Ditjes en Datjes.
Uit de vakbeweging.
Uit ons Yereenigingsleven.
makende verhalen een groot gevaar, namelijk dat de
heerschende klasse er mant ait slaat, om des te makke
lijker nieuwe en hoogere uitgaven voor leger en vloot
op de schouders van het volk te leggen.
Voor ons is het intusschen heerljjk, dat de arbeiders
beweging in de moderne landen onderwijl een macht
geworden is die over oorlog en vrede voortaan een
woordje zal meespreken. Dit is des te meer noodig
daar de spanning tusschen Duitschland en Engeland er
wél eene is die wortelt in de ekonomische tegenstel
lingen tusschen deze twee groote concurrenten op de
wereldmarkt.
Naar de Republiek.
In Noorwegen, waar voor kort de koning zonder
veel omslag zijn ontslag heeft gekregen, is nu door
een verdrag de vrede met Zweden verzekerd. De
sociaal-democratische vakvereenigingen willen nu van
deze schoone gelegenheid gebruik maken, om een repu
bliek te krijgen. Op een vergadering van 9000 ver
tegenwoordigers besloten zij Zondag 15 October te
Christiania een monster-optocht te honden, om invloed
nit te oefenen, dat de regeering een referendum (volks
stemming) over de nieuwe staatsvorm zal uitschreven.
Ook zond men een adres in dien geest aan het Stor
thing (volksvertegenwoordiging).
Het kiesrecht in Oostenrijk.
Een voorstel tot invoering van algemeen kiesrecht,
is gevallen, hoewel er 155 stemmen vóór waren en
114 tegen. Ons Oostenrijksch partijblad de Wiener
Arbeiterzeiling rekende nit dat de 155 Rijksraadsafge-
vaardigden die zich vóór- de urgentie van algemeen
kiesrecht verklaarden 3.336.000 kiezers, terwijl de 114
die er tegen stemden in 't geheel slechts 969 000 kie
zers vertegenwoordigen.
Dat het cijfer der laatsten nog zoo groot is, komt
doordat in Polen de massa blindelings klerikaal stemt
en de Polen tegenstemden.
Wijl echter de 155 stemmen, hoewel verreweg de
meerderheid, niet de vereischte 2/s van de stemmen
uitmaakten, werd het urgentievoorstel geacht te zijn
verworpen.
Maar we zijn nog niet aan 't slot.
De strijd te Amsterdam.
Er is sinds de vorige week niet de minste verande
ring in den stand van zaken te constateeren. De heieï s
en hun patroons kunnen tot een vergelijk niet komen,
en dus duurt de uitsluiting van metselaars en opper
lieden onverzwakt voort, zonder dat het einde is te
zien- Zooals reeds is aangekondigd, had Zondag j.l.
in het gebouw van den Diamantbewerkersbond te
Amsterdam eene vergadering van besturen der voor-
loopig bij het nieuwe Vakverbond aangesloten vak
bonden plaats ten einde een vast en duidelijk antwoord
te geven op de vraag of al dan niet steun aan de
Stedelijke Bouwvakfederatie te Amsterdam, welk lichaam
in deze zaak de leidende rol speelt, moet worden
verleend.
Daar waren vertegenwoordigd de Timmerliedenbond,
de Sigarenmakersbond, de Diamantbewerkersbond, de
Ned. Vereeniging van spoor- en tramwegpersoneel, de
Bakkersgezellen-, de Schildersgezellen-, d-i Meubel
makers-, de Textielarbeiders- en de Naaisters- en
Kleermakersbond. Afwezig met kennisgeving was alleen
de Bond van Zuivelfabrieksarbeiders.
De voorzitter Henri Polak legde er defi nadruk
op, dat het niet tot de bevoegdheid behoorde om zich
met de aanhangige crisis te bemoeien. Maar een ge
meenschappelijke lijn is in deze kwestie wenschelijk.
