De mogelijkheid van een billijke
belastingheffing.
Yan alles wat
der militaire lasten willen tegengaandie de kiesrecht
kwestie wenschen te zien opgelost; die de. macht der
reactie wenschen te breken, zij allen moeten zorgen,
dat in de Eerste Kamer althans het vooruitstrevende
en demokratische element de plaats inneme van het
konservatieve en reactionaire.
De beste weg om daartoe te geraken, is: ook in de
Prov. Staten dat element te brengen ot te versterken,
dat overal, waar het zijn invloed toonde, de stuwkracht
bleek voor den vooruitgang, n.l. het element der
Soc. Dem. Arbeiderspartij.
Gok om een andere reden is dit noodig. De Prov.
Staten hebben het bestuur der provincie voor hun reke
ning. Uit hun midden worden de Gedeputeerde
Staten gekozen, die bjj de uitvoering der sociale wet
ten een machtig woord hebben mee te spreken. De uit
voering van de woningwet, de drankwet, de ge
zondheidswet hangt in vele opzichten van hen af.
Bij het aanleggen van trams en locaal-spoorwegen kunnen
zjj kapitalistische belangen behartigen of opkomen voor
de arbeiders, bij die ondernemingen betrokken. Bij de
regeling van polder- en waterschapsbelangen,
kunnen zij de kleinen tegen de grooten beschermen of
omgekeerd. Ook op onderw^szaken en armwezen
kup,nen zij in vooruitstrevende of reactionaire richting
invloed uitoefenen. Zij kunnen, zooals tot heden teveel
geschiedde, traktementen van burgemeesters en dergelijke
ambtenaren verhoogen, zelfs tegen den zin der gemeente
raden en daarentegen posten van de gemeentebegrooting
schrappen, van sociale beteekenis en in het belang dei-
kleinen. Zjj kunnen de „mindere" beambten met honger-
loonen afschepen, ofschoon deze menschen zwaren en
langdnrigen arbeid moeten verrichten. Zij kunnen door
provinciale opcenten op rijksbelastingen, de armen nog
zwaarder drukken of ook daarbij met <le belangen der
mingegoeden rekening houden.
Tot heden werden in de verschillende provinciën deze
zaken maar al te veel in konservatieven of kapitalistischen
geest behartigd. Groot-giondbezitters en rijke boeren,
notarissen en andere voorvechters van kapitalistische
belangen geven in de Staten der meeste provinciën den
doorslag en het bleek reeds uit het optreden der socialis
ten in Groningen, Friesland, Noord-Holland en Overijsel,
welk een nuttig, ja onmisbaar element tegen dergelijke
klassebevoorrechting de socialisten in de Prov. Staten
vormen.
Zij dus, die gewoon zijn, bjj verkiezingen voor de
Tweede Kamer en de gemeenteraden in onzen geest te
stemmen, worden uitgenoodigd, dit ook thans te doen.
Overal, waar onze Partij daartoe kans ziet, komt zij
met eigen kandidaten. Wjj wekken n op, aan hen uwe
stem te geven. Het is in het belang van de groote
zaak des volks.
De toenemende aanwas van stemmen op de soc. dem.
kandidaten, die bij elke Kamerverkiezing viel waar te
nemen, is het beste bewijs, dat het krachtig optreden
onzer mannen waardeering ondervond bij al diegenen,
die de lang verwaarloosde belangen der arbeidende
klasse beter wenschen behartigd te zien; bij allen, die
in den strijd tnsschen Arbeid en Kapitaal aan de zijde
der arbeidende klasse staan.
Het onvruchtbare politieke spel der burgerlijke par
tijen, gebleken ook weer bij de jongste Kabinetskrisis,
deed bij velen de overtuiging groeien, dat de nieuwe
kracht, die uit de politieke en ekonomische verheffing
der arbeidersklasse opkomt, dient versterkt te
worden.
Laat u dus bjj deze vérSiëzingen niet drijven door
de verouderde leuze: liberaal of klerikaal; doch
-door die, welke op de politiek van ónzen tijd haar
stempel drukt: vóór den Arbeid of vóór het
Kapitaal; vóór algemeen kiesrecht of Vóór
klassebevoorrechting; vóór den vooruitgang
of vóór het beliond.
