Neemt deel aan den strijd!
Sociaal-Democratische Arbeiders-Partij.
Maassluische Moppen.
niet mee mocht dansen, ging daarover naar den pastoor,
en deze keurde het af dat de armen werden buiten
geslo en en hjj beloofde zijn best te zullen doen, dat
er alsnog verandering in kwam.
Zjjn Eerwaarde is blijkbaar niet te best geslaagd,
althans de Katholieken mogen niet in het gebouw van
den R. K. Volksbond dans n, zij zullen het nu in de
H rmonie gaan doen.
Wij veroorloven ons hier twee vragen:
Wat zeggen hier de antirevolutionairen van?
En heeft, dit niet wonderveel weg van klassenstrijd
in de R. K. kerk?
Een gelukkige debuut. „De Hanze" is een
vereeniging van Katholieke middenstanders. Zij stelt
zich tot taak den middenstand, in't bijzonder de katho
lieken, uit de misère te halen, waarin hoofdzakelijk de
kapitalistische voortbrengingswijze haar gebracht heeft.
Ter bereiking van dit hoog-mikkend doel is ze echter
in de keuze harer middelen niet bizonder gelukkig.
Men herinnert zich het plan van den heer Buters
om Vlaardingen tot loodshaven te maken, omdat Vlaar-
dingen dichter bij zee ligt dan Maassluis en thans
is er weer een adres van die vereeniging verongelukt.
Daar werd in gevraagd het marktgeld te verhoogen.
Het adres bleek in strijd met de wet te zijn, zoodat het
eveneens den nek werd omgedraaid.
De heeren moeten als ze weer op de vlakte willen
komen, eerst maar eens bij mr. Aalberse advies vragen.
Dat is sekuurder.
Kuipersgezelleu-Vereen!ging. Deze vereeni
ging verzond het volgende adres
Aan
Zijne Excellentie den Minister van
Landbouw, Handel en Nijverheid.
Geeft eerbiedig te kennen de Vlaardingsche Kuipersge-
zellen-Vereeniging „Wjj streven naar Verbetering" goed
gekeurd bjj koninklijk Besluit van 4 November 1890,
nader gewijzigd bij Koninklijk Besluit van 24 Juni 1902.
dat zij met begrijpelijke belangstelling heeft kennis
genomen van het advies, hetwelk door de Kamer van
Koophandel en fabrieken te Rotterdam aan Uwe Excel
lentie is verstrekt geworden, in antwoord op eenige
door Uwe Excellentie gestelde vragen omtrent „beper
king van den arbeidsuur in met het Visschersbedrijf
verband houdende bedrijven", welk advies wordt ver
meld als te zijn samengesteld door „een uitnemend des
kundige te Vlaardingen";
dat zij in de eerste plaats haar leedwezen er over
wenscht te kennen te geven dat niet door Uwe Excel
lentie is getracht, ook van de zijde der Werklieden-
Vereenigingen in het Vlaardingsche Kuipersbedrijf, van
welke er een drietal bestaan van verschillende richting,
gegevens te verkrijgen waar het hier toch betreft een
arbeids-kwestie bij uitnemendheid
dat zij zich, meenende dat zulks voor Uwe Excellentie
niet anders dan aangenaam kan zijn, veroorlooft, ook
ongevraagd harerzijds een advies te geven, over deze
voor een groot deel der Vlaardingsche arbeidersbevolking
zoo belangrijke kwestie, zullende trachten, dit advies
met minstens even waardevol materiaal te motiveeren,
als dit met het genoemde advies der Rotterdamsche
Kamer van Koophandel het geval is
dat in genoemd advies de mogelijkheid beperking van
den arbeidsduur van volwassen mannen wordt ontkend,
en evenzeer de afschaffing van den nachtarbeid en van
vrouwen- en kinderarbeiddoch integendeel wordt ge
adviseerd, om den bestaanden toestand, met het oog op
de belangen van het bedrijf, te doen bestendigen
dat evenwel, naar adressante meent, niet alleen de
vrouwen- en kinderarbeid gemist zou kunnen worden,
zonder dat het Haringpakkers- en Kuipersbedrijf daar
onder zou lijden, maar ook de beperking van den arbeids
duur van volwassen mannen zeer wel mogelijk zal zijn,
en dit in hooge mate gewenscht moet worden geacht
voor de daarbij betrokken werklieden uit lichamelijk,
moreel en sociaal oogpunt
redenen waarom adressante, onder beleefde verwijzing
naar bijgaande toelichting, zich tot Uwe Excellentie
wendt, met het dringende verzoek om, mocht het voor
nemen bestaan om tot eene wjjziging van art. 5 der
Arbeidswet over te gaan, het daarheen te willen leiden,
dat
a. voor de volwassen mannelijke personen, d. w. z.
