Ditjes en Datjes.
Uit den Gemeenteraad.
Vlaardingsebe IJzerkoekjes.
Onze uitvoerige bespreking over de begrootings-
debatten in den Raad zal in het volgende nummer van
De Moker verschijnen. Wij bepalen ons thans tot het
overnemen van de korte overzichten uit Het Volk
In de jongste raadsvergadering werd met algemeene
stemmen goedgevonden een voorstel B. en W. om aan
den Schied. Bestuurdersbond een schoollokaal af te staan,
ten dienste zijner cursussen in Ned. taal enz., zooals
ook reeds sinds twee jaren geschiedde.
Bjj de algemeene beschouwingen over de begrooting
wees De Bruin er op, dat de stand der begrooting weer
gelijk als vorige jaren wasdat de uitbuiting der
monopolie-bedrijven van gasfabriek en waterleiding op
denzelfden voet wordt voortgezet en dus de onbillijke
belastingdruk op den verbruiker blijft gehandhaafd.
Waar door het vertrek van den rector van het gym
nasium gelegenheid was op dit dure onderwijs-instituut
wellicht een leeraars-traktement te bezuinigen, had spr.
tot z'n leedwezen gezien, dat reeds een oproep was
gedaan voor leeraar, ook al had de voorzitter in de
vorige vergadering verklaard, dat de vraag of de vaca
ture niet behoeft te worden aangevuld, vóór Januari
niet beantwoord behoefde te worden.
De zorg voor het lager onderwijs daarentegen laat
veel te wenschen over. In een der scholen zijn twee
klassen van elk 40 leerlingen in één lokaal onderge
bracht. Van dat onderwijs komt niets terecht. Een nieuwe
school is dringend noodig moet van Ged. Staten
voor 1 November 1909 zijn gebouwd, maar die termiju
kan niet worden afgewacht. Spreker vraagt hoever de
plannen tot bouw eener nieuwe school wel gevorderd zijn.
Ten slotte besprak De Bruin den rechteloozen toe
stand van gemeenteambtenaren en -werklieden, betoogde
de noodzakelijkheid van werkliedenreglement en scheids
gerecht. Hij eindigde met een motie in te dienen van
den volgenden inhoud
„De raad, de noodzakelijkheid van de regeling dei-
rechtspositie van de gemeente-ambtenaren en -werklieden
erkennende,
noodigt B. en W. uit voorstellen daartoe bij den ge
meenteraad in te dienen.**
Een wonder geschiedde na ampele bespreking werd
de motie met algemeene stemmen aangenomen.
*In de Dinsdag gehouden raadsvergadering haalden
de kerkelijken een mooien langen neus. In de vorige
vergadering was als lid der commissie van toezicht op
het L. O. benoemd iemand die als no. 2 op de voor
dracht van B. en W. stond. Alle kerkelijke stemmen
waren no. 2 toebedeeld, vermoedelijk omdat no. 1 ver
dacht wordt er een zeer paganistische denkwijze op
na te houden. Thans was van den benoemde bericht
ingekomen, dat hij voor de eer bedankte.
Bij de regeling van 't salaris van den hoofdopzichter
der gemeente-reiniging werd door de kerkelijken in
hoofdzaak afgestemd een voorstel om 't maximum op
f 1500 te brengen en dit op f 1300 bepaald, maar tevens
aan den tegenwoordigen ambtennar een gratificatie van
f200 toegekend.
De Bruin ging tegen deze manier van salarieereD,
waarin elk systeem, waarover de heeren der rechter
zijde het altijd zoo druk hebben, ontbreekt, te keer en
wees op het zeer gevaarlijk precedent, dat alzoo werd
geschapen. Maar de hoofdopzichter (die van de familie
is) kreeg natuurlijk z'n gratificatie.
Bij de voortgezette behandeling van de begrooting
vroeg De Bruin nadere inlichtingen over de oproeping
van een conrector voor het gymnasium, welke in strijd
was met eventeeele bezuinigingsplannen. Indien be
zuiniging het onderwijs zou verknoeien, wilde spr. er
niet op aandringen, ook al blijft hij voorstander van
algeheele opheffing der inrichting.
De burgemeester, president-curator, verklaarde de
bezuiniging niet mogenliik.
