No. 23.
ZATERDAG 4 Augustus 1906,
6e Jaargang.
ORCAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Stokken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Afdeelingsnieuws.
19 Augustus.
Losse gedachten over sociaal-
demokratie
Bloempjes uit den Raad.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal J7
franco per post 30 cent j vooruMa>l™9-
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 7'/jS'/j uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
De afdeelingsbode bericht dat hij 's Zaterdagsavonds
van 8—11 uur in „Constantia" zitting houdt ter inning
van de contributie.
Reeds eenige weken geleden, zijn aan een groot
aantal arbeidersorganisaties in deze provincie, dus ook
hier ter stede, door het Prov. Kiesrecht-comité de uit-
noodigingscirculaire toegezonden voor de provinciale
meeting ten gunste van het Algemeen Kiesrecht, die
voor Zuid-Holland zal plaats hebben te Rotterdam op
Zondag 19 Augustus.
Vele antwoorden tot deelneming aan deze betooging
kwamen reeds in, doch nog meer moeten er volgen,
opdat de betooging op nog meer succes dan voorheen
kan bogen.
Zoo er echter nog vereenigingen zjjn welke de uit-
noodigingscirculaire niet hebben ontvangen, doch met
de actie voor 4het algemeen kiesrecht sympathiseeren,
worden /.\j verzocht dit schrijven als zoo
danig te beschouwen, en beleefd uitgenoodigd
van de deelname aan de betooging op 19 Aug. kennis
te geven aan den Secretaris van het Prov. Comité
A. B. do ZeeuwSchoonerbergerweg 8, Botterdam, met
opgave van ledental en ook wanneer een banier of
vaandel zal worden meegedragen.
De Secretaris
van het PI. K. Pr. Comité, alhier.
Onderzoekt alle dingen.
Soms verbaast het nog, als men in de gelegenheid is
in de kringen der arbeiders het een of ander onder
werp te hooren bespreken, welk een ontzettend klein
begrip bjj de arbeiders zèlven blijkt ingeroest te zijn
over verschillende zaken, waaronder zij zeiven ook te
leven hebben, waarvan ze de ruwe knelling, de ijzeren
greep dageljjks ondervinden, maar hun oordeel ten
opzichte van kameraden, die het wagen tegen de voor
hen vastgestelde bepalingen te zondigen, afmeten naar
de opvattingen welke in de kringen der overheerschers
geldende zjjn.
Zoo onlangs hoorden we nog een arbeider, en nog
wel een die we aan den vooruitstrevenden kant dachten,
een oordeel vellen over een lotgenoot die zich wel eens
aan een fabrieks-regeling bezondigde dat ons pijn
lijk trof uit dien mond te hooren. Want dat oordeel
was hetzelfde als datgene wat heel het weten en kun
nen der patroonsklasse uitmaakt dat oordeel was
hetzelfde als datgene, door het uitbuite: sdom zoo wel-
lusteljjk steeds in praktijk gebracht: de booswicht moet
er uit
We zouden haast wenschen dat de arbeiders van
zulke door-en-door burgerlijke ideeën aangevreten, 't
zij dan om welke reden, zèlven eens „er uit" gesmeten
werden om proefondervindelijk te ervaren wat het
zeggen wil, werkloos, broodloos te zijn.
Dank zij de tot«al onvoldoende ontwikkeling van
het arbeiderskind op de lagere schooldank zij de
tevredenheids-preeken op Zondagsschool en kinderkerk
ingeprent; dank zij de veel te vroege intocht in de
fabriek, waardoor het lichaampje afgemat, de geest
verstompt wordtdank zij de gehoorzaamheid aan al
wat boven hem verheven is, van meet af den jeugdigen
arbeider ingeprent en ingebeukt; dank zij de onvol
prezen voorlichting van onvolprezen grootheden als
R. K. Volksbond en Patrimonium, waar heerom je
paait of bang maakt met hemel en hel en achter de
coulissen den ongeloovige fabrikant om den hals valt;
of zelfs van het Alg. Ned. Werkl-.-Verbond, dat be
staande uit de meest tegenstrijdige elementen, eigenljjk
nooit wist en weet te zeggen wat het nu eigenlijk wel
wil; dank zij alle voorlichting van de voorstanders
van het bestaande, dus van burgerlijke zijdedank
zij het besef van afhankelijkheid in heel z'n bestaan,
heeft de arbeider geleerd te buigen voor al z'n heer-
schers en heerschertjes niet alleen, doch ook geleerd
hun begrippen over „gezag" en „ondergeschiktheid" te
aanvaarden, bewust of onbewust de heiligheid
van het gezag te helpen handhaven tegen al wat zich
verstout daaraan te raken al zijn de vermetelen
zjjn kameraden, vrienden, bloedverwanten.
O, wat zal het nog lang duren eer in de hoofden
der arbeiders wat meer helderheid komt over de groote
vragen van sociaal belang, wat meer begrip komt over
de steeds gewijzigde ekonomische verhoudingen, over
hun eigen ekonomische afhankelijkheid. Wat een ont
zettend moeilijke taak is het ze te leeren inzien welke
plaats ze in de tegenwoordige maatschappij bekleeden
welke plaats hun in een goed geordende maatschappij
toekomt.
Nooit versaagd, vrienden. Aan ons, sociaal-demokra-
ten, bovenal de taak licht te brengen in deze duister
nis, aan ons de taak de versuftheid in de hoofden der
arbeiders weg te vagen, te strijden tegen die benepen
inzichten welke zich daar hebben vastgesteld; aan ons
de taak hun hoofden te revolutioneeren, ze het begrip,
het geloof te geven in de betere samenleving van ge-
meenschappelijken arbeid en evenredige distributie (ver
deeling) der productie (voortbrenging)aan ons de taak
de slaafsche zielen geestkracht in te blazende indivi
duen te vormen tot beluste, krachtige strjjders voor
onze groote en schoone zaak:
het Socialisme!
De tijden zijn voorbij, dat alpha en omega van het
geen de bestrijders onzer leer wisten aan te voeren,
en de massa hen met Job's-geduld nastamelde, vervat
was in het eenige: „'tis altijd zoo geweest, en 't zal
altijd wel zoo blijven."
Lang was 't in onze gewesten nog gangbare munt
maar de steeds voortschrijdende groot-industrie heeft
ook 'hier het leugenachtige dier frase aangetoond en ze
neergeslagen.
De opkomst der groote fabrieken, hier zoowel als
elders; de steeds meer op den voorgrond tredende al
macht van het kapitalisme, die groote massa's der ar
beiders aan zich ondergeschikt maakt, die den kleinen
bezitter onttroont en terugsmakt bij het groote leger
van bezitloozen, heeft haar taak vervuld en heeft ver
bannen dat zalig gevoel van onmacht, omdat het toch
altijd zoo geweest is.
Neen nooit was de arbeider zóó afhankelijk in
z'n bestaan van anderen als sedert de groote revolutie
in de productie-wijze, teweeggebracht door stoom- en
electriciteit. Zonder dat dit ooit gezegd of geschreven
ware, was elk arbeider daarvan toch reeds voldoende
overtuigd: ied'ren dag voelt hij z'n afhankelijkheid
van den werkgeverhij weet dat het aanbod van
werkkrachten de vraag ver overtreft; dat honderden
gereed staan om één opengevallen plaats te bezetten,
omdat er massa's zijn die werken willen en werken
kunnen, doch niet werken mogen omdat er niemand is
die hun arbeidskracht wil exploiteerende arbeider (in
't bizonder de fabrieksarbeider) weet dat hij zeer voor
zichtig moet zijn z'n plaats niet te verliezen
O, dat spook der werkloosheid! Steeds dreigender
treedt het op; steeds wint het aan terrein; grooter
wordt het aantal zijner slachtoffers; vrees'lijker de
nagelaten sporen zijner rondgang; is het"wonder dat
het ook steeds meer wordt gevreesd?
Wordt vervolgd.)
Schiedam, 31 Juli 1906.
Een groot uur waren we d.w.z. waren de vroede
mannen van Schiedam in geheime zitting bezig zich,
trots de tropische hitte, af te sloven op de allergewich
tigste zaken het gemeente-belang betreffende, dewelke
niet bestemd zjjn door den eenvoudigen, zondigen, belas
ting betalenden Schiedamschen burger te worden gehoord
gezien, oftewel op eenigerlei andere wijze te worden
waargenomen: 18 heeren waren presentde h.h. Visser,
van Westerdorp en van der Velden waren met kennis
geving afwezig.
