Ditjes en Datjes.
Bloempjes uit den Raad.
Parlementaire Kroniek.
met den ernstigen wensch het strijdprogram der sociaal-
demokraten uit te voeren, waarvan ze beweren dat het
't hunne is, zullen ze spoedig ontwaren, dat het kapi
talisme alles behalve geneigd is zich de das om te
laten doen, ook niet door vrjjzinnigen.
Zoo Clemenceau de sociaal-demokraten den wind uit
de zeilen kon nemen, door hun strijdprogram uit te
voeren, niemand minder dan Jaurés en wjj zouden er
om juichen, want dat zal alleen kunnen als de kapita
listische klasse erin toestemt de sociale vrede te be
vorderen, met opoffering van eigenbelangen.
De uitvoering van dat program zou zijn de voorbe
reiding van den sociaal-demokratischen staat. En zoover
zien wij de vrijzinnigen nog niet gaan.
D'r waren er 15 met kennisgeving afwezig de heeren
Visser, Von Briel Sasse, Van der Drift, Bender en
Smit; zonder kennisgeving dr. Ris.
Een alleraardigst zittinkieniet te lang, niet te
spannend en tóch zoo stiekemweg nog wel eenige
bizonderheden opleverend.
Van de ingekomen stukken vermelden we slechts een
adres van den Schiedamschen Bestuurd ersbond betreffende
het in de vorige vergaderiug aangenomen voorstel—
B. en W inzake het ontslag aan gehuwde onderwijze
ressen, welk adres nader in dit blad wordt vermeld.
Aan de orde is allereerst de benoeming van een
waarnemend Wethouder, hetgeen eigenlijk niet aan de
orde is, omdat de Raad, zooals de heer de Groot op
merkte, nog niet besloten had tot de benoeming, maar
het op voorstel van den burgemeester even deed, waarna
het voorstel tot benoeming toch wèl aan de orde was.
Bjj eerste stemming verkreeg de heer van der Velden
6, van Westendorp 6, v. d. Schalk 6 en Gouka 1
stem.
Dus waren er 9 stemmen op libëfalen en 6 op een
anti-revolutionair uitgebracht.
Bij de tweede vrije stemming werd het nog beter
v. Westendorp 7, v. d. Velden 4, v. d. Schalk 3 en
Gouka 1 stem. Dus werd de verhouding 11 4.
Bij de herstemming verkreeg van Westendorp 6, van
der Velden 7 stemmen.
Alzoo was broeder van der Velden gekozen. Met
het oog op de voorafgaande stemmingen mag men wel
zeggenbegrijpe wie 't begrijpen kan
Verleden jaar is (zeer terecht naar onze bescheiden
meening) van alle kanten één kreet van verbazing en
ergernis opgestegen, toen als waarnemend wethouder
werd aangewezen de heer N. van der Velden, de man
die zeker in de eerste plaats voor raadslid, laat staan
voor wethouder ongeschikt geacht moet worden.
Met hem nu wederom te benoemen, verried het
christelijke gedeelte van onzen raad een groote mate
lichtzinnigheid.
Het kan met veel recht gezegd wordende wonde
ren zjjn Schiedam nog niet uit't Komt alles wel goed,
Dorus
D'r was nóg een benoeming met een „luch-ie." Een
onderwijzeres moest benoemd worden in nuttige hand
werken aan de scholen C. en D. De benoeming liep
tnsschen de dames de Groot en de Lange, van wie
laatstgenoemde het langst als helpster had dienst ge
daan. De heer van Westendorp had daarom Mej. De
Lange als no. 1 geplaatst willen zien.
Maar met 8 tegen 7 stemmen werd Mej. de Groot
benoemd.
Van de verdere voorstellen vermelden we het voorstel
B. en W. tot vaststelling eener verordening regelende
de financieele verhouding van de gemeente-gasfabriek
en drinkwaterleiding tot de gemeente.
Het voorstel B. en W. blijkt voor afhandeling zelfs
niet vatbaarDe heer de Groot had getracht de veror
dening te amendeeren, maar had er niets goeds van
kunnen maken. Op zijn voorstel werd het gerenvoyeerd
aan de financieele commissie van advies.
Het voorstel B. en W. betreffende de reorganisatie
van de brandweer onderging al geen gelukkiger lot.
De heer Kramer had bezwaar tegen de voorgestelde
regeling, omdat er zoo weinig gebruik gemaakt zal wor
den van de waterleiding.
Het bezwaar wordt door den heer Loopuijt en anderen
gedeeld en daarom werd besloten d'r nog maar eens
gezond over te gaan denken. Dan kan er in een vol
gende vergadering nog wel eens over geredekaveld
worden.
Zoo'n brandweer-reorganisatie is me ook al geen
peule-schilletje
Deze zitting was alzoo weer één fiasco voor B. en
W. Onze wethouder van financiën kroop bij de eerste
aanval op zijn financieele productie reeds in z'n schulp;
de voorzitter maakte zich door eenigszins nuchtere op
merkingen als „op het raadhuis gaat niets verloren"
terwijl er een heel financieel dossier schijnt verloren te
zijn, eenigszins belachelijk, wat met het oog op z'n kort-
standig en absoluut onvolledig beleid hem nog eenigs
zins te vergeven moge wezen, geheel het optreden van
B. en W. is zóó bijzonder zwak; hun voorstellen zjjn
zóó slecht voorbereid, zóó onvoldoende geformuleerd,
dat het steryotiep „renvoyeeren" is.
Nu kan het waar zjjn dat den heeren (voor- en te
genstanders) de kermis in 't hoofd geslagen is, 't is
niet de eerste zitting die naar buiten zoo'n treurigen
indruk maakt.
Moet het zoo doorgaan, dan vraagt men zich onwil
lekeurig af: waar moet het belanden? Moet het nog
grooter pan worden als 't reeds is
Belangrijke dagen.
Het eerste jaar der nieuwe Tweede Kamer is om.
Zaterdag 30 Juni ging zjj met vakantie en die duurt
voort tot half September, als wanneer de nieuwe zit
tingsperiode plechtiglijk wordt geopend. In tegenstel
ling tot vorige jaren, waren de laatste dagen buiten
gewoon belangrijk. Daar was eerst de eindstemming
over het arbeidskontrakt. Met 79 tegen 8 stemmen
werden het proletariaat deze nieuwe handboeien aange
daan. Tegen stemden de zes sociaal-democratenvan
Kol, Tak, Troelstra, Ter Laan, Schaper en Hugenholtz
en voorts Van der Zwaag en de Christelijk-historische
heer van Idsinga. Vervolgens werd behandeld een
interpellatie van den heer V e r h e y over de
drijvende doodkisten.
Men weet hoe het daarmee geschapen staat. De vis-
scherschuiten van onze zeeplaatsen zjjn allesbehalve
sekuur. De reeders sturen schuiten de zee in, die allang
tot brandhoud verhakt dienden te zijn, zoo gammel zjjn
ze. Gaat zoo'n schuit naar den kelder, en dat gebeurt
nog al eens dan ljjdt de reeder geen schade. De
assurantie-penningen verzoeten hem het verlies. Maar
de visschers, die om een stukje brood te verdienen met
het rotte schip zijn nitgevaren, vinden den dood in de
golven. En de weduwen en weezen bljjven onverzorgd
achter. In andere landen heeft de wetgever voor dat
schandelijk bedrjjf een stokje gestoken. Maar in ons
gezegend land is deze permanente moordaanslag kalmpjes
geoorloofd. De interpellant gaf sterke staaltjes en vroeg
nog vóór de najaarsstormen, scherpe maatregelen te
nemen.
De vrjjzinnig-democratische ministers V e e g e n s zei:
de feiten zijn juist. De wormstekige schepen worden
absoluut onvoldoende besteed. Maar het maken van een
wet gaat niet zoo gauw. Het zal dus nog wel een
poosje duren.