voor hen die den leeftijd van 18 jaar hebben
bereikt, worde bepaald een werkweek van ten
hoogste 6u uren;
b. de nachtarbeid in de Haringpakkerijen in den
seizoentijd slechts daar en in zulke gevallen worde
toegestaan, als overtuigend de noodzakelijkheid
daarvan kan worde getoond, en dus als uitzondering;
c. de arbeid van vrouwen en kinderen geheel worde
verboden.
't Welk doende enz.,
Vlaardingen, 6 November 1907.
Dit adres werd vergezeld van een uitvoerige memorie
van toelichting, waarin het advies der Kamer van Koop
handel op den voet wordt gevolgd en deels weersproken,
deels aangevuld. De hoofdzaken nemen wjj daar uit
over;
1. Tegen de invoering van vrouwenarbeid „voor de
behandeling van vischwaren" (te Vlaardingen niet voor
komende, maar wel te Katwjjk en Scheveningen) wordt
opgekomen om 2 redenen, vooreerst omdat het doel dier
invoering alleen is den „goedkooperen" vrouwenarbeid
te kunnen gebruiken, en vervolgens omdat het „voort
durend staan in gebukte houding en het voortdurend
werken in haring-pekel", voor den man reeds schadelijk,
„voor de vrouwen nog schadelijker uitwerking op den
lichamelijken toestand hebben zal."
2. Over kinderarbeid (jongens beneden 16 jaar) wordt
door de K. v. K. gezegd, dat daarvan slechts weinig
gebruik gemaakt wordt. De adresseerende vereeniging
komt daarentegen tot een getal van 70 in droge kuiperijen
en 40 in haringpakkerijen, terwijl van die 70 weer een
gedeelte werkzaam is in „een hier bestaande stoom-
kuiperij en een tabriek voor machinale houtbewerking",
wat gevaarlijk en loondrukkend is.
3. Over den arbeidsduur geeft de adresseerende ver
eeniging zeer belangrijke aanvullingen. De eerste is deze:
„Er zijn gedurende de laatste drie jaren, in den tijd
dat de z.g. „natte kuipers" in de droge- of handkuiperijen
plaatsing vinden, respectievelijk 80, 60 en 50 werklooze
kuipers geweest, met een tijd van werkloosheid variee-
rend van 5 tot 20 weken, die voor het grootste gedeelte
hun toevlucht zoeken in het zich laten aanmonsteren op
de haringloggers, onder voorwaarde dat zjj in dien
tusschentijd (van ongeveer Februari tot Juni) nog worden
geplaatst op een „droge" kuiperij, waarin dezen „slappen
tijd" werkdagen worden gemaakt van 11 tot 16 uur, en
waar de productie van het stukwerk zóó hoog wordt
opgevoerd, dat het onhoudbaar en een werkelijk gevaar
is geworden voor de daarbij betrokken arbeiders. Behalve
de stoomkuiperijen met een gemiddelden werkdag van
11 uur, hebben slechts een drietal kuiperspatroons in
hun „droge" kuiperpen een „vasten werkdag" ingevoerd
van 11 en twaalf uur daags. Al de andere patroons,
ongeveer 73 in aantal, vinden zulk een „vaste werkdag"
nog te beperkt, en op deze weikplaatsen beerschen
werktijden van 13 en 14 uur en komen werktijden van
16 uur dikwijls voor."
