No, 21.
ZATERDAG 22 JULI 1905
5e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij,
Bureau van Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG,
Vriendschapstraat 11 boven.
Stnkken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit
der Redactie zijn.
KUNST EN STRIJD
ZONDAG 10 uur REPETITIE.
Partijgenooten en geestverwanten.
Partij en - opschuiving.
Van onze vroede vaderen.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1
franco per post 30 cent j btJ V00rmthetal™9-
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
3 Cent per regel.
Allen present. HET BESTUUR.
Zooals n allen bekend is, werd in Januari j.l. een
Muziekvereeniging opgericht, onderaf. S. D. A. P.
Gij allen kunt weten dat zoo'n muziekkorps, vooral
het eerste jaar veel, heel veel geld kost, niet eens
gesproken van tijd en moeite.
Hoewel de contributie enz. tamelijk hoog is en alle
arbeid gratis wordt gedaan, verkeert onze muziekver
eeniging in geen rooskleurigen toestand.
Zij heeft geldgebrek. Welnu partijgenooten en geest
verwanten, helpt een handje.
't Is ook in uw belang als „Kunst en Strijd" groot
wordt. Geeft allen iets, liefst veel, opdat ook deze
jonge loot spoedig een flinke boom zal zijn. Alle gelden
zullen in De Moker worden verantwoord.
Voor „Kunst en Strijd".
Verdiend met verspreiden voor de liberalen f3.
Wie volgt?
De politieke botsingen der laatste maanden hebben
een merkwaardige opschuiving der partijen tengevolge
gehad. In de kerkelijke partijen, die als allerlaatste
regeeringspartij nog het meest hun eenheid hebben
trachten te bewaren, komt deze opschuiving nog het
minste uit en het minst tot haar recht. Hoogstens
wijzen de demokratische oppositie en de afbrokkeling
van allerlei demokratische groepen daarop. Een wer
kelijke opschuiving is evenwel in die partijen niet te
verwachten, vóórdat zij tot het inzicht zijn gekomen,
dat er voor hen toch geen kans meer is, regeerings-
meerderheid te worden, ofvóórdat door een scherpe
conservatief-tegen-demokratische politiek hun monster
verbond is uiteengeslagen.
Bij de liberale partijen is daarentegen de opschuiving
reeds duidelijk waar te nemen, ook in het kiesdistrict
Schiedam, zoowel in de gemeente Schiedam als in de
gemeente Vlaardingen. Te Schiedam doet Algemeen
Belang aan conservatieve knoei-politiekvan een libe
raal karakter is in die vereeniging heelemaal geen
sprake meer; zoodra de tegenstelling conservatief-de-
mokratisch zal hebben doorgewerkt, zal Algemeen
Belang een stuk van een conservatieve kiesvereeniging
kunnen worden, waarin van de tegenwoordige kerke
lijke partijen plaats zal zijn voor de christelijk-histo-
rischen, en die in de praktijk zal samengaan met de
conservatieve katholieken. Dat deel der Algemeen-
Belangers, dat te anti-clericaal is om bewust conserva
tief te zijn, is reeds overgeloopen naar de vrijzinnig-
demokratische kiesvereeniging Schiedamwaarin tot nu
toe een paar rooden den toon aan gaven. Die rooden
zullen natuurlijk door de opschuiving der meer gema
tigde liberalen naar „Schiedam" toe hun leiderschap
kwijt raken, zooals dat reeds bij de laatste gemeente
raadsverkiezing is gebleken, waarvoor de vrijzinnig-
demokraten slechts 1 van de hunnen in ieder district
candidaat gesteld konden krijgen. Het gevolg van deze
opschuiving zal voor de vrijzinnig-demokraten dan ook
verbleeking moeten wezen, dat is het noodlot bij der
gelijke opschuivingen. Maar de meer gematigd liberalen
zijn door diezelfde opschuivingen een eind naar links
getrokken, een beetje rooder geworden.
Nu zullen de vrijzinnig-demokraten natuurlijk in
„Schiedam" probeeren, hun haan koning te laten kraaien,
maar zij zullen dan spoedig tot een oppositieclubje wor
den teruggebracht en daarna zich van „Schiedam"
los moeten maken. Om dan op hun beurt weer links
op te schuiven, al weer dichter naar de sociaal-demo
cratie toe dan de tegenwoordige vrijzinnig-democraten.
Voor de sociaal-demokraten is deze opschuiving van een
deel der liberalen naar links een tijdelijke vermindering
van hulptroepen bij de verkiezingen, zooals bij de stem
mingen wel bleek. Wat evenwel nog geenszins vermin
dering beteekent van de werkelijke kracht der sociaal
democratie. De buitenwereld welke die kracht alleen
afmeet naar de stenjmenaantallen bij verkiezingen, denkt
in zulke gevallen uit den aard der zaak alleen aan
krachtsvermindering, terwijl in werkelijkheid alleen de
meeloopende kiezers en geestverwanten tijdelijk elders
meeloopen en in werkelijkheid de sociaal-demokratie
van de algemeene opschuiving naar links mee voordeel
trekt, mee een paar pas voorwaarts doet.
