8e Jaargang. No. 7. ZATERDAG 18 April 1908. ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij. Stukken Yoor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn. JJe Moker Afdeelingsnieuws. Het Waterleiding-debat in den Gemeenteraad. Waar de arbeiders vooral op moetea letten bij het Arbeidscontract. ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal j Uj vooruithetalin franco per post 30 cent j y Losse nummers 2 cent. Burean van Redaktie Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat. Bureau van Administratie Rhoonschestraat 7boven ADVERTENTIE N: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. is eiken Zaterdag verkrijgbaar: Te Schiedam Nieuwsticht N. Z. 32. Groote Markt 3. Zalmstraat 22. „Constantia", Hoogstraat. Te VlaardixgenMarkgraafstraat 20. Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne menten aangenomen. De aboDné's worden verzocht bij adresverandering daarvan kennis te geven aan de Administratie. Colportage. De colportage te Vlaardingen en Maassluis is weder ter hand geuomen. Wie echter verzekerd wil zijn ge regeld „De Moker" te ontvangen, geve zich aan de administratie of de colporteurs op als abonnée. De prijs is 25 cents per 3 maanden of 30 cent fraco per post. De Zaaier. Bond van jonge arbeiders(sters) in Nederland, Afd. Schiedam. De wandeltocht van den len Paaschdag, gaat wegens te weinig belangstelling niet door. Zondag 27 April des avonds te zes uur h.h. vergadering, onderwerp: „Staatsinstellingen." Het Bestuur. Bij de behandeling der begrooting is door onzen par tijgenoot de Bruin in den Raad gesproken over de (vooral in den zomer)"groote verontreiniging van het drinkwater door den bacterie crenotrix p lyspora en erop gewezen dat wel de deskundigen zelfs geen zeker heid kunnen gjven omtrent den oorsprong van het kwaad en ook hjj zich dus daaraan in geenen deele wenschte te wagen, doch dat het me kwaardig is, dat te Rotterdam het verschijnsel sinds de helft der tachtiger jaren werd waargenomen, hier sinds een jaar of vijf, terwgl te Vlaardingen deze bacterie niet bekend is. Waar nu bjj allen een ve-schillende filtrage wordt toegepast, opperde de Bruin het d nkbeeld, te doen onderzoeken of de wjjze van filtrage wellicht invloed op het verschijnsel kan hebben. Reeds dadelijk bij die eerste besprekingen bleek van de zijde der commissie-leden, dat de heeren aangebrand waren. De heeren van de gas- en waterleidingcommissie zijü zóó overtuigd dat het aan de inrichting onder hun be heer staande „la reine la blanche" is, dat ze niet dolden kunnen, dat een ander met den toes'and niet zoo volkomen tevreden is. In 't bijzonder de heer Witkampf kon z'n misnoegen niet verbergen en zoo dikwijls als de kwestie ter snrake kwam keek-ie zoo grimmig als 'n Russische beer! Intusschen rolde het balletje voort. De directeur dieode rapporten in, de Bruin critiseerde deze en ein delijk moest besprekingen der gewisselden stukken in den Raad volgen. 't Was vooraf te zeggen, wat het einde der kwestie zijn zou. De aangebrande, in zijn ijver om den direc- teor en de commissie te beschermen zéér-voorbarige meneer Witkampf, had de handigheid begaan, de kwestie te vertroebelen en onmogelijk te maken. De directeurs-kwestie was gesteld, want de heer Witkampf had verklaardindien de Bruin gelijk heeft en de cijfers van den directeur valsck waren, dan mochten wij den Directeur niet handhaven! Door deze geheel verkeerde stelling ten opzichte der kwestie, achtte het gros der raadsleden blijkbaar het mogelijk te erkennen wat voor de hand lag: nl. dat door den directeur cijfers over het filter-opper vlak waren gegeven, die onjuist waren. In zijn eerste rapport aan de commissie toch schreef de directeur: De Schiedamsche Waterleiding beschikt over 5 filter bedden met een gezamenlijk oppervlak van 5400 vierk. M. en leverde in 1906 een hoeveelheid van 1.062.531 kub. M. water af, zoodat voor elke in dat jaar afgeleverde 1000 kub. M water een filteroppervlak van 5.1 vierk. M. beschikbaar was. Rotterdam, onze naaste buur bovenwaarts van Schiedam, aan de rivier gelegen, had in dat jaar een filteroppervlak van 43.200 vierk. M., een aflevering van 25.595.789 kub. M. en derhalve een beschikbaar filteroppervlak per 1000 kub. M. van 1.7 vierk. M., terwijl Vlaardingen, onze buur benedenwaarts de cijfers 1980 vierkante M. 565 160 kub. M. en 3.5 vierkante M. vertoonde. Deze cijfers gaven dus het filter-oppervlak in ver houding tot de afgeleverde hoeveelheid water De Bruin beweerde in zijn kritiek dat deze cijfers valsch waren, omdat de vergelijking met Rotterdam en Vlaai dingen valsch wa=, daar toch passeert het water één filter, terwijl het hier in den regel van de voorfilters op de nafilters overgaat. De filters zijn als volgt geconstrueerd. te Rotterdam te Vlaardingen rivierzand fijne biggels grove biggels rivierzand duinzand rivierzand fijne biggels grove biggels Te Schiedam zijn volgens het rapport van den directeur (blz. 55) twee onzer filters ingericht als te Rotterdam en de drie andere als die te Vlaardingen. De Bruin hield vol tegenover de heeren Gouka en Ris dat hier van voor-op nafilter werd gewerkt en wees er op, dat de directeur in zjjn Rapporten dit