Ditjes en Datjes.
Uit ons Vereenigingsleven.
Vlaardingsche IJzerkoekjes.
De vrijzinnige koalitie kwam wel aan de regeering,
maar de bezuiniging bleef uit. Bij de vorige begrooting
heette het: Wacht nog een jaartje. En hoe stond het
nu? Wel de begrooting van Oorlog was een beetje
lager. Maar die van Marine was 473' ton gouds hooger,
terwijl minister Cohen Stuart tevens een plan van aan
bouw van groote schepen ontwikkelde dat in den loop
van 25 jaar
841/;, millioentjes
kosten zou. Men zou zeggen, dat het welletjes is voor
een ministerie dat bezuiniging in zjju vaandel had
geschreven. t
Maar het is nog erger geworden.
De minister wou dit jaar beginnen met een schip
van 4^/a millioen gulden, een schip voor Nederland, dat
dus niet naar Indië zou gaan.
Maar daartegen kwam van verschillende zijde verzet.
Groote schepen zouden in tijd van oorlog ons land
weinig helpen omdat de andere zeemogendheden zóó
veel sterker zijn, dat ons handje'ol schuiten tóch niets
uitvoeren kon, als het eenmaal tot oorlog kwam. Onze
partijgenoot Hugenholtz was wel het scherpst. In een
rede van 27s uur toonde hij aan, dat al het geld, dat
Nederland aan zijn vloot heeft besteed en ooit be
steden zal, weggeworpen g-ld is.
Als er oorlog was gekomen in de laatste jaren
zouden we aan onze marine ni ts gehad hebben. Zonder
marine zou men even ver geweest zijn. Millioenen
guldens zou dan voor de volkswelvaart besteed kunnen
worden, tienduizend jonge mannen aan productieven
arbeid gezet.
De kamer heeft zich
als Joris Goedbloed
jaren lang door opvolgende marine-ministers by den
neus laten nemen. En hij waarschuwde er tegen, dat
zelfde kunstje niet weer toe te laten.
De afkeuring van het plan van' den mini«ter was
algemeen en het liet zich aanzien, dat de minister zijn
schip niet krijgen zou. Dat vond de heer Talma, die
prediker van het evangelie der liefde, toch al te jam
mer. Deze eenmaal democratische leider der anti-revo
lutionaire arbeiders, gaf den minister in overweging
een Indisch schip van 7000 ton, inplaats van een Ne-
fcrlandsch van 5000 ton te bouwen. En hij stelde de
folgende motie
„De Kamer, van oordeel, dat aanbouw van een
pantserschip voor den dienst in de koloniën en aan
schaffing van torpedobooten voor den verdediging
van het Rijk in Europa, den voorrang verdienen
boven den bouw van een pantserschip voor den
dienst in Europa, gaat over tot den orde van
den dag."
De minister bleef echter in de zitting van Maandag
aan zijn Nederlandsch schip voortbouwen en dus zal het
er leelijk voor hen uitzien. Maar plotseling in de avond-
zittiag van denzelfden dag, kwam hij Verklaren
de regeering is bekeerd.
Hij wijzigde de begrooting alzoo, dat inplaats van
een schip voor Nederland' gevraagd wordt een schip
voor Indië, dat^ dan echter zal kosten f5.800.000 in
plaats van f 4.500.000 voor het Nederlandsche schip.
Voorts moest de regeering f300.000 meer uittrekken,
teneinde daarvpor te bouwen twee torpedobooten voor
Nederlmd.
De Kamer was verbaasd en niet zonder reden.
Inplaats van het pantserschip van 4.5 millioen voor
Herland, wilde hij een pantserschip van 5.8 millioen
gulden voor Indië en daarenboven een bedrag van 3
ton gouds voor torpedobooten voor Nederland, te zamen
dus inplaats van 4.5 millio n, 6 millioen. Troelstra
I noemde het
een ongehoord feit.
Zoo maar even na den eten wordt de beslissing ge-
Ivraagd over een bedrag van 6 millioen, over een schip,
waarvan de Kamer niets weet. Dat gebeurt door een
minister, die daar zit met een partij achter zich, die
leen program van militaire bezuiniging heeft en bij de
I verkiezingen aan andere partijen verweten heeft, zich
niet aan haar bezuinigingsbeloften gehouden te hebben.
I En de vrijzinnige democratische heer Drucker zei, dat
hij het eerst moest zien, om te gelooven, dat zooiets
I gebeurde
I Maar het gebeurde inderdaad. Met 50 tegen 39
I stem mén gaf de Kamer den minister zijn zin. Tegen
Iziju voorstel stemden, de sociaal-democraten, de vrij-
Izinnig-democraten, de unie-liberalen Thomson, Reijne,
iPatjjn, de Klerck, Lieftinck, Smeenge, de Boer, Zijlina.,
Jannnk, Roodhuyzen, de oud-liberaal Foreest, en de
Katholieken Arts, Beckers, Duynstee, v. Sasse v. IJselt,
jBoogaardt, Passtoors, Janssen, Bolsiu-, Regout, de Ram.
JEr voor de anti-revolutionairen, de christelijk-histo-
1 ischen, en de overige Unie-liberalen, oud-liberalen en
liatholieken. Zoo heeft een deel der lberale Kamer-
Ileden zijn eigen program te schande gemaakt, de kiezers
I bedrogen en het gelds des volks letterlijk in het water
gesmeten. En dat gebeurde in een regeering, waarin
|o,a. vrijz.-democraten zitten. En op aaudiinging van
êeu dienaar des Woords
in de donkere dagen voor- Kerstmis.
Katholieke sociale aktie. Tot nog toe was
J'tdei wereld niet bekend, wat soort dier dit eigenlijk
I wel is. Na jl. Zondag kennen we gelukkir het won-
I derlijke beest, Kloosterman was de toovenaar, die het
I nit z'n hol deed komen.
De Niemve geeft, haar vreugde over het gelukkige
succes der katholieke sociale-aktie-mannen, aldus te
kennen.
Eenige leden van de Propagandaclub „Leo XIII"
van den Rotterdamschen Volksbond, die Klooster
man maar al te goed kennen, en enkele propagan
disten van Schiedam's Volksbond volgden daarop
den beruchten anarchist, door vier politie-agenten
beschermd, om zich te overtuigen, dat hij werkelijk
met de tram vertrok. Toen hij daar instapte, moet
hij gezegd hebben, dat hjj Tweeden Kerstdag zou
terugkomen. Het meerendeel der propagandisten
gaf echter gevolg aan den welwillenden raad zich
naar het gebouw van den Volksbond te begeven.
Daar werd na eenige toespraken het Bondslied en
het lied tegen den „vuilhandel" gezongen, waarna
de Rotterdamsche propagandisten, in aangename
herinnering van de kennismaking met de Schie-
damsche collega's vertrokken.
Dat de heer Erederiks op het politie-bureau ontboden
werd, vermeld de Nieuwe niet, om de vreugde niet te
vergallen.
Intusschen wat zeggen de antirevolutionaire broe
ders wel van de stommiteiten en tevens van die Zon
dag-ontheiliging hunner coalitie-makkers
Stommiteiten want hadden ze van Kloosterman's
optreden geen notitie genomen, dan zou het de vraag
zijn geweest of er buiten zijn geestverwanten wel iemand
naar hem was komen luisteren, terwijl ze nu een prach
tige (en kostelooze) reclame voor hem hebben gemaakt.
Den Zondag hebben ze ontheiligd, door zulk een
samenscholing te verwekkfen niet alleen, maar ook door
het verspreiden van brochures, enz.
De antirevolutionairen die zoo graag vroom doen,
als door arbeiders-vereenigingen op Zondag eens kalm
vergaderd wordt, zullen zeker, nu het hun geloofsvrien
den waren die het kabaal maakten, wel 'n oog dicht
willen doen.En wel beide oogen ook misschien. We
hoorden tenminste er nog niet van, dat er een anti
revolutionair den moed gevonden heeft, over die god-
delooze herrie zijn oordeel te zeggen. Daar hoort wat
moed toe
Gezien. Onder de Kloosterman-vervolgers'werd
ook het waardige lid van onzen gemeenteraad, de ogde
heer Smit, opgemerkt.
Drommels die meneer houdt wel eens interpella
ties in den raad over de „schandalen" welke 's Zondags
avonds op de Hoogstraat voorvallen. En dan vraagt-i
met 'n ijskoud gezicht om meer politie-toezicht.
Die meneer kon eigenlijk z'n mond wel dicht houen.
't Politie-toezicht kan wel eens 't meeste noodig blijken
als de oude heer Smit met z'n katholiek-sociale-aktie-
schutters uit exerceeren is
Een ander oordeel. De Schied. Court, schrijft
over het relletje
Gistermiddag zou, volgens aankondiging op bil
jetten, een openbare vergadering plaats hebben in
Musis, waarin zou optreden de bekende anarchis
tische colporteur Kloosterman.
De pachter van Musis schijnt daarin echter weinig
heil gezien te hebben, bij het verhuren schijnt
hjj aan een besloten vergadering gedacht te hebben
waarom hij bericht zo^d dat voor de openbare
vergadering de zaal niet beschikbaar was. Met
het oog op mogelijke moeilijkheden vroeg hij een
politiepost. Een groot aantal personen had zich
's morgens bij Musis en Constantia verzameld en
toen Kloosterman zich naar het politie-bureau
begaf om inlichtingen in te winnen, werd hij door
een talrijke menigte begeleid. Toen hij zich daai op
naar de stoomtram begaf om naar Rotterdam terug
te keeren, is een hoofdagent en twee agenten hem
gevolgd omdat de mogelijkheid niet was uitgesloten
dat tot handtastelijkheden zou worden overgegaan.
Allen heeft echter een rustig verloop gehad, dank
zij de kalme houding van Kloosterman en zijn
partijgenooten.
Tegenover de opgeblazen beweringen van katholieke
zijde vestigen we bizdnder de aandacht op de laatste
door ons gecursiveerde zin in het bericht van de Schied.
Cour. Het bevestigt de bewering dat de katholieken en
niemand anders dan zij alleen, de herriemakers zijn.
Aan de posterijen. Door de polemieken van
de oüe Schied. Cour. en de Niemve over „het Postkan
toor te Schiedam'', wordt ook de aandacht eens geves
tigd op de arbeidsvoorwaarden van het personeel. De
Schied. Cour. maakt geen melding (daarvoor is ze te
oud-liberaalvan hetgeen de Nieuwe daarover beweert.
En toch zou het wel goed zijn bijv. over den arbeids
tijd der bestellers een en ander te vertellen. Laat de.
redactie van de Schied. Cour. eens onderzoeken hoeveel
diensturen de menschen soms wel per dag hebbenhoe
ze soms 's^ nachts 121/, of 1 uur eerst thuis zijn om te
53/*, uur 's'morgens weer ten kantore present te moeten
wezen.
Die schandelijk lange werkdag zal er zeker ook wel
toe bijdragen, dat er over den besteldienst wel eens
reden tot klagen is En daarom dient er dan ook over
gedacht te worden tot uitbreiding van het personeel
over te gaan, zoowel in het belang der bestellers, als
ook in het belang van d-n dienst.
Over het algemeen is 't wel jammer, dat z(j, die de
dupe van misdadige bezuiniging zjjn, de arbeiders zoo
huiverig zijn de misstanden in de dienstregeling in het
openbaar te bekritiseeren. Wel bestaat er hier een
afdeeling van „De Post" maar bijzouder aktief was deze
totnogtoe niet. En toch valt er wel een en ander voor
haar te doen.
Gemeentewerklieden. Vorige werk Vrijdag
werd vanwege de afd. Schiedam van den Ned. Bond
voor Gemeentewerklieden in het Volkshuis een openbare
vergadering gehouden, waariii de heer Mr. Tasman sprak
over het onderwerp „Concessie of gemeente-bedrijf' en
de voorzitter van den bond, P. Schoonderwoerd, over
het onderwerp: het uitvoeren van gemeente-werken in
beheer.
De vergadering was goed bezocht, 0. a. waren de
wethouders Lagerwey en van Westendorp en de raads
leden Gouka en de Groot aanwezig Verder nog ver
schillende ambtenaren van gemeentewerken.
Aan het debat werd deelgenomen door de h. h. V.
H. König, M. C. M. de Groot ea P. de Bruin. Een
principieel karakter droeg het debat echter niet.
Onderwijzers. Aan een verslag in de Bode
van een vergadering der afd. Schiedam van den B. v.
N. O. ontleenen we
„J. Tromp en A. van Wagtendonk werden tot
„afgevaardigden naar de Algemeene Vergadering
„benoemd. Hun werd opgedragen te stemmen tegen
„hoofden in den Bond, tegen aansluiting bij 't
„Komitee voor Algemeen Kiesrecht, tegen aansluiting
„bij 't Nederlandsch Vakverbond", enz.
Met tamelijk veel verwondering namen wij kennis
dat de steeds als „vooruitstrevend" bekend staande
afdeeling thans zulke besluiten neemt.
Konden onze pariijgenooten-onderwijzers het nemen
van die besluiten niet voorkomen? De beteekenis ervan -
is eenvoudig niets anders, als het zich afzonderen van
de algemeene arbeidersbeweging. En daartegen zal een
sociaal-demokraat toch wel krachtig opponeeren.
Bond van Miliciens. Dinsdagavond 18 Decem
ber hield de afd. „Schiedam" van bovengenoemden
Bond een openbare vergadering, in het lokaal Excel
sior aan de Oost-Havenkade te Vlaardingen.
Als spreker trad op de heer J. J. Gabel Jr., voor
zitter der Schiedamsche afdeeling, met het onderwerp
„De bond van Miliciens."
Voor een stad als Vlaardingen was de vergadering
goed bezocht. In een zakelijke rede zette de spreker
het doel en werken van den Bond uiteen en spoorde
de vergadering aan, ook te Vlaardingen een afdeeling
op te richten.
Van de gelegenheid tot het vragen van inlichtingen
aan den spreker, werd gebruik gemaakt door den
anarchist de Jong van Rotterdam. Deze gedroeg zich
zoo „onhebbelijk", dat de voorzitter der vergadering
„den vrjje* het woord moest ontnemen.
De heer Gabel gaf een kort maar krachtig antwoord
en werd door de vergadering daar voor met een daverend
applaus beloond.
Na sluiting der vergadering werd eene afdeeling
opgericht, met aanvankelijk 20 leden. Het doel der
vergadering mag dus wèl bereikt heeten.
Onnoozel Of erger De Redactie der Chris-
ten-Demokratische „Goedkoope Vlaardingsche Courant"
geeft in haar jongste nummer èn een verslag van èn
'n artikeltje over partijgenoot Dijkgraaf's optreden voor
de visschers.
Wij zouden geen aanleiding vinden hierover iets te
indien in beide epistels niet eenige zinnen voor
kwamen, die ons nopen er iets over te zeggen.
In het verslag staat: „Door den voorzitter werd de
vergadering geopend, die, naar zijn zeggen, was be
legd in het belang der zeelieden enz." En in het af
zonderlijk artikeltje staat: „Het doet ons genoegen te
kunnen constateeren, dat de rede van den heer Dijk
graaf im groszen Gangen waarlijk in het belang van
den zeeman was, enz."
Waar de redacteur van dit blad tevens eere-voorzitter
der zeevisschers-vereeniging „Vrede en Welvaart" is,
daar moeten wij dezen, niet als redacteur, maar als
eere-voorzitter dier visschers-vereeniging vragen: Van
waar het wantrouwen dat uit deze regelen spreekt?
Zoudt gij denken, dat wij, sociaal-demokraten, een
vergadering voor visschers beleggen, om niet in hun
belang werkzaam te zijn? Dat onze partij aan Dijk
graaf opdroeg de toestanden onder de zeevisschers te
onderzoeken ten einde ze nog wat slechter te maken
Kom, kom, zóó onnoozel zult gij toch niet zijn
Vreesdet gij soms, zooals wij van eenige zeelieden
vernamen, dat wij een nieuwe vereeuiging voor visschers
zouden willen oprichten
Ten eerste moeten wij hieromtrent opmerken dat
zoo iets mals nu toch niet moest kunnen opkomen in
het brein van een man, die zich ook op het gebied
der vakorganisatie beweegt; ten tweede, dat," wijl
„Vrede en Welvaart" tot de neutrale vakorganisaties
behoort, deze organisatie daarmede staat op een stand
punt dat 0. i. voor de vakbeweging het eenig juiste is,
reden waarom zij ten alle tijde op den daadwerkelijken
steun der sociaaldemokraten zal kunnen rekenen.
Om d visschers te steunen liet onze pa> tij Dijkgraaf
de zeevisschers-toestanden onderzoeken, precies zooals
zij weer andere partijgenooten opdraagt toestanden in
andere vakken te onderzoeken, teneinde het voor agitatie
benoodigde materiaal te verzamelen, om propagandisten
en kamerleden het noodige feitenmateriaal te ver
schatten.
Over acht dagen belegt onze afdeeling te Maassluis
een openbare vergadering en dan spreekt Dijkgraaf
over hetzelfde onderwerp en verder spreekt hij waar
schijnlijk ook te Scheveningen, Katwijk, enz.
En onze partijgenoot Troelstra zal in de loopende
