling van de questie
Utrecht II maar al te zeer aan het licht kwam!
Wij hopen dat ons volgend congres meerdere en
betere vruchten moge afwerpen dan dat van 1905. En
daarom met vernieuwden moed allen aan het werk, om
bij het einde van het nieuwe jaar te kunnen wijzen op
een steeds beter wordende organisatie, op een grooter
aantal leden onzer partij in het algemeen, onze afdee
ling Schiedam in het bijzonder.
Daarom nogmaals „aan het werk
Wanneer wij de anti-revolutionairen en Roomsch Ka
tholieken onder de „dompers" scharen, om daannede
aan te duiden dat liet die partijen te doen is om de
verdomming van het volk te bevorderen, dus den „dom
per op het licht" van alle kennis plaatsen, dan schreeu
wen die partijen moord en brand. Wie durft dat nu
van de „Christenen" te beweren't Is schande
Leest men evenwel de bladen dier menschen, dan
komt hun naïviteit eerst te voorschijn.
Er is te Utrecht Deputaten-vergadering van de anti
revolutionaire partij geweest. Dat is niet zoo heel
bijzonder, ook ónze partij heeft haar Congres gehouden
en wèl in de Paaschdagen te 's Gravenhage, maar
wat is er gebeurd op de Deputaten-vergadering Voor
zoover de tegenpartijen het weten kunnen, niets, want
e mocht niet één verslaggever in de Deputatenvergadering
komen, (zelfs nog niet eens van de kleine anti-revolu
tionaire pers.) Alleen de „Standaard" mocht verslag
maken, en na de goedkeuring van het moderamen erlangd
te hebben, het pas publiceeren
Toch zijn de Heeren zoo verwaand om zichzelf geen
dompers te laten noemen.
Zelfs de redactie van „Schiedamsch Volksblad" voelt
zich het bloed naar het hoofd stijgen, en drukt zijn
spijtigheid uit als volgt:
Meteen moet dan beter gezorgd worden voor
een perscommissie. We leven nog precies als in den
„tijd, toen de Standaard ons eenigst dagblad was. 't
„Was toen voldoende, als een der Standaard-redacteu
ren een verslag opstelde, dit aan de goedkeuring van
„het moderamen onderwierp, het daarna in ons dag-
„blad plaatste om zoo de weekbladen gelegenheid te
„geven het over te nemen. Dit gaat nu niet meer en
„'t was voor de bevriende pers hoogst onaangenaam in
„enkele liberale bladen berichten te zien, dien zij ook
„hadden kunnen hebben, maar die ze niet opgenomen
„hadden, omdat de vergadering niet voor de pers toe
gankelijk was.
,,'t Was ook niet prettig moties en telegrammen te
„moeten overnemen uit De Standaard, wanneer men
„zelf ter vergadering is geweest, maar daar gehoord
„heeft, dat er geen verslag van gegeven mag worden."
't Is beroerd voor die kleine a. r. pers, en in 't bij
zonder voor het „Schiedamsch Volksblad", dat het alleen
maar mag knippenDe schaar is geduldig.
Tegenover die domperij, tegenover dat verborgen
houden van het licht, dat noodig is om alle waarheid
te ontdekken en te ontwikkelen, komen wij fier en vrij
elk jaar in een openbare vergadering, vrij toegankelijk
voor welke courant ook, bij elkaar om onze, dat wil
zeggen de proletarische strijdbelangen te bepraten, en
de wapens die wij hanteeren tegen de heerschende
klasse, te scherpen en schoon te maken. Zooals boven
reeds gezegd, hebben wij ook dit jaar in de Paasch
dagen het congres onzer partij gehad. De debatten zijn
er sommige oogenblikken wel eens een beetje heet ge
weest, vooral toen ter beoordeeling werd gegeven het
royeeren uit het verband onzer partij van de afdeeling
Utrecht II, welke afdeeling zich had schuldig gemaakt
aan de grove fout van verzetpleging tegen den eersten
eisch van demokratie: de vrijwillige partpdiscipline.
Maar die afdeeling is geroyeerd met een overweldi
gende meerderheid, en alle debatten die over deze
zaak zijn gehouden, zijn openbaar geweest. Maar nu
zouden we ons sterk moeten vergissen, indien niet de
„kleine" anti-revolutionaire pers, uit de verhalen die
daaromtrent de rondte wel zullen gaan doen, gretig
alle vuiltjes oppikt, die zij er mogelijk in weet te vinden.
Enfin, we houden „Schied imsch Volksblad" in de gaten.
Waar blijft gij, zwarte arbeidersleiders? Zijt gij niet
de dompers, waarvoor wij u houden? Antwoordt eens
op deze vraag, en maakt eens een vergelijking tusschen
onze partij en de uwe!
In de nieuwtjes-rubriek der verschillende bladen kon
men onlangs het volgende lezen
Door verandering van personeel in de wasscherij
van den heer W. Gr. Burger te Zeist, waarbij een
gedeelte van de strijksters door Utrechtsche werd
vervangen, besloot de eigenaar, met het oog op de
heen- en terugreis van en naar Utrecht van die
strijksters, een achturigen werkdag voor al zjjn
personeel in te voeren, en wel van 8—12 en van
1—5 uur. Het resultaat hiervan is boven alle
verwachting. In de eerste plaats worden de werk
zaamheden met meer opgewektheid uitgevoerd, in
de tweede plaats wordt er meer arbeid verricht,
zoodat het loon voor enkelen grooter is dan vroeger,
en in de derde plaats wordt een niet onbelangrijk
voordeel verkregen door besparing van vuur en licht,
zoodat, hoewel vele werkgevers tegen den achturigen
werkdag zijn, de heer Burger er niet aan denkt
weer een langeren werkdag in te voeren.