Te Vlaardingen openbaart de opschuiving onder de
liberalen zich door de verzwakking van „Volksbelang"
en de opschuiving der gewoon-liberale kiesvereeniging
„Vlaardingen" in de richting van „Volksbelang". Deze
volkskiesvereeniging, ontstaan uit ontevredenheid zoowel
met het veldwinnende clericalisme als met het steeds
slapper wordende liberalisme, is aanvankelijk de veree-
nigingsclub geweest van allerlei schakeeringen, die lang
zamerhand zich gingen splitsen in duidelijk te onder
scheiden afdeelingen de sociaal-democraten, die inzagen
dat „Volksbelang" nooit een bewust soc. dem. vereen,
zou kunnen worden, en daarom reeds een afdeeling der
S. D. A. P. oprichtten, de vrijzinnig-demokraten die
in „Volksbelang" nog niet veel meer dan anti-socialis
tisch zijn, en de overigen, die in werkelijkheid een
voudige liberalen zijn zonder meer. Het zijn deze laatsten
die nu den band met „Vlaardingen" vormen en door de
vrijz.-dem. en soc.-dem. naar links worden opgetrokken.
In elk geval is het gevolg van dit al, dat de Vlaar-
dingsche liberalen een eind naar links zijn opgeschoven.
En nu dit is geschied, zal verder hetzelfde gebeuren
moeten wat op een andere manier te Schiedam heeft
plaats gehad de sociaal-demokraten zullen hoe langer
hoe meer geïsoleerd komen te staan, in dien geïsoleerden
toestand een mooie principieele propaganda moeten
voeren met uitsluiting van alle gekonkel met burger
partijen, en daardoor den weg naar een zuiver-sociaal-
demokratische regeeringsmacht banen. En daar naast
zullen dan de liberalen weer in meer- en minder-voor-
uitstreveuden gescheiden worden. Enzoovoort.
Het feit, dat deze opschuiving nu onder de liberalen
begint en niet onder de kerkelijke partijen, is voor de
toekomst van veel gewicht. Want nu zal in de vrij
zinnige groepen deze politieke hervorming reeds volvoerd
zijn, als de kerkelijke partijen daaraan nog moeten be
ginnen. Deze laatste raken daardoor in politieke ont
wikkeling achter en zullen groote moeite hebben, evenals
na 1848, dien voorsprong hunner tegenstanders in te
halen. Zoo zal het kerkeljjk monsterverbond ook in dit
opzicht een nadeel zijn voor de verbonden „christelijke"
partijen.
Voor de sociaal-demokraten is dit feit van partijen
opschuiving niet het minst van beteekenis, omdat de
aard van hun onmiddellijke oppositie daardoor vanzelf
zich zal moeten wijzigen. Indien zij die opschuiving naar
links al als een stap vooruit kunnen begroeten, en in
dien dat al een reden van vreugde voor hen kan wezen
omdat die opschuiving voor een groot deel onder hun
invloed geschiedt, zij loopen daarbij gevaar, de tegen
stelling ook met de meest-vooruitstrevende burgerlijk-
denkende partijen te zien vervloeien en verloopen, en
dat is een zeer groot gevaar voor de sociaal-demokratie.
Wanneer er onder de meest vooruitstrevende liberalen
(of vrijzinnig-demokraten) gaan komen, die zeggen: „nu
ja, sociaal-demokraat zijn wij wel niet, maar wij staan
er toch al heel dicht bij," en wanneer evenzoo onder
de sociaal-demokraten stemmen opgaan, die beweren,
dat samenwerking met de vrijzinnig-demokraten toch
eigenlijk voor de hand ligt, dan zet men de groote
onoverkomelijke tegenstelling tusschen de vrijzinnig-
demokratische bourgeois en de sociaal-demokratische
arbeiderspartij gewoon weg op zijde. Voor de sociaal-
demokraten staat dat gelijk met stilstand of achteruit
gang in hun propaganda en in den voortgang hunner
denkbeelden.
Daarom moeten vooral de sociaal-demokraten tegen
over zulk een partijenopschniving zeer nuchter staan.
