een Golporteur
4
5
4
4
5
I
4
om
f
ImMn op DINSDAG 3 OCTOBER 1905, fles avonds lei 8 ire
t
goed en goedkoop.
Adres: Oude Kerkhof 7.
■m
prx.^"wjt'Ni
112 KarifcatuiirteeMnpii in Meuren,
Bellevoysstraat 4, U. W.-KrnisMe Rotterdam.
Het Evangelie der a
a Sociaal-Democratie
De Centrale Arbeiders-Verzekering en Deposito-Bank
Arbeidsverhoudingen in Nederland.
Abonneert U op De Moker".
ADVERTENTIE N.
Mej. E H. van der Meer
Dagelijks te ontbieden.
f De Socialistische
k Maatschappij,
pr
J. KOORENGEVEL,
Mej. H. v. Dijke-v. Brandwijk.
Zangvereeniging „EXCELSIOR"
Sluit uw verzekering bij
A. WINTERBERG, Oosterstraat 70, Schiedam
Pootstraat 103°, Delft.
mmmmm
een gevoel o«er zich als bekende paria's der maat
schappij.
Hoe menigeen, eerlijk van inborst en aanleg, is reeds
door verschillende omstandigheden buiten z'n schuld
en toedoen in dergelijke omstandigheden geraakt,
hoe heeft het hem dan gegriefd wanneer men hem dat
zijdelings of rechtstreeks en op de meest cinische
wijze deed gevoelen.
Wat ging er dan in hem om, zich bewust zijnde
moreel even hoog en soms nog hooger te staan, dan
hij die begunstigd door de omstandigheden, in verwa
tenheid en van uit de hoogte, en zich financieel ster
ker gevoelende, zijn geesel liet neervallen op dat reeds
door ellendige omstandigheden ontzenuwde geesel van
die ongelukkige, die afhankelijke.
Met wat een voornaamheid meer genoegzaamheid
en opgeblazenheid weet dan zoo'n gefortuneerde zijn
zedelessen van overleg, eerlijkheid, berekening en God
weet wat al meer uit te deelen aan hem die verhon
gerde, aan hem die behoefte heeft voor zich en de
zijnen aan onmiddelijke hulp, maar die door zoo'n zede-
preeker na het geven van z'n les inopvoed
kunde met leêge handen en leêge maag naar huis
gestuurd wordt.
Deze gevallen zijn niet zeldzaam, en zij, die schuldig
staan aan dergelijke monsterachtige afschuwelijke be
handelingen hunner medemenschen, zij worden het
meest aangetroffen onder wat men noemt de nette
menschen, ja het gaat nog verder, men ziet het ge
beuren dat menigeen, zich in z'n omgeving veilig
wanende, en aldaar z'n geavanceerde vuist ballende
tegen dat gevloekte kapitalisme, dat zoo één, om hulp
aangezocht wordende, precies doet als sommige evan
geliedienaars den verhongerde met een trak
taatje of zedelesje inplaats van met tastbare hulp naar
huis te zenden.
Dat noemen zij opvoedkunde, maarhet recept
te geven omzonder financien zich levensonder
houd te verschaffen, daartoe zijn zij die knappers
ten eenenmale niet voor in staat1 1
Gelukkig is het laatste soort waarop ik doelde zeld
zaam maarze zijn er toch, en omdat zij zeldzaam
zijn loopen zij „in de gaten."
Borgen en poffen is een ramp voor wie het doen,
maar ook voor hen die gedwongen door concurrentie
en omstandigheden daaraan moeten toegeven, dat zijn
de leveranciers. Doet A. het niet, B. doet het wel,
alzoo dwingt men elkander, en menig winkelier z'n
zaak opzettend met het voornemen niet te zullen borgen
of poffen geraakt er in zonder dat hij het wil of weet.
Concurrentie eenerzijds, en te weinig koopkracht
anderzijds, ziedaar twee factoren samenwerkende als
levenwekkende krachten van het hier besproken stelsel.