Het bericht was afkomstig uit het deftige blad, de
Nieuioe Rott. Cour. en het feit zelve, niet geschied in
Australië, Afrika of welk ver verwijderde streek ook,
doch in onze eigen omgeving.
Wonderljjk, hè? 't Kan eigenlijk niet waar zijn! We
zjjn zóó gewend, 10 a 12 uur per dag te worden afge
beuld, dat een werkdag van 8 uren het onmogelijkste
onder het onmogelijke gelijkt.
Welnu, er zijn reeds meer werkplaatsen waar dit
„onmogelijke" werkelijkheid is en de mogelijkheid ge
bleken. Daarom willen we den 8-urendag algemeen
zien ingevoerd tot heil van den arbeid, tot heil van
de arbeidende klasse.
Werken. De arbeider is zijn loon waard,
maar hij krijgt het niet.
Geld verzoet den arbeid maar wie niet arbeid,
krijgt het geld.
Wie niet werkt zal niet eten. Maar paarden die de
haver verdienen, staan voor een leegen ruif.
Werken is zalig, maar men gunt de zaligheid liefst
aan een ander.
Arbeid adelt, als je er maar honger bij wil lijden.
Wie rijk is eet als het tijd is, wie arm is, eet als er
iets te eten is.
Op het maatschappelijk terrein kunnen en moeten wij
alle verschil van godsdienst en kerkleer vergeten en
saamwerken tot het verheven doelde daarstelling van
de sociaal-demokratie. En in die samenwerking zie ik,
de verwezenlijking van het ideaal, opgewekt door het
woord van Christus, gesproken bij het laatste Avond
maal: „Opdat allen één zijn."
Dr. Jan van den Brink,
R -K. Priester.
Bram's uitnemendheid.
Bram neemt, wat hij nemen kan,
Uit de beurzen, uit de zakken,
Uit de kisten, uit de pakken,
Uit den ketel, uit de pan:
Bram is een wifnemend man.
De voordeelen van jenever?
De brander maakt van een mud koren met behul
van schadelijke toevoegselen een vaatje jenever, dat in
het klein wordt verkocht voor f 120.—
De boer, die het koren zaaide krijgt er van - 4.
De regeering die den jenever belast krijgt
er van- 32.
De spoorwegmaatschappij die het vervoert
krijgt er van- 7.50
De distilleerder die het maakt krijgt er van - 27.50
De sleeper die het vervoert krijgt er van - 2.50
De herbergier die het uitverkoopt krijgt er van - 47.50
De drinker krijgt ervanhoofd
pijn; zijn vrouw krijgt ervanslaag;
zijn kinderen krijgen honger en voor kleeren lompen!
(B0_
Van verschillende kanten vernemen wjj, dat hier ter
stede een grootsch plan bestaat en gereed is in ver
vulling te komen.
De sigarenfabriek van den zeer humanen patroon
H. Willeman, die 't eenmaal z'n personeel zóó zuur
wist te maken, dat het tot het uiterste verweermiddel
van lang-gesarde en getyranniseerde arbeiders, werk
staking, z'n toevlucht nam, is sinds dien vervallende.
De zaken gaan niet meer. Kons'tateeren we evenvóór
de staking bloeiend, na de staking vervallen. Attentie
hiervoor, h.h. patroons
De staking werd door de gezellen verloren, in hoofd
zaak door een stelletje onderkruipers, kruiperiger dan
het vroegere personeel, den arbeid er aanving. Deze
menschen waren allen zéér braaf zelfs het tucht-
reglement, hetwelk de heer Willeman in z'n fabriek
ophing, o.a. behelzende dat zjjn personeel geen lid
mocht zijn van den Ned. Int. Sigarenmakersbond en
meer soortgelijke bepalingen, was hun niet te machtig
ze hadden een zéér buigzame ruggegraat. De rol,
welke o.a. de persoon J. L. Hilkhuyzen in deze ver
vulde, is overbekend.
De fabriek van Willeman doekt hier nu op naar
men wil, wordt ze verplaatst naar Boxtel. Zeer zeker
is daar de menschelijke arbeidskracht nog voordeeliger
voor meneer den fabrikant dan hier.
En het groote nieuws is nu, dat het befaamde perso
neel, althans een gedeelte ervan, waaronder ook Hilk
huyzen hier ter stede coöperatief gaan wer
ken! Een prachtig stelletje, dat we bij voorbaat in de
gunst en rekommandatie van ieder weldenkende aanbe
velen. 't Zijn op-en-top coöperators, hoor! Dat ken je
gelooven
Nu zeggen de geruchten nog meer. O. a. wie deze
personen door zijn kapitaal in de gelegenheid stelt, dit
coöperatieve wan-product te beginnen. Maar wij zullen
daarover nu nog niets zeggen dat komt later wel,
als we meer zekere inlichtingen hebben.
Men moet al een dol begrip van coöperatie hebben,
als men zulk een plan durft begunstigen.
Pik: Wel por, heb je nog nieuws?
Por: Jawel, ga maar zitten. Wat ik je in de eerste
plaats wil meêdeelen is, dat ik heb bijgewoond de open
bare vergadering der Liberalen in de zaal Harmonie,
waar als spreker optrad de heer K. Reyne van Haarlem.
Ik zal niet de moeite doen, ge daarvan alles te ver
tellen, om de eenvoudige reden dat een volledig verslag
hiervan reeds is gegeven in de Vlaardingsche Courant,
maar, wat ik hieromtrent nog heb op te merken zijn
twee dingen.
