Oosterdwarsstraat 27.
No. 16.
ZATERDAG 16 Juni 1906
6e Jaargang.
ORCAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
VLAARDINGEN.
Te Vlaardingen is Zaterdags „DE
MOKER" verkrijgbaarJ
Ameublemen t-Con stan tia.
Partijgenooten en Geestverwanten.
Een paskwil.
Een Bom,
Gymnasium, Hoogere Burgerschool
en Burger-Avondschool.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent llJ ^ormtbetahng.
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 7y88l/2 uur.
ADVERTENTIEN:
•3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Daar slechts 6 personen hun aandeelen in het ameu
blement van Constantia wenschen in te lossen, zal bij
het verschijnen van dit nummer van De Moker deze
afdeelingsschuld geheel afgedaan kunnen zijn. Wij brengen
namens de Afdeeling [aan de bezitters der aandeelen,
die ze aan de Afdeeling cadeau hebben gedaan, onzen
hartelijken dank en houden Ouo voor verderen krach-
tigen steun aanbevolen.
HET BESTUUR
Fietsers, welke genegen zijn een afd. van „Het
Roode Licht" alhier te helpen oprichten, worden ver
zocht hun naam op te geven aan ons bureau.
Reeds gaven enkelen zich op. Wie fletser is, melde
zich aan!
De nieuwste vinding op militaristisch gebied hier te
lande, de Landweerwet, op zichzelf reeds door-en-door
hatelijk omdat het z'n klauwen zet in het huwelijks-
en gezinsleven en voor een akelige, waardelooze ver
tooning de huisvaders wegrukt uit hun werkkring, uit
htm gezinnen, blijkt in de praktijk nog hatelijker te zijn
dan ze was voorgesteld.
Misschien om de oppositie te verzwakken, is in de
wet een bepaling opgenomen (art. 15) behelzende dat
H. M. de Koningin in bizondere gevallen ontheffing
van werkeljjken dienst kan verleenen.
Bij de bespreking der wet, werd er in de Tweede
Kamer op aangedrongen, niet alleen door de sociaal-
demokraten maar ook door vertegenwoordigers der bur
gerlijke partijen, om die vrijstelling eenigszins royaal
toe te passen voor die gevallen die daarvoor in aan
merking kwamen.
Speciaal genoemd werden als voorbeelden de kleine
baasjes, welke vaak zonder knechts werken, die hun
zaak niet kunnen stilzetten zonder gevaar dat deze
verloopt.
De Minister deed eenige toezegging
Bij de behandeling van het aanvullings-ontwerp-Land-
weerwet, regelende de vrijstelling en vergoeding voor
dienstplichtigen, verklaarde de Minister degenen, voor
wie de maximum-vergoeding (f 1.50 per dag) niet vol
doende is, te zullen vrijstellen
En nu de feiten
Door het Bureau voor Arbeidersrecht alhier zijn ver
schillende rekwesten ingediend voor landweermannen,
die volgens bovenvermelde ministerieele toezeggingen
in de termen zouden vallen voor ontheffing van werke-
lijken dienst.
En alle aanvragen zijn geweigerd
Daar waren er die straatnegotie dreven, een betrek
kelijk sober bestaan hebben maar die door de betaalde
krachten welke zij in hun plaats moeten stellen, reeds
een week vooraf soms om de klanten te leeren, een
schade lijden van minstens f 20.a f 25.
Geen ontheffing!
Daar waren er, wier zaak absoluut niet aan een
ander kan worden overgelaten en die dus hun handel
een week moeten stopzetten met de groote risico dat
de klanten in dien tijd bij een ander belanden.
Geen ontheffing!
Daar waren er, voor wie de zomer het drukke sei
zoen is, waaruit ze bijna voor het geheele jaar hun
levensonderhoud moeten halen (men denke bijv. eens
aan het stucadoors-, schildersvak e. d.)
Geen ontheffing!