Gedemoraliseerd wordt hij of zij die in den draaikolk
van het borgen zijn ondergegaan.
Liegen, waar de waarheid spreken beter ware geweest.
Uitvluchten zoeken, waar open-kaart-spelen gebiedend
ware geweest, de schuld werpend op anderen, die
heelemaal niets met de zaken uitstaande hebben. Het
slot iswaarheidslievende menschen worden tijdelijk
leugenaars, de meest eerlijke wordt niet meer geloofd
of vertrouwd, men schuwt zoo ongeveer hun nabijheid,
en voor de samenleving loopen zij met het brandmerk
op 't voorhoofd van niet zuiver op den graad te zijn.
Dit is helaas het lot van duizenden.
Zij, die in 't gelukkig bezit zijn van te hebben een
sterk gestel, die, ondanks het neerdrukkende en ver
nederende toch nog de kracht bezitten zich moreel er
door te slaan, die, aan den buitenkant niet laten zien
wat er binnen omgaat, zijn zeldzaam, maar zij zijn het
tevens die, in en door de omstandigheden, er het „hoofd
niet bij verliezen".
Zij kijken eens rondom zich, zij vragen eens waarom
en waardoor dit alles, en wanneer zij dan behooren tot
hen, voor wien alle berustingpraatjes alleen nog maar
aan kinderen toegediend moeten worden, m.a.w. menschen,
die steviger, vaster geesteskost hebben leeren eten, dan
komen zij eindelijk tot de ontdekking dat de eigenlijke,
de voornaamste al is het niet de eenige oorzaak
moet gevonden worden in het stelsel van onze heden-
daagsche, d.w.z. kapitalistische maatschappij, in die
samenleving waarin te veel wordt geproduceerd, en te
weinig verbruikt wordt, die maatschappij, die vorm van
samenleving waarin hij die de mooiste en geriefelijkste
woningen bouwt zelf veelal in een krot woont, waarin
hij die het fijnste schoeisel maakt voor anderen, zelf op
z'n tandvleesch loopt, waarin de tailleur, die de elegantste
costuums maakt voor anderen, zelf loopt met gescheurd,
gelapt of vale plunje, waarin de modiste of naaister zich
dag aan dag beijvert en afslooft om anderen van haar
sekse op de meest gracieuze manier te kleeden, en
zelf met „krabben en bijten" nog maar nauwelijks in
staat is haar armoeleven voort te zetten.
Het stelsel van concurreeren, uitbuiting en wat dies
meer zij, als onmiddellijk samenhangende met onze
heerlijke maatschappij van orde 111, dit en niets anders
is de oorzaak van al deze materiëele ellende.
Wat hieruit voortvloeit voor een gemeente als de
onze, en welke staaltjes hierdoor worden afgespeeld,
vooral in deze voor Vlaardingen zoo lamziekigen tijd,
daarover de volgende week meer.
X.
De Soc. Dem. Studie-Club heeft onder bovenstaanden
titel een rapport uitgebracht, dat zeker in de kringen
der arbeiders niet onopgemerkt zal blijven.
Het is een lijvige brochure, op royaal papier gedrukt,
182 pag. groot en voor leden van arbeiders-vereenigingen
verkrijgbaar a f 0.60, fr. p. p. f 0.70.
De inhoud wordt door de uitgevers (Masereeuw Bouten,
Rotterdam) als volgt geresumeerd:
„Het rapport Arbeidsverhoudingen in
Nederland behandelt in de eerste plaats de
arbeidscontracten en reglementen die in ons land
bestaan.
„In de tweede plaats wordt behandeldaanstelling
en opzegging, de losheid der z.g. vaste aanstellingen
een lange lijst van ontslagen als straf voor gedrag,
ziekte, ouderdom, organisatie, enz., en wat er be
paald is omtrent opzeggingstermijnen.