De tweede is er een over den arbeidsduur zooals die
in het „drukke seizoen" in dit jaar in eenige der voor
naamste werkplaatsen was; voorat wordt dan de op
merking gemaakt, dat er zelfs in het „drukke seizoen"
nog werkloozen in het bedrijf rondliepen en er dus
„goede werkkrachten" genoeg nog bij te krijgen waren
geweest. Het drukke seizoen, begin Augustus tot midden
October, 10 weken, gaf na aftrek der schafttijden weken
in het:
le geval van 81%, 84%,, 81%, 91%, 77, 74%, 86
91%, 72 en 84% uur,
2e geval van 84, 7782, 87, 82%, 92, 88, 74, 80%
en 98 uur,
3e geval van 68 (in 5 dagen), 76. 7772. 911/284,
72%; 86, 88, 77 en 82 uur,
4e geval van 82, 94y3, 8iy2, 93, 85, 84, 92y2, 87 72,
85 en 79 V3 uur.
En daar voegt de adresseerende vereeniging nog dit
aan toe
„Uit de bovenstaande gegevens mog Uwe Excellentie
het onhoudbare van den toestand blijkenWe vestigen
er hierbij nog speciaal de aandacht op, dat niet, gelijk
nog ia het advies K. v. K. wordt beweerd, wanneer des
avonds laat, tot laat in de nacht is gewerkt, den vol
genden morgen om 9 a 9y2 uur wordt begonnen, maar
op uitzonderingen na, des morgens om 6 uur de arbeid
weder wordt aangevangen.
„Daartegenover staat dat vooral van half November
tet einde December het dikwijls voorkomt dat de werk
lieden van 's morgens 8 a 9 uur in de werkplaatsen
aanwezig zijn tot 's avonds 6 uur, natuurlijk onderbroken
door schaftjjden, en er dan in 't geheel niet gewerkt
wordt en door het stukloon ook niets verdiend."
4. Over de moeielijkheid en zwaarte van den arbeid
in de kuiperijen, dien de K. v. K. niet zwaar noemde,
schrijft de gezellen vereeniging
„Daarnaast had stellig wel vermeld mag worden, dat
de arbeid in de „droge" kuiperijen integendeel ontzet
tend zwaar is en demoraliseerend door het voortdurend
stukwerkdat in het haringpakkersbedrijf, door het
voortdurende, gedurende zulke ontzettend lange werk
dagen, in gebukte houding staan, ongeloofeijk afmattend
werkt op het lichaam en dat verder herhaaldelijk, door
het werken met scherpe gereedschappen^n scherpe ijze
ren banden, de handen verwond worden, welke verwon
dingen door het werken in de haringpekel heel moeilijk
geneest, terwijl door de lange werkdagen een goede be
handeling dezer handwonden geheel ontbreekt.
„En onzerzijds veroorlooven we ons nog, Uwe Excel
lentie er op te wijzen, dat door deze lange werkdagen
bij vermoeiden arbeid, het gezinsleven er ten zeerste
onder lijdt, ja het gezinsleven ale 't ware er door wordt
vernietigd."
5 En het adres eindigt dan met deze opmerkings
waardige mededeeling, die de patroons weer in al hun
kapitalistische slechte eigenschappen vertoont
„Ten slotte meenen we, aan het bovenstaande nóg
dit te moeten toevoegen, dat elke poging, uit den kring
der arbeiders beproefd, om, in hun lichamelijk, geeste
lijk en geziusbelang, eenige vaste regeling omtrent den
werktijd, en daarmee eenige beperking te brengen in
het bedrijt, mislukt is, omdat de handelaren-werkgevers
daarvan afkeerig schijnen.
„Reeds in Mei 1904 is door onze Vereeniging ëen
circulaire gericht aan H.H. Werkgevers in het Haring
pakkersbedrijf, met het verzoek een nachtarbeid tot een
minimum te willen beperken, en althans één vasten
wekelijkschen rustdag te willen invoeren van des Zater
dagsavonds 6 uur, tot des Maandagsmorgens 6 uur.
„De antwoorden, daarop ingekomen, betoogden wel
iswaar allen de wenscoelijkheider werd ook op gewezen
dat de arbeiders zelf zulk een langen werktijd wenschen,
maar van eenigerlei ernstige poging om ook te komen
tot daden, ten einde in den abnorraalen toestand van
thans verbetering te brengen, is nog niets gebleken.
Het eenige gevolg is geweest, dat sommige werkgevers
hebben order gegeven, dat alleen in uiterste gevallen na
middernacht mag worden gewerkt".
Nu is het woord aan den Minister, den vrijzinnig
democraat Mr. Veegens. Wij zijn er nieuwsgierig naar,
in hoever deze rekening zal houden met de gezellen,
in hoever met de patroons. Zijn democratie kan bjj deze
kwestie behoorlijk worden getoetst aan zijn daden.
Sluit U aan bij de
Geestverwanten. Zet Uwe sympathie met ons
werken om in daden!
Schijnmoraal en Krokodillentranen.
„Vanmorgen is een nog onbekende Calandstrater,
waarschijnlijk uit Delft, die voor het eerst aan boord
van het s.s. „Moravitz" aan de lossing zou deelnemen,
vermoedelijk door overspanning dood gebleven.
Toen het lijk van den zoogenaamden onderkruiper
door de politie vervoerd werd, ging uit een troep stakers
een luid hoera op.u
Aldus een bericht uit Rotterdam, waarbij de Gelder
lander aanteekent
„Het weerzinwekkend feit, in de cursieve regels
vermeld, stemt tot ernstig nadenken en dringt de vraag
op de lippenis het dan met de zedelijke verbastering
en ontaarding van ons volk reels zóóver gekomen, dat
arbeiders juichen kunnen bij het lijk van een uit over
spanning bezwekene, die den zwaren arbeid toch ook
niet uit weelde op zich genomen zal hebben
Het blad wijst er dan verder op, dat van dezen
juichkreet tot geweldpleging jegens onderkruipers de
afstand gering is, betreurt het hevige van den econo-
mischen strjjd en stelt het feit als „waarschuwend mene
„tekel voor allen, die op sociaal gebied arbeiden, om
„toch steeds op de allereerste plaats de geldelijke ver
betering der individuen ter hand te nemen" en nu we
komen tot het fraaiste van alles
„Iets, waarin de sociaal-democratie maar al te vaak
te kort schiet.(Cursiveering van ons).
Wat een huichelarjj
Niet het feit, dat hier een bljjkbaar te zwak man
valt als slachtoffer van den havenbaronnenstrijd, niet
een jammeren over de ellende, die het vervloekt ka
pitalistisch stelsel dagelijks brengt aan duizenden arbei
ders, neen, krokodillentranen geschreid over de zede
lijke verbastering van die slechte stakers.
Het feit zelf, waarover 't hier gaat, het juichen om
dat er een onderkruiper gevallen is, willen we niet in
bescherming nemen. Voor alles denken wij daarbij aan
het slachtoffer in dubbelen zin van 't door en door rotte
stelsel, dat iets dergelijks mogelijk maakt.
Op het kapitalisme rust nu eenmaal de vloek, dat
het een proletariaat schept, een proletariaat, dat nu en
dan in verzet moet komen, als 't te etg wordt, dat
zich verzet tegen een te willekeurig, te barbaa' sch uit -
zuigsysteem.
Zoo'n verzet, zoo'n strijd zien we thans weer in Rot
terdam. Bleef die kamp nu maar beperkt tot de twee
erbij betrokken partijen, 't bleef althans een eerlijken
strijd, maar wat zien we gebeuren?
Het kapitaal krijgt hulp en van wie? Juist van het
meest weerlooze deel der proletariërs van de ongeor
ganiseerden, tot wie nog het licht van de wetenschap
der toekomstige bevrijding niet is doorgedrongen! Zijn
hulptroepen betrekt het voornamelijk uit de laagststaanden,
uit het bezinksel der proletariërsklasse.
Treurig, maar waar is het, dat juist de hulp geboden
wordt door diegenen, die het felst moesten slaan in den
strijd tegen de uitbuiters. Zij toch zijn de menschen
zonder geregelden arbeid, die door hun slechte woningen
en onvoldoende gevoed zijn, hun troost in jenever zoekend,
zich telkens weer latend gebruiken om hun klassegenooten
iu den rug aan te vallen en als handlangers der heerschers
te fungeeren.