Onze partijgenoot Schaper vroeg of er geen termen
zjjn om moordenaars, als zulke reeders zijn, gerechterlijk
te vervolgen wegens het veroorzaken van den dood
door schuld, evenals in Amerika de vleeschknoeiers
vervolgd worden. Het zou een zegen zijn, als zulke
individuen die ter wille van vuig winstbejag menschen
naar zee sturen met groot gevaar voor hun leven, voor
den rechter gehaald werden. Het antwoord van den
minister was niet erg bevredigend. Is hij wel overtuigd
van het groote gevaar? Een noodwetje, in afwachting
van een nadere definitieve regeling, kan zoo'n tijd niet
kosten. Dat kan wel, zei de minister, maar ik moet
de zaak op m'n gemak onderzoeken. Ik zal zoo spoedig
mogeljjk een wetsontwerp indienen.
Voorloopig kunnen veelal vrome reeders dus hun
aanslag op het leven van mede-menschen rustig voort
zetten.
Yoovnime heeren met lange vingers.
Vrijdagmiddag was Troelstra aan het woord tot
toelichting van de volgende, reeds vroeger door hem
gestelde motie
„De Kamer,
van oordeal, dat de ergerlijke knoeierijen, door middel
van naamlooze vennootschappen, syndikaten en dergelijke
gepleegd, ingrijpende wijzigingen met name in de Wet
boeken van Koophandel en van Strafrecht dringend
noodig maken,
gaat over tot de orde van den dag."
Onze partijgenoot handelde naar het spreekwoord
Grijp bÜ voorkeur niet in een wespennest, maar als je
het doet, grjjp dan stevig 1
Onbarmhartig legde hjj de knoeierijen bloot, waar
mede de groot-bourgeoisie en vaak ook de adel van
ons land aan hun groote kapitalen komen.
Dat gaat zoo. Er wordt eene naamlooze vennootschap
gesticht tot exploitatie van een of andere, vaak waar-
delooze onderneming. In een prospektus wordt dan hoog
opgegeven van de winsten, die de onderneming zal
afwerpen. Dat prospektus vermeldt dan in den regel
de klinkende namen van hooge mannen in het land,
die als kommissarissen der vennootschap optreden. Die
kommissarissen hebben de wetteljjko verplichting na te
gaan of de zaak door de direktie goed beheerd wordt
en krijgen daarvoor jaarlijks groote sommen aan salaris
enz. Die duiten strijken zij wel trouw op, maar naar
het beheer kijken zij niet om, zoodat de direktie en
haar handlangers de vrije hand hebben. De kleine
rentenier, de kleine man die wat overgespaard heeft,
neemt aandeeltjes... en in een paar jaar is hij zijn arme
centen kwijt. En de groote gauwdieven loopen vrij
rond en maken goede sier van
de gegapte kapitalen.
Er wordt, zoo zei onze partijgenoot, in ons land
zwendel gedreven met naamlooze vennootschappen. Ligt
de oorzaak in de slechtheid der menschen of in hun
goedgeloovigheid? Neen, daartegen zijn geen afdoende
maatregelen te nemen. Maar de zaak is dat de zwen
delaars van beroep steeds vinden mannen met aan
zienlijke namen en hooge betrekkingen, personen van
een volkomen achtenswaardig partikulier leven, doch
die treurigerwijze tegen het genot van tantièmes altijd
te vinden zijn om in raden van toezicht op naamlooze
vennootschappen zitting te nemen en aldus de mede
plichtigen van zwendelaars worden.
Een der vormen van den zwendel is, dat failliete
boedels tegen veel te hooge waarde ingebracht worden.
Daarmee gaat gepaard de misstand van leugenachtige
prospectussen. Er is verder totaal gemis aan kontröle
en toezicht bjj de kommissarissen, die blijken geven
van totaal gebrek aan verantwoordelijkheid, kennis,
tjjd en lust en op de schromelijkste wjjze zelfs de
nadrukkeljjkste plichten verwaarloozen. Een andere
fout is het stelsel van familie-regeering, waardoor per
sonen op elkaar moeten toezien, die veel te nauw met
elkaar verbonden zjjn en elkaar ontzien, in plaats van
op het belang der zaak te letten. Voorts is er de ver
menging van belangen, waaronder verschillende perso
nen zitting hebbende in verschillende vennootschappen,
met zichzelf zaken doen. De grootste misstand is de
moreele inzinking
op finantiëel gebied, gepaard met zwakheid en slap
heid, zich ook doende gevoelen bjj de uitspraken der
rechterljjke macht, zich ook vertoonende in deze Kamer.
Eenige jaren geleden zijn zwendelarjjen hier in de Ka
mer ter sprake gebracht en zwendelaars hier in de
Kamer aanwezig.
Troelstra doelde o. a. op den katholieken heer
de Ram, die het eenige jaren geleden zoo heerlijk had
laten liggen. De voorzitter van de Kamer
vond echter dat onze partjjgenoot geen medelid mocht
„betichten."
Troelstra antwoordde: Eenige jaren geleden is
een medelid hier gesommeerd zich te verantwoorden in
zake zjjn handelingen met de Mindrinetie-Maatschappij.
En nu is de moreele inzinking daarmee in ons parle
ment gekomen, dat dit kamerlid herkozen is en niet, ook
niet door hen die de sociaal-democraten, zoo gaarne van
stuivertje-wisselen betichten, voor een eeregerecht ge
daagd is, integendeel nog steeds vriendschappelijk be
handeld wordt en geduld als lid van een partjj
Ook dat mocht onze partjjgenoot niet zeggens. Als
u zoo voortgaat, zei de voorzitter, ontneem ik u het
woord.
Van haver tot klaver vertelde toen onze partijgenoot
verder hoe het met die lange reeks van
zwendel-maatschappyen
staat. Hij wees glashelder aan, hoe een betrekkelijk
klein klubje voorname heeren de guldentjes van kleine
menschen met hun lange vingers naar zich toehalen
en hekelde scherp de klasse-juslitie, die haar hooge
vriendjes maar laat loopen of met fluweele handschoen
tjes aanpakt.
Tot zelfs in de Tweede Kamer is het kwaad door
gedrongen 30 Kamerleden nemen niet minder dan 112
kommissaris-posten in naamlooze vennootschappen waar.
Troelstra vroeg ten slotte wetteljjke maatregelen.
Geen der burgerlijke kamerleden had den moed na
deze ontmaskering de zwendelaars in bescherming te
nemen of te verontschuldigen. Zij zwegen uit schuld
besef. De minister van Justitie sprak niets tegen. Hjj
zeide
volkomen overtuigd
te zjjn van dé noodzakelijkheid der regeling en beloofde
nog voor het einde van dit jaar een wetsontwerp te
zullen indienen.
Troelstra's motie werd zonder stemming aangenomen.
Menig kamerlid der burgerljjke partyen zal een on
aangenaam uur hebben, als hjj in zjjn vakantie aan
dien Vrijdagmiddag terugdenkt.
Het Roode Licht. Zelfs beter als wij verwacht
hadden, zjjn de wenschen ten opzichte van een fietsclub
geslaagd. Wel is het aantal nog niet zoo bizonder groot,
maar we hebben reeds zoo vaak gezien (met onze zang-
vereeniging en met onze muziekvereeniging) als er een
maal een begin is, komt de uitbreiding vanzelf.
Op Donderdag 12 Juli zal het eerste tochtje
plaats hebben, waaraan ook zjj, die zich nog niet hebben
opgegeven of zich ook niet bepaald verbinden willen,
kunnen deelnemen. Afrit: 's avonds 8 uur (precies)
Stationsplein.
Voorts worden allen, die op Zondag 15 Juli a.s.
per fiets naar de meeting ten gunste der vakbeweging
te Gorinchem willen trekken, verzocht zich 's avonds
van 7—8 uur aan te melden bjj P. de Graaf, Hoflaan-
straat 21.
Ontslag genomen. De heer M. C. M. de Groot
heeft ontslag genomen als voorzitter van de „Alg. Coöp.
Bakkerjj." Vermeld wordt dat hjj door drukke werk
zaamheden daartoe genoopt zou zjjn.
Als voorzitter is thans benoemd de typograaf G. J.
van Wurmond.
