No. 36 ZATERDAG 7 November 1908. 8e Jaargang. ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij. Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s, 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn. De Moker fdeelingsnieuws. De opening der Ambachtsschool. ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal J Uj vooruithetaUng. franco per post 30 cent j Losse nummers 2 cent. Bureau van Redaktie Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat. Bureau van Administratie Rlioonschestraat Tboven ADVERTENTIEN: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. is eiken Zaterdag verkrijgbaar Te Schiedam: Beierlandschestraat 1. Nieuwsticht N. Z. 32. Zalmstraat 22. „Constantia", Hoogstraat. Te Vlaardihgen Markgraafstraat 20. Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne menten aangenomen. De abonnéJs worden verzocht bij adresverandering daarvan kalaïs te geven aan de Administratie. Ons niuive gebouw. Met 1 December zal onze afdeelin! haar nieuwe gebouw betrekken. Dat is thans officieel vastgesteld. Partijgenooten en geestverwanten, wij rekenen er op dat vóór dien tijd een groot aantal aandeelen is ge kocht. Gij behoort nu ook op die wjjze te toonen, dat gij veel over hebt voor de groote zaak waarom wij strijden. Het Bestuur. St. Nicolaasfeest. Evenals vorige jaren is de leeftjjd der kinderen welke deel kunnen nemen, wederom van 3—12 jaar gesteld. Zaterdagavond van 81/»51/» 'uur en Zondagavond van 67 uur houdt de Commissie wederom zitting in „Constantia" tot het inschrijven der kinderen. Onders welke hun kinneren laten deelnemen aan dit feestje verzoeken we dringend er niet tot den laatsten dag mee te wachten. Hoe eer we het aantal der kleinen weten hoe makkelijker het ons is. Bij de leden der Commissie aan huis worden geen kinderen ingeschreven, dit geschiedt alleen in „Con stantia". Voor diegenen welke nog eene gave ('t zij groot of klein) overhebben, zij hieronder de adressen der Commissie vermeld. M. J. van Dijk, Kreupelstr. 22J. van Wagtendonk, Stationstraat 9W. BoenderHagastraat 71P. Ooms, Bakkershaven 43; Mej. A. As, Villastraat 18; J. Yerdijsseldonk—Kok, Dwarsstraat 60aC. van Woer- kom—Schwagerman, Hendrinastraat 16. Als wij veel ontvangen, kunnen we de kleinen ook goed bedenken. Een ieder onthoude dit eens. De Commissie. Aandeelen in de rentelooze leening voor het ameublement van ons nieuw gebouw zijn Zaterdag avond verkrijgbaar a 50 cent in „Constantia" en verder bij alle bestuursleden. Vele partijgenooten (waaronder zelfs zij die het wel missen kunnen) zijn nog niet in het bezit van aandeelen. Men wachte er niet te lang mee. Het Bestuur. Verkrijgbaar „Vorstenschool", ing. f0.20 in „Constantia". De Brochurenhandelaar. Soc.-Dem. Iieesclub. Leden dezer club ver zoeken we Zaterdagavond van 910 uur hun contri butie te komen afdragen. Men gelieve de controle- boekjes niet te vergeten. Voor diegenen welke Zater dagavond niet kunnen, bestaat gelegenheid op Zondag morgen van 11—ll1/, uur. Nogmaals verzoeken we dat niet één lid deze keer het vergeet, en vooral de boekjes meebrengen. Het Bestuur der Club. De Ambachtsschool is feestelijk geopend. De feeste lijkheid bestond in de tegenwoordigheid van Minister Heemskerk en den Commissaris der Koningin in Zuid- Holland en in het afsteken van een aantal redevoeringen. Hoezeer wij het bezit van een Ambachtsschool voor Schiedam noodig achten en dus het tot stand komen van een dergelijke school toejuichen, is er bij de ge schiedenis van die oprichting zooveel geschied dat naar onze overtuiging verkeerd is en zeer nadeelige gevolgen zal hebben, dat wij met de feestelijkheid der opening niet kunnen instemmen. w Reeds de geldelijke toestand deugt niet. De inkomsten uit de contributies der leden bedragen jaarlijks niet meer dan f 900.Daartegenover staat een jaarlijksche subsidie van het Rijk van f 11.500.van de provincie van f 3000.en van de gemeente van f7000.