No. 25,
ZATERDAG 22 Augustus 1908.
8e Jaargang.
ORGAAN qer Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stukken yoof 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Uit (de Afdeeling.
it
Aan de arbeiders in Nederland.
Brochurenhandei.
Het Gentscbe stelsel van verzeke
ring tegen werkloosheid.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Mj v00rMetaling.
franco per post 30 cent j J
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Rhoonschestraat 7boven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam: Beierlandschestraat 1.
Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Te Vlaardingen: Markgraafstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bjj adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
[er ziji
Wie wil onder Ajne of hare vrouwelijke kennissen
gratis het vlugschriftje getiteld: De Soc. Democratie
en het Vrouwenkiesrechtverspreiden Men vrage ze
aan bij den secr. onzer Afdeeling. Op eene doelmatige
verspreiding rekenen wij.
Zondag zal er te Rotterdam vanwege de
federatie S. D. A. P. en den Rotterdamschen
Bestuurdersbond een openluchtmeeting wor
den gehouden voor Vakorganisatie, Wettelijken
10-urendag en Algemeen Kiesrecht.
Iedereen moet dien dag naar Rotterdam
naar de meeting.
Vereenigingen, welke geen uitnoodiging
mochten ontvangen, verzoeken wij toch hun
deelname niet te ontzeggen.
Wij moeten in grooten getale aanwezig
zijn als voorlooper van de groote landelijke
Meeting op 13 September in den Haag.;
Zegt het voort.
Het bestuur van de Afd.
Schiedam der S. D. A. P.
Wij verzoeken den meetinggangers nit de stad om 93/i
uur in „Constantia" te zijn, vanwaar wjj dan gezamenlpk
vertrekken. Zelfs van hier moeten we gezamenlijk
gaan.
Dus niet opzichzelf naar 't Hoofd, maar hoe grooter
de clnb is hoe beter.
Het bestuur van de Afd.
Schiedam S. D. A. P.
Zondag 23 Augustus, 's morgens half elf, zal
er een boot varen vanaf het Hoofd tot aan de Oude
Plantage, tegenover het terrein waarop de Meeting zal
gehouden worden. Prys 15 ets. de persoon.
Arbeiders, maakt van deze gelegenheid gebruik
Niet één mag op deze meeting ontbreken.
Het Bestuur van den S. B. B.
De Zaaier. (Bond van jonge arbeiders(sters) in
Nederland, afd. Schiedam.) Wandeltocht op Zondag
30 Aug. des morgens 7 uur, aantreden bjj „Constantia".
Contribntie-inning Zaterdag 810 in „Constantia* bjj
J. Wessel, penningmeester.
De Secretaris. -
Kameraden
De strijd tnsschen den Bond van sleepbooteigenaren
en den Bond van Machinisten en Stokers is snel be
slecht. De onderkruipers kwamen, dank zjj de malaise,
die overal heerscht, in grooten getale op. Deze strijd
der arbeiders is das verloren door toedoen van mede
arbeiders.
Thans staat de Bond van Machinisten en Stokers
voor de noodzakelijkheid om een groot aantal slacht
offers te steunen.
Eenige honderden hoofden van gezinnen staan nog
op straat en het is te voorzien dat bjj de slapte in
het bedrjjf en het te werk stellen der onderkruipers
noch geruimen tjjd zal duren.
Deze flinke kerels, die met moed in den strijd gingen
om hunne organisatie te behouden en de pogingen der
patroons om hunne positie te verslechteren af te weren,
mogen niet worden overgelaten aan den honger.
Wjj doen hierbjj een krachtig beroep op u om steun
te verzamelen zooveel als in uw vermogen is en ver
zoeken n zoo spoedig mogelijk uw bjjdrage te willen
zenden aan het Bureau van den Bond van Machinisten
en Stokers in Nederland.
Het Dageljjksch Bestnur van het N. Y. V.
Henri Polak, Voorzitter.
J. Ondegeest, Secretaris,
Giften worden
B. B., Gebouw
van dit blad.
ingewacht bij de Penn. van den S.
,Constantia" en bij de Administratie
Binnenkort zal verschenen een boek getiteld
Klanken van Strijd,
bijeengegaard nit de geschriften van
W. H. Yliegen
ter herinnering aan zjjn 25-jarige deelname aan de
socialistische beweging.
Gaarne zag ondergeteekende, dat wie zoo'n boek
wenscht, dat even opgaf met het oog op de te bestellen
exemplaren. De prijs is ingenaaid tl.—, geb. f 1.40.
Voor den brochurenhandei
M. J. v. DIJK.
Er is in den laatsten tijd zooveel over „het Gentsche
stelsel" gesproken en geschreven, dat het ons goed leek,
in De Moker een en ander over dat stelsel mede te
deelen.
Het is bij de behandeling van het werkloozen-vraag-
stnk in den gemeenteraad gebleken dat niet iedereen
die over het „Gentsche stelsel" spreken ging, er ook
iets van wist. Voor dezen echter gaat men geen
opstel er over schrijven, omdat het voor ons niet zeker
is, of 't met hen niet gesteld is als met dat soort
honden, dat zoo slecht hazen vangt.
