Onze Leestafel.
vinisten hunnen Zondag „heiligen", maar dat zij in hun
vrijheid om te baden en te zwemmen naar hartelust
worden gedwarsboomd, tot dat besef schijnen deze be
nepen, bekrompen aanhangers van dit smalste Christen
dom zich niet te kunnea opwerken
Ten slotte hebben de heeren behoefte gevoeld, naar
aanleiding van ons onlangs gepubliceerd artikel over
minder gewenschte toestanden in het ziekenhuis alhier,
de publieke opinie gerust te stellen, de klachten onge
grond te verklaren, en den loftrompet te steken over
voeding, behandeling etc.
Wij willen nadrukkelijk verklaren, dat wij van wat
wij schreven in ons artikel „Ziekenhuistoestanden" geen
letter terugnemen.
Wij zijn zoo vrij de door deze raadsleden uitgespro
ken rehabilitatie tot een komedie te stempelen. Onze
gegevens putten wjj uit de meest betrouwbare bronnen,
en om deze weg te redeneeren, zullen de heeren iets
anders in hun mars moeten hebben.
Dit door hen ingestelde onderzoek heeft wonderveel
weg van dat dezer dagen geopende onderzoek naar de
Papendrecht che schandalen. De heeren willen niet
hooien, willen niet zien
Ons oordeel over deze Gemeentebegrooting en hare
behandeling in de secties samenvattend, concludeeren
wij dat meer nog dan voorgaande jaren blijkt de onwil van
ons Gemeentebestuur om in de steeds ilringender wor
dende behoefte van onzen tijd te voorzien, zijn totale
machteloosheid om de financieele steeds meer in de
klem gerakende gemeente uit haar benarde positie te
bevrijden.
In plaats van forsch de hand aan den ploeg te slaan,
zich op te maken groote dingen te doen, zóó als onze
tijd eischt, zoeken zij hun krachten in gemier en ge
peuter, in beknibbeling op verfraaiing, op loonen van
zieke werklieden, op sala'issen, op verpleging van
zieke tobbers zuchten zij over dien „weelderigen school-
bonvv", nota bene zóó weelderig, dat een vreemdliog
ons onlangs vroeg (bij het op een afstand passeeren
van de nieuwe school in de Prins Hendrikstraat), wat
daar wel voor een „pakhuis" stond
Arbeiden wy, vol vertrouwen in onze toekomst, ge
stadig, met onverdroten ijver aan onze organisatie, aan
de bewustmaking van onze klassegenooten, geen twijfel
of in afzienbaren tijd groeien wij deze fntlooze en steeds
meer aftakelende klasse van tegenstanders èn van om
vang èn in kracht ver over het hoofd
Op hoop van zegenIn de Raadzittingen van
verleden week Vrijdagmiddag en -avond werd de Ge
meentebegrooting, nadat eenig ander „klein goed"
van weinig belang, afgehandeld.
ld van de 17 leden waren aanwezig. De afwezigen
waren L. J. v. Gelderen, N. v. d. Windt en natuurlijk
„oome Pieter",
Waar wij in het tevens in dit nummer voorkomende
stuk „Peuterwerk", dat tot onzen spijt verleden week
door een overvloed van stof moest blijven liggen, reeds
verslag gaven van de voorloopige behandeling dezer
begrooting in de secties, en deze „mis"handeling reeds
critiseerden, kon ons verslag van deze biiter weinig
om het lijf hebbende openbare en definitieve behandeling
kort zijn.
Dij de algemeene beschouwingen toonde Witte de
uit deze begrooting sprekende financieele onmacht aan,
en wees nogmaals op de noodzakelijkheid van een
sterker progrestieve heffing van den Hoofdelijken Om
slag, als de eenige weg ter ontkoming, terwijl Hooger-
werf er den vinger op legde, dat zij blijkbaar was
samengesteld „op hoop van zegen". Deze nam tevens
de gelegenheid waar om te wijzen op de urgentie van
een reglement voor werklieden in gemeentedienst.
De conservatief-liberaal v. Dusseldorp betreurde den
nuancieelen nood, maar ontried natuurlijk aanstonds de
door Witte aangewezen sterker progressieve H.-O.-hef
fing. Zijns inziens zouden dan velen per vliegmachine
de gemeente verlaten, wat ons inziens niet pleit voor
het plichtsgevoel, dezen vooral de arbeiders zoo gaarne
op bun plichten wijzende menschen
Van de zijde van het Dagelijksch Bestuur werd bij
monde van den eersten Wethouder toegestemd dat de
begrooting was saamgesteld „op hoop van zegen". Dat
woord was hem uit 't hart gegrepen, want „aan Gods
zegen is 't al gelegen.
Of 't mannelijk is met een beroep op deze sprtuk
den boel maar te laten reilen en zeilen, zooals ze zeilt,
laten we aan den lezer.
Bij de „Kosten der Politie" wees Witte op het adres
der agenten. Een loon van 15 ct. per uur voor een
agent 3e klasse was z. i. te laag. Daarom stelde hij
voor op dit adres niet afwijzend te beschikken, zooals
B. en W. wilden, doch den post aan te houden, 't Voor
stel verkreeg slechts de stemmen van 't democratisch
drietal.
Bij den post subsidie aan de Bad- en Zweminrichting
1 900.stelden Hoogendijk, Witte en Hoogerwerf een
lange motie, waarin onder verwijzing naar de tot nu
toe bij alle bestujding gelukkig bewaard gebleven waar-
deering en eerbiediging van elkanders standpunt, werd
voorgesteld niet in te grijpen in de regeling van de
openstelling dezer inrichting. B. en W. stelden voor
aan deze subsidie te verbinden dat zij op Zondag
gesloten zou bi ij ven.
Aanstonds vielen de liberale heeren Kikkert en v.
Dusseldorp de voorstellers bij, terwijl na de verdediging
door de twee eersten der straks genoemden, ook de
Katholieke heeren IJzermans en Maassen verklaarden
vóór te zullen stemmen.
De anti-rev. heer De Heer, ziende dat de motie
groote kans liep aangenomen te worden (7 van de 14
aanwezige leden bleken reeds voor te zullen stemmen),
deed aanstonds water in de „christelijke" wijn, stelde
een motie voor waarin slechts de wenschelijkheidvan
de sluiting op Zondag werd uitgesproken en Bf en W.
werden uitgenoodigd dit gevoelen van den Raad ter
kennis dezer vereeniging te willen brengen met verzoek
daarmede rekening te houden
Taktisch, maar toch al te doorzichtig, was de Bur
gemeester in zijn verdediging van het voorstel. Zij
hadden er volgens hem niet aan gedacht er een geloofs
of kerkelijke kwestie van te maken, het was een sociale
kwestie 1 Eenig en alleen de Zondagsrust van den
Badmeester was de drijfveer tot dit voorstel, algemeene
Zondagsrust was hun ideaal, alsof 't mogelijk ware het
gansche maatschappelijke organisme op Zondag stil te
zetten, zonder aanzienlijke schade voor de samenstellende
deelen elk oo zich zelf en voor 't organisme als geheel
Maar o je, daar kwam broeder Brederveld, het
nieuwbakken raadslid voor III, later nog aangevuld
door De Heer, roet in den met zooveel zorg door B.
6n W. toebereiden schotel werpen. Volgens hem was 't
niet een sociale kwestie; integendeel, het was taak en
roeping der Christelijke overheid op Zondag te sluiten,
te sluiten en nog eens te sluiten!
Men [kent het deuntje der calvinistische eigenge
rechtigheid
Het slot was dat anti's en chr -historischen zich
schrap hielden en de motie met 7 tegen 7 stemmen
werd aangehouden tot de volgende vergadering.
Ware de raad voltallig geweest, zij zou zeer waar
schijnlijk met 9 tegen 8 stemmen zijn verworpen (anti's
en chr.-hist. tegen, lib.,- kath. en volksbel. voor). Maar
aangezien ,,oome Pieter" den weg naar het Raadhuis
niet meer schijnt te kunnen vinden, door „beveratie"
bjj de beklimming der trappen schijnt te worden be
vangen, is 'n opnieuw staken der stemmen bjj overigens
volledige opkomst te verwachten (8—8)en dan is
daarmee de motie, maar ook het voorstel van B. en W.
verworpen.
Maar wie weet, de heeren kunnen er zich nog wel
eens op beslapen.
Het voorstel van den heer De Heer om op het ge
raamde bedrag voor onderhoud der plantsoenen niet te
bezuinigen werd verworpen met 59 stemmen, terwijl
dezelfde bij den posten „Subsidie „Flardinga"", be
zwaren inbracht tegen de verhooging met f 100. De
vereeniging werkte z. i. niet „opvoedkundig."
De „hooge noot" der christelijke muziek op „Flar-
dinga's" concerten stemde hem dankbaarde festivi
teiten op de verjaardagen der Koningin en Koningin
Regentes deden zijn nationalistisch hart goed maar
maarde heer de Heer zei 't niet rond en open, maar be
doelde tochdat zij zoo en nu en dan ook muziek-
en zangvereenigingen liet optreden, dat was niet
„opvoedkundig"
Dat wij ditmaal om dien drogen heer De Heer
hebben gegierd, zal hjj zelf ons wel niet kwalijk nemen.
Uit naam der „opvoeding" je politieke tegenstanders
een hak zetten is toch wat al te gek
De subsidie ging er echter door.
Ten slotte werd de begrooting met 2 stemmen tegen
(Witte en Hoogewerf) aangenomen.
Zonder onbijt naar school. Dinsdagmorgen
j.l. waren we ooggetuigen van een teekenend geval,
waarmede de thans reeds heerschende armoede en ont
bering in sommige gezinnen, op treffende wijze geïllu
streerd werd.
We zagen n.l. een schoolgaand kind aan de hand
harer moeder, dat zich er heftig tegen verzette naar
school te gaan, omdat het van die eigenaardige maag
kriebelingen had, die veroor taakt worden als men nog
niet gegeten heeft. Het kind had n.l. dien morgea nog
niet gegeten omdat er in huis niet te eten was.
Men behoeft niet te vragen of het onderwijs dat zulk
een kind met leegen maag krijgt ook vruchtdragend zal zijn.
Oaze christelijke Raad heeft tot op heden gemeend,
dat schoolvoeding en -kleeding uit den booze zijn. Om
des beginsels wille natuurlijk
Wat wij hoorden. Op zeker werk, waaraan
men thans werkzaam is, en waar de werklieden onder
bestekbepalingen werken, past of heeft men een eigen-
aardigen maatregel toegepast om zich ten koste dei-
arbeiders een paar centen voordeel te doen.
In bedoeld bestek staat o.m. dat de aannemer aan
de gemeentereiniging een bedrag van naar wij meenen
f 1.50 verschuldigd is voor het gebruik van privaat-
tonnen. Dus dat moet door hèm betaald worden.
Wat doet men echter nu
Men laat of liet de arbeiders één cent daarvoor be
talen. Op zoo'n manier dus knijpt men die menschen ook.
Of dat christelijk of onchristelijk is, weten we niet,
maar billijk in geen geval.
Damesklesrecht. Woensdag j.l. werd in de
zaal „Harmonie" een openbare vergadering gehouden
ten einde propaganda te maken voor het dameskiesrecht.
Men moet weten dat deze vergadering gehouden werd
des namiddags half drie Een meer geschikter uur om
ook de arbeidersvrouwen ter vergadering te krijgen is
zeker niet denkbaar
Tóch geen dameskiesrecht
Glas- en Aardewerkers. In de j.l. Zondag
gehouden huishoudelijke vergadering van deze afdeeling
werd o.m. met algemeene stemmeD, nadat door den Voorz.
van den Vlaardingschen Bestuurdersbond een inleiding
was gehouden over werkloozenverzekering, speciaal
het Gentsche stelsel besprekende, tot oprichting van
zulk een fonds besloten.
9e Jaarverslag van de Vereeniging „Cenrtaal Bureau
voor Sociale Adviezen. In 't algemeen klinkt in dit
jaarverslag een toon van ontmoediginger moest door
gebrek aan medewerking en steun zoo verbazend veel
ongedaan blijven. Het oude liedje in Nederlandmen
wil desnoods wel toejuichen en prijzen, maar zelf wat
doen of meehelpen, ho maarHet ledental ging zelfs
achteruit en bedraagt thans niet meer dan 588. Door
onbetaalde medewerking van een aantal personen kon
het thans verrichte werk nog worden uitgevoerd.
Onder de verrichte werkzaamheden wordt vermeld de
behandeling van 71 aanvragen (22 tot het nazien en
opstellen van statuten van vereenigingen. 17 arbeids
overeenkomsten. 6 ziekenfondsen enz....). De aanyragers
waren in 37 gevallen werkliedenvereenigingen en orga
nisaties, 8 andere vereenigingen en organisaties, 15
ondernemers, 6 particulieren, 3 buitenl. instellingen, 1
gemeente en 1 patroonsvereenigiug.