(met inbegrip van lokaalhuur van de Burger-Avondschool). De gelden voor grondaankoop, aanbouw en inrichting zjjn verschaft door de Gemeente Schiedam op f2000.— na, die het Rijk voor de inrichting gaf. Het aandeel van het particulier initiatief is geldelijk dus gelijk nul. Waar dit te voorzien was, had het geen zin van deze school een particuliere te maken. De Wethouder van Onderwijs verklaarde destjjds dan ook dat hjj alleen daarom voor deze particuliere school was, omdat de de inspecteur De Groot herhaaldelijk met nadruk had verklaard, dat het Rijk aan gemeentelijke Ambachts scholen niet, maar aan particuliere wel subsidie ver leende. En zooals deze Wethouder, dachten de meesten. De nadeelen eener particuliere Ambachtsschool hebben wij herhaalde malen uiteengezetdaar komen wij dus niet meer op terugmaar groot en overwegend zijn ze. Verkeerd is voorts de wijze waarop de bouw heeft plaats gehad. Alleen om op den voorgestelden datum te kannen openen, heeft men gespot met kosten en degelijkheid. Indien men naar de eischen van zuinigen maar degelpken bouw had geluisterd, had men er i of 6 maanden langer over moeten doen en dan minstens één derde goedkooper gebouwd. Daar komt nog bij, dat men wel een ervaren aannemer, maar geen ervaren (althans voor zulk een bouw ervaren) architect had. Wat dat zeggen wil, weet ieder die wel eens wat van bouwzaken heeft gehoord of ondervonden. De Ambachts school is door deze wijze van doordrijven op een op- richtings-kapitaal gejaagd, dat om van te rillen is, en heeft zich een bedrag van onderhoudskosten op den hals gehaald waar de latere bestuurders der Ambachts school wanhopig van zullen worden. Een reuzenfout in de school is voorts de allerake ligste gehoorigheid, een gevolg van onoordeelkundigen bouw en van de overhaasting bij het werk. Tegenwoordig weet men van schoolbouw toch wel een en ander af. Maar dan moet men ook aankloppen bij iemand, die ervaring van schoolbouw heeft. Leelijk is verder de gevelverdeeling en de in den gevel aangebrachte versiering. De achter aangehangen schoorsteenen en de zonder eenig architectonisch ver band aangehangen koppen aan de voorzijde zijn zelfs wanstallig. Wfl zouden deze ljjst van zeer belangrijke aanmer kingen nog belangrijk kunnen uitbreiden. Maar wjj zullen het* er nu maar bij laten. Van de beginne af hebben wij gewaarschuwd tegen den verkeerden opzet, en voortdurend hebben wjj de latere fouten aangewezen. Tevergeefs. Natuurlijkwp zijn immers sociaal-demo craten. En iedere burgerpartij juicht er over, als wjj haar concurrent eens geducht te pakken nemen. Maar tezamen hebben alle burgerpartijen de gemeenschappe lijke overtuiging, dat alleen bjj hen de ware wijsheid berust, en de gemeenschappelijke gezagsopvatting dat zij toch nog kunnen doen wat zij willen. Het doet ons intusschen ten zeerste leed dat naar onze zoo gezonde kritiek niet geluisterd is. De toekomst zal ons in 't geljjk stellen, maar dan.is het te laat. En wat die andere kwestie betreft, wij zullen de heeren spoedig genoeg laten merken, dat zij met ons rekening moeten houden, ook te Schiedam. En dan zullen wij wel afrekenen. De feestredevoering begonnen met een rede van den heer van Harwegen den Breems, aan wien de minder aangename taak was ten beurt gevallen, iedereen en nog meer te beloftuiten. De minister hield een echt speechje van „gematigde onverschilligheid". Burgemees ter Brants kwam daarna. Onder veel onbeduidends en veel oppervlakkigs is er in die