ook niet ontkent. De heer Ris durfde zelfs meer te beweren dan de directeur ooit gedaan heeft Trouwens, de heer Ris die het air had van iemand die de kwestie eens even zou beslissen, gaf geen blijken ervan dat hij de allereenvoudigste vragen ervan onder de knie had. „De cjjfers waren wel juist," zjj hij, „want de grondopper- vlakte was er toch Jawel, doctor, maar als op dezelfde grondoppervlakte zesmaal gefiltreerd wordt, dan blijft de verhouding tot het afgeleverde water ook niet de zelfde De heer Ris was ook niet handig, waar hij 't eene oogenblik beweerde, dat de directeur alléén de tech nicus was en 't andere oogenblik noodig had te zeggen, dat de directeur natuurlijk moet afgaan op zjjn personeel. De heer Van Westendorp echter herinnerde zicli wel zooiets dat 't vroeger geweest had zooals De Bruin het voor stelde. Maar wat 20 juar geleden geacht werd noodig te zijn kon nu toch wel minder, noodig zijn gebleken. Is het reeds 20 jaar geleden, dat de heer Van Westendorp voorzitter der gascommissie was? Wij meenden dat 't de helft kon zijn. De heer Van Westendorp echter was de eenige die iets van de waarheid erkende. De groote rest van de vroede familie ging op in één gehuil dat de aanvallen allen grond miste; dat de aanvaller niets van de zaak afwist, omdat ie geen technicus was, enz. enz. De heeren zelf waren i natuurlijk zeer op de hoogte althans ruim voldoende, om tot een ander, die ze onder den neus kon duwen dat zij met 'n onderzoek begonnen, toen 't zijne reeds was afgedaan, te zeggen dat hij er niets van wist. De heeren hebben ons laten zien waartoe ze in staat zijn, als eigen- of vriendjes-belangen in 't gedrang dreigen te komen. Over de cijfers zelf moesten ze niet spreken, dat kwam in d'r kraam niet te pas; ze moesten alleen 'n boom (en 'n heel grooten ookopzetten over de vermetelheid van De Bruin om over technische zaken te praten, waarvan iijj natuurlijk geen jota verstand had. Maar De Bruin bedankte de heeren feestelijk er voor, zich in dien toch te la'en dringen; beweerde dat de kritiek op de cijfers geen zier met techniek had uit te staan wilde wel gelooven dat de heer Gouka waarheid sprak in zijn bewering dat het water uit de vooriilterg goed is, maar achtte het dan toch zaan de zoo omslachtig ge- constueerde en zooveel duurdere n filters af te schaffen. Maar 't heiligst ideaal was, den Direct ur in 't gelijk testellen, en dus deden alle beweringen niets. Een motie door De Bruin ingediend, de wenscheljjk- heid van een deskundig onderzoek naar de filtrage- methode uitsprekende, werd verworpen met slechts twee stemmen voor, die van den beer Koopmans en De Bruin. Daarmee was de zaak in den Raad van de baan geknikkerd. IV. 15. Welke rechten op zijn loon heeft de arbeider bij ziekte of ongeval? Geen enkel recht op loon heeft de arbeider, indien de ziekte of het ongeval door eigen schuld wordt ver oorzaakt. Is dit niet het geval, dan heeft hij korter of langer recht op de uitbetaling van het volle loon; de duur van die uitbetaling hangt af van den tijd dien men reeds in dienst was, van den duur van den op zeggingstermijn en van mogelijke uitkeering tengevolge van verplichte verzekering (tegen ziekte of ongeval.) Indien een arbeider zich vrijwillig particulier verzekert, fiau ontslaat dit feit den werkgever niet van de ver plichting tot uitbetaling van het volle loon. Is de arbeider in een verplichte verzekering zooals bij de Ongevallenwet, dan mag de werkgever die verplichte uitkeering aftrekken van het uit te betalen loon. Verder is het moeielijk een algemeene bepaling te geven omtrent den verplichten duur van loonsbetaling deze zal in bijna alle gevallen verschillend zijn. Een goed bureau van arbeidersrecht en een goede vakver- eeniging zullen het best alle afzonderlijke kwesties kunnen behandelen. 16. Wannéér heeft de arbeider nog meer recht op de volle uitbetaling van zijn loon, zonder arbeid te hebben verricht De wet no-mt eenige gevallen met name op (zie ook vraag 2, in De Moker van 28 Maart), n.l. a. indien de wet of de overheid den arbeider een verplichting oplegt, die hem belet te arbeiden, (kiezen bjjv.) en waarvoor hij geen vergoeding krijgt (zooals getuigengeld) h. indien de arbeider buiten zijn schuld niet kan werken, zooals bij de bevalling van zijn vrouw, het overlijden van huisgenooten of naaste bloe t- en aan verwanten c. indien de werkgever door andere oorzaken dan door overmacht (brand, vorst, enz.) geen werk te ver geven heeft, hoewel de arbeidsovereenkomst nog niet atgeloopen is. Afgeweken kan worden van deze wettelijke voor schriften, indien dat bij schriftelijke overeenkomst is bepaald (zie vraag 2.) 17. Om den hoeveel tijd moet het tijdloon worden betaald Het tijdloon is het loon, overeengekomen per uur, per dag, per week, per maand, per jaar enz. De wet maakt hierbij scheiding tusschen de arbeiders die f 4.of minder per dag verdienen en hen die meer dan f 4.per dag verdienen. a. De arbeiders met f 4.of minder loon p. dag. In geen enkel geval, zelfs niet bjj een schriftelijk contract mag deze uitbetaling in langere termijnen dan een halve maand geschieden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1908 | | pagina 1