No. 43.
ZATERDAG 22 December 1906
6e Jaargang.
ORCAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Vlaardingen.
A fdeelia gsnieu ws.
Kerstmis.
Een Ambachtsschool.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1
franco per post 30 cent j hj vooruitbetaling.
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 77,-87, uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken yom 't eerstïolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Eiken Zaterdag is dit blad verkrijgbaar
Oosterdwarsstraat 27.
Vlaar.dingersKnipt dit berichtje uit en bewaart het,
waar ge het geregeld en telkens kunt lezen en herlezen
Maakt propaganda voor dit blad, De Aioker, dat ook
in uw belang werkt!
Verleden Zaterdagavond hield onze Afdeeling een
huishoudelijke vergadering ter bespreking van de hou
ding der Afd. bij de herstemming voor den Gemeente
raad in District III.
Voorat' bracht de Voorzitter een woord van harte-
üjken dank aan de Sinterklaas-commissie voor den door
haar verrichten arbeid en voor de uitstekende wijze,
waarop zij het feest had ingericht.
Bij de besprekingen over de houding onzer Afd. bjj
de a. s. herstemming bleken er 8 meeningen te zijn,
waarover een zeer levendig en hoogst aangenaam debat
werd gevoerd. Het eerst werd het voorstel in stemming
gebracht, om de kiezers aan te bevelen, zich van stem
ming te onthouden, omdat de beide candidaten even
ver van ons af staan. Dit voorstel werd met zeer
groote meerderheid verworpen. Daarna werd in stem
ming gebracht het voorstel, om de kiezers vrij te laten.
Ook dit voorstel werd met zeer groote meerderheid
verworpen. Ten slotte werd met zeer groote meerderheid
de volgende motie aangenomen:
De Afdeeling Schiedam der S. D. A. P.,
overwegende dat bjj de herstemming tusschen de
heeren Cool en Houtman de 110 door haar party
uitgebrachte stemmen den doorslag moeten geven,
dat voor haar die beide candidaten even onaan
nemelijk zijn, als zynde vertegenwoordigers der
kapitalistenklasse,
dat zuiver-theoretisch dus geen van beiden door
hen kan worden gesteund,
maar daartegenover de overweging stellende,
dat zij het in haar macht heeft de kerkelijke
meerderheid in den Raad te verzwakken,
en dat het in ieder geval in haar belang is, dat
er in den Raad evenmin een kerkelijke als een
liberale meerderheid is,
besluit daarom den 110 kiezers, die bij eerste
stemming op den candidaat der S. D. A. P. stemden,
dringend aan te bevelen hun stem bjj de a. s'.
herstemming nit te brengen op den heer Cool, ten
einde daardoor de kerkelijke meerderheid afbreuk
te doen en den invloed der S. D. A. P. te doen
toenemen.
De christenwereld viert het geboortefeest van den
verlosser des menschen. En alom galmt het „Vrede op
aarde den zang, met welken de geboorte van het
kind Jezus door de engelen verkondigd werd.
Na twintig eeuwen lang op het kerstfeest dien zang
herhaald te hebben, heeft het christendom het nog niet
zóóver weten te brengen, dat er aan die woorden zelfs
een schijn van waarheid is gegeven. Na twintig eeuwen
dien zang te hebben herhaald, hebben zij, die zich volge
lingen van Jezus durven noemen, het nog niet zóóver
weten te brengen, dat zij, buiten het kerstfeest, eenig
streven openbaren konden om de „Vrede op aarde
den weg te bereiden.
Na twintig eeuwen is al dat vroom gedoe op het
kerstfeest niets dan looze huichelarij gebleken.
„Vrede op aarde" femelen de politieke christenen.
En ze kuipen en knoeien om aardsch gewin of politieke
macht, tot walgens toe.
„Vrede op aarde" femelen onze christelijke Kamer
leden, maar door de bemoeiingen van Talma, geholpen
door Lohman c.s. werd er deze week in de 2e Kamer
weer 6 millioen plus 1 ton gouds weggesmeten aan
een oorlogsscheepje. Anders vreesden deze oorlogszuch
tige christenen waarschijnlijk de echte kerstmis-stemming
te zullen ontberen
„Vrede op aarde" zuchten de arme jutewerkers te
Rijssen, die in de fabriek van den schatrijken heer Ter
Holst vanaf de prilste jeugd hun lichaam vergiftigden,
hun gezondheid offerden, hun ledematen verminkten
voor looneo van f2.10 tot f7.20 per week en thans
een wanhopigen strijd wagen om wat minder wee
nu ze toch niets meer verliezen kunnen.
„Vrede op aarde", zucht 't in zoo menig arbeiders
gezin, waar met den wirv^r de werkloosheid kwam of
verergerd werd en ec droevige ellende heerscht.
„Vrede op aarde", zucht 't door 't gestamp der
groote fabrieksmachines als zooveler klacht; van hen,
die door den ruwen vunt van den broodheer of z'n
trawant worden neergedrukt in de onderworpenheid
van den slaaf
„Vrede op aarde.".E>.:n groote, algemeene huiche
larij is 't bij de herdenking, van de geboorte van den
grooten mensch, die 't geluk der menschen beoogde.
Die niet dulden zou bat gekonkel der politiekers,
en hen uitgeeselen zou uit de tempel zijns Vaders.
Die niet berusten zou in ce algeheele opperheerschappij
van een wuften rijkaard o /er 't lot van zoovelen, maar
strijd voeren.zou tegen de' tyrannen-macht.
Die niet zou kunnen aanzien het leed van zoo ontel
baar velen, die onschuldig gemarteld werden, enkel
omdat ze dom genoeg waren „arm" te zijn.
Die niet zou meedoen met de aanbidding van het
gouden kalf; wiens oog niet verblind zou worden door
den glans van het goud, waarmee de rijke thans zoo
menig prediker van Gods woord aan zich verknocht.
Maar die met volle ziel zich stellen zou in dienst
van hat waarachtig geluk der menschheid.
Die strijden zou tegen huichelarij
Die strijden zou tegen bedrog en geweld.
Die strijden zou voor levensrecht en levensgeluk. Die
strijden zou tegen de uitbuiting en verknechting van
het arbeidende volk.
Die strijden zou tegen hit kapitalisme.
In de kapitalistische maitschappij is geen „vrede op
aarde" denkbaar.
In de kapitalistische maatschappij is de engelenzang
een leugen!
De vergadering, uitgeschreven door de Commissie uit
de Kamers van Arbeid voor de Voedings- en Genot
middelen en voor de Bouwbedrijven, droeg een zeer
eigenaardig karakter. Vooreerst maakte het aanwezige
publiek dien echt-Schiedamschen, saaien indruk, waar
onder alles hier schijnt te moeten lijden; na de rede
van den Inspecteur voor het vakonderwijs was er niet
één enkel mensch, die eenige inlichtingen vroeg of in
de oppositie ging. Waren alle aanwezigen het zóó
roeiend eens met den inleider? En waren ze allen zóó
goed op de hoogte? Als men zijn Schiedammertjes
maar kent
En dan maakte het ook een vreemden indruk, dat
de Inspecteur voor het vakonderwijs zoo vierkant stelling
nam en stemming trachtte te maken vóór een particu
liere vereeniging. Hij verklaarde wel hoegenaamd niets
van de Schiedamsche toestanden te weten, maar zette
zich toch schrap tegen een gemeentelijke ambachtsschool,
waar hij zich ook weer geen vijand van verklaarde.
AVat zit daar achter? Is het boeltje achter de schermen
al in mekaar gezet? Of is dat van den Inspecteur
eenvoudig maar een zekere lust om scholen op te richten?
Vreemd deed het in elk geval aan.
De Inspecteur heeft toch sinds jaren de ontwikkeling
van de Burger-Avondschool alhier meegemaakt? heeft
zelf er het noodige toe bijgedragen om daarvan te maken
wat die nu is? weet daarom ook dat de direkt bij die
Burger-Avondschool betrokken personen reeds lang de
noodzakelijkheid van een Ambachtsschool naast de
Burger-Avondschool bepleiten? en weet dus ook, dat
Schiedam op 't oogenblik een Wethouder van Onderwas
bezit, die zijn tak van dienst met veel goeden wil en
veel inzicht beheert en op wiens medewerking hij zeker
zou kunnen rekenen, indien hjj slechts van de nood
zakelijkheid eener gemeentelijke ambachtsschool over
tuigd was? en tot de overtuiging van die noodzakelijk
heid zou de Inspecteur hem zonder moeite kunnen
brengen.
Het spijt ons dat dit begin zoo raar was. Wat moet
daar nu verder van groeien?
Vreemd ook is bjj deze geheele oprichtingsgeschiedenis
het volkomen ter zijde laten van de, toch wel in de
eerste plaats belanghebbende, arbeiders en hun vak-
vereenigingen. Moet daar weer voor de arbeiders worden
gezorgd buiten hen om? Hoe lang zal het dan nog
duren, voordat men wat wijzer wordt?
Maar wij zullen voorloopig verdere critiek laten
rusten, om nu nog eens uiteen te zetten, waarom wjj
aan een gemeentelijke ambachtsschool de voorkeur*geven
en een particuliere schoolvereeniging verkeerd achten.
De zorg voor de toekomst en het toekomstig geslacht is
de voornaamste taak der gemeenschap. Daartoe behoort
naast een goed beheer van het aanwezige bezit in de
allereerste plaats, een alleszins uitstekende opvoeding
van de lichamelijke en geestelijke krachten van het op
groeiend geslacht. De belemmeringen, die daaraan in
den weg staan, behooren zoo spoedig mogelijk te wor
den opgeruimd. En er moet vcor gewaakt worden, dat
er geen nieuwe belemmeringen aan in den weg worden
gesteld.
