I A
N
No. 40
ZATERDAG
ecember 1906
6e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij,
Stukken yoor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
St. Nicolaasfeest.
A fdeelingsnieu ws.
Vlaardingen.
Aan de Abonnees in Schiedam.
Aan de Postabonnees
De Raadsverkiezing.
Een vrijzinnig-democratische cursus.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal I 7
franco per post 30 cent hlJ V00r*M"l™9-
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Bedaktie en Administratie
(webouw „CÖNSTAJJT1A", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 77,-87, uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het feest zal plaats hebben op Zondag 2 December
des avonds ten 6 uur.
De zaal zal geopend worden te 577 uur. Zonder
toegangsbewijs worden geen kinderen toegelaten.
De Commissie.
Uit een mededeeling van Mr. Fokker bleek verled_
Maandagavond, dat zijn „voordracht" voor de vrijz.-dern
Vereeniging een reeds lang geleden vastgestelde cursus-]
vergadering was. Het verwijt, door ons tot genoemd
vereeniging in De Moker der vorige week gericht, neme
wij dus terug.
Maar wij willen dat verwijt onmiddellijk vervangen
door een ander, n.l. ditdat de vrijz.-dem. Vereeniging
in dezen tijd eener gemeentelijke verkiezing haar cursus
vergadering niet heeft veranderd in een openbare ver
gadering met debat. Dat was voor een democratische
vereeniging, die eenige actie wil voeren, toch aangewezen.
Of was de vrijz.-dem. ver. soms bang, dat de heer Cool
op een pertinente vraag dienaangaande zou verklaren,
het vrijz.-dem. gemeenteprogrSm niet te aanvaarden, wat
voor de vrijz.-dem. vereen, een hoogst onaangenaam ge
val zou hebben opgeleverd
Het Bestuur der S. D. A. P.
Afd. Schiedam.
Eiken Zaterdag is dit blad verkrijgbaar
Oosterdwarsstraat 27.
Vlaardingers Knipt dit berichtje uit en bewaart het,
waar ge het geregeld en telkens kunt lezen en h-u-lezen
Maakt propaganda voor dit blad, De Moker, dat ook
in uw belang werkt!
In den loop der week wordt over het abonnements
geld van het nieuwe kwartaal beschikt.
De Administratie.
Het nieuwe kwartaal is ingegaan. Het werk der
Administratie wordt zeer verlicht, wanneer Gij uw
abonnementsgeld vóór den vijftienden December toe
zendt. Na dien datum wordt per postkwitantie beschikt.
De Administratie.
Vrijzinnig-democratisch.
Is dat nu gewoon boerenbedrog? Of is het alleen
naar domheid en onhandigheid?
Verbeeld-je, daar is in Schiedam een vrijzinnig-demo-
jatische kiesvereeniging. Een gewoon mensch zou zeggen
te is dus een kiesvereeniging met liberaal ondergoed
a democratisch bovengoed. En vooral als je dan daarbij
bedenkt, dat voor eenige jaren de vrijzinnig-democraten
É.de liberale partij liepen omdat deze hun niet demo
cratisch genoeg was, dan moet-je wel veel waarde hechten
aan dat democratische bovengoed. Maar te Schiedam
beeft die vrijzinnig-democratische kiesvereeniging al voor
heel slecht bovengoed gezorgd; de bovenkleeren zijn al
heelemaal versleten, en met dat ondergoed is het ook
maar povertjes gesteld.
Want wat moet men anders denken van de candidaat-
stelling van den Heer Coöl Zonder dezen heer, die net
zoo min vrijzinnig-democratisch is als bijv. de Heer
FrecEriks, te raadplegen, stellen de vrijzinnig-democraten
hem ineens candidaat. Ze wachten niet tot de oud
liberalen hem gesteld hebben om hem dan bij gebrek
aan beter over te nemen. Neen, waarachtig niet. Met
jeugdige voortvarendheid stellen ze zoo maar pardoes
een oud-liberaal candidaat.
En om de dwaasheid nog 'ergerlijker te maken, laten
e dan in dezen verkiezingstijd een „voordracht" houden
door een der uiterste vrijzinnig-democraten over het
vrijz.-dem. gemeente program, dat de aangeprezene
candidaat in het geheel niet kan onderschrijven. Refrein
O mijn Suzanna, enz
Het is bepaald jammer, dat v;e hier geen zeden-politie
hebben, tenminste niet een officiëele. Want anders zou je
toch zoo'n vereeniging die niet alleen haar (democratische)
bovengoed maar zelfs haar (liberale) ondergoed uittrekt
en in spiernakende onnoozelheid zich den volke vertoont,
achter slot en grendel laten zetten of ze uit medelijden
opbergen in en of ander asyl.
Katholiek.
De katholieken hebben voor deze keer surgéance van
betaling aangevraagd. Nu, dat is ook een middel om er
te komen. Als het nou maar weer niet tot een faillissement
leidt zooals indertijd met Kees Klein. De heer Houtman,
het mag een beste brave man zijn, maar het is een echte
gereformeerde geus, van het slag waar de katholieke
Bloedraad indertijd zoo'n hekel aan had en waar de
Encycliek zoo geweldig tegen te keer gaathij is dus
voor de katholieken een vreeselijke ketter dien zij moeten
„schuwenals de pest." En nou op hem te moeten
stemmen, ja, in de „christelijke" politiek is dat taktiek.
Farizeeïsch werd dat in ChriAtns' tijd genoemd. En er
zijn er nog genoeg, die dat^ ook nu nog zoo noemen.
Anderen hebben er een meer nieuwerwetschen naam
voor gevonden en noemen het Jezuietisch.
Nu, het kan ons bitter weinig schelen, hoe men het
noemt. Wij noemen het noch Farizeeïsch, noch Jezuietisch.
Wij zeggen met gewoon-Hollandsche woorden: het is
lage, platte berekening van de katholieken. Ze kunnen
de anti-revolutionairen en christelijk-historischen niet
missen, indien zij tenminste zeker willen zijn van hun
katholieke wethoudersplaatsen, hun subsidie aan den
R. K. Volksbond, de bescherming van katholieken bij
benoemingen, aanbestedingen enz.... Daarom laten zij
zoo grootmoedig gedurig een plaatsje open voor een
gereformeerde en koopen met die grootmoedigheid hun
zekerheid in het gemeentebestuur.
Allemaal ter wille van het geestelijke dat voorop gaat....
en van den geestelijke, die volgt met de zweep.
Anti-revolutionair.
Ze zouden zoo graag democratisch zijn, de mannen
van Patrimonium, die dan toch per slot van rekening
het groote leger der anti-revolutionaire partij vormen.
Want ook hun gezinnen hebben niet wat ze noodig
hebben. Er komt iedere week te kort, en alleen door
bezuiniging op het höogstnoodige is het mogelijk om
zonder schuld te blijven.
En ook zij zien hun patroons rijk worden zonder dat
die harder werken of voornamer werk doen dan zij.
En ook zij zien schatten weggooien aan baldadige
weelde en schandelijken overdaad, terwijl zij zelf moeten
beknibbelen op het hoogstnoodige.
Zulke ondervinding maakt ieder, wie het ook is,
revolutionair. Niet om te willen nemen wat een ander
heeft. En ook niet om te willen nadoen wat die anderen
doen. Maar om het onrecht, het mensch-onteerende, en
voor den geloovige ook het Godslasterlijke, dat daar
in zulke tegenstellingen zit.
Maar de Patrimoniumman is niet vrij. Hij zit in één
partij met de vertegenwoordigers van het kapitalisme,
dat hen te kort doet komen in alles. Hun politieke
predikanten en hun politieke wereldlijke leiders wijzen
hen daarom op de waardloosheid van den rijkdom van
den geloovigen christen en zij leeren hen, dat rijken en
armen allen broeders zijn. Dan vreten zij hun revolutionair
gevoel op en berusten. En de kapitalisten behouden
rustig hun rijkdom.
Misdadig spel. Maar ook gevaarlijk op het eind. Dat
is trouwens alleen hun zaak. Wij kijken er slechts naar
en wachten op de gelegenheid, om het kruit te helpen
ontploffen.
Ook nu weer. De Heer Houtman is de uitverkorene.
Patrimonium mag volgen. En het slikt den Heer .Hout
man zooals het den Graaf slikt. Intusschen blijft alles
bij het oude. En iedere week tobben de Patrimonium-
tobbers opnieuw rond met hun veel te kleine loon. En
iedere week strijkt ook de geloovige patroon het geld
op, dat zijn arme tobbers voor het grootste deel voor
hem hebben verdiend en dat feitelijk hen toekomt.
Liberaal.
Er schijnt te Schiedam ook nog een liberale partij
te zijn. Haar programma blanco. Haar
woordvoerders blanco. Haar daden
blanco. Haar ledental blanco. Uit al dat
blanco zou je haast opmaken, dat ze tot de blanco
liberalen behoort. Maar zeker is zelfs dat niet. Zeker
alleen is haar geheimzinnigheid. En nu ze ook met een
blanco-candidaat voor den dag komt (want geen mensch
kent de politieke kleur van den Heer Coolhij is dus
ook blanco blanco-Cool), nu is het bijna zeker, dat ze
de beteekenis van haar eigen blankheid niet kent.
Zoo iets ver-achterlijks als deze partij is alleen in een
zoo spiritueele stad als Schiedam denkbaar. Onverlaten
beweerden onlangs, dat ze bijna aan delirium toe is.
Maar zoo iets onfatsoenlijks kan toch geen enkel fat
soenlijk mensch van zulk een blanco-partij verwachten.
Het is intusschen maar kras, dat zoo'n stuk of wat
heeren in het salon van Musis zoo maar bij mekaar
kunnen komen om daar candidaten uit te broeden. En
nog krasser is het, dat de kiezers zich door de eigenaren
dezer blanco-broedmachine op den kop laten zitten.
Zoo ook nu weer. De blanco-club uit het salon van
Musis kiest den Heer Cool en de kiezers laten zich ten
minste voor een deel zonder meer dien kool stoveh.
Want dat is het, waar niemand over de waarde van
den Heer Cool als gemeente-politicus iets in het midden
weet te brengen zóó blanco is hij als zoodanig.
Sociaal-democraat.
Alleen de sociaal-demecraten zijn zuiver geweest bij
hun candidaatstelling en hebben getoond te begrijpen,
dat ook het raadslidmaatschap verdiend moet worden
door den voorafgeganen arbeid. Hun candidaat, P. de
Bruin, een der beste werkers uit de S. D. A. P. te
Schiedam, in het afdeelingsleven overbekend, heeft ook
buiten de S. D. A. P. getoond wat hij kan, Van het
oogenbllk af, dat de Schiedamsche Bestuurdersbond
onder zijn voorzitterschap is gekomen, is de georgani
seerde vakbeweging alhier verbazend vooruitgegaan.
Behalve dat er verscheidene vakvereenigingen door den
S. B. B. onder zijn leiding werden opgericht, kwam het
eveneens voor het grootste deel door zijn toedoen tot
de inrichting van een Bureau voor Arbeidersrecht, dat
prachtig werkt en in steeds grootere kringen vertrouwen
wekt; de Bruin is de ambtenaar van dat bureau. De
kalme, krachtige wijze van werken van de Bruin bij dit
alles, de werkkracht, de kennis en het doorzicht daarbij
betoond, gaven hem een voorname plaats in de arbei
dersbeweging en bezorgden hem het vertrouwen der
arbeiders.
En waar het groote deel der bevolking uit arbeiders
bestaat, is een flinke, degelijke vertrouwde der arbeiders
in den Raad noodzakelijk. Aan een arbeider als de
Bruin heeft de Gemeenteraad behoefte. Wij komen daar
de volgende week nog nader op terug.
Thans stellen wij dit alleen als onbetwistbaar vast
de heer Houtman en de heer Cool hebben geen van
beiden ooit iets van den noodzakelijken arbeid verricht,
die het vermoeden kan wettigen, dat zij flinke werkzame
raadsleden zullen zijn. P. de Bruin heeft dat wel.
Daarom is het alleen de Bruin, die werkelijk verdient
gekozen te worden. L.
De cdrsus in het Volkshuis met Mr. Fokker als spreker
heeft op de meeste aanwezigen een naren indruk ge
maakt. In een smoorheete zaal met 16 menschen bij het
begin en 32 bij het eind hield Mr. Fokker een voor een
deel voorgelezen rede, waaruit alleen te merken was dat
hij een onderwerp behandelde dat hij in het geheel niet
meester was. Zijn inleiding alleen was voor een Schie
dammer wel vermakelijk, omdat die (onbewust natuurlijk)
een leuke critiek bevatte op onzen eigen Raad en bur
gemeester Brants, die op juridische en paedagogische
gronden aan hun plichten werden herinnerd.
Maar de rest? De groote fout van de rede was wel,
dat de Heer Fokker volkomen verzuimde den samenhang
tusschen de verschillende punten van het vrijzinnig-
democratisch gemeenteprogram en de maatschappelijke
misstanden, waarin dat program verandering wil brengen,
aan te wijzen. Daardoor hingen alle behandelde punten
in de lucht en werd niet éénmaal een antwoord gegeven
MOKER
