Ditjes en Datjes.
Kijkj es op het Bureau voor
Arbeidersrecht.
Vlaardingsche IJzerkoekjes.
Een brutale erkenning. De Nieuwe komt
in haar raadsoverzicht tot een erkenning, die te merk
waardig is om niet aan de vergetelheid te worden
ontrnkt
De Raad heeft overigens in deze zitting ondanks
de tropische hitte nog vrij wat spoedeischend
werk afgedaan, allereerst een reeks van benoe
mingen voor de Hoogere Burgerschool en de
Burgeravondschool, die met 't oog op den ingang
van den nieuwen cursus urgent mochten worden
geacht. Dat daaronder ook de benoeming van een
practiseerend Katholiek, den heer N. J. J. de Voogd
te Utrecht, tot leeraar in de Nederlandsche taai
en letterkunde aan de Hoogere Burgerschool voor
komt, mag zeker ook wel een unicum genoemd
worden de christelijke meerderheid van den Baad
heeft daarmede zeker ten genoege har er kiezers,
heivezen, dat zij niet voor niets, ten koste van
zooveel arbeid en strijd, ten Baadhuize is gebracht.
Dusde christelijke raadsleden warden ten stadhuize
gebracht met het speciale doel geloofsvrienden aan
onderdak te helpen? Wat een hooge opvatting van
de taak van een gemeenteraadslidTrouwens 't is
de bekende geschiedenis, door den grooten reisminister
Abraham Kuyper aangevangen, terwijl z'n trawanten
na den gezegenden val van den grooten meester de affaire
op denzelfden voet voortzetten. Maar de erkenning
ervan gaven de politieke hansworsten zelden zoo duide
lijk als nu.
Dat de benoeming van een katholiek leeraar een
nnioum (eenig in z'n soort) zou zijn, is alles behalve
juist. Is bijv. de directeur van het Gymnasium (Dr.
Vinkenstejjn) ook niet katholiek? Nog al goed ook,
zouden we zoo zeggen.
Intusschen de kiezers weten nu waarom we een
christelijke raad hebben, 't Zal goed zjjn om 't te
onthouden
Nog iets fraais. Iu hetzelfde raadsverslag in
de Nieuwe lezen we nog het volgende
Nadat de Raad heel leuk en zeer terecht het
adres van den Schiedamschen Bestuurdersbond in
zake de huwende onderwijzeressen volgens het
preadvies van B. en W. ter zijde had gelegd,
werden de verdere nog resteerende zaakjes, voor
zoover zij heden aan de orde kwamen, vlug af
gehandeld.
Waarin nu het „heel leuke" bestond, worden we niet
gewaar. Dat het adres voor kennisgeving zou worden
aangenomen, kon elk vooraf wel op z'n tien vingers
berekenen. Maar ook begreep elk, dat het adres ook
bedoeld was als protest tegen het behandelen van on
voorbereide zaken en als zoodanig zal het z'n doel
niet missen.
„Zeer terecht" dat is op klerikale manier ge
sproken. Maar 't zal toch nog wel de vraag zijn of
gedeputeerde Staten er over denken als de Nieuwe en
haar kornuiten. Wacht eerst de bekrachtiging van
het besluit eens af, leuterkous 1
Een IJnie-lengen. Het „Unie-blaadje no. 40",
thans verspreid ter gelegenheid van de 28e jaarcol
lecte voor de Scholen met den Bijbel geeft de volgende
onwaarheid te lezen
Zoo treedt het Neutrale onderwijs nu beslist vjj-
andig op tegen alle geloof. En daarom laadt elk
Christen-ouder zulk een zware verantwoording op
zich, als hjj aan zulk een onderwijs zijn kinderen
overgeeft.
De Staat zegt tot de ouders Geeft mij de zielen,
maar behoudt de have voor u en bijna kosteloos
stelt hij zijne scholen open. Wij hebben geleerd
de zielen kostelijker te achten dan de have, want
wij gelooven, dat Christus de zielen onzer kinderen
v^n noode heeft, omdat zij Hem van noode hebben.
Er goldt eenmaal een gebodgij zult geen valsche
getuigenis spreken 't Schijnt reeds lang te hebben
uitgediend. De voorstanders van het bijzonder onder
wijs schijnen zich wèl zwak te weten dat ze zich slechts
weten te versterken met de valsche voorstellinghet
neutrale onderwijs treedt vijandig op tegen alle geloof.
Want zoolang gij niet de waarheid ervan met bewijzen
kunt staven, is zulk een bewering als een bewuste
leugen te brandmerken.
Hebt ge deze manier van doen, mijne heeren, om de
burgers de centen uit den zak te kloppen
Het is meer dan tijd dat allen die uit gewoonte,
mildheid of welke andere drijfveer ookwe bedoelen
allen, die geen principieele voorstanders van de school
met den bijbel zijn, toch aan oranje-collecte's, bazaars
e.d. eenigen steun verleenen, zich ernstig de vraag gaan
stellen of ze daarmede niet behooren te eindigen.
De schoolstrijd is op de spits gedrevenheel goed.