burgermeesterlijke rede nog iets van anderen aard op te merken. Wij zullen er dat even uit pikken. De burgemeester sprak van de verheugenis van het gemeentebestuur „over iedere nieuwe vereeniging die op de een of andere wijze, den kinderen des volks den levensstrijd wil komen vergemakkelijken." Wij dachten aan 's Burgemeesters houding tegenover „Kunst aan het Volk", en de vraag rees op, hoe moet die man beoordeeld worden, naar zijn woorden of naar zijn daden Voorts had de Burgemeester het over de argumen ten van hen, dat te Schiedam de ambachtsschool ge meentelijk moest wezen. De eenige wezenlijke argumen ten, daarvóór aangevoerd, allen ontleend aan het feit dat 9 tienden der bevolking uit arbeiders bestaat en dat het financieel particulier initiatief alhier machteloos is, bleven achterwege. Heeft de burgemeester zóó weinig kennis genomen van het onderwerp, dat hij behandelde, of speelde zijn geheugen hem parten Het stuk met het Duitsche vers, waarin hij bijna bleef steken, slaan wjj over. We dachten alleen hoe jammer dat zooveel letterkundige en declamatorische gaven niet vollediger ontwikkeld zijn En dan komt een gedeelte, dat wij in zijn geheel afdrukkenwij kunnen de verleiding niet weerstaan. Schiedam de nijvere, keert zich met hare nieuwe industrieën van dat zwarte oude gedeelte, naar die eeuwige jonge en frissche en levenskrachtige zijde, naar haren Maas, waar zij veel te lang, veel te ver afbleef. Maar zal deze wenteling, deze ver nieuwing mogenlijk zijn zal zij normaal uitgevoerd worden, dan zal dit zijn door hoogen bloei van het ambacht. Daarom verheugt het B. en W. zoo dat de commissie voor de Ambachtsschool, hen zulk een schoon, zulk een doelmatig gebouw kon binnen leiden. Hier zal de ambacht weer meer en meer, weer beter begrepen worden, weer tot zijn recht komen. Hier herneemt het, naast de steeds sneller, eenvormig scheppende machine, zijne eere plaats. Werkeloosheid, de geessel die hoe langer zoo meer, ons volken geesselen gaat, vond ook mede een oorzaak van ontstaan hierin, dat zoovele ambachts lieden nog nooit hun eigen ambacht gekend hadden en zich daardoor in discrediet brachten bij het kapi taal, dat ongaarne, aan smakelooze revolutiebouw- achtige constructiën zijn steun geeft. Door deze ambachtsschool zal dus mede, de strijd tegen werk loosheid aangebonden worden. Dit stuk is van een allesvernietigende naïviteit door hoogen bloei van het ambacht zal Schiedam de nijvere zich omwentelen naar hare Maas door de ambachtsschool zal de werkloosheid mede bestreden wordenhet ambacht zal de werkloosheid opheffen Wat zal Minister Heemskerk de jolige met zjjn vriend Talma den tevredene gesmuld hebben van deze dolzin nige economische ketterijen van den burgemeester van den jeneverstad, Brants, den kostelijken Heeft Burgemeester Brants nooit eens iets gelezen over de oorzaken van den oudergang van het hand werk en nooit iets over de ongeschiktheid van het moderne handwerk, zelfs het kunsthandwerk aan de grootkapitalistische machinale voortbrengingswijze en nooit iets over het maatschappelijke voortbrengingsstel- sel dat in het grootbedrijf algemeen is Op zichzelf is deze dwaasheid niet erg. Maar als men bedenkt, dat in een tjjd van zeer eigenaardige ont wikkeling zooals Schiedam thans doormaakt de stad onder burgemeesterlijke leiding staat van iemand die zóó weinig economisch inzicht en staathuishoudkundige kennis bezit als nit het aangehaalde stukje blijkt, dan wordt men toch kregel en betreurt men het dat er geen betere kracht aan het hoofd der gemeente staat. En nu staat de ambachtsschool daar. Wij vreezen voor haar toekomst. DE MOKER

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1908 | | pagina 1