Yoor afschaffing van het stedelijk muziekkorps was
door de antirevolutionaren een heele boom opgezet,
maar ze haalden bakzeil. De post werd aangenomen
en de aanvrage van due partikulieren muziekvereeni-
gingen, die zich reeds hadden aangeboden tegen beta
ling concerten te geven, werden afgewimpeld. De
Bruin drong er op aan, vereenigingen die kosteloos
uitvoeringen willen geven in 't openbaar, meer dan tot
nogtoe terwille te zijn.
Bij de inkomsten stelde De Bruin voor het schoolgeld
voor het hooger onderwijs te verhoogen. Aan B. en W.
werd opgedragen de schoolgelden voor hooger, middel
baar en lager onderwijs aan een herziening te onder
werpen en voorstellen bij den raad in te dienen.
Bij de post huur uit landerijen had een zeer uit
voerig debat plaats, bij welke gelegenh id De Bruin
aandrong op doeltreffender inrichting van speelterreinen.
Hij kreeg de toezegging dat het contract met den
huurder van 't z. g. u. exercitieterrein gewijzigd zal
worden om dit weer als speelterrein te benutten.
Een vermakelijke gebeurtenis tot slot.
Bij de behandeling der begrooting in de afdeeling
was blijkbaar van anti-revolutionaire zijde aangedrongen
op de benoeming van een 4en wethouder. De hongerige
anti-revolutionairen hebben nu 2 liefhebbers voor zoo'n
baantje, den Frieschen democraat Hobbe van der
Laan, en den Schiedamschen autocraat Goslinga. Uit
het verslag der afdeelingen was op te merken, dat in
openbare Raadszitting een voorstel in dien geest zou
worden gedaan of in elk geval de zaak behoorlijk be
sproken zou worden. Maar jawel, Hobbe van der Laan
bleef weg toen deze kwestie behandeld moest worden
en Goslinga zweeg. Natuurlijk: de katholieken hadden
te kennen gegeven, dat zij van een 4en (anti-revolutio
nairen) wethouder niets moesten hebben. Zm haalden
de anti-revolutionairen een leHijken langen neus.
Stemmen uit den R. K. Volksbond. In
de laatste maandvergadering van den R. K. Volksbond,
die volgens het verslag der Nieuwe Schiedamsche Courant
„zoo slecht bezocht" was, is een en ander behandeld
dat de moeite van het navertellen waard is. Het ge
noemde verslag vermeldt dat aldus:
Hierna werd door den voorzitter een minder
aangenaam geval met het informatiebureau mede
gedeeld, dat nog eenige discussie uitlokte, waarbij
ook het Bureau voor Arbeidsrecht ter sprake kwam.
Meerdere leden wraakten 't, dat in de laatste
vergadering van de Alg. Coöp. Bakkerij, de toelage
aan dat bureau van f 25 tot f 50 was verhoogd.
Aan het hoofd van dat „informatiebureau' staat
„pastoor" Frederiks. Die komt met deze openbaar
gemaakte geschiedenis er niet prettig af! Wat doet
nu ook een R. K. Volksbond hier te Schiedam met een
informatiebureau, als hij dat niet onder bekwame en in
arbeiderskringen vertrouwde leiding kan stelleu? Al
dat naapen, of liever dat gedwongen meedoen, heeft
toch geen ander gevolg dan dat de bloedarmoede van
den R. K. Volksbond ?alhier steeds meer aan den dag
komt. Zeker, Heeroom kan wel voor veel leden zorgen,
maar wat heeft men daaraan.
Eigenaardig, humoristisch bijna, is het volgende
(letterlijk overgenomen nit het verslag der N. Sch. C
Daarna kreeg het bestuurslid, de heer Zwartjes,
het woord en bepleitte hij het denkbeeld om, met
oog op het zoo even gewraakte ia de vergadering
van de Algem. Coöper. Bakkerij, in de afdeeling
Schiedam van den Ned. R. K. Volksbond eene
coöperatieve bakkerij op te richten. Hij wees op de
coöperatieve ondernemingen in andere Bondsafdee-
lingen en besloot met zijn denkbeeld in eene motie
te vervatten.
De Voorzitter moest er bezwaar tegen maken
die motie nu verder te behandelen, omdat ze niet
van te voren was besproken eu de vergadering
zoo slecht was bezocht; ze kon als eerste punt op
de agenda van de eerstvolgende vergadering wor
den gesteld en dan in de Volksbanier worden
aangekondigd.
Toonde de voorsteller der motie zich over dat
uitstel niet voldaan, verschillende leden betuigden
toch instemming met het denkbeeld van den Voor
zitter. Meerdere leden betoogden ook en de
Voorzitter stemde daarmede in dat 't gewenscht
is, eene katholieke coöperatie, komt ze tot stand,
niet als onderdeel v*n den Bond in te voeren.
Een der led n bepleitte ook het denkbeeld, eens
voor de derde standsmenschen, die 't veelal nog
niet snappen, door een bevoegd redenaar duidelijk
te doen maken wat coöperatie is, welk denkbeeld
bij het bestuur ingang vond.
Wij gelooven niet dat de Volksbond met zijn et'elijke
honderdtallen leden in staat is een coöperatie in te
richten, zelfs niet als de geestelijkheid voor leden zorgt.
Het akelige fiasco van de R. K. dansclub onder toezicht
en leiding der 3 pastoors hier ter stede bewijst, dat
zelfs bij een dansclub nog wat meer noodig is dan veel
leden en geestelijke adviseursMaar dit nog in het
midden gelaten, is het niet humoristisch, dat de Volks
bond met een Katholieke coöperatie de Katholieke
middenstanders (de R. K. Hanze) wil gaan bestrijden
Van Katholieke zijde wordt steeds ontkend, dat de
economische en maatschappelijke toestanden de hoofd-
groepeering der menschen bepalen en dientengevolge
ook hun economische en maatschappelijke inzichten;
door de praktijk wordt die ontkenning tot een belache
lijkheid gemaakt.
De kons op den kop. De kerkelijke meerderheid
van den Raad benoemde in een der laatste raadszit
tingen uit de niet-alfab°tische voordracht van de Comm.
v. Toez. op het L. O. niet no. 1 maar no. 2, omdat
deze katholiek is.
Maar no. 2 heeft bedankt voor zijn benoeming, omdat
hij van een dergelijke partijpolitiek niets hebben moet.
De katholieke en anti-revolutionaire Raadsleden kunnen
dat gevoelige lesje in hun zak steken. Het is dubbel
verdiend.
Maar
Zal de Comm. v. Toez. op het L. O. karakter genoeg
bezitten om nu niet middellijk of onmiddelijk in de
kaart der kerkelijke meerderheid te spelen
En zal no. 2 durven volhouden en thans een benoeming
blijven weigeren, om zijn eerste weigering niet tot een
gevolgloos besluit te verlagen
Wij wachten af. Er is hier een mooi stukje burge-
Ijjke moraal te bestudeeren.
Peuterwerk! Verschenen is het Algemeen Ver
slag over het sectie-onderzoek van de Begrooting voor
het jaar 1909' en de Memorie van Beantwoording van
Burgemeester en Wethouders.
Was het behandelen dezer Begrooting voor de Sectiën
een „ondankbaar" en „min aangenaam" werk, voor
ons Sociaaldemocraten, is alleen reeds de bijna van
deze voorloopige behandeling, of liever mishandeling
onzer Gemeentebegrooting, een bron van nieuwen
strijdlust.
Het aanschouwen van dit penterwerk stelt ons opnieuw
klaar en duidelijk voor oogen de noodzakelijkheid om
nieuw proletariersbloed in den Raad het spoort ons
aan meer nog dan tot nu toe de wegen te zoeken, te
werken om ook onzen invloed daar, in den Raad
sterker en sterker te doen gelden.
De tijden zijn slecht en vooral nu is voor ons kerke-
lijk-conservatief Dagelijksch Bestuur en zijn ditoRaads-
meerderheid het sluitend maken der Begrooting een
moeilijk werk.
De inkomsten, vooral die uit den Hoofdelijken om
slag, stijgen niet of niet noemenswaardmaar be-
laïting-verhooging voor hen die 't kunnen betalen,
progessieve heffing zoo sterk als de Rijkswet toelaat,
grooter aftrek voor levensonderhoud, opdat, naast ont
lasting der financieel onmachtigen, de bezittenden des
te sterker zullen kunnen worden belast, daarvan
moet ons gemeentebestuur niets hebben.
Rond en open zeggen B. en W. in haar Memorie
van Beantwoording
Reeds bij verschillende gelegenheden is door ons
medegedeeld, dat wij niet bereid zouden worden ge
vonden thans wijziging te brengen in de bestaande
verordening tot heffing van den hoofdelijk^ omslag!''
Maar dan moet maar weer die goeie, do<ir de heeren
voor Jan Lummel gebruikte massa, het1 kfcd van de
rekening worden gemaakt. r;
Ziet hoe zij mieren om toch nog md^t' een paar
centen te bezuinigen op wathet vdlk ten goede
komt.
De heeren vroegen,,of bij Gemeentewerken wel de
noodige zuinigheid werd betrachtde weelderige
schoolbouw deed het tegendeel vermoedenof
nitt „door wijziging der schoolgeldheffing-verordening"
wat meer uit de ouders was te pompen, want „menig
een, die tegen een schoolgeld van 15 of 20 cent geen
redelijk bezwaar zou kunnen inbrengen", betaalde thans
10 cent„of niet de dag- en weekgelden der werk
lieden bij ziekte zóó konden worden geregeld, dat met
ongesteldheid toch nimmer finantieel voordeel voor den
zieke ten koste der gemeente kon voortvloeien
„of niet meer en meer verpleging in het ziekenhuis
ten koste der gemeente werd gelast, waar verpleging
in het gezin zonder nadeel voor den patiënt had kunnen
geschieden
Vele van hen waren van meening dat „aan eene
nieuwe salaris-regeling voor het personeel der Gemeente
lijke Bewaarschool geen behoefte bestoni. Zij achtten
de thans uitgekeerde belooniugen voldoende, in verband
met de ontwikkeling van het personeel der bewaar
school en met den tijd in de school door te brengen".
En ten slotte kon naar hun meening op de kosten
van verfraaiing van ons Hof, de eenige ontspannings
plaats voor hen die zwoegen en tobben in onze „goeie"
gemeente, nog wel worden bezuinigd
Enkele leden, gunstig afstekende bij deze kerkeljjk-
conservatieve en liberalistisch-reactionaire bokken, maak
ten de opmerking „dat de Gezondheidscommissie wel
wat al te spaarzaam was met hare voordrachten tot
onbewo mbaarverk aring, gegeven het betrekkelijk groot
getal krotwoningen. Dit gold te meer waar tegenwoordig
door de lage huurprijzen de bewoners dezer krotten
minder moeilijk andere woningen zullen kunnen vinden,
dan in tijden van woningnood."
Zij vroegen „hoe het stond met de zoo hoog noodige
verordening op de keuring van levensmiddelen", en „of
niet spoedig eenige mededeelingen betreffende de reeds
bij de Begrooting voor 1908 bepleitte verzekering tegen
de geldelijke gevolgen van ongevallen voor het politie
personeel, den Raad zouden bereiken."
B. en W. antwoordden, dat door langdurige uitstedig-
heid van den Voorzitter der Gezondheids-Commissie de
beide eerste punten aanmerkelijke vertraging hadden
ondervonden, en dat, wat het laatste pnnt betreft, de
resultaten van een onderzoek naar de mogelijkheid van
de regeling dezer zaak door de gemeenten onderling
zullen moeten worden afgewacht
Zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet
De specifiek-calvinistische onverdraagzaamheid kon
ook bjj deze voorloopige behandeling van de begrooting
niet nalaten weer eens te trachten de niet-calvinistische
burgers te dwarsdrijven, van een stuk vrijheid te be-
rooven.
De gemeente heeft de subsidie aan de Vlaardingsebe
Bad- en Zweminrichting verhoogdde heeren stellen
voor aan de subsidievoorwaarden te verbinden de be
paling, dat zij den gansehen Zondag gesloten moet
blijven, zelfs mag zij niet van des morgens 6—10 uur
geopend zijn.
Het hindert de heeren bij hunne „Zondags-heiliging"
te weten, dat anderen badende of zwemmende zijn
Dat het die „anderen" hindert, niet dat deze Cal-