Neen voor niemand, Men wil ze zien, de geest
driftige landsverdedigers oftewel landweermannen
allen. Men wil ze zien 't dondert niet hoe duur of
ze die grap komt te staan. Uit den werkkring, uit
hub gezin moeten ze om in een of ander pakhuis
of tent opgeborgen te worden voor een week, en wat
fratsen te vertoonen. Ze moeten nog eens gedrild wor
den, die kerels van 'n 30 jaar, anders vergeten ze soms
wat kazerne, rats en discipline zijn.
Met een snert-vergoeding (die volgens de hooge oomes
der Eerste Kamer maar héél zelden het maximum mag
bedragen, zal men hen dan zien te sussen.
Wat een teleurstelling voor wie hoopten dat Art.
15 der Landweerwet er was, om te worden toegepast.
Wat een teleurstelling voor wie hoopten dat de
woorden van een Minister zouden worden nageleefd.
Wat een teleurstelling voor die allen te ervaren dat
het eenigst goede in een beroerde, hatelijke wet
een paskwil is!
Alle kranten hebben vol gestaan over den aanslag.
De jonge koning van Spanje had de wereld rondgereisd
om een vrouw te vinden, hij had gezocht en vond de
schoone Ena van Battenberg, dezelfde prinses die de
tentoonstelling voor huisarbeid in Londen veel belang
stelling schonk sinds belangstelling in huisarbeid
tijdelijk mode is geworden.
De koning trouwde en tijdens de feesten door het
feestende Madrid rijdende, werd een bloemruiker van
een balcon geworpen, daarin zat een bom, de paarden
van het rijtuig (die worden in de burgerlijke berichten
het eerst genoemd) werden gedood, benevens vele feest
vierenden, maar de koning en de koningin ontkwamen.
De kranten wijdden veel beschouwingen aan de redding
van dit paar, minder aan den dood der anderen, maar
daarover mochten wjj ons niet verwonderen.
De bladen schreven
„De aanslag te Madrid, de verachtelijke en lage daad,
waarvan de aanleiding door niemand kan worden be
grepen, heeft over geheel de wereld een kreet van
afgrijzen doen opgaan. Alle bladen, in elk land, keuren
de daad af, en overal wordt opnieuw de wensch uitge
sproken naar een internationale wetgeving tegen de
anarchistische moordenaars." Enzoovoorts.
Hiermee is natuurlijk lang niet alles gezegd
eigenlijk niets. Wat hebben wij aan al die ontboeze
mingen als de oorzaak van dergelijke aanslagen niet
wordt opgespoord?
De ellende waarmee de maatschappij ontelbare men-
schen, de massa van het arbeidende volk, dagelijks
bezoekt, is onvergelijkelijk afzichtelijker dan alle moord
aanslagen, die gebeurd zijn en nog gebeuren ziillen.
Dezer dagen werd vermeld dat de Rotterdamsche
politie een blinden straatmuzikant had opgepikt, drie
dagen had opgesloten, daarna werd de man uit het Huis
van Bewaring gezet en later werd hij zoekende
en tastende gevonden in het gewoel van een hem on
bekende straat. Van een toeval heeft het afgehangen,
dat de blinde niet vermoord is, vermoord door een der
organen onzer Justitie een deel van het Gezag in onze
hoog-heilige maatschappij.
Eveneens vernam men dat een man ongeschoold
arbeider uit een gezin van misère en honger met
zijn kinderen de straat opgedreven, voor den honger
wat stal. De kinderen in het huis van bewaring, de
vader in de gevangenis. Tegen het uur dat vader ont
slagen zou worden, werden de kinderen van Amsterdam
naar Alkmaar gebracht en op den stoep der gevangenis
neergezet om op vader te wachten, totdat de gevange
nisdeur zou opengaan. In die heerlijke omgeving ontving
de vader zijn kinderen, die den weg naar Alkmaar nu
aL geleerd hebben. Hij werd weer toegelaten tot de
maatschappij, die hem zal laten verhongeren tenzij
hij weer steelt, die z'n kinderen een leven van ellende
bereidt tenzij een wonder gebeurt. En wonderen
gebeuren er niet meer, althans niet voor arbeiders.