't Had 0. i. er veel van, dat 't hier weer ging over
de kwestie of men heel erg of wat minder erg be
vreesd is, de taak der gemeente, haar door een ijzeren
noodzakelijkheid opgelegd, ook te gaan uitvoeren en
maatregelen tot bescherming van de ekonomisch-
zwakkeren in onze samenleving te treffen.
En bij iedere sociale maatregel immers staan, de
volbloed vertegenwoordigers der bezittenden klasse, die
in onzen gemeenteraad ook al niet ontbreken, (Jansen
Van der LaanBender) uit natuurlijken aandrang
tegenover de belangen der arbeiders. Daarvoor ook zijn
ze de brandkast-beschermers bij nitnemendheid.
En daarnaast ziet men 'n groepje dat meent 'n midden
stand te vertegenwoordigen en daarom zwevende tus-
schen hangen en wurgen, onbekend met de zaken zélf,
niet wetend of vóór of tegenstemmen in 't „belang"
van den middenstand kan zijn, weifelen over alles, dan
eens voor-, dan weer achterswaarts roeiend.
Dezulken vinden misschien in het hier volgende wel
iets 1-e-z-e-n-s-w-a-a-r-d-i-g-s.
Maar in hoofdzaak meenden we deze beschouwing
goed voor de belangstellendende arbeiders, in 't bij
zonder de georganiseerden.
Den 18en April 1904 werd te 's-Gravenhage in een
openbare vergadering door den heer Lonis Varlez,
advocaat te Gent, het Gentsche stelsel uiteengezet in
een rede, welke later gedrukt is uitgegeven.
Wij meenen niet beter te kannen doen dan nit het
verslag dier rede het voornaamste weer te geven. Men
houde er rekening mede, dat de redevoering dateert
van 1904.
Evenals vele andere steden, zocht Gent sedert lang
eene oplossing van de vraag der werkloosheid, toen in
1898 door den gemeenteraad eene commissie van on
derzoek werd benoemd, om zich met die zaak bezig te
houden. Daar ik mjj van te voren nog al met die zaak
bezig gehouden had, werd ik tot verslaggever van die
commissie benoemd en had op die wijze de gelegenheid
de navolgende denkbeelden te doen kennen en te ver
dedigen.
In die commissie dan werd een stelsel van onder
stand voorgesteld, te verstrekken aan die werkloozen,
die leden waren van vakvereenigingen of deel uit
maakten van een bijzondere spaarkas. Men stelde voor
aan die werkloozen, die zich van te voren hadden
trachten te wapenen tegen de nadeelen der werkloos
heid, van stadswege geldelijke aanmoediging te verleenen,
in evenredigheid van de opofferingen, die zij zich per
soonlijk getroostten om zich tegen de gevolgen dei-
werkloosheid te beschutten. Zjo de werklooze er voor
gezorgd had, dat hij gedurende zjjne werkloosheid een
uitkeering van een frank daags kon krijgen, znlks
doordat hjj gespaard had of zich aangesloten had bij
een vakvereeniging, dan zou hij van het stedelijk fonds
krjjgen eene toelage, varieerend naar de ruimte van
kas van het fonds zelf, maar tot ten hoogste 100 pCt.
van de uitkeering, die hij zichzelf had kannen ver
zekeren.
Kreeg hij zelf slechts een uitkeering van fr. 0.50,
dan zon üij de helft dezer toelage krijgen. Had hij
niets gedaan om zich zelf een uitkeering te verschaffen,
dan zou hij ook in het geheel geen toelage van het
stedelijk fonds ontvangen. „Help u zelve, zoo helpt u
God of de gemeente," zoo was de leus van de instelling.
Op die wijze hoopte men een stevige aansporing te
verkrijgen voor de vakvereeniging tot verzekering van
hare ieden tegen werkloosheid en daardoor eene groote
vermeerdering van het getal vrijwillig tegen de treurige
gevolgen der werkloosheid verzekerde werklieden.
In de commissie, waarin de gemeenteraad in gelijk
getal industrieelen, werklieden en economen, behoorende
tot de verschillende poli'ieke partijen, benoemd had,
genoot dit voorstel een uitstekend onthaal. Het werd
met op één na algerneene stemmen aangenomen en
vervolgens vond het hetzelfde goede onthaal in den
gemeenteraad, waarin toch afgevaardigden van alle
partijen zitting hebbenconservatieven eu democraten,
katholiek°n, gematigden en radicalen, liberalen, socialis
ten, neringdoenden enz.
Uit voorzichtigheid en omdat de instelling nieuw
was, had men voorgesteld slechts een proef te nemen
en het bestaan der instelling voorloopig voor drie jaren
te verzekeren. Sedert het begin van dit jaar zijn die
drie jaren om, maar de uitslag was zoo voldoende, dat
de gemeenteraad van Gent een paar maanden geleden
besloten heeft het werkloozenfonds definitief te organi-
seeren. Deze beslissing is met algerneene stemmen
genomen en voor dat fonds is een gewoon jaarl\jksch
crediet van 15.000 fr. toegestaan.
Om dat resultaat te bereiken, n.l. alle partijen en
maatschappelijke klassen te doen samenwerken tot dat
V