Door het Hoofdbestuur van den Timmerliedenbond
was een rapport opgesteld, waarin aanleiding en ver
loop van het geval uitvoerig werden uiteengezet, en
geconcludeerd, dat eenerzijds de besmetverklaring van
eenige weiken en de ais gevolg daarvan ontstane
solidariteitsstakingen geenerlei gunstige invloed konden
uitoefenen op de staking der heiers; en anderzijds het
patroonsreglement dat den arbeider als een koelie be
schouwt, een groot gevaar wordt genoemd, omdat het
elke partiëele staking zou kunnen beletten.
Henri Polak adviseerde daarop in een uitvoerige
rede namens het voorloopig comité geen steun te ver
kenen, welk advies in de volgende resolutie nader
werd geformuleerd.
De vergadering van Hoofdbesturen der vako'ganisa-
ties, voorloopig aangesloten bij het Ned Verbond van
Vakvereenigingen, gehouden op Zondag 15 October 1905,
in het gebouw van den Diamantbewerkersbond te Am
sterdam
„de zoogenaamde solidariteitsstaking als vast onder
deel van de taktiek der vakvereenigingen onvoorwaar
delijk veroordeel-nd, doch aannemend de mogelijkheid,
dat zij in zeer bijzondere, hoogst ernstige gevallen kan
moeten worden toegepast;
„van oordeel dat de werkstaking der Amsterdamsche
heiwerkers geenszins het gewicht en de beteekenis heeft,
dat zij de toepassing der solidariteitsstaking zou wetti
gen, daar immers de onvermijdelijke gevolgen dier
solidariteitsstaking vooraf bekend waren en de door de
heiwerkers in het gunstigste geval te behalen voordeelen
niet opwogen tegen liet nadeel, dat aan duizenden
bouwvakarbeiders en hunne gezinnen berokkend zou
kunnen worden
„veroordeelt de solidariteitsstaking der opperlieden
en metselaars in dit geval als zoodanig;
„verklaart voorts in deze solidariteitsstaking te zien
een uiting van de roekelooze taktiek en de verderfelijke
theoriën van een deel onzer vakbeweging, taktiek
en theoriën die rechtstreeks indruischen tegen de begin
selen van het Verbond en waartegen het den str\jd
heeft aangebonden;
„verklaart verder, dat deze strijd niet alleen door
middel van het gesproken en geschreven woord moet
worden gevoerd, doch ook, en vooral, met daden;
„noodigt uit dien hoofde de aangesloten vakorgani
saties uit, geenerlei steun te verleenen aan de stakende
heiwerkers en de uitgesloten metselaars en opperlieden,
en hunne respectieve leden ook geen individueelen bij
stand te doen bieden;
„acht het wenschelijk, dat deze organisaties, desge
vraagd, geldelijke hulp zullen verleenen aan de vak
vereenigingen, aangesloten bij het Verbond, of staande
op zijn standpnnt, welke leden huns ondanks door de
uitsluiting mochten worden getroffen;
„en gaat over tot de orde van den dag.
Principiëele bezwaren had niemand der aanwezige
hoofdbestuurders en de resolutie werd aangenomen met
algemeene stemmen. Gedurende de vergadering was nog
een telegram ingekomen van den Bond van Gemeente
werklieden, mededeelende dat zijn hoofdbestuur een
besluit van dezelfde strekking had genomen.
Dit eenstemmig advies der voormannen onzer vak
beweging wordt in den lande door de vakarbeiders vrij
algemeen gevolgd, zooals blijkt uit de beslissingen der
Bestuurdersbonden die in bijna alle steden besluiten
niet te steunen.
Botterdam.
De vorige week meldden wij dat een „Comité van
Verweer'' te Rotterdam, samengesteld uit eenige haven-
arbeidersvereenigingen, het plan had eene staking te
beginnen tegen de „elevators", de nieuwe machine in
de haven, die de graanbooten zelfstandig leegzuigt,
zoodat de handenarbeid voor dit werk overbodig gaat
worden.
„Met handenarbeid" zoo redeneerden zij, „is de haven
groot geworden het moet dus in de toekomst ook maar."
Men kan zulk een redëneering van in hun brood
bedreigde menschen b e g r ij p e n, maar j u i st is
zij niet.
De geschiedenis leert, dat nimmer verzet van arbei-
derszjjde de invoering van eenige machine kon tegen
houden. Zij is een noodzakelijk gevolg in de maatschap
pelijke ontwikkeling en het uurwerk van den tijd laat
zich niet terugzetten.
Dat heeft ook de vereeniging van graaneontroleurs
ingezien en zich uit het comité van Verweer terugge
trokken. Zoodat nu van de staking wel niets meer
komen zal.
Moeten de betrokken mannen nu dan maar zoo lijde
lijk toezien, dat hun het brood voor den mond wordt
weggenomen
Neen. Door overleg van alle organisaties in de haven
kunnen door verkorting van den arbeidstijd en andere
technische maatregelen de ergste gevolgen mogelijk
wel worden voorkomen. Maar bovendien voelen de
in hun bestaan getroffen werkers aan het eigen lijf
zoo pjjnlijk duidelijk, dat deze kapitalistische maat
schappij zoo spoedig mogeljk dient onder te gaan en
plaats maken voor een socialistische samenleving.
Daar is een nieuwe machine uitgevonden, die veel
zwaar werk onnoodig maakt.
Men zou zeggen dat dat voor hen die tot nog toe
dien zwaren arbeid moesten verrichten, een reden tot
verheuging moest zijn.
Mis. De weinige bezitters der machine strijken het
uitgespaarde arbeidsloon in hun wijde zakken en
het proletariaat ziet zich van het karige levensonder
houd ver stoken.
Dat mag niet langer
De heele menschheid heeft recht op de voordeelen
die wetenschap en vernuft hebben tot stand gebracht.
Maar dat kan slechts in eene socialistische maat
schappij, waar grond en arbeidsmiddelen aan de gan-
sche menschen-gemeenschap zullen toebehooren, om in
het algemeen belang zoo voordeelig mogelijk te worden
aangewend.
Daarom moet de leuze van het proletariaat niet
zijn! Weg met de machine," maar! Hier met de
machine
Uit Berlijn.
De uitsluiting in de electriciteits-industrie te Ber
lijn is geëindigd, doordat de oorspronkelijke stakers
genoegen namen met de concessies, die de patroons
alreeds voor de uitsluiting hadden gedaan.
ScMedamscüte B®stnaird®iFslt»©iad. In de
vergadering van 12 dezer werd er bij de opening nog
maals op gewezen dat op de algemeene vergaderingen
alle bestuurders der aangesloten vereenigingen present
moeten zijn. Er schijnt hierover nog eenig misverstand
te bestaan.
Mededeeling werd gedaan dat de afd. Schiedam van
den Sigarenmakersbond heeft opgebonden te bestaan.
Alzoo was er vacature ontstaan voor Penningmeester,
daar Winterberg moest uittreden. In zjjn plaats werd
Odé gekozen.
De aftredende functionaires werd dank gebracht
voor wat hij in het belang van den B.B. verrichtte.
Inzake het Bureau van Advies vond uitvoerige ge-
dachtenwisseling plaats. Algemeen werd het betreurd
dat het Bureau nog niet in werking had kunnen treden.
Doch allereerst was er geen geld om in de allernoo-
digste behoefte te kunnen voorzien, ten tweede was er
nog geen geschikt ambtenaar gevonden.
Wel heeft de „Alg. Coöp. Bakkerij" 't vorig jaar
f10 uitgetrokken voor net Bureau, doch dit bedrag
is niet voldoende. Besloten wordt nu dat de besturen
in hun resp. organisaties zullen voorstellen een sub
sidie beschikbaar te stellen, om althans het financiëele
bezwaar te ondervangen.