Nu is het een feit, dat de zorg van de opvoeding
door de ouders zelf, in dien zin dat de ouders zelf die
geheele opvoeding met onderricht en al wat er bjj be
hoort, in onzen tijd onmogelijk is geworden. De kapi
talistische maatschappij, door zoovelen nog tot schade
van het toekomstig geslacht verdedigd, heeft de ouders
uit hun families gehaald, niet alleen de vaders maar
voor een groot deel ook de moeders en zoo de moeders
nog thuis kunnen blijven, missen zij doorgaans den tijd
en de bekwaamheid om hun kinders behoorlijk te onder
richten. Slechts in hoogst enkele uitzonderingsgevallen
kan de familie ook geheel het te: rein der opvoeding zijn.
Waar nu de maatschappij door haar economische ont
wikkeling de geheel-opvoeding in de familie onmogelijk
heeft gemaakt, heeft zij de zedelijke verplichting op zich
geladen om ook behoorlijk voor die opvoeding te zorgen.
Maar de maatschappij heeft behalve die zedelijke
verplichting ook de praktische verplichting van het
eigen belang, om voor die opvoeding te zorgen. Want
zonder goed ontwikkelde kinderen, lichamelijk en gees
telijk beide goed ontwikkeld, is de toekomst van iedere
maatschappij zeer twijfelachtig en onzeker. En de
maatschappij heeft belang by zekerheid en vastheid
van haar toekomst.
Nu bestaat in onze kapitalistische maatschappij de
kapitalistische opvatting, dat die zorg der maatschappij
voor de opvoeding in de allervoornaamste plaats zich
moet uitstrekken over dat deel der menschen, dat zjj
voor het voornaamste houdt, nl. het meergegoede. Van
daar de reuzensommen, die zij uitgeeft voor het hooge-
sehoolonderwijs, het gymnasiaal en het hoogerburger-
schoolonderwjjs. Dat onderwijs wordt slechts voor een
zeer klein deel door de betrokken belanghebbenden be
taald en voor verreweg het grootste deel door de gemeen
schap. En daarbij doet zich het eigenaardig verschijnsel
voor, dat de gemeenschap een steeds grooter deel der
kosten op zich neemt, naar mate het onderwijs vo'gens
de kapitalistische opvatting belangrijker is. Zoo geeft
de gemeente Schiedam voor één leerling van het gym
nasium net zooveel uit als voor 7 of 8 leerlingen der
lagere school.
Hierin nu schiet de kapitalistische maatschappij ook
al belangrijk te kort. Want het is niet waar, dat alleen
dat kleine gedeelte der bevolking, voor wier opvoeding
de maatschappij voldoende zorgt, de toekomst deimaat
schappij beheerscht. De toekomst van een volk hangt af
van de opvoeding van het geheele opgroeiende-geslacht,
alleen dan is er kans, dat de maatschappij de beschik
king krijgt over alle krachten, die er in de gezamenlijke
bevolking beschikbaar zijn. En alleen dan is er moge
lijkheid op, dat die krachten zich ook alle geheel goed
ontwikkelen.
Daarom ook komen wij sociaal-democraten op voor
de volledige zorg voor de opvoeding van alle kinderen
zonder onderscheid voor de gemeenschap. Dat is niet
de eenige reden, maar het is de voornaamste.
En daarom zijn de burgerpartijen, van de zwartste
katholieken tot de roodste vrijzinnig-democraten, niet
tot een andere opvoedingszorg te krijgen. Zjj zijn ook
daarin, zjj het doorgaans ook onbewust, door en door
kapitalistisch vaii redeneering en opvatting.
Gaat men uit van de eenige juiste en de eenige recht
vaardige meening, dat de gemeenschap zedelijk en
praktisch verplicht is tot de zorg voor een voldoende
opvoeding van het geheele opgroeiende geslacht, dan
blijft alleen nog de vraag te bespreken, in hoever de
betrokken ouders bijzondere verplichtingen hebben.
Het zuiverst en ook het rechtvaardigst is, dat alle
leden der gemeenschap zonder onderscheid voor de toe
komst der maatschappij helpen zorgen en dat dus uit
algemeene belastingen ook de opvoeding van het opgroei
ende geslacht wordt bekostigd. Kinderen zijn duur. Een
familie met kinderen is wat materieele zorgen betreft
daardoor_ altijd in slechter conditie dan een familie
zonder kinderen of ongehuwde volwassen personen. Het
leggen van de zorg der toekomst uitsluitend op de
schouders der ouders is reeds onmogelijk gebleken, maar
