Ameirs-Mttzlmiw „Voorwaarts"
No. 36.
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1905.
5e Jaargang.
ORCAAft van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van .Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG, Oosterstraat 54.
Stnkken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Daar moet ge allen heen!
De betaling van het gemeente-personeel.
Bloempjes uit den Baad.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
3 Cent per regel.
TE VLAARDINGEN.
Zondag 5 November a s, 's morgens 11 uur
precies REPETITIE in 't lokaal „De Vriendschap"
Markgraaflaan. Aller opkomst dringend noodzakelijk.
HET BESTUUR.
Onze zangvereeniging „Excelsior" heeft, ter gele
genheid van haar 3-jarig bestaan, op Zondag a.s.
een feestavond georganiseerd, die héél wat beloott.
Men zie slechts het programma. „Excelsior" geeft
de mooiste harer liederen mevrouw Oldeboom heeft
hare beteekenisvo]|e medewerking ook ditmaal weer
beschikbaar gestelden het geheel zal gevuld worden
door de mnziekvereeniging „Kunst en Strijd".
De uitvoeringen van „Excelsior" stelden ijimmer te
leur ditmaal zal daarvoor evenmin gevreesd behoe
ven te worden.
De entrée-prijs is zoo billijk mogelijk gesteld 20 ct.
per persoon is zeker niet overvraagd.
Welnu, dan moet „Constantia" Zondag ook stampvol
zijn.
Het lijstje van laonen, in het vorige nummer van
De Moker uit de G-emeentebegrooting overgenomen,
heeft zijn werking gedaan. De krasse tegenstelling van:
6 personen met een gemiddeld loon van f 3100.
16 w f 1100.-
146 f 495.—
(bij dit laatste getal moeten wij de straatmakers,
plantsoenwerkers en de arbeiders aan waterleiding
■en gasfabriek, waarvan geen opgaven te vinden
zijn, worden opgeteld),
heeft indruk gemaakt. En de buitengewone laagte
van de gemiddelde loonen in de 2e en 3e groep heelt
tiet weinigen ontsteld. Zeker, „men" wist wel dat
Schiedam slecht betaalt, en „men" wist wel, dat er
groote verschillen van betaling te Schiedam voorkomen,
maar als „men" zoo de cijfers eens gegroepeerd ziet,
dan moet „men" toch bekennen dat het treurig gesteld
is met de gemeente Schiedam als werkgeefster.
Bij de plaatselijke inkomstenbelasting is f 400.als
noodzakelijkste som van levensonderhoud vastgesteld;
die mag worden afgetrokken van net inkomen als on
belastbaar. En voor ieder kind mag'er nog f25.—
worden afgetrokken. Wanneer een gemeentelijke
arbeider gehuwd is en 3 kinderen heeft, dan blijft hem
van het gemiddeld Schiedamsch gemeentelijk arbeiders
inkomen f20.over. Boven het allernoodzakelijkste
levensonderhoud komt hij dus niet. En de gemeente
raad laat zulk een schandelijke betaling toe. Ergerlijk.
Weerzinwekkend. Met de bewering, dat de gemeente
niet meer kan betalen, kan men er zich niet afmaken;
dat lijkt wel een afdoende reden, maar is in werkelijk
heid niets anders dan een verklaring van het onver
mogen der burgerpartijen om de gemeentelijke zaken
ook maar eenigszins voldoende te behartigen.
Maar als men er dan nog bij bedenkt, dat het leven
te Schiedam duur is, de huren hoog en de levens
middelen (behalve brood) duur, zóó duur dat zelfs een
slechte betaler als de firma Smulders iets meer geeft
aan loon dan bijv. te Utrecht omdat het hier zoo duur
is, dan komt die lage betaling door de gemeente in
een nog slechter licht.
En als men er dan bij bedenkt, dat diezelfde slecht
betalende gemeente voor zijn 300 leerlingen van gym
nasium, hoogere burgerschool en burgeravondschool
nog f 1400.meer uitgeeft dan voor de 2100 leer
lingen der lagere school, dat de gemeente slechts
f 13.50 uitgeeft voor het onderwijs van het arbeiders
kind tegen f 85.voor een leerling der hoogere bur
gerschool en f 250.voor een gymnasiast, dan ko
men deze getallen in het ware licht van de klassebe-
voorrechting tegenover de klasseverdrukking. Dan ziet
men ook in de gemeente Schiedam liberalen en kerke-
lijken broederlijk samenwerken in de handhaving van
het afzichtelijk klassekarakter onzer maatschappij. Met
zulke getallen voor oogen wordt het heele gedoe van
liberalen tegenover kerkelijken teruggebracht tot een
strijd om buit en baantjes; samen zijn ze het eens in
hun onderdrukking en de exploitatie van de arbei
dersklasse.
Bij de behandeling der begrooting werd met geen
woord van dezen ergerlijken toestand gerept. Natuurlijk,
de heeren die daar zitten vinden dat het zoo hoort en
dat het zoo goed is, en de enkele die het wel anders
zou willen, uit schaamtegevoel tegenover zoo groote
massa's die te weinig hebben van alles, waarvan hij
overvloed heeft, die enkele voelt zijn onmacht tot
veranderen, hij weet zich onmachtig, zooals de heele
burgerklasse onmachtig is een einde te maken aan de
eindelooze ellende die zij door haar egoïstische zelfzuch
tige theoriën en praktijken in het leven heeft geroepen.
Met een gevoel van welbehagen wijzen wij hier op
de tooneelvoorstelling van liberalen en clericalen tegen
over den aftredenden burgemeester. Om kleine keutel
kwestietjes hebben ze daar voortdurend herrie gemaakt
in de raadzaal. Nu de burgemeester weggaat, voelen
ze zich allemaal ras- en soortgecooten, allemaal zelf
voldane bourgeois, die per slot van rekening nog ver
baasd waren over hun vijandigheidjes in de raadszit
tingen en mekaar zoo feestelijk en broederlijk saam-
vereenigd eigenlijk uit eenen pot gekookt vonden. Als
ze daar weer eens samen over keutelkwestietjes ruzietjes
maken, dan zullen we ze altijd zien met deze feestelijke
broederlijke vertooning als achtergrond, en zullen wij
ze toeroepen: kom, jongens, drinkt er eens op, lang
zal-ie leven, hoera!
Schiedam, 27 October.
Een zware dag, met middag- en avondzitting.
Onder de ingekomen stukken was van het Bestuur
van den Schiedamschen Bestuurdersbond adres, hou
dende sympathie-betuiging met het adres door de Afd.
Schiedam van den Bond van Ned. onderwijzers bij den
Raad ingediend, in zake schoolvoeding en kleeding.
Het advies werd ter visie gelegd om er op te letten
wanneer een eventueel verzoek om subsidie inkomt.
Een vraagis het adres der onder wijzers reeds inge
komen óf is het (zooals 't vorig jaar) verongelukt?
Voor den heer J. M. Weeterings was 't vandaag
Goede Yrijdag. Hij werd allereerst met 10 stemmen
tegen 9 op den heer van Wagtendonk en 1 blanco,
benoemd tot onderwijzer met hoofdakte aan de herha
lingsschool. (N.B. Een tegenstander van het openbaar
onderwijs!) En vervolgens tot lid der commissie tot
wering van schoolverzuim met 15 stemmen, terwijl de
heer Kruijer 3 stemmen verkreeg. De kerkelijken in
den raad spelen tegenwoordig „looden pijpen, samen
deelen', maar de katholieken halen voor zich toch
wel de grootste portie binnen.
Het voorstel B. en W. tot opheffing van den cursus
tot opleiding voor de hoofdakte, wegens onvoldoende
deelname, vond nogal bestrijding. De heer de Groot
wenschte de instelling, al was 't dan maar op papier,
te behouden. Van Westendorp meent de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat men eerlang deelnemers krijgt.
Maar de heer Honnerlage Grete zegt dat de com
missie teveel werk aan den cursus heeft en bezwaar
maakt om werk te doen voor niets.
De voorzitter voegt daaraan toe, dat er alles is
gedaan om den cursus in het leven te roepen. Spr. had
reeds van te voren gezegd, dat het een doodgeboren
kind zou zijn. Als de onderwijzers hadden gewild had
deze cursus succes kunnen en moeten hebben.
Bij wjjze van protest zou spr. de verordening willen
zien ingetrokken. Bestonden er bij de onderwijzers
bezwaren, dan hadden zjj daarmede voor den dag
moeten komen.
Het voorstel van B. en W. wordt in stemming
gebracht en aangenomen met 164 stemmen. Tegen
waren v. Westendorp, Gouka, Dirkzwager en v. d.
Schalk.
Volgt een gezellig keuvel-partjjtje over een „Sport
terrein." We gaan in ons nederig stadje dus ook wat
meer grootscheeps wonen en er een Sportterrein op na
houden. Nu, op de noodzakelijkheid daarvan hebben
wij reeds bij herhaling gewezen.
Maar we beginnen natuurlijk maar weer krek alsof
we niet durven. Naar aanleiding van een ministerieel
schrijven, stelden B. en W. voor het Schuttersveld niet
te verpachten, teneinde het als sportterrein beschikbaar
te stellen.
De heer v. d. Schalk acht het stuk grond waarop
hjj als officier der d.d. schutterij steeds z'n kunsten
vei toonde, te heilig, als dat huis-, tuin-of keuken-prole
tariërs-kinderen daarop hun sport zouden mogen beoefe
nen. Er is terrein genoeg in de stad
De heer Kranen houdt zuinigheids-bespiegelingen.
De heer Gouka wil de idee in al z'n volheid zien toe
gepast de voorzitter pingelt er wat af: een stukje
van het land verpachten, een stukje voor sport hokus,
pokus, klaar is 't zaakje, het voorstel B. en W. komt
er met glorie en als het meeloopt krijgen we (dank
's raads krenterigheid als 't proletariërs-belangen geldt)
een sportterreinop z'n Schiedamsch.
Voorts is aan de ordeVoorstel van B. en W. tot
het geven van concessie aan de Rott. Electrische tram
wegmaatschappij tot het doortrekken der rails tot aan
het wachthuisje dier tram. Na eenig over en weer
gescharrel werd dit voorstel verworpen met 13
tegen 7 stemmen.
Dan komt in behandelingAdres van de Afd. Schie
dam van den Ned. R.K. Volksbond om verhooging der
subsidie voor hare Teekenschool, met advies van B. en W.
De heer van Westendorp voelde er niets voor de
f 200 subsidie tot f 500 te verhoogen. Spr. kan zich
niet begrijpen het preadvies van B. en W., waar zij
toch het advies van den inspecteur van het M. O. heb
ben ingewonnen, dat geheel anders luidt. Hij beweert,
dat het onderwijs in handteekenen aan de Bondstee-
kenschool niet voldoende is en wenscht, vast overtuigd
dat theorie en practijk samen moeten gaan, geen sub
sidie voor half werk te verleenen.
Papa Smit breekt een lansje voor z'n schooltje, met
evenveel gerustheid als iemand die weet't zaakje
komt toch wel in orde. De Bondsteekenschool bloeit
het onderwijs is niet minderwaardig, zeker meer prac-
tisch. Hu
In de verderen loop van het debat vraagt de heer
De Groot of de Bondsteekenschool ook voor anders
denkenden (over het teekenen toegankelijk is. De
voorzitter en Smit zeggen van ja. De verhoogde sub
sidie wordt toegestaan met 15 tegen 5 stemmen,
van de H.H. Gouka, Kranen, Loopuijt, Dirkzwager en
van Westendorp.
Dan verschijnt iets zeer gewichtigs, n.l. het adres
van het bestuur der Departementale bewaarscholen en
van het bestuur der Christelijke bewaarscholen om sub
sidie voor die bewaarscholen met advies van B. en W.
en ontwerpverordening.
Mr. Von Briel Sasse vertoont zich in volle glorie.
Op principiëele gronden gaat hij niet met het voorstel
mee. Hij is tegen uitbreiding van de overheidsbe
moeiing op het gebied van het onderwijs en meent,
dat de zaak der bewaarscholen aan het particulier
initiatief moet worden overgelaten.
Dr. Ris vindt de bewaarscholen een noodzakelijk
kwaad. Waar het particulier initiatief tekort schiet,
moet de overheid bijspringen.
De heer Wittkampf deelt het bezwaar van den
heer Von Briel Sasse. Hij acht het hier een stap
zetten op den gevaarlijken weg, die er toe leiden zal,
dat de gemeente ook het bewaarschoolonderwijs zal
moeten bekostigen, wat niet op haar weg ligt De
voorstanders van de Nutsbewaarscholen zullen toch
ook wel wat voor dat onderwjjs over hebben, waar de
christelijken zooveel voor hun scholen hebben geoflerd.
De heer Van der Poel is tegen het voorstel op
grond van principiëele bezwaren. Als hij dat maar
zeker weet
Den heer Van Westendorp begrijpt de gevoerde op
positie niet. Zegt men, dat de voorstanders van het
openbaar onderwijs zich in de Regeeringsgunst moch
ten verheugen, dan wijst hij op hetgeen de wet van
1905 voor hun tegenvoeters deed, waar wij nog voor
L