Maar daarmede hebben óók de voorstanders der openbare
school rekening te houden.
Een bijdehandje. Een schoolopziener komt in
de school en zegt tegen den onderwijzer eener klasse:
„Mijnheer, wijs mij eens het schranderste kind!"
De onderwijzer noemt Jan Arends.
„Jan", zegt de schoolopziener, „geef eens een getal
van twee cijfers op."
„46", roept Jan.
De schoolopziener schrijft op 't bord 64. Jan krijgt
een kleur, maar durft niets zeggen.
„Nog een getal, Jan", zegt de schoolopziener.
„57", laat Jan hooren.
De schoolopziener schrijft 75 op.
Schijnbaar kookt het in Jan's binnenste. Hij staat al
in de bank, maar durft geen aanmerking maken.
„Nog een getal, Jan", zegt de schoolopziener weer.
„33", roept Janzegevierend uit en voegt er bij:
„dat lap je me nietmeer!" (N. Schoolbl.)
De Schildersgezellenbond. In De Schilder
lezen wij:
Sinds de reorganisatie in het voorjaar van 1905
valt een gestadige vooruitgang van het ledental te kon-
stateeren, zooals uit onderstaand staatje blijkt.
Ledental op 1 Maart 1905 473
15 Juni 661
15 September 708
15 December 886
15 Maart 1906 1002
15 Juni 1162
Ook de financiëele toestand verbeterde aanmerkelijk.
Het vermogen bedroeg:
December j.904 f 611.17
September 1905 - 2065.47
Juni 1906 - 3359 85
De vooruitgang, waarvan deze cijfers zoo duidelijk
spreken, is dubbel verblijdend, waar ons vak uit den
aard zoovele beletselen voor organisatie stelt.
De Schildersgezellenbond, die in de geschiedenis onzer
vakbeweging een totaal onbeduidende rol speelt, is
thans, wat omvang betreft, de vijfde in de rij der bij
het Nederlandsche Verbond van Vakvereenigingen aan
gesloten organisatie.
deen Godslastering. De Amsterdamsche corres
pondent van den katholieken Gelderlander schrijft o.m.
over den onlangs overleden heer Jansen, oud-redakteur
van De Tijd:
„Onze Lieve Heer, die hem levenslang had doen
lijden, vond zeker, dat het nu wel was geweest en
nam hem weg zonder pijn of doodstrijd. Overeenkomstig
zijn wellicht schertsend geuiten wensch heeft men de
krukken, waarop hjj 60 jaar door de wereld had ge
scharreld, in zijn kist met hem begraven. Tal van
mannen, ook van hooge positie hielden veel van Willem
Jansen en vereerden hem om zjjn schoone deugd en
groote talenten. Hij heeft nooit eenig openbaar bewijs
van hulde genoten, niettegenstaande zijn groote ver
diensten. Maar ik denk, dat de H. Petrus hem wel
zonder dekoratie zal herkend hebben, toen hij daar
aankwam op z'n krukken."
Toen wij onlangs eens een aardig sprookje in ons
Zondagsblad plaatsten over het eerste Sneeuwmaken
van Onzen Lieven Heer in den hemel, was de klerikale
pers, de katholieken inbegrepen, daarover hoogelijk
verontwaardigd. Dat was „Godslastering." Wij ant
woordden toen, dat naïve vromen herhaaldelijk niet
anders over het hun heilige spraken en dat die ver
trouwelijke gemeenzaamheid met het Goddelijke volstrekt
niets met Godslastering uitstaande had.
Bovenstaand stukje is, van wat wij toen zeiden, een
gelukkige bevestiging.
(Het Volk)
Over het tweede kwartaal werden behandeld 41 ge
vallen, verdeeld over de volgende zaken
Militie 7, belasting 10, ongevallen 5, echtscheiding 1,
loonvorderingen 13, drankwet 1, huurgeschil 1, veilig
heidswet 1, vereenigingszaken 2.
Over het eerste kwartaal bedroeg het aantal gevallen 37.
Over het algemeen zijn zeer bevredigende resultaten
bereikt. Ten opzichte der loonvorderingen dient alleen
opgemerkt dat sommige werkgevers nog zullen moeten
leeren de beleefdheidsvormen in zoover in acht te nemen
dat ze 'een fatsoenlijk gesteld schrijven beantwoorden.
Het Bureau is gevestigd, Nieuwstraat 28, en geopend
's Woensdagsavonds van 872—10 uur.
De kosten der adviezen zijn voor leden van bij den
Bestuurdersbond aangesloten vereenigingen 10 cents
voor anderen 30 cents.
DE KUIPERIJ.
III.
Toekomst van het bedrijf en eischen van het personeel.
O.i. is de toekomst van het kuiperijbedrijf voor de
groote meerderheid van het personeel niet zeer roos
kleurig, omdat wij, op grond van de volgende argu
mentatie gelooven, dat de stoomkuiperij de handkuiperij
binnen niet langen tijd geheel zal verdringen, en daar
mede, naar schatting van alleszins bevoegden, 2/3 van
het tegenwoordige personeel werkloos zal maken.
Gelijk in elk vak zal ook in dit vak, indien de ar
beiders onder gemiddelde, d.w.z. niet te slechte en niet
al te beste arbeias voor waarden werken, het handwerk
het niet lang tegen het machinaal werken kunnen uit
houden. Dat het handwerk 't in dit bedrijf nog zoo
lang heelt mogen houden, vindt zijn oorzaak in de in
ons eerste artikel uiteengezette schrikkelijk slechte
arbeidsvoorwaarden.
Hier is z ch bezig dezelfde geschiedenis af te spelen,
die men reeds in zoovele bedrijven heeft kunnen waar
nemen Het machinale grootbedrijf werkt sneller en
goedkooper dan het handbedrijf. Dit laatste is gedoemd
in den strijd met het eerste onder te gaan, doch kan
zich nog lang handhaven, door de loonen zijner arbeiders
te verlagen, de werktijden te verlengen, de intensiteit
van den arbeid dermate te verhooqen, dat het toch nog
mogelijk is ietwat goedkooper dan het concurreerend groot
bedrijf te werken.
Zóó, door afbeuling, door afmarteling handhaaft het
zich nog eenigen tijd. Deze afbeulingen afpersing hebben
echter haar grenzen: het menschelijk kunnen en de
menschelijke behoeften. De arbeider kan niet meer
leveren dan zijn krachten hem toe laat te leveren, en
het loon kan niet dalen beneden den som, die noodig is
voor het allernoodigste levensonderhoud. En deze grens
is bereikt
Mogen de bedrijfskosten van het pas begonnen machi
naal bedrijf nog ietwat hooger zijn dan die van dit zoo
treurige handbedrijf, het lijdt geen twijfel of binnen
korten tijd zullen zij daar beneden, na langen tijd zelfs
ver beneden zijn gebracht.
De capaciteit der machines bijv. wordt èn door rou
tine èn door nieuwe vindingen steeds verhoogd; door
uitbreiding de kosten van drijfkracht verlaagd. En
talloos zijn de punten waarop in dit bedrijf langzamer
hand wordt bespaard.
Daarom zal, zelfs bij handhaving van den tegenwoor-
digen diep-treurigen toestand in het handbedryf, het
machinaal grootbedrijf met ijzeren noodzakelijkheid bin
nen korten tijd niet alleen sneller, maar ook goedkooper
werken en het handbedrijf verdringen.
Aan den anderen kant is echter de toestand van
den handkuiper, zélfs naar de verklaring der patroons,
onhoudbaar. Hij eischt dringend verbetering. Verbete
ring beteekent in de eerste plaats hooger stukloon, dus
hooger bedrijfskosten voor de handkuiperij. Een nieuw
nadeel tegenover de stoomkuiperij,
Hoe men dus ook de zaak keert, of de handkuipers
berusten in hun treurigen toestand of de handen ineen
slaan tot verbetering, vast staatbinnen betrekkelijk
korten tijd zal hun werk tot het verleden behooren,
hun worden ontnomen door het machinale bedrijf!
Tweeërlei doel heeft het personeel zich bij zijn
strijd, bij het opstellen van zijn eischen voor oogen te
stellen
lo. Verbetering vau den oogenblikkelijken toestand;
2o. te maken dat het aantal slachtoffers dat als
gevolg van de verandering, die het bedrijf op dit oogen-
bük ondergaat, zal moeten vallen, zoo gering mogelijk zij.
Wij gelooven dat in het volgend zestal punten de
grieven en wenschen gein*! tot hun recht zijn gekomen
en tevens alles is saanfgevat wat de overgang zoo
weinig mogelijk pijnlijk kan maken.
lo. .Een dermate verhoogd stukloon, dat het bij een
10-, hoogstens 11-urigen arbeidsdag mogelijk is met
licht werk f 12.—, met zwaar werk f 13.— a f 14.
Per week te verdienen. Bijv. voor yi6 tonnen 17 ct.;
voor 7i tonnen 55 ct.
2o. V aststelling en indeeliug van den arbeidsdag.
Bijv. 10, hoogstens 11 uur. Onder geen voorwendsel
hiervan af te wijken (behalve indien door buitengewone
groote vangsten gebrek aap fust is ontstaan en bij den
vastgestelden arbeidsdag niet in de vraag kan worden
voorzien.
3o. Bedrijfskosten voor rekening van het patronaat
(drevels, licht, enz.)
4o. Vaststelling van een maximum-aantal leerlingen,
dat per jaar in het bedrijf mag worden toegelaten.
(Dit aantal zoo laag mogelijk te stellen).
5o. Leerlingen-reglementen, waarin zulke verplich
tingen van den patroon tegenover de leerlingen worden
opgenomen, dat hun een degelijke opleiding gewaarborgd
zjj. Strenge controle op de naleving daarvan.
6o. Uiteenzetten van toestanden in en toekomst van
het kuiperijbedrijf aan ouders, opdat deze zooveel moge
lijk worden weerhouden hun kinderen in het vak te
laten opleiden.
Door invoering van de drie eerste punten zou de
toestand van het personeel ten eerste tot een houdbare
