Zondag a. s. in massa naar de Meeting
FEUILLETON.
Ditjes en Datjes.
Zes-en-twintig en Een.
Buitenland.
't alleen maar om relletjes te doen was. Die op alles
wisten te scheldenop den godsdienst en op dominee en
pastoor; die geen gezag wilden erkennen en den mond
vol hadden over het „ni Dien, ni maitre," (noch God,
noch Meester) en die dus de Koningin en al wilden
weg hebben; maar die zelf niet anders deden dan
drinken, vloeken, zwetsen en (o narigheid!) zelfs
de heilige wetten van het huwelijk met voeten traden
Een bende dns, wier moraliteit beneden alle peil
zijn zou
't Wordt al beter. Men gaat reeds aan het toegeven
dat er zelfs zélfs sociaal-demokraten zijn, wier
moraliteits-begrip ontwikkeld is dermate, dat ze niet
voor hoogst fatsoenlijke leden der burgerlijke groepen,
oud-liberalen, calvinisten, katholieken zelfs, onder doen.
Dat ze dezen soms tot een beschamend voorbeeld zijn
Neen, dè,t erkent men niet zoo gemakkelijk, althans
niet in 't openbaar.
Och, het hindert niet. Het feit is er, dat waar de
sociaal-democratie vasten voet heeft gekregen, het met
de moraliteit steeds beter wordt gesteld. Daarvan le
veren zoovele streken ook van ons landje afdoende
bewijzen.
Hoe kan het andersZijn wij het niet, die de arbei
ders, hen wijzende op het weinige ondeiwijs dat de
bezittende klasse hen toebedacht om dienst te kunnen
doen als winst-instrument, opwekken tot studie Zijn
wij het niet, die den arbeider gebieden: ontwikkelt
u zooveel ge maar kunt Omdat wij weten dat de
oorzaak van het lijden der arbeidende klasse, door de
teugellooze heerschappij van de bezitters, steunt op de
domheid der arbeiders om hun lot te overzien Zijn
wij het niet die de arbeiders opwekken tot en aan
voeren in den strijd om beter onderwijs voor het op
komende geslacht
Zijn wij het niet, die opwekken tot den st? ijd om
korter arbeidsdag, om alzoo op de meest doeltreffende
wijze hen in de gelegenheid te stellen tot zedelijke ver
heffing Want zou het niet waar zijn dat een over
matige arbeidsduur lichaam en geest demoraliseert
Zeg dan waar de begrippen over moraliteit het meest
ontwikkeld zijn zegj dan waar het met, de ontwikkeling
der arbeiders nog het beste is gestélddaar, waar een,
lange arbeidsdag of daar waar een korte arbeidsdag
usance is? Denk bijv. aan de landarbeiders, de glas
blazers, de bakkersgezellen, de branderij-arbeiders, de
steenbakkers, tegenover de diamantbewerkers, de typo
grafen, de bouwvakarbeiders. De arbeider die 12, 14,
16 uur daags hard moeten werken, maalt niet om ont
wikkeling werk hij niet, dan slaapt hij en omgekeerd.
Zjjn wij het niet die opwekken tot den strijd om
hooger loon, om de arbeiders in de gelegenheid te
stellen te leeren, te lezen, te arbeiden aan eigen ont
wikkeling kennis te nemen van de vragen van alge
meen belangals ookte kunnen genieten van het
schoone der wereldwaar ontspanning uit den dage-
lpkschen sleur van 't leven toch van zoo machtigen
invloed is op vorming en omvorming van het gemoed?
Zijn wij het niet, die het immoreele van het bestaan
der rijke nietsnutters aanduiden en hun uitspattingen,
gevolgen van een vadsig, al te weelderig leven, aan
de kaak stellen
Zijn wij het niet die den arbeiders steeds voorhouden
het ware woord„drinkende menschen denken niet,
denkende menschen drinken niet" en hun bij voortduring
opwekken met die verfoeilijke drankgewoonte te breken,
waarmede ze zichzelf lichamelijk en geestelijk geheel
ten gronde richten Zeker, wij betreuren het dat we
in eigen kring dit kwaad nog niet geheel kunnen uit
roeien we betreuren het als er zelfs nog onder onze
naaste vrienden zijn, die met ons strijden om verlossing
uit de banden van het kapitalisme, maar zich gewillige
slaven toonen van den drankduivel; en we zullen steeds
Uit het Russisch van MAXIM GORKI.