„Ten derde worden behandeld de loonregelingen
zooals die wettig en onwettig voorkomen, benevens
een bonte verzameling van middelen om het loon
der arbeiders „op peil" te houden, en het al of
niet betalen van extraloon bij overwerk en nachtarbeid.
„Verder de fondsen, uitkeering bij ziekte enz.
Dan het gedwongen verzuim, dat zoo veelvuldig in
ons land voorkomt en de vacantie. Dan scheids
gerechten, boeten en andere straffen. Tenslotte
de redenen van ontslag.
„Het werk is voorzien van een lijst van beant
woordingen, een bladwijzer en een alfabetische
bladwijzer, waardoor men met een enkele oogopslag
de plaats, het vak enz. voor zich heeft."
Is dit boek dus allereerst onontbeerlijk voor hen, die
krachtens hun positie in de arbeiders-beweging steeds
noodig hebben hun kennis van het arbeiders-leven te
verrijken, ook zij, die niet zoo bepaald „voorop" staan,
mogen niet verzuimen van dit rapport der Studie-club
kennis te nemen.
Schijnt het ook „droge lectuur," zooals alle studie
materiaal nu eenmaal is, uit eigen ervaring kunnen wij
verklaren dat men met steeds stijgende belangstelling
het rapport doorleest. Elke bladzijde haast vertelt ons
van toestanden die ons totnogtoe onbekend waren, spreekt
ons van verhouding in het arbeidersleven die we nog
niet vermoedden.
Zeker, volledig is het rapport niet. Het heeft de
Studie-club blijkbaar nog niet mogen gelukken in alle
bedrijven (we denken ook aan sommige speciaal Schie-
damsche) diep in te dringen, doch de bewerkte stof is
reeds zóó rijk, dat we met dankbaarheid dezen arbeid
van de Studie-club aanvaarden.
Steunpenning Schiedam.
P. 5 ct.L. 10 ct.R. 10 ct.V. P. 5 ct.
GEVRAAGD
om Zaterdags in Vlaardingen met dit
blad te colporteeren.
Aanmelding bureau van dit blad.
Gedipl. Deskundige voor vrouwen.
Nadere inlichtingen
Oosterstraat ?0.
Een boek van 170 bladzijden
voor één kwartje!
LAURENCE GR0NLUND,
bemerkt door F. W. N. Hugenholtz.
Geeft een heldere uiteenzetting
van het streven der sociadster.
Propaganda-prijs25 cent.
H.
Uitgave:
A. WAKKER Co,
ROTTERDAM.
SCHIEDAM, RAAM 30
Onderwijzer in Schoonschrijven en Hand-
teekenen.
Verbeteren van Schrijfhand. Aan-
leeren van Rond-, Gothisch- en ander
schrift. Teekenen voor de Hoofdacte.
ALBERT HAHN.
Prijs slechts 60 cent,
in omslag.
Uitgave:
H. A. WAKKER Co.,
ROTTERDAM.
tsssssgsssssgsssgs?
Gediplomeerd desk. voor Vrouwen.
(Medewerkster van den N.-Malth. Bond)
Spreektijd van 2—9 nnr. Minvermogenden
Woensdag en Vrijdag. Dinsdag van 's mor
geus 10's avonds 7 uur
JOZ. DIETZGEN. A
in „CONST ANTI A".
1. Opening.
2. Notulen.
3. Ingekomen stukken.
4. Driemaandelijksch verslag van den Penningmeester.
5. Reglementswijziging.
6. Bespreking jaarfeest.
7. Rondvraag en sluiting.
Aller opkomst niet alleen gewenscht, doch d'ingend noodzakelijk.
HET BESTUUR.
Geeft 55 ^er nett° winst aan de arbeidersbeweging.
Vertegenwoordiger voor SCHIEDAM, DEEFT en omstreken:
45 bladz.
Prijs:
Uitgave:
H A. WAKKER Co
ROTTERDAM.
Adverteert in „De Moker".
•v WS-A
5 ««in.
l
