No. 44.
ZATERDAG 30 DECEMBER 1905
5e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van .Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG, Oosterstraat M.
Stukken voor 't eerstvolgend
nummer moeten uiterlijk Woensdag <u. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.-
Oud en nieuw in Schiedam
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1
franco per post 30 cent j voorui^je^m9-
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Aan de Arbeiders van alle landen.
22 Januari a.s. zal het een jaar geleden zijn dat Nico-
laas II en zijn raadslieden den Petersburgschen arbeiders
die, smeekend en ongewapend, tot hem kwamen om het
einde van een rampzaligen oorlog, verbetering van hun
ellendig lot en de rechten die de arbeiders van alle
andere landen bezitten, te vragen, deed vermoorden.
Deze dag van 22 Januari is een beslissende dag ge
weest in de geschiedenis der Russische revolutie.
Toen zijn de oogen des volks geopend. Toen zijn
de illusies van hen die nog aan den goeden wil van
den Czaar geloofden, vernietigd Toen is de beslissende
strijd begonnen, het duel op leven en dood tusschen de
arbeidende klasse en de laatste steunsels van een stelsel
dat door het geweten der geheele wereld al reeds lang
veroordeeld was.
Tevergeefs poogt het Czarisme zijn lot te bezweren
door nieuwe misdadenhet mobiliseert zijn „zwarte
benden," hitst ongelukkige onbewusten op tegen de
Joden, tegen de Armeniërs, tegen de „intellektueelen",
tegen allen die door hun opinie, hun nationaliteit en
hun ras aangewezen zijn als de vijanden van de bureau-
kratie en het absolutisme.
Tegenover deze infame politiek stelt het revolutionaire
proletariaat sinds een jaar de bewonderenswaardigste
poging die ooit vertoond is door eenig volk, om zijn
bevrijding te erlangen.
Over de geheele uitgestrektheid van het Russische
Rijk is de revolutie permanent. Werkstaking op werk
staking breekt uit. Geen maand gaat er voorbij zonder
nieuwe pogingen om aan den Czaar concessies te ont
rukken die zijn eindelijken val voorbereiden en onver
mijdelijk maken. Den dag na den 22en Januari breekt
in Polen een werkstaking van 600.000 arbeiders uit, die
zich weldra over geheel Rusland uitbreidt, onder de
leuze de vrijheid of de dood
Kalaieff 'stelt den grootvorst Sergius terecht. De ar
beidersklasse verijdelt alle pogingen om tijd te winnen,
die door de kommissie-Chedlowsky en door den minis
ter van financiën Nokofszek worden gepoogd. De agra
rische troebelen breken uit en de boeren nemen bezit
van de gronden hunner kasteelheeren, die zich in steden
gaan verbergen. De matrozen van de „Potemkin" maken
gemeene zaak met het volk en hijschen de vlag der
internationale op de schepen van den czaar. Steeds
meer soldaten weigeren op hun broeders te schieten.
Het legerbestuur laat het leger in Mandschoerije op de
lafste wijze over aan de afschuwelijkste ellende, en durft
het niet terugroepen. Voor het eerst vormen zich de
politieke partijen op klaarlichten dag. Men belooft, men
kondigt concessies aan. De czaar proklameert zijn
„onwrikbaren wil" om een volksvertegenwoordiging bijeen
te roepen, maar slechts een raadgevende, gekozen door
den adel en door de rijken, met uitsluiting van de ge
heele arbeidersklasse en van het „geleerde kanaille."
Hij doet onvergetelijke helden ophangenWassilief,
Guschkowitsch, Casprzak, Krause, Khmelnitsky, Niko-
forow en hun vrienden. Hij doet Petrof, Titoft, Adamenko,
Tchorny, Motcheslover en hun vrienden van de revol-
teerende vloot, doodschieten. Maar het bloed der mar
telaren is een bevruchtende dauw. De steeds stijgende
socialistische beweging, sleept het proletariaat der steden,
het volk van het platteland, de liberale elementen der
bourgeoisie, mede. In alle groote steden breekt de
algemeene staking uit. De verbindingsmiddelen stoppen.
Rusland is van de overige wereld geïsoleerd. De regee
ring is door de spoorwegstaking in haar kwetsbaarste
plek getroffen en na eenige dagen van nutteloozen
tegenstand proklameert de czaar Nicolaas II in zijn
manifest van jo October, plechtig zijn eigen nederlaag.
Hij doet nieuwe concessies.