5)
Zoo verliep er ongeveer een maandde soldaat bakte
zijn brood, maakte de goudstiksters het hof, zocht ons
vaak in onze werkplaats op, maar vertelde echter niets
van zijne overwinningen op de meisjes, draaide even
wel uitdagend aan zijnen knevel, dien hij met zijne
tong bevochtigde.
Denja kwam eiken morgen naar ons toe om krake
lingen, en was als steeds vroolijk, lief en vriendelijk
tegen ons. Wjj probeerden met haar over den soldaat
te prateD, zij noemde hem een „monster met kalfs-
oogen" en gaf hem nog andere grappige spotnamen,
en dat stelde ons gerust. Wij waren trotsch op ons
kleine meisje, als we zagen, hoe de goudstikkers den
soldaat naliepen; het was, alsof Denja's be ordeelingen
over hem ons allen hooget op brachten en alsof dit
oordeel ons ertoe leidde, hemzelf achteloozer te behan
delen. Van haarzelf echter hielden wij echter nog meer;
wij ontvingen haar 's morgens nog vroolijker dan
anders. Maar op eenen avond kwam de soldaat wat
aangeschoten bij ons, ging zitten, en begon te lachen,
en toen we hem vroegen, waarover hij zoo lachte, ver
telde hij: „Twee hebben er zooeven zoo'n ruzie om mij
gemaakt, Lida en Greta \Vat hebben ze elkaar
te pakken gehad! Hahaha! De eene trok de andere
aan de haren op den grond, sleepje haar naar de voor
kamer en wiep zich op haar hahaha! Ze krab-
hen blijven wijzen op het verkeerde, het onverantwoor
delijke van hun gewoonte. Maar zou in het algemeen
niet beweerd mogen worden dat waar de sociaal-demo-
kratie hare intrede houdt, de heerschappij van koning
alcohol tanende is?
Zou het met onze moraal wel zóó droevig gesteld
zijn, als op de politieke markt vaak wordt uitgekraamd?
Kom, we zijn er nog al gerust op. In vergelijking
met anderen, zelfs (of: vooral) in vergelijking met hén,
die zoo ontzettend braaf kunnen doen en die, als men
ze wil gelooven, eigenlijk over het monopolie (alléén-
handel) der deugd beschikken, zjjn we werkeljjk over
onszelf tamelijk tevreden.
De begrippen die in onze kringen heerschen over het
huwelijksleven, (nimmer nog als urgent op ons strijd-
program geplaatst!) zijn, voor wie ze nader leeren
kennen, lang zoo verschrikkelijk niet als uitgebazuind
wordt aan de overzijde en enkel dienstig het aantal
huwelijken dat blijkt tot teleurstelling van partijen ge
sloten te zijn, te verminderen, de ethiek van het samen
leven van man en vrouw te verhoogen.
Och ja, die moraal!... Die beroerde sociaal-demo
kraten veroorloven zich óók reeds de weelde ervan en
drijven de brutaliteit zelfs ver genoeg hunne opvattingen
tegenover de onze te durven plaatsen.
Intusschen zal er nog wel een ander vlekje aan het
schaap te ontdekken zijn.
{Wordt vervolgd.)
DuitschlandRusland. Onze partijgenooten in
Mtilhausen namen voor het aanstaande congres te
Mannheim de volgende resolutie (motie) aan!
„Tegenover het drijven der jonkerpartij, om Duitsch-
landPruisen gewapend te doen ingrijpen in de Rus
sische verhoudingen een drijven dat door de gewone
zigzagpolitiek van plotselijke onbezonnenheden gevaarlijk
zijn kan verklaart de partijdagHet behoort tot de
dringende taak van het Partijbestuur, in overeenstem
ming en medewerking van het Vakverbond van Duitsch-
land, de doorvoerbaarheid der politieke werkstaking te
overdenken en voor te bereiden."