Zij moeten die goed tot haar recht laten komen en ze
vooral niet kleiner maken dan ze is. Zoo moeten bijv.
te Schiedam en te Vlaardingen de sociaal-demokraten
vooral niet de opschuiving van de liberalen naar links
te klein achten of geringer voorstellen dan ze is. Wel
neen, ze is er, en ze is vrjj belangrijk, haar hoever
die liberalen of welke burgerpartij ook opschuift, sociaal-
demokratisch worden ze nooit, kunnen ze nooit worden
en zullen ze nooit worden, omdat ze den kapitalistischen
grondslag onzer maatschappij niet willen missen en er
alles voor zullen doen om dien te handhaven. Het zijn
alleen de sociaal-democraten, die de veranderingen kun
nen brengen die noodig zijn. Er is nergens anders
redding uit de ellenden van thans te wachten dan van
de sociaal-democratie. Want alleen zij willen meer dan
de afgrijselijkheden van het kapitalisme wat verminde
ren of wat minder afzichtelijk doen schijnen, alleen zij
willen die afgrijselijkheden doen verdwijnen door hel
kapitalisme, den schepper daarvan, te vernietigen.
De partijenopschuiving, nu begonnen, is voor de
sociaal-democraten dus geen reden voor toetreding tot
die opgeschoven groepen of voor yerbroedering met hen,
maar voor vernieuwde verscherpte omschrijving van hun
eigen opvattingen en inzichten tegenover die der bur-
gergroepen, hoever die ook in linksche richting mogen
opschuiven. De sociaal-democratie eischt dat.
t Heeft er gespannen, j.l. Maandag. Het zware
geschut is aan 't spelen geweest, dat de lucht ervan
daverde.
Na de revue der ingekomen stukken werden over
eenkomstig voordacht van B. en W. Mr. D. Lodder als
voorzitter Mr. Kavelaars als plaatsvervangend voor
zitter van onze arbeidsbeurs benoemd.
Dan volgde een benoeming, die méér de aandacht
verdient. Onze wethouder van gemeente-werken is uit-
stedig, en de burgemeester en de wethouder van onder
wijs hebben het voornemen nog in deze maand de
gemeente voor eenigen tijd te verlaten. Om Mr. Jansen
niet „heelemaal alleen" te laten moest een waarnemend
wethouder worden benoemd.
Wie zal men daartoe nu uitzoeken? Natuurlijk iemand,
waarvan verondersteld kan worden dat hij door een
behoorlijke bekendheid met de loopende zaken, instaat
is zijn aandeel in het Dag. Bestuur te kunnen aan
vaarden. Dat zal dus worden allereerst van Westendorp,
die de klappen van de zweep kent, of Bender, of Beu
kers misschien
Neen Van der Velden! Waarom? Om z'n
kennis van gemeente-zaken? Daarvan is totnogtoe
bedenkelijk weinig gebleken. Om z'n algemeene kennis,
groote ontwikkeling, die hem in staat stellen zou de
belangen der gemeente behoorlijk te overzien en ze
voldoende te behartigen? Ook al niet we hebben
nog nimmer den waaruemenden wethouder hooren roe
men om z'n helder hoofd.
Ja, 't is niet doenlijk, te zeggen hoe de raad er toe
gekomen is juist hém te benoemen, 't Eenigst wat men
zeggen kan: „hij is van de familie." Maar dan zijn er
nog anderen, van wie de slechtste nog wel méér
geschikt kon bljjken dan deze
Hebben we nog kluchten te verwachten
Eenige maanden geleden heeft de kaarsenmakers-
vereeniging in een adres aan den Raad gewezen op de
meer dan slechten toestand van den straatweg naar
„Apollo." Dit adres kwam nu ter tafel. Het prae-advies
van B. en W. zegt, dat aan de grieven adressanten
tegemoet gekomen kan worden en zij stelde dan ook
den Raad voor aan adressanten te berichten, dat ter
weerszijden van de Keistraat een begrind voetpad zal
worden gemaakt. Ter wille van de van ouds bekende
„vlugge" afdoening, werd de zaak aangehouden tot de
volgende vergadering.
Met bekwamen spoed werd een debatje afgeroffeld
over de vrije woning voor het hoofd van school D. De
ofie stulp is volgens Mr. Jansen slechts met veel kosten
bewoonbaar te makm men zal het geld sparen, de
woning wat oplappen, verhuren en de heele rataplan
verkoopen.
De heer van Westendorp was hier vooral mr. Jansen
aan 't porreno.a. wou hij wel weten hoe 't komt, dat
hij nog niets van een nieuwe School heeft vernomen.
Ja, dat mot je noodig mr. W. H. vragen!
Inzake onze erfpacht-voorwaarden wordt besloten
een studie-commissie te benoemen en als leden daarvan
door den voorzitter aangewezen de H.H.Beukers (die
geen tijd heeft en bedankt) en Van der Schalk en Ris,
die hun benoeming aannemen. De voorzitter heeft mis
schien beter keus dan wij, doch wij zouden gekozen
hebbende waarnemende wethouder (v. d. Velden),
v. d. Drift, en Klein (als't nog kón). Een echte studie
club was 't dan geworden, hoor!
De stank in de gemeente werd druk besproken.
Het voorstel van B. en W. om maatregelen tegen de
verspreiding van stank door het drogen van bedorven
mais en dergelijke te nemen en de commissie, belast
MOKER