De bibliotheek groeit flink en wordt regelmatig meer
en beter gebruikt, vooral na het verschijnen van den
len catalogus.
Ook de publicaties vanwege het Bureau vorderden
flink, maar een deel der in behandeling genomen be
werkingen zal waarschijnlijk bij gemis aan fondsen niet
uitgegeveu kunnen worden.
Voor het boekjaar 1908—1909 is ook een begrootiug
aan dit jaarverslag toegevoegd. De ontvangsten worden
begroot op f 10730.de uitgaven op f 12750.dus
het tekort wordt geraamd op f2020.Onder de in
komsten komen voorf 4495.aan contributies, f 920.
aan adviezen, f5140.aan subsidies (f3500.van het
Rijk, f500.van de g meente Amsterdam, f300.
van de gemeenten 's Gravenhage en Rotterdam, f 100.
van de gemeenten Arnhem, Haarlem en Leiden, kleinere
bedragen van de gemeenten Maastricht, Leeuwarden,
Zwolle, Zaandam, Breda, Enschedé, Veendam, den Hel
der en Utrecht). Onder de uitgaven komen voor
f 2000.voor de bibliotheek, f 800.voor huishuur,
f 1100.— aan huishuur, f 6100.aan salarissen enz....
In de ledenlijst vonden wij behalve een groot aantal
particuliere pesonen o. a. den A. N. D. B., den B. v.
Ned. Ond., den A. N. Timm. B., het Alg. Ned. Werkl.
V., de S. D. A. P. en de Soc. Dem. studie-Club te
Amsterdam, eenige Coöperaties en Arbeidersvereenigin-
gen in den Haag, den Diocesanen Textielarbeidersbond
St. Severus te 's Hertogenbosch, den Chr. Bond van
Sigarenmakers en Tabaksbewerkers te Kampen, den
Rott. Best. Bond, de Coöp. Vooruitgang, St. Eloy, Soc.
Techn. Ver. v. Dem. Ing. en Arch, te Rotterdam, eenige
vakvereenigingen en de afd. der S. D. A. P. te Utrecht.
Het Bestuur bestaat uit
M. W. F. Treub, VoorzitterMevr. L. v. d. Pek—
Went, Vice-Voorzitster; J. C. Eringaard, Penningmeester;
J, Baron D'aulnis de Bourouill, Jan B. M. vau Besouw,
P. A. Diepenhorst, R. A. de Monchy, Jhr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck, F. M. Wibaut, D. Hudig Jr., Secretaris-Dir.
Wij hebben uitvoerig dit jaarverslag besproken om
de aandacht nog eens op dit Bureau te vestigen. Zoudeu
de aangehaalde vakbonden en landelijke organisaties
hun schouders er niet eens ouder kunnen zetten
Een nieuwe brochure van den brochurenhandelS.D.A.P.
De brochurenhandel gaf' een nieuwe 5-cents brochure
uit, die zij in de volgende circulaire aankondigde
Het is nu ruim anderhalfjaar geleden dat de actie
voor den wettelijk geregelden 10-urigen werkdag dooi
de Nederlandsche arbeiders-klasse werd ingezet met een
schitterend geslaagd Propaganda-Congres te Amsterdam.
Siids dien heeft de actie inzake deze hoogst belang
rijke kwestie geen oogenblik stil gestaan.
De verschijning van het zoo hoogst belangwekkende
boek Arbeidersleven in Nederland was een gebeurte
nis van belang. Dat boek, waarvan de eerste druk
reeds onmiddelijk na de verschijning was uitverkocht,
is een felle aanklacht tegen de heerschende klasse, die
blijkbaar geen haast heeft om aan de meer dan
ellendige toestanden op het gebied van arbeidsduur en
arbeidsverhoudingen een eind te maken. Een felle
aanklacht, zeker, en een krachtig wapen in den strijd.
Het verschafte onzen voormannen in de arbeidersbewe
ging de cijfers en gegevens waarmee zij konden aan-
toonen dat onze eischen rechtvaardig zijn, wettelijke
regeling van den arbeidsduur etc. dringend noodzake
lijk is.