Van de Revolutie weinig nieuws. De wraak der
Regeering tegen de muitende soldaten kost duizenden
slachtoffers het leven of de vrijheid en zaait in
tienduizenden harten nieuwe verbittering die later een
revolutionaire uiting zal vinden. Van de politieke par
tijen hooren wjj maar weinig; slechts dat Stolypin geen
anti-bureaukraten in zijn ministerie krijgt en dat de
conservatieven iets naar links schijnen te zwenken. De
onveiligheid des lands neemt toe, maar de organisatie
der revolutionairen in alle stilte werkzaam, bereidt een
nieuwe aanval op het Czarisme voor. Van hen en hunne
vrouwen en dochters komen de aangrijpendste verhalen
van opoffe ingszin van naam en goed, van eer en lijf.
Het Gele gevaar. De Norddeutsche Lloyd en de
Nippon—Joesen Kaisjen, de grootste Japansche stoom
vaartmaatschappij, zijn een tarievenstrijd begonnen op
den Grooten Oceaan voor de vaart tusschen Azië en
Noord-Amerika. Toen de Japanners onlangs de vracht
prijzen beneden kostprijs verlaagden, trachtten de Duit-
schers zich met hen te verstaan, maar de Japansche
maatschappij weigerde. Zij rekent op den steun van
alle Aziaten, om de Duitschers eruit te werken.
Het nieuwe „Zoll"-tarïef. De verhooging
der indirecte belastingen doet zijn druk op de massa
den elkaar het gezicht stuk scheurden de klee-
ren 't was om je dood te lachenWaarom slaan
de vrouwen elkaar eigenlijk niet op eene eerlijke ma
nier, waarom krabben ze elkaar?"
Hij zat op eene bank, zag er zoo gezond, frisch en
vroolijk uit en lachte zonder ophouden. Wjj zwegen.
Hij stond ons ditmaal tegen. „Neen, wat heb ik toch
voor een fabelachtig geluk bij de vrouwen, nietwaar?
Om je dood te lachen! Eén wenk en ze zijn klaar!
De duivel hale ze!" Zijne blanke, met glanzende haartjes
begroeide handen hief hij op en liet ze weer met een
flinke klap op de knieën terugvallen. En hij keek ons
met zoo'n naïve, oprechte verwondering aan, alsof hij
werkelijk niet begreep, waardoor hij zooveel succes bij
de vrouwen had. Zijn roodwangig, vol gezicht blonk
gelukkig en zelftevreden en hij likte smakkend zijnen
knevel en zijnen mond.
Onze eerste bakker schraapte hard met den schotel
over de ovenplaat en zei plotseling spotachtig:
„Er is niet veel kracht voor noodig om een losstaand,
zwak boompje omver te halen, maar breng eens een
den ten val!"
„Wat meen-je daarmee?" vroeg de soldaat.
„Och, niets!"
,Wat zei-je nu toch?"
„Niets
't komt er niet op aan!"
„Neen, halt! wat meen-je? Wat voor een den?"
Onze bakker gaf geen antwoord, maar werkte gjverig
met zijn schotel bij de ovenplaat door, wierp de
gekookte krakelingen erin, pakte degene die klaar
waren beet en wierp ze op eene tafel, waar de leer
lingen ze aan koorden op een rij hingen. Hij deed, i
alsof bjj den soldaat en hun gesprek had vergeten, j
Maar de soldaat werd plotseling ongerust. Hij stond
op en ging op den oven toe, waardoor hij in gevaar j
van het volk gevoelen. Millioenen worden geperst om
deze aan militarisme en koloniaal-zwendel te verknoeien.
Het volk ondertusschen schijnt niet lijdzaam deze roof-
politiek te willen verdragen. De Leipziger arbeiders
hebben de brouwerijen geboykot, die de bierbelasting
wilden afwentelen op de verbruikers en nog een zoet
winstje in hun zak steken bovendien. Het verzet tegen
dezen ondernemerstruc neemt in Duitschland groote af
metingen aan.
In Abraham's schoot. We hadden reeds
meermalen het genoegen er op te wijzen, hoe uitste
kend al datgene wat hier van gemeentewege wordt
ondernomen, is geregeld. Vooral als het met de afdee-
ling Gemeentewerken in verband staat! Daar schuilt
het puikje van ons gemeentelijk beleid; daar heerschen
bizondere kennis, fijn vernuft.