Wij namen zoo maar twee berichtjes van de laatste
dagen, twee berichtjes die nu eens „sprekende" ellende
zijnde groote en nog veel grootere zwijgende ellende
draagt de arbeidersklasse dag aan dag en uur aan uur.
Zij wordt uitgebuit en uitgeput met lange werkdagen
en hongerloonen, die haar kinderen vaak dryven op de
baan waar de edelste arbeidskracht door een rijken
jongen of een versleten heer wordt gekocht.
Boven haar zorgvol hoofd hangt de werkloosheid als
een zwarte wolk die los kan barsten, ieder uur, en met
hagel en bliksem den schamelen oogst van een net en
knap gezin kan kapot slaan.
De kinderen verteerd door de machine, en voor hen,
die 't halen, het vooruitzicht van den gezegenden arm
huis-oudendag, ingewijd (als ze braaf, trouw en eerlijk
gezwoegd hebben) met een ontslagbriefje en een horloge
waarop ze het traag voortkruipen der lange armoe-
uren kunnen controleeren.
Massa-moord in de mijnen van Courrières, slachting
en foltering in den Russischen bevrijdingsopstand.
Massa-honger, zooals in Spanje, het land van den
jongen koning en Ena van Battenberg. Honger in
gansche provincies, die tot oproer drijft.
De arbeidersklasse leert als klasse de oorzaak van
haar verdrukking zien in het stelsel van uitbuiting in
de heerschappij van een kleine groep over de productie
middelen. De middelen van voortbrenging aan de ge
meenschap dat erkent zij als het afdoend middel om
uit den druk in het menschwaardig leven over te
springen.
Georganiseerde strijd, klassenstrijd met politieke en
ekonomische middelen, dat is haar taak en haar uitkomst.
Daar naast staan individuen in wie het leed dat zjj
zien lijden verzet opwekt dat tot verdwaasde uiting
komt De anarchisten van de daad strijden individueel
tegen de maatschappij door schrik, ontsteltenis, dood
en verderf te brengen. Zij heflen de symbolen der
macht, koningen en keizers, speelpoppen in handen dei-
geldmacht, die zelf regeert, maar de koningen op
de tronen laat voor den schijn en het ornament, voor
haar eigen glorie.
Dwaas is de vreeselijke daad die thans in Spanje
beraamd werd. Zij treft het stelsel niet, slechts een
versiering, een krulen zij is nadeelig voor de arbeiders
beweging.
Maar nog dwazer zijn de kranten, die nu zoo van
leer trekken tegen anarchisten en op hen willen jacht
gaan maken op internationale schaal. Zjj verheerlijken
deze maatschappij van klasse-heerschappij en willen
haar bestendiging. In plaats van als dollen nu te razen,
moest gij, mijne heeren, eens bedenken, dat uw knielen
voor geld-gezag, vorstenvleierij en wierook, verteert
in de scherven en spijkers waarmede bommen worden
geladen.
Het walgelijk stelsel van uitbuiting kweekt krank
zinnigheid en anarchisme van de daadmaar ge
lukkig ook de macht van den nieuwen tijd, het orga-
niseerd verzet, de sociaal-democratie. In deze maat
schappij-grond, overdekt met het tierend onkruid van
burgerlijke verdorvenheid en anarchistische waanzin,
kiemt ook het zaad der vrijheid.
De gemeente Schiedam heeft op dit oogenblik voor eeu
gymnasium, een H. B. S. en een B. A. S. te zorgen
buiten het lager onderwijs. De subsidie van f400.
aan den Roomsch-Katholieken Volksbond, die dezen in
staat stelde tot den bouw van een groote zaal over te
gaan om daardoor het lot der S, O. V. in handen te
krijgen, zullen wij als zijnde van zuiver Roomsch-
politieken aard, thans onbesproken laten, daarop komen
wij later nog wel eens terug.
Zooals wij reeds in ons no. van 7 October 1905 uit-
DE MOKER