Van Gedeputeerde Staten was o.a. ingekomen een
missive, houdende goekeuring van het raadsbesluit d.d.
19 Juli j.l. tot het verleenen van een voorschot aan
de Vereeniging „Volkshuisvesting."
Nu kan „Volkshuisvesting" dus haar gang gaan, om
met behulp van de belastingcenten van den kleinen man
groote huizen te gaan bouwen, die den rijken aandeel
houders in „Volkshuisvesting" de verlangde kapitaal
rente zullen bezorgen.
Onder de ingekomen stukken was een missive van
B. en W., houdende inzending van een gewijzigde
verordening op het havengeld met Memorie van Toe
lichting en een verordening tot invordering.
Deze uitvinding heeft ten doel de lasten te verhoogen
die de schepen welke onze haven bezoeken, te dragen
hebben. Veel komen er hier toch niet men schijnt
ook de weinigen die nog komen, te willen wegbannen.
Dat met zulke maatregelen in den regel tevens een
stuk brood van den arbeider is gemoeid, och, daarover
pleegt een college als B. en W. van Schiedam in den
regel niet zoo lang over te peinzen.
Het ontwerp wordt in handen gesteld van de Com
missie voor de belastingen; op voorstel van den heer
de Groot ook in handen van de Kamer van Koophandel.
Voorts van B. en W. missive, houdende hun advies
op het adres van den Schiedamsche Bestuurdersbond
tot intrekking van het raadsbesluit d.d. 19 Juni j.l. in
zake ontslag aan gehuwde onderwijzeressen. Ter visie
gelegd ter behandeling in een volgende vergadering.
Idem, Missive houdende voorstel tot ruiling van grond
met de Bouwmaatschappij „Kortland."
Zij het stuk, eerst heden ter visie gelegd, toch wenschen
B. en W. in het belang van „Volkshuisvesting" de
gelegenheid te openen, deze zaak nog heden af te doen.
Wordt evenwel bij raadsbesluit uitgesteld tot de volgende
vergadering
Van het raadslid, M. C. M. de Groot, missive, hou
dende voorstel tot wijziging der Verordening regelende
de pensioenen en wachtgelden voor de ambtenaren dei-
gemeente.
Het voorstel, ondersteund dooi- de heeren Witkampf,
Ris en Gouka, wordt op voorstel van Mr. W. H. aan
B. en W. gerenvoieeid om advies.
Van J. Holswilder, adres, houdende verzoek om her
ziening van zijn pensioen en wel in dier voege dat
50 pCt. wordt genoten van f 500 en 40 pCt. van de
f 20 daarboven. In handen van B. en W. om advies.
Door B. en W. is aan den met ingang van 29 Juli
a.s. eervol ontslagen terreinwerker aan de gemeente
drinkwaterleiding Johs. Holswilder, met ingang van dien
dag een pensioen verleend van f 208 per jaar.
Door adressant wordt dus nu f 50,meer gevraagd,
waardoor zijn pensioen, f 258,zal bedragen, nog
heusch zoo'n kapitaal niet. Maar of de gemeentekas 't
zal kunnen dragen, zal nog wel ernstig onderzocht
moeten worden
Van de Scheepvaart en Steenkolen-Maatschappij te
Rotterdam adres, houdende mededeeling, dat, voor het
geval van invoering en handhaving van het verhoogde
tarief van havengeld er voor haar geen aanleiding meer
bestaat haar booten verder te Schiedam te doen lossen.
Van P. S. Engering adres, houdende bezwaren tegen
de voorgestelde verordening op het havengeld voor
zoover betreft de goederen- of vrachtstoombooten.
Beide adressen in handen gesteld van de Commissie
voor de plaatselijke belastingen en met de andere des
betreffende stukken ook in handen van de Kamer van
Koophandel.
Van de Schied. Slagers-Vereeniging „Ons belang"
adres, met verzoek het keurloon van het vleesch niet
meer ten laste der slagers te brengen, doch dit voor
gemeente-rekening te nemen.
De heer Smit vraagt of B. en W. het niet van be
lang achten, den Raad hierover van advies te dienen.
MOKER