De liberalen mogen door den demokratischen stroom
meer in de richting van demokratie en beperking van
militaire lasten worden voortgestuwd dan de klerikalen
hun slappe houding in de Eerste Kamer bjj de behan
deling der militaire bezuinigingsvoorstellen was weinig
geschikt, om den tegenstand daartegen te breken.
Bovendien werd door hen, met behulp der kerkeljjken,
bij Marine dapper voortgegaan met het bouwen van
nog grootere oorlogsschepen. Ook is het zeer te vreezen,
dat de Regeering, als dë Eerste Kamer niet met tal
van beslist demokratische elementen wordt aangevuld,
de nog zoo bescheiden bezuinigingsvoorstellen van Mi
nister Staal nog meer zal inkrimpen ten einde eei
tweede krisis te vermijden.
Ook bjj deze gelegenheid dus dringt zich de noodza
kelijkheid op, het meestbeslist-vooruitstrevende, het
arbeidersselement in de Staten te versterken. Het is nu
eenmaal niet anders, dan dat de arbeidersklasse, wier
belang in onze maatschappij samenvalt met het streven
in onze maatschappij naar meer geluk, recht, vrjjheid
en menschelijkheid, ook door deze verkiezingen haar
invloed'zal moeten zien toenemen.
De gansche ontwikkeling onzer politieke herhouding en
dringt u ook bij deze verkiezingen uwe stem te geven
aan DE KANDIDATEN DER SOCIAAE-DE-
MOKRATISCHE ARBEIDERSPARTIJ.
Het Partijbestuur der Sociaal-Demokr. Arbeiderspartij.
W. H. VLIEGEN, Voorzitter.
W. P. G, HELSDINGEN.
J. H. SCHAPER.
J. W. SLEEF.
H. SPIEKMAN.
P. ,T. TROELSTRA.
J. G. VAN KUIJKHOF, Secretaris.
Amsterdam, 18 Mei 1907.
Door den Schied. Bestuurdersbond, Patrimonium en
het Alg. Ned. Werkl. Verbond is een adres bjj den
gemeenteraad ingediend, houdende verzoek de veror
dening op de plaatselijke direkte belasting naar het
inkomen zóódanig te wjjzigen, als billijkheidshalve ge-
wenscht is. Dat, aangenomen dat aan de verzoeken
van adressanten wordt tegemoet gekomen, of deze zelfs
geheel worden ingewilligd, een min of meer ideale
toestand zou zjjn bereikt, zullen adressanten wellicht
ook zelf niet beweren. Neen, ook dan bljjft nog te
wenschen over maar adressanten zjjn blijkbaar uit
gegaan van de gedachte dat met het direkt bereikbare,
in hun verzoeken saamgebracht, een groote stap op
den goeden weg wordt gedaan en dat de puntigste
kanten der nu bestaande verordening ten spoedigste
dienen afgevjjld. Dat kan, zonder de techniek der
verordening in haftr geheel aan te tastenzonder het
beslist noodzakeljjk te maken een geheel nieuwe ver
ordening te ontwerpen.
Zeker daar moet het mettertjjd tóch heen. Maar
waar het ernstig de vraag is of degenen, die dezen
arbeid zouden moeten verrichten, eerstens de noodige
bekwaamheid, tweedens de Uoodige lust er toe bezit
ten om met de noodige energie zich te zetten aan
zulk een ontwerp en het méér dan waarschijnljjk is
dat we in dit geval nog menig jaar met de bestaande
verordening gelukkig zouden wezen, daar moet aan de
poging der petitioneerende vereenigingen toch een groote
waarde worden toegekend.
Mocht het zjjn, dat de raad verder wilde gaan
dan in het adres wordt verzocht adressanten zullen
zeker wel geen captie maken I
Progressie in den aanslagbelasting naar draagkracht
d.w.z. een stjjgend heffingspercentage naar gelang van
het inkomen, stjjgend voor de hoogste inkomens zoover
de gemeentewet toelaat, ziet daar het verschilpunt dat
overal opduikt waar gevraagd wordt om billjjke be
lastingheffing.
Er zjjn zoo mettertjjd al heel wat dooddoenertjes op
geduikeld tegen progressieven aanslag. Dat het onbillijker
zou zjjn te halen daar waar overvloed is als te halen
daar waar te kort is, dat kan natuurljjk kwaljjk worden
gezegd. Maar de bourgoisie is in alle gemeenteraden
ook te Schiedam nog oppermachtig en waar ze liefst
zoo min mogeljjk van haar welstand afstaat, geeft ze
met opzijzetting van alle billijkheidsmotieven er de voor
keur aan de zakken der arbeiders te plunderen onder
gemoedelijk voorgeven dat als de meer welgestelden al
te veel worden geplukt, deze de gemeente zouden ver
laten. Waar die menschen toch wel zouden bljjven, als
ze overal voor hetzelfde geval kwamen te staan, wordt
er wijseljjk niet bjjverteld. Je moet dus ook zóó maar
gelooven, dat door progressieve belastingheffing een
hopelooze toestand zou geschapen worden.
Daarom dus wordt geduld, dat inkomens van meer
dan f 400.(een sigarencentje voor den eersten den
besten bourgeois!) belastbaar worden verklaard.
Maar de opkomende arbeidersbeweging heeft ook al
het succes, de vraag om billjjke belastingheffing urgent
te hebben gemaakt. De tijden verdwijnen zoo zoetjes
aan, dat de arbeiders zich alles laten wjjsmakendank
zjj de meerdere kennis onder het volk gebracht, wordt
van lieverlede begrepen, dat ook in de belastingheffing,
welke wjj kennen, het eigenbelang der bezittenden klasse
al te sterk vooropgesteld is.
De taak der sociaal-demokraten in de gemeenteraden
is dan ook zeker niet in de laatste plaats gericht op
een billijker belading-systeem. Niet dat dit per sé het
werk van sociaal-democraten moet zijnook verschil
lende burgerljjke partjjen (we denken bijv. aan de anti
revolutionaire, de partjj der kleine Inyden) behoorden
in dat opzicht hooge eischen te stellen, maar in den
regel verroeren de vertegenwoordigers dier partijen in
de gemeenteraden geen vin er voor. De ervaring heeft
geleerd, dat aan de zjjde der burgerljjken geen overvloed
van werklust te vinden is.
Het gemis aan het arbeiders-element in de gemeente
raden wordt ook in dit opzicht sterk gevoeld.
Zou 't zoo bezwaarljjk zijn een belastingheffing te
ontwerpen, waarin de idee heffing naar draagkracht
tot werkelijkheid ware gébracht?
Men wilde 't wel graag beweren, al ware 't maar
enkel om zich de kwestie van den hals te schuiven,
maar op den duur houdt ook het praatje over die „be
zwaarlijkheid" geen stand.
En waór het nog opgeld kan doen, daar is het na
de indiening van het belastingontwerp van B. en W.
te Zaandam, ook geheel weggeslagen geworden. Voor
zoover ons bekend, is het Zaandamsche ontwerp het
eerste, waarin de .progressie behoorlijk is uitgewerkt
een o. i. kunstig samengesteld ontwerp, dat als zoodanig
van groote waarde, nog de buitengewone verdienste
heeft als bewijs te dienen, dat al die verhaaltjes over
het onmogelijke, moeilijke, enz. van progressieve heffing
niets dan looze vertelseltjes zjjn van wie belang hebben
zich van die kwesties af te maken.
Het Zaandamsche ontwerp heeft z'n bestaan te dan
ken aan een krachtdadige poging van Mr. Mendels,
eertijds lid van den Zaandamschen gemeenteraad, om
tot billijker belastingheffing te geraken.
De oude verordening te Zaandam was ongeveer gelijk
aan die welke te dezer stede fungeert. Het belastbaar
inkomen begon bij f 400.de aftrek voor kinderen
was f 25.—.
Mendels had den omvangrijken arbeid verricht een
geheel nieuwe verordening te ontwerpen, waarin ruime
progressie was neergelegd en dit met volledig uitge
werkte tabellen bij den Raad ingediend.
Zeer eigenaardig adviseerden B. en VV. tot niet-
aanneming van het voorstel, op grond dat het ontwerp-
Mendels nog niet voldoende aan de eischen der billijkheid
tegemoet kwam. Maar, hoe ook er toe gekomen, B. en
W. dienden hierna een ontwerp in, dat werkeljjk het
ontwerp-Mendels nog in verschillende opzichten verbe
terde. En zoo is er dan eindelijk een [ontwerp tot
stand gekomen, dat vooralsnog zeer wel als model kan
dienen.
Nu het bovenaangehaalde adres ook hier de belas
tingkwestie in behandeling brengen zal, kan het z'n
nut hebben het Zaandamsche ontwerp nader te bezien.
Wordt vervolgd.)
Een goed resultaat. Het resultaat der cam
pagne tegen de volgens sterk aanhoudende geruchten
door de hofkliek beschermde adjunct-directrice van
„Het Oranje Nassau-Oord," is, dat de dame „om ge-
zondheids-redenen" ontslag heeft gevraagd. Het sanato
rium was zoowat geheel leeg; van de 100 bedden waren
er na het vertrek van Dr. Donath en het verdere
verplegings-personeel, dat niet met Mevr. Hooft—
Graafland wilden bljjven samenwerken, nog 18 bezet.
De Avondpost schrijft over het vertrek der adj.-di-
rectrice het volgende:
„Nadat Dr. Donath aan het bestuur had te kennen
gegeven, niet langer met mevr. Graafland te kunnen
samenwerken, omdat hjj haar een gevaar voor de
patiënten achtte, vroeg het bestuur tegen welken datum
dr. D. zijn ontslag wenschte te zien bepaald, waarop
deze antwoordde, dat aan 't bestuur over te laten, daar
dit toch het best kon weten, wanneer mevr. Gr. terug
kwam. Het ontslag werd toen bepaald op 1 Mei.
Dr. Huinink vroeg ontslag op den datum, dat mevr.
Gr. zou terugkomenhet werd hem eveneens op 1 Mei
verleend. Terugkomst vau mevr. Gr. scheen dus toen
wel vast te staan."
Tevens kan de „Avp." nog mededeelen, dat de resul
taten van het onderzoek der Nederl. Maatsch. van
Geneeskundigen spoedig kunnen worden tegemoet ge
zien. Begin Mei is door het hoofdbestuur aan het be
stuur van O. N. O. toegezonden het rapport, vergezeld
van een lijvig dossier, bevattende de stenografische
verslagen der verhooren van beambten, patiënten en
oud-patiënten en door dezen onderteekend. Het moet,
volgens de inlichtingen van het blad o.a. tot de con
clusies komen: le. dat mevr. Gr. ongeschikt is voor
adj.-directrice, waarbjj de verwondering wordt geuit,
dat door het bestuur der stichting vóór haar benoeming
niet beter haar geschiktheid is onderzocht; 2e. dat dr.
Donath de man is, om het sanatorium weder op te
heffen uit den tegenwoordigen toestand.
Hoe Mr. Aalberge flaters maakt. In Het
Volk lezen we
Toen Mr. Aalberse, eenige weken geleden, in zjjn
Katholiek Sociaal Weekblad, om te betoogen dat de een
heid in onze partjj ook na het Haarlemsch Kongres nog
wel niet hersteld zou wezen, mededeelde dat een sociaal-
demokraat materiaal had gezonden aan een katholiek
Kamerlid, om in de Kamer Tak te bestrijden, hebben
wij die mededeeling tot een leugen verklaard.
Aalberse plaatste dat feit tegenover onze partjjeen- f
heid. Aangez'en de partjjeenheid alleen aangaat den
partjjleden, kon hij met „een sociaaldemokraat" niet
anders bedoelen dan een lid onzer pat tij. Welnu, wjj
kennen onze partjj, wij kennen het milieu en wjj ken- i
nen de geldende zedelijke opvattingen in onze gelederen,
wij kennen ook de gevoelens onzer partijgenooten ten
opzichte van Tak en met het oog óp die kennis van j
zaken en menschen en verhoudingen hebben wjj terstond
geraden wie die daad had gedaan en dat was geen
lid onzer partjj.