De geschiedenis van dit jaar heeft aan de wereld de
waarde van het Russische socialisme getoond. Het heeft
de belofte gehouden, gedaan op het internationaal
socialistisch kongres van 1889, te Parijs: „De revolutio
naire beweging in Rusland zal slagen als arbeidersbe
weging, of ze zal niet slagen." Thans, dank aan de
moed van het proletariaat, is de o.vterwinning zeker en
reeds doet de niet meer te vermijden ineenstorting van
het Czarisme alle machten der reaktie in heel Europa
schudden op haar grondvesten.
Maar het werk is nog niet afgeloopen. De revolutie
is klaar in de hoofden, ze moet nog overgaan in de
daden. Voor het Russisch socialisme een beslissenden
overwinning kan vieren, moet er nog gedurende maanden,
misschien gedurende jaren, gestreden worden.
In dezen strijd, die ons aller strijd is, moet het Rus
sische proletariaat kunnen rekenen op den moreelen en
den materieelen steun van heel de Internationale.
Dat ligt ten grondslag aan de idee onzer Ameri-
kaansche vrienden, die aan het Internationaal Bureau
gevraagd hebben alle bij het Bureau aangesloten partijen
uit te noodigen om den dag van den 22en Jan. plechtig
te herdenken als een historischen dag, ten einde te
toonen dat het proletariaat van heel de wereld zich
solidair met het Russische gevoelt.
Wij zijn overtuigd dat dit, ons voorstel, overal waar
socialistisch bewustzijn leeft, een goed onthaal zal vinden.
Laat het wachtwoord zijn
Op Maandag 22 Jan. 1906, of anders ten minste op
den dag te voren (een Zondag), zullen alle bij de
socialistische partijen aangesloten groepen een meeting
organiseeren en daar waar het kan, een optocht. De
sprekers zullen de heldendaden onzer Russische broeders
herdenken en een kollekte zal worden gehouden om op
elke wijze te steunen, hen die nog tegen het czarisme
voor de heilige zaak der vrijheid strijden. Het gezamelde
geld zal aan het centraal comité der partijen gezonden
worden en door deze aan het Internationaal Socialistisch
Bureau.
Weg met de autokratie
Leve het Internationale socialisme
Het Internationaal Bureau
Engeland:
Duitschland:
Australië:
Oostenrijk:
B o h e m e n
B u 1 g a r ij e
Denemarken:
Ver. Staten:
Spanje:
Frankrijk:
Holland:
Hongarije:
Italië:
Japan:
Luxemburg:
Noorwegen:
Portugal:
Argentinië:
Zwitserland:
Zweden:
Servië:
H. Hyndman, J. Keir Hardie.
A. Bebel, P. Singer.
H. Dierks.
Dr. V. Adler, F. Skaret.
A. Nemee, F. Soncup.
G. Kirkow, Y. Sakasow.
P. Knudsen, C. M. Olsen.
M. Hillquitt, D. de Leon.
P. Iglesias, F. Mora.
E. Vaillant, J. Jaurès.
P. J. Troelstra, H. van Kol.
J. Weltner, E. Garami.
E. Ferri, F. Turati.
Sen Katayama.
Dr. Weiter.
Olav Kringen, A. Eriksen.
A. Guecco.
A. Cambier, M. Ugarte.
O. Rapin.
H. Branting, C. Wickman.
V. Stoyanovitch
Het Uitvoerend Comité (België).
Eduard Anseele. Emile Vandervelde.
Camille Huysmans, Secretaris.
In kleine stadjes zooals Schiedam, waarin veel van
het stedelijk leven om personen heendraait, is een
verandering van hoofdpersonen een belangrijke ver
andering te noemen. Daarom is 1905 voor Schiedam
een groot jaar geweest. Burgemeester Versteef en
Wethouder Jansen zijn daarin afgetreden. De eerste,
reeds jaren het burgemeesterschap moe, maar niet heen
willende gaan onder het Kuyper-ministerie, dat misschien
Mr. Jansen burgemeester zou hebben gemaakt, heeft
een eervolle aftocht uit het burgemeestersschap gedaan
en is lid van gedeputeerde staten in Zuid-Holland ge
worden. De tweede is smadelijk door den Schiedamschen
gemeenteraad uit zijn wethouderspost gezet met hulp
van zijn eigen partijgenooten.
Met burgermeester Versteeg is een man heengegaan,
die het gued meende met de gemeente en het ernstig
opnam met zijn ambt, maar die niet opgewassen was
tegen de moeilijkheden van zijn betrekking hier in Schie
dam. Een man, die gaarne rechtvaardig was maar
met hoog genoeg stond en niet ruim genoeg keek om
in zijn werk ook de sociale rechtvaardigheid te betrachten,
die in het bizonder te Schiedam zoo hoog noodig is:
de rechtvaardigheid tegenover de maatschappelijk en
economisch zwakkeren; rechtvaardigheid niet als
mensch maar als regent. Een man, die te zwak was
om de regeerende burgerklasse te leiden en te veel
bourgeois om als regent andere belangen dan die van
zijn eigen klasse te dienen. Daardoor een man, wiens
rechtschapenheid en bedoelingen ieder eeren zal, maar
wiens regentenwerk ook ieder als een mislukking zal
beschouwen. Daardoor een man, over wiens regeerings-
tijd de groezelige grijsheid ligt van het beneden middel
matige en het onvoldoend-bekwame. Niet hij alleen is
daar de schuld van, de even groezelig-grijze raad is
daaraan minstens even schuldig.
Wethouder Jansen is uit zijn wethouderspost heen
gegaan op een wijze als slechts weinigen menschen over
komt Lang gevreesd, te lang ontzien, is hij eindelijk
gevallen door geheime overeenkomst van eigen partij
genooten. Het was ,,De Moker" die hem den eersten
slag toebracht, maar die slag is ten slotte doodelijk
gebleken. Op onwijze manier wroette hijzelf in de wonden,
die de Mokerslag hem had toegebracht. De gezagswaan,
waarin hij een groot deel der Schiedammers gevangen,
wist te houden, was vernietigd. Toen was het nog
slechts een kwestie van tijd, om hem al zijn invloed te
ontnemen. En de Gemeenteraad deed dat ten slotte,
en deed dat op de meest honende manier die dank
baar is door een ander katholiek in zijn plaats tot
wethouder te benoemen. Met hem is een stuk van
het stelsel van pesoonlijken invloed gevallen, dat niet
berust op persoonlijke grootheid of buitengewone ambt-
tenaai sbekwaamheid maar op achtiende-eeu wsche regenten
opvattiegen, in zijn geval bovendien vermengd met
nevenoverwegingen (zooals bijv. uit zijn onderwijsop-
vatting bleek.) Dat stelsel is nog niet heelemaal ver
dwenen, maar het heeft de doodelijke stoot gekregen
door de wegzending van Mr. Jansen.
In dit veiband past het, nog een derden stadsbe
stuurder te herdenken, die ook in het afgeloopende jaar
naai huis werd gestuurd, nl. C. Klein. Het was wel een
zonderlinge snuiter onder de stadsvroeden, maar hij was
daar toch zoo goed op zijn plaats, nu eens als bliksem
afleider, dan weer als opvroolijker, steeds het onver
wachte succes hebbende van een goeden clown. Nu hij
weg is, merkt men eerst wat hij waard is: de trooste-
looze lafheid en vervelendheid van de hoogstonbeduidende
raadsvergaderingen komen nu zonder C. Klein pas tot
hun volle beteekenis van beneden middelmatigheid.
Behalve die verandering in personen is er niet veel
eranderd te Schiedam. Tenminste die verandering is
nog niet duidelijk merkbaar. En toch is ze reeds waar
neembaar. De periode van exploitatie der gemeente en
der gemeentenaren door het grootbedrijf is begonnen.
De opening van de Smulders-fabriek is daarvan het
eerste belangrijke feit. Het vervallende Schiedam smeekt
als het ware de vreemde grootfabrikanten hier te willen
komen, voor spotgelden stelt het zijn gronden beschik
baar, met dienarenijver behartigt het hun belangen. En
de veelal ongebruikte Schiedamsche arbeidskrachten
azen op opneming in dat wijde exploitatieveld en ver
gemakkelijken daardoor de volledige knechting der
arbeiders. Dat is de volkomene samenwerking van
bourgeoiskapitalisme en bourgeoisregeering tot exploitatie
van het proletariaat. Dit zal zich nog eenigen tijd laten
exploiteerende omstandigheden maken dat met hun
groote werkloosheid en jeneverinvloed voorloopig nog
noodzakelijk. Maar in diezelfde, voorloopig troostelooze,
toekomst kan men toch ook reeds de-kiemen zien van
nieuw leven voor Schiedam. Zoodra de exploitatie der
arbeidskracht hier in onze stad haar uitersten grens heeft
bereikt, zal noodzakelijkerwijze een krachtige arbeiders-
DE MOKER
T j.i 1 n i -w-v
jf S'b c*ciii ii^iuv^u