Hoe 't anders zou kunnenOnder welke gezegende,
hoogst bekwame leiding staat G. W. niet! Zie 'm aan,
onze dikke wethouderzie 'm op straat, de hoog-zije op,
misschien speciaal met het oogmerk de kolossale ge
stalte nog méér in 't oogloopend te doen zijn, om alzoo
den indruk te verwekken dat zóó'n groote man toch
wel een machtig bekwaam wethouder zijn moetmaar
bovenalzie 'm in de raadszaal en verbaas je niet
over z'n zwaar geluid als-i 'n paar woorden uit z'n
keel wringt, maar over de machtig kleine begrippen
die het groote hoofd van onzen dikken man blijken te
vullen.
En het is dan ook eigenlijk heelemaal geen wonder
dat onze raad als z'n plaatsvervanger de laatste twee
jaren iemand aanwees, die ten volle, wat kennis van
de algemeene zaken betreft, z'n pendant kan worden
genoemd, n. 1. broeder Van der Velden, die hem in
snuggerheid wel 't meest volkomen evenaart.
Onder wiens toezicht het bestek der school, te bouwen
aan de Mauritsstraat, is gereed gemaakt, zal niet met
zekerheid te zeggen zijn: misschien hebben beide.,
specialiteiten hun krachten eraan besteed.
Het technisch gedeelte van dat bestek behoort niet
tot onze competitie, en we laten dit dus onbesproken.
Maar er komen ook bepalingen in voor (Art. 12) onder
het hoofd „Min'mum loon en maximum arbeidstijd," die
we wel nader willen bezien.
In 88 lezen we: „De aannemer is verplichtte
„zorgen, dat aan de werklieden die op het door hem
„aangenomen werk, hetzij middellijk, hetzij onmiddellijk,
„doorloopend in zijn, dienst zijn geen lager loon wordt
„uitbetaald dan
Timmerliedenf 0.18 per uur.
Metselaars- 0.18
Steenhouwers- 0 20
Stukadoors- 0.17
Voegers- 0.18
Loodgieters of Zink werkers - 0.18
Schilders- 0.18
Smeden- 0.18
Fitters- 0.18
Behangers- 0.18
Opperlieden- 0.14
Dag- of nachtstokers- 0.14
Vakwerklieden van 1416 jar. leeft. - 0.05
16-18 - 0.07
18-20 - 0.14
„terwjjl geen werklieden beneden 14 jaar worden
„toegelaten.
„De aannemer mag de werklieden hierboven bedoeld,
„niet langer doen arbeiden dan 11 x/3 uur per etmaal.
kwam met de borst tegen de punt van den schotel te
stooten, die met koortsigen haast heen en weer ging.
„Neen, zeg mij wie je bedoelt? Je hebt me beleedigd.
Mij weerstaat er geen een, niemand 1 En dan beleedig-je
mij zoo
Hij scheen werkelijk beleedigd te zijn. H\j had waar
schijnlijk geene andere reden tot achting voor zichzelven,
dan zijne geschiktheid om vrouwen het hoofd op hol
te brengen, misschien ook had hij, behalve de^ bekwaam
heid, niets levends meer in zich en deze eigenschap
gaf hem zelfvertrouwen en de mogelijkheid zich als
een levend mensch te gevoelen. Er zijn toch menschen-
op de wereld, die de eene of andere ziekte van hunne
ziel of van hun lichaam als het kostbaarste en het
beste beschouwen. Zij houden zich hun leven lang
daarmee bezig, leven slechts daarvoor, lijden erdoor en
ontvangen als 't ware daaruit alle voedsel, ze klagen
hunne medemenscheu er over en trekken daardoor de
opmerkzaamhe d hunner naasten erop. Daardoor ver
wekken zij medelijden en overigens bezitten zij
niets, in 't geheel niets. Neem deze ziekte van hen
weg, genees ze dan worden ze ongelukkig, want
daardoor verliezen zjj hun eenig levensmotief, daar
door berooft g(j hen van den inhoud van hun leven. Soms
is het leven v.m zulk een mensch zoo ontzettend leeg,
dat hij onwillekeurig gedwongen is, zijne ondeugd te
waardeeren, aangezien die het eenige is, waardoor hij
zich als levend schepsel voelt, ja, men kan in 't kort
zeggen, dat de menschen vaak uit verveling slecht zijn.
De soldaat trok onzen bakker aan het lijf en t ruide
„Zeg me nou, wie is het?"
(Wordt vervolgd.)