Voorts werden door de vergadering eenige personen
aangewezen, welke door het Dag. Bestuur zullen wor
den aangezocht als ambtenaar voor het Bureau op te
treden.
Uit de vergadering werd een commissie van drie
personen benoemd, welke de mogelijkheid van oprichting;
van een coöperatief ziekenfonds onderzoeken zal.
Met algemeene stemmen werd besloten geen steun
te verleenen aan de uitgeslotenen in de bouwbedrijven
te Amsterdam, wijl de vergadering van meening was
hare sanctie niet aan de strijdwijze van de voorstanders
der „directe actie" te mogen verleenen.
De winter-campagne werd in zooverre geregeld dat
gepoogd zal worden organisatie te brengen onder de
timmerlieden en de kuipersgezellen. Eveneens zal Henri
Polak worden uitgenoodigd de noodzakelijkheid van
vakorganisatie te komen bepleiten.
Aangehouden werden de besprekingen omtrent d<
houding, door den Bestuurdersbond tegenover de Ar'
beidsbeurs in te nemen. In de eerstvolgende vergade
ring zal daarop worden teruggekomen.
Bij de rondvraag werd nog besloten adhaesie fe
betoogen aan een adres, door den Onderwijzerbom'
den Gemeenteraad ingediend inzake schoolvoedP
kleeding. Bij de bespreking daarvan bleek, da-
vorig jaar eveneens door de onderwijzers zul'
adres verzonden en door den B.B. adhaesie v b
tuigd, maar het adres zelve door Burg. en Wet
achtergehouden.
Niets meer aan de orde zijnde werd de vergat! rif
onder opwekking tot voordurend trouw bezoek geslote
Wie zal 't worden? Er worden re,
schillende personen genoemd, welke naar een benoemij
tot burgemeester zouden dingen. De heer Honnerla
Grete zou van verschillende zijden aangezocht zijn, ma
weigert zich beschikbaar te stellen.
De heer de Groot wordt eveneens genoemd, do
wellicht geheel zonder reden. Het feit, dat de heer
Groot 11 jaar geleden meedong, zal wel de oorza
van het gerucht zijn.
Ten 3e wordt genoemd.... Mr. Jansen. „Die zou o
nog maar 'reis een kansje wagen." 't Is een he'
geruststelling, te weten dat deze drinkbeker ons
voorbijgaan.
Wie 't worden zal? Wij veronderstellen maar, dat
zeker oud-liberale „uit-loop-er" z'n zeilen eens opzei
hij kans had héél wat wind te krijgen.
Ot wij 't graag zien zonden, is natuurlijk een twee
Vergeten! Verschenen is het verslag van
onderzoek der begrooting voor den dienst van 1906
de afdeelingen van den Gemeenteraad.
We kunnen in dat verslag zien dat een lid, meerd
leden, of vele leden voor of tegen deze of gene pos
(zijn), en verhooging of verlaging gewenscht wordt,
't is zoo stichtelijk dat verslag eens na te pluizen!
We lezen b.v. dat „vele leden" aanmerking maak
dat „de Mentor" altjjd te laat bij den brand..,, en
brandcenten altijd te laat bij de spuitgasten komen.
„Mentor" vraagt het ten slotte nog eens zonder or
binnen te komende brandcenten durven dit blijkb
nimmer aan
We lezen dat alle afdeelingen bezwaar maken te
de te lage salarissen van vele gemeente-ambtenaren
lager order. Dat bijvoorbeeld agenten van politie
klasse voor hun nachtwerk betaald worden met
koperen centen per uur....
We lezen dat alle afdeelingen bezwaar maken te;
de winst-exploitatie van gasfabriek en waterleiding,
vooral op den middenstand zulk een door-en-duur
onbillijke indirekte belasting legt
Wij' lezen dat alle afdeelinge a den wensch uitspreken